1905 fl#. 28. Zaterdag 4 Maart. 92ste jaargang. FEUILLETON. In eer hersteld. Do aitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, WoeGidag- on Vrydagavond uitgezonderd op feestdagen. Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, ,f S925« Afzonderlijke aommers S eeet. Inzending van adve^tentiën vóór 2 uren op den dag der uitgave. De prjie dor gewono advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct. Bjj directe opgaaf von driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji Blechtg tweemaal berekend. Gkboorte-, hnweljjks- en doodberichten on de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend. Aa vragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur B. G. Rijkens. Bij dit no. behoort een bijvoegsel Buit* tand. Olll ZuiD-Afrn^A. Sedeit de oorlog tusscben Engeland en de Zaid-Afrikaansche republieken een eind beeft gemaakt aan de zelfstandig heid dier laatste, heeft Engeland van zijn overmacht gebruik gemaakt om zich voor den handel van Lrnden en voor de rijke ondernemers van de City te verzekeren van de voordeelen dor diamantmijnen van den Rand. Door het aanvoeren van dui zenden Chineesche koelies, die voor wei nig loon lang en ijverig kunnen en ge woonlijk ouk wel willen werken, werd de inboorling, do Kaffer en Hottentot, uit de mijoen verdreven en gedwongen op het land weer een bestaantje te zoeken, wat niet zoo moeilijk zou zijn geweest, wanneer niet de Rijkslasten ook op hem werden gelegd. De Boeren hebben zich natuurlijk wel moeten schikken naar de omstandigheden eo hun vrijheid moeten missen ouder het vrij tyrannieke bestuur van den, met hoog gezag belasten, boogen commissaris voor Z-.-Afrika, lord Milner. Door hen is eveDwel slechts aarzelend getreden in den nieuwen toestand, wel te verstaan door de manaen onder hen, die inderdaad hebben getoond iets veil te hebben voor vrijheiddie vóór den ▼rede streden voor het zelfstandig volks bestaan. Onder voortdurende oppositie van de woordvoerders heeft Milner de mgn-regeling tot stand gebrachtheeft hg zgn tyranniek bestuur uitgebreid is het Hollandsch van de scholen ver drongen is verkeerd toegepast wat in het vredesbesluit van Vereoniging was beloofd en toegezegd. Aan de toestanden in de mgnstreken zal niet veel worden veranderd, aan de scholen-organisatie hoogst waarschynlpk ook niet, zooals dan ook begrepen wordt door hen, die voor het nationaal onder wijs in Europa gelden bijeenzamelen en bijzondere scholen met Hollandsch onder wijs zullen oprichten als concurrenten van de Engelsche. Maar de zelfstandig heid van bestuur voor zoover men kan spreken van zelfstandigheid eener kolonie is toch in 't verschiettrou wens, dbt was te verwachten, want Enge land heeft pleizier van autonomie-kolo- niëu als Kanada, de Kaapkolonie in Auetralië's gemeenebest, doordat dit een weinig kostbare wijze van beheer is en tevredenheid kweekt. Nu is het mogelijk, dat de agitatie van Botha en de zgnen voor een grondwet en een parlement bet plan vaD de regeering spoediger hebben d09n rijpen, maar zoo volmondig durven we dat toch ook niet te zeggen Hoe het zij, lord Balfour beeft na beloofd, dat bij Kon. Besluit een parlement en zelfbestuur zal worden ingevoerdde liberalen wilden liever bij wet iets der- 20 Een Amerikaansche Detectiveroman. Na die wederzijdsehe voorstelling noo- digde Carthcart Dorison stilzwijgend uit om plaats te nemen, met die zekerheid, welke hem overal op zijn gemak scheen te doen zgn en nam toen het gesprek weder op, dat blijkbaar door Dorisons