1905 N". 19. Zaterdag 11 Februari. jaargang. Bij dit no. behoort een bijvoegsel. Buitenland. FEUILLETON. In eer hersteld. Oste GOESGHE De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond, uitgezonderd op feestdagen. Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,25. Afzonderljjke nommers 5 cent. Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der uitgave» De prjjs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct. us directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjj» slechts tweemaal berekend. Geboorte-, buweljjks- en doodbei i-hten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend. Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens. Rusland. De reactie heeft wel degelijk gezege vierd nog niet overal, nog hier en daar steken de arbeiders het hoofd op, maar het is een laatste stuiptrekking van deze beweging, die daarvan zijn wjj desal niettemin overtuigd slechts een voor spel was. Natuurlijkde eerste slagen op een ouden, stevigen muur, doen dien muur nauwelijks trillen, terwijl hjj, die er tegen slaat, allicht vermoeit wordt en zijn breekijzer laat rusten. Maar wanneer die muur wordt ondermijnd en wanneer herhaaldeljjk de aanvallen zullen worden ondernomen, dan komt de tijd, dat de eens zoo stevige waokelt en ten slotte neervalt. Het oude stelsel heeft gezegevierd. De gevangenissen zijn gevuld, de regeering neemt de gelegenheid te baat om de macht van het gezag te doen gevoelen aan de hoogescholen van Petersburg is door Trepof gelast de colleges weer te begin nen, de stakers, die er (in Polen) nog zijn, worden met zware straffen bedreigd, wanneer zij zullen trachten de wei-wer kende kameraden van het werk te halen en de militairen staan gereed om de be dreigingen tot werkelijkheid te maken.. Vau Oaponden leider der bewegiDg in Petersburg, verneemt men niet anders dan dat hij nog in vrjjheid is en door opruiende geschriften aan het volk doet weten, dat de beweging slechts voor- loopig uit is. Eu Maxim Gorkide let terkundige, voor wien men in Duitsch- land zooveel drukte heeft gemaakt, alsof hij de eenige was, voor wien men zich de moeite kon getroosten iets te doen, Maxim Gorki schijnt niet eens vrjjge laten te zijn, zooals is gezegd Er doen natuurlijk allerlei verhalen de rondte over maatregelen van beide zijdenover nihilisten-plannen, over samenzweringen tegen den Tsaar en over plannen der regeering, maar daarvan weet men met zekerheid niets. De regee ring tracht nu de zaken weer in het gewone gangetje te doen loopen, terwijl de hervormingen, don 25sten Dec. toege zegd, binnenkort zullen worden uitge werkt en ingevoerd. Alsof zulke lap middelen helpen kunnen tegen de groote kwaalgebrek aan licht en lacht i Servië. Een merkwaardig land. Vooral na den koningsmoord. De Koning, die tegenwoor dig het genoegen heeft op den wan kelen troon van Servië te zitten, zal aan de herinnering van het lot van zijn voor ganger zeker wel genoeg hebbenEn toch wordt nog telkenmale door het een of ander feit de oude wonde weer open 12 Een Amerikaanse Detectiveroman. Naast het lijk der moeder is een man nenhandschoen gevonden, waarvan de vorm getuigt, dat hij gedragen werd door iemand met groote en knokkelige handen en bgzonder groote duimen. Die hand schoen moet op maat zjjn vervaardigd, wel een bewijs, dat de drager daarvan eenige zorg besteedde aan zjjn toilet, een bijzonderheid, die ook den geleider van de dochter in Union-Square en den be zoeker van de moeder in haar woning kenmerkt. De handschoenman, de cavalier van de dochter en de moordenaar van de moeder zgn dus waarschgnlgk één en dezelfde persoon geweest, en tevens de man, die den dubbelen moord heeft ge pleegd. Daar de moeder gewoonlgk eer der dan de dochter thuis kwam en de dochter dit in den regel om zes uur deed, eu het dienstmeisje om acht uur mevrouw Farish alleen liet, bestaat eenige grond tot het vermoeden, dat. eerst de dochter en toen de moeder is vermoord gevonden. Uit dit een en ander ontwikkel ik de volgende stellingMevrouw Farish heeft in haar jongen tjjd een misstap begaan, dien zg zorgvuldig geheim hield. Zg bezat omtrent die aangelegenheid eenige din- gen op schrift, de dochter eveneens. Die geschriften schijnen voor den bruinhari- gen jongen man, die de vrouwen van tgd