komst een oogenblik was afgebroken. »Deze stap", zeide hg, «is inderdaad voor mgn onderzoek onvermgdelgk, an ders had ik hem niet voorgeslagen. Wat ik u heb verzocht, mevrouw Belknap, zou ik niet hebben gewaagd, wanneer ik niet zeker was, dat do eerwaarde heer Carman van de belangrijkheid ervan even eens overtuigd was. Zgn komst te dezer plaatse is mg althans een bewijs van die overtuiging". Dorison begreep er niets van en wachtte tot Carthcart hem in 't gesprek zou men gen, wat gauw genoeg plaats had. «Mgnheer Dundley", zeide de oude de- tectieve, »die Langdon, in wien g|j in uw eigen zaak zooveel belang stelt, en ik, omdat ik geloof, dat hij in zekeren zin is betrokken in de beide moordaanslagen, die Langdon komt eiken morgen in Madison-Square en begeeft zich van daar naar de drie-en-twintigste straat. Op mgn verzoek heeft mejuffrouw Belknap zich bereid verklaard u naar die Square te vergezellen, om u den bedoelden man aan te wjjzen. Ik zal mjj daar eveneens bevinden". Nog voordat Dorison verdere inlich tingen had kunnen vragen of bekomen, trad een jonge dame in wandelcostuum het vertrek binnen. flefc kwam Dorison in 't eerst voor of gelijks zien vastgesteld, maar zullen, nu bun kans om in het Lagerhuis da meer derheid te krijgen, met den dag grooter wordt, wellicht niot veel tegen zeggen. Lord Milnerover wiens heengaan reeds lang plannen bestonden, is nu afgetreden en als hooge commissaris vervangen door den Engelseben marine-minister, lord Sélborne. Onder dezen zsl een nieuw tyd- perk intreden voor de Boeren. G O E 8 3 Maart 1905. Donderdagavond werd alhier, ond r leiding van ds. De Visser van Wolfaarts- dijk, eeoe af J. gesticht, aanvankelijk met 107 leden en begunstigers, vande»Vcr- eeniging tot Christelijke verzorging van krankzinnigen in Zeeland". Een reglement werd in beginsel opgesteld en zal aan het Hoofdbestuur ter goedkeuring wor den voorgelegd. Het voorloopig Comité werd bij acclamatie tot definitief bestuur gekozen. De fnnctiën zullen onderling verdeeld worden. Het bestuur bestaat uit de h.h. J. A. Steketee, Js. de Jonge Jz.. J. S. BedetJacb. Visser Anth.zoonM Horgesteger Jz. en G. van Vijven Jz. Dinsdag 7 Maart 8 uur wordt in de zaal der sociëteit «V. O. V." weereen openbare vergadering gehouden van de «Vereen. v. Alg. Wetensch. Belangen te Goes". Ditmaal treedt als spreker op de heer dr. D. J. Hissinh met het onder werp oeu en ander over Deli (bepaalde lijk de culture?) en de Battabhoogvlabte, toegelicht door lantaarnbeelden. De heer JR. van Beekdirecteur van het telegraafkantoor alhier, is be noemd tot lid van de commissi' in 1905 belast met het afnemen van de examens in den telegraafdienst voor adspirant- commiezen en surnumerairs Hansweerd. Er zal hier een nieuwe werf worden gesticht. Op het terrein van de vroegere is men druk bezig aan het opruimen van wat er op was achterge bleven. Als men nagaat, dat verleden jaar bijna 48000 schepen werden gescbnt, kan men nagaan dat nog eene werf reden van bestaan heeft. ingezonden Stukken. (Buiten verantwoordelijkheid der Redactie Geachte Redactie. Mag ik u om eemge plaatsruimte ver zoeken naar aanleiding van het hoofdar tikel »Over uitbesteding van weezen," on derteekend R. in het nummer van Zater dag 25 Febr Do besproken brochure is mij bekend. Dhr. R. résumeert zgn overzicht aldus «De brochure no. 7 geeft veel te denken in hoofdzaak zijn w|j het met de samen stelster eens, maar in enkele onderdeelen, vooral wat het platteland betreft, treft ods hare geriogo kenöis van toestanden." zy met do baar opgedragen taak niet bij zonder was ingenomen, maar toon hij aan haar was voorgesteld scheen zij zich daarmede eenigszins te hebben verzoend. Zg nam althans zgn geleide vriendelgk aan. Wat ik u bidden mag, niet to lang getalmd zeide Carthcart met eenigen In het volgend oogenblik waren Dori son en mejuffrouw Belknap reeds buiten en begaven zg zich naar de hun aange duide richting. In het begin was de jonge dame uit den aard der zaak een weinig verlegen. De toestand was dan ook zoo vreemd en alles was dan ook zoo op stel en sprong gegaan. Eindelgk begon Dorison »Kunt u mg het doel der expeditie mededeolen Zij zag hem by na ongeloovig aan, zeggende: «Weet gg het dan niet?" «Ik weet alleen, dat men mg in alle vroegte kwam roepen en dat ik u een heer moet aanwgzen, van wien gg mg zult zeggen, of ge hem al dan niet her kent Dat is alles." «Inderdaad," zeide zg met, een schalk- aebtigen oogopslag, «ons avontuur begint bgzonder geheimzinnigIs u altgd zoo gedienstig om boodschappen te doen, waarvan gg zelf het doel niot inziet Dorison begreep wel, dat zg hem niet geloofde en hem dat ook wilde doen gevoelen. Hg antwoordde daarom zeer ernstig: >Ik verzeker u, dat ik in volle oprechtheid spreekGij weet ook niet, hoe kort en zakeljjk mijnheer Carthcart met zjjno opdrachten is. Hjj heeft mg reeds zoó afgericht, dat ik hem op zijn wenken lgdelgk gehoorzaam. Een blik, een beweging met de hand en voor mg is 't oen bevel Haar oogen glinsterden nog vroolijker. «Heeft hij u dan werkelijk niet to ken nen gegeven, waarom hg ons te zamen En daarvoor staat nog te lezen«die over zulke zaken schrijven, moeten het platteland eeDS goed loeren kennen." Ik wil dau eerst ev*n meedeelen, dat mej. 5. baar gego^ns hoeft van perso- nor, die op 't platteland won< d, en die dus geacht kunnen worden evenzeer eenige kennis van de toestand n te bezitten als dhr. R. zelve. Mej. S. woonde ook jaren op het platteland. Dit verwijt gaat dus niet op. De beoordeelaar zegt het in hoofd zaak eens le zgn met samenstelster uit het artikel in zgn geheel blijkt hiervan met veel. Er is zeker in de laatste jaren heel veel verbeterd op het gebied van weezen verpleging, en dit heeft rneD groo- tendeels te danken aan de Vereeniging tot weezenverpleging op Noord- en Zuid- Beveland. Ik bad dan ook bg de bespre king van deze brochure een opwekking verwacht tot aansluiting aan deze ver eeniging, die reeds zoo vaak blijk heeft gegeven haar taak goed te begrgpen, want er kon en moest nog veel verbeterd worden. Dbr. R. schgnt echter van meening te zgn, dat wat de burgerlyke armber sturen en diaconieën over het algemeen in dit opzicht doen, ruimschoots voldoen de is. Hg begint te zeggen, dat daar waar uitbesteding plaats heeft (door arm besturen wordt hier natuurlijk bedoeld) men uitziet naar personen, waarvan men kan verwachten, dat zij de kinderen met liefde en zachtheid zullen behandelen, en als men nu zoo goedkoop mogelijk ge holpen kan worden, dan is dit niet te versmaden. E^rst wat de keuze der pleeg ouders betreft. Zeker moet er op de ge noemde eigenschappen gelet worden, maar al geschiedt dit nu in de gemeente van dhr. R., is dat een bewgs dat dit overal het geval is Hg noemt een geval van >al jaren ge leden", en heeft «niets dan lof" voor de toenmaals aangestelde weesmoeder. Ik ook, want ik weet welk geval bedoeld wordt. Hg schgnt b«»t jammer te vinden, dat dit «gunstige" geval niet afzonderlijk vermeid wordt in de brochure, maar zoo als schryvor zelf ergens zegt: «één zwa luw maakt nog geen lente," en dat is hierbij ook het geval. Het is te doen om het algemeen principe waarvan men bg uitbesteding uit moet gaan. Ik geloof dat in do meeste gevallen het tweede gedeelte van zyn eiscb, het «zoo goed koop mogelgk", op den voorgrond staat. En zou d't nu altgd in het belang van het kind zgn Er worden uit do brochure gevallen aangehaald, waarbg gesproken wordt van f 0,80 en f 0,40 per week voor uitbeste den, en er wordt aan toegevoegd: Dit zal dan zgn als de kit deren vooral de jongens al iels verdienen kunnen". Ik weet echter gevallen waar dit kinde ren van een jaar en ouder betreft. Dhr. R. bestrijdt het standpunt der VereenigiDg tot Weezenverpleging »°en bracht 1 «Met geen woord Hjj verklaart mij trouwens nooit iets," zeide Dorison met komische wanhoop. »En als ik zoo uu en dan eou beetje nieuwsgierig begin te worden, scheept hg mg af met de op merking, dat hg niet gewoon is iemand inzage van zgn plannen te geven en dan moet ik natuurlgk mot beschaamde kaken afdruipen." Het jonge meisj lachte hartelijk zoo wel om die absolute afhankelykheid, als om de eerlykheid, waarmede alles werd opgebiecht. «Staat alles niet in verband," vroeg zg toen met meer ernst, «slaat alles niet id verband met het zoeken naar den moor denaar van mevrouw Parish en van die arme Anne En stelt gg niet een per soonlijk belang in die twee ongeluk- kigen «Niet meer dan ieder ander, die 't ge beurde van hoorenzeggen kent, of die het uit de nieuwsbladen vernomen beeft. Ik heb voor het eerst van mgn loven van de beide dames gehoord toen zg reeds dood waren." »Dat vat ik niet," zeide de jonge dame. «Wat hebt gg voor uw persoon dan te maken met het onderzoek, dat mgnheer Carthcart tot het ontdekken van den moordenaar heeft ingesteld «Beelemaal niets 1" «Waarom gehoorzaamt ge dan zoo be reidwillig aan zgn bevelen «Omdat het onderzoek in deze zaak zgdelings leiden moeft tot een andere zaak, die mg persoonlyk betreft en die mgn heer Carthcart op mgn speciaal verzoek zich heeft aangetrokken en tot eeD goed einde hoopt te brengen." «Welzoo," lachte de jonge dame, «gg hebt een dienaar aan uw zaak verbonden en nu is die dienaar uw meester g3Wor- doD, niet waar Maar hoc staat dat alles flinke betaling geeft kans op goed» ver zorging". Ik zou willen vragen «bestaat er bg bet tegenovergestelde meer kans Door de VereenigiDg wordt bg keuze der pleegouders allereerst uitgezien naar de door schrg ver genoemde deugderi, en ook, of ze bohooren tot dezelfde godsdienstige richting als waartoe de overleden ouders van het kind behoorden. (Zie het regle ment). Maar het fioancieele standpunt is m. i. ook zeer zeker in het belang de* kinderen. En dit moet toch op den voor grond staan, niet waar De kinderen moeten »uitbesteed" worden, hebben recht, zg, die al zooveel missen, op een goede opvoeding, en moeten niet alleen «geborgen" worden, of «afgestaan" tegen een kleine vergoeding aan menschen, die de kinderen tot zich nemen uit speculatie om vooral later van hen te kunnen pro fiteered Wanneer er werkelgk genegen- beid tusschen de pleegouders en de kin deren ontstaat, zullen deze hiervan wel blgk geven, maar men mag ben nooit kunnen zeggen »je mag big zgn, dat ik je genomen heb,* het is nu je plicht, dat wij van je profiteered'. Dat een wees even goed arbeid op het land kan verrichten als een niet-wees, is Dog geen motief, dat pleegouders de weezeu te hunnen bate zouden moeten gebruiken. Schrg ver zegt, dat er bg wee zen nauwkeurig op schoolverzuim gelet wordt. In dhr. R(b gemeente misschien wel, maar heeft hg zicbzolve overtuigd, dat dit overal zoo is Er wordt uit de brochure aangehaald, dat aan de jongens vrye keus van beroep gelaten wordt, met toevoeging«er is geen sprake van". Ja, bg vele armbesturen is er wellicht »geen sprake v&d"; de jongens moeten maar zoo gauw mogelgk verdienen voor. de pleegouders, dan behoeven de besturen minder kostgeld te betalen. Maar ik ge loof, dat de reeds meergenoemde Vereeni ging wel degelyk aan de jongens vraagt, wat ze wenBchen te worden, en raad geefr, al naar gelang van hun aanleg. Het doel is zeker niet om van allen «onderwgzerB" te maken, zooals ik wel eens heb booren beweren. Wil een jongen boerenknecht of iets dergelgks worden, dan kan hg dit ook. Wat de meisjes betreft, zeker, velen worden bier «veldmuizen", zooals dhr. R. bet noemt, maar hg doet het voorkomen alsof allen zonder uitzonde ring dit zouden prefereeren bg dienst bode zgn, wat zeer zeker niet het geval i<*, vooral wat zoogenaamde «burger- diensten" betreft. Do Vereeniging tot Weezenverpleging zal meisjes, indien er lust en aanleg aan wezig is, ook zeker in staat stellen om tot iets anders opgeleid te worden. O ja, maar volgens dhr. R. mogen alleen «zeer knappe" kinderen een opleiding genieten, waarvoor iets meer gevergd wordt dan voor veldarbeider(ster). Ach, hoeveel bur gerzoontjes moeeten dan na afloop van de lagere school maar liever dadclgk het in verband met den moord, op de twee vrouwen gepleegd Dorison wist niet, hoeveel Carthcart zelf bad losgelaten omtrent de aange legenheid en zat daarom met het te geven antwoord eenigszins verlegeD. «Ik weet het niet goed", zeide h|j eindelgk, «Carthcart denkt waarschgnlgk dat die mgnheer Langdon in mgne zaak rechtstreeks of zgdelings is betrokken. Of hg hem ook met den moord dier twee vrouwen in verbinding brengt, weet ik, zooals ik u gezegd heb, in het geheel niet." Het jonge meisje was dit antwoord blgkbaar niet ODgevallig. Waarom Dat begreep Dorison niet zoo terstond en hg had ook geen tgd om er lang over na te denken want zg begon dadelyk te vertellen »Wat ik er van weet, wil ik u zeggen Den dag na den moord kwam mgnheer Carthcart bg ons aan huis, om, op aanraden van den predikant CarmaD, van ons het een en ander aangaande me vrouw Farish te vernemen, want mgn moeder is een der oudste dames in deze wijk. Zij kon mgnheer Carthcart evenwel niet veel mededeelen, maar die bg het onderhoud tegenwoordig was, herin nerde mg toevallig, dat ik Anna Farish op drie verschillende malen in Union- Square had gezien in gezelschap van een jongen man, die or wel keurig in de kleeren, zelfs oenigBzins fatterig uitzag, maar volgens mgn roeening, ook wel een beetje hoe zal ik het zeggen wel oen beetje onfatsoenlijkIk vond tevens in zgn uiterlgk iets dreigends en in het hare iets droevigs Bovendien kwam dat gezelschap van Anna Farish mg des te vreemder voor, omdat ik haar anders nooit met een heer had zien wandelen." Terwgl zg zoo sprak, begon Dorison de zaak duidelgker in te zien en thans begreep hij zeer goed, waarom hij de jonge dame attent moest maken op Lang- land opgestuurd worden Ik lees: >Dat een armbestuur liever zgn eigen kinderen in de buurt houdt dan die toe t« vertrouwen aan Vereeni- giugen tot Weezenverpleging i6 duidelgk en goed gezien." Wanneer beeft de Ver eeniging tot Weezen verpleging in Noord en Zuid-Beveland ooit beweerd, dat zg ook de kinderen^ niet zooveel mogelgk in bon omgeving laat big ven als dit met het welzgn van het kind overeenkomt? Er zgn armbesturen, die hun kinderen naar gestichten als Neerbosch e. o. zenden gaan die dan ook van dit principe uit? Men kan van een jongen b. v. uit Elle- woutsdyk, en die in Goes de ambachts school wensebt te bezoeken, toch niet vergeD, dat bij eiken dag heen en weer trekt In elk geval, indien zg niet op bet geboortedorp blgven, blgveD ze toch bgna uitsluitend in d'ze streek. Ik voor mg geloof zelfs, dat bet niet kwaad is, als enkele kindoren eens van woonplaats veranderen. Het al of niet wenschelgke vao vrouwelyk toezicht en nog enkele punten zal ik op 't oogenblik maar buiten beschouwing laten. Dezen zomer vestigde dr. Heldring in de groote kerk te Goes ook de aandacht der aanwezigen op de verzorging van weezen en verwaarloosden, en hg spoorde de diaconieëa aan om in dit opzicht eens iels te doen voor Zuid-Beveland. Laten alle diaconieën zich nu eens wenden tot de reeds meermalen door mg genoemde vereeniging, waarover nog veel misver stand bestaat. En niet alleen leden van de Ned. Hf»rv. Kerk, maar allo armbe sturen, kerkgenootschappen en particu lieren van alle gezindten nemen er eens kennis van. En hoe meer er dan toetreden als lid, hoe grooter bet kapitaal wordt en hoe minder men dus in elk afzonder- lgk geval weer heeft bg te dragen in de kosten voor onderhond. We leven immers in »De Eeuw van het kind" Kom, laten we dit dan op Zuid-Beveland ook eens toonen door in de eerste plaats te zorgen dat, als er kinderen zgn, die door het gemis van hunne ouders al zooveel ten achter s'aan bg andere, er middelen zgn hun dit zooveel mogelgk te vergoe den door hun een goede opvoeding te geven. Ik dank U, geachte Redactie, voor de door U aan mg verleende plaatsruimte om een enkel woordje te kunnen zeggen ter wille van een goede raak. J. O. Kerknieuws. Doopsgezinde kerk. Zondag 5 Maart geen dienst. Ned. Htrvormde kerk OucSelande. Borrelen tot predikant alhier de heer F. Klqpk, cendidaat te Leerbroek. don en haar moest vragen, of dat derelfde persoon was, dien zg met Anna Farish had gezieD. Het tweetal was nu op Broadway ge komen, waar Dorison de jonge dame voor sloeg het park in te slaan. Zij vond het goed en vroeg hem «Zog eens, mijn heer Dundby, bevalt het u niet om zoo den detecfieve to spelen Wat rag betreft, ik vind hat, voor een enk°le maal al thans, heel aardig! Het g'»eft zulk een vreemde notie. Apropos, gelooft u, dat mgnheer Cartbcart don bedoelden persoon voor den moordenaar boudt »Het is zoo moeilgk te zeggen mejuf frouw, wat Carthcart al dan niet gelooft," zeide hg ontwpkend. «Het eenige wat ik weet, is, dat bg voor zijn vak bg uit stek berekend is en dat hg veronderstel lingen en gevolgtrekkingen kan maken, die van een kloek verstand getuigen en van een merkwaardige berekeningsgave." Mejuffrouw Belknap had intusschen Carthcart reeds in de verte gezien. »Nu," zeide zg lachend, «als hg anderen soms een lastige taak oplegt, bg schrikt zelf daarvoor ook niet terug Ziet ge bem daarginds niet met een soort van damn «De zaak wordt steeds ingewikkelder," meende Dorison. «Wat door u terecht een soort van dame wordt genoemd, lijkt wel een dienstmeisje te zgn. Wat kan hg daarmede nu weer te handeLen heb ben «En hg schgnt op 't oogenblik heel aandachtig te luisteren naar 't geen zg hem vertelt," zeide mejuffrouw Belknap. «Dat is wel af te leiden uit zgn houding, zooals hg daar voetje voor voetje voort loopt, met gebogen hoofd en zgn haDd"n in de zakken van zgn vest." (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1905 | | pagina 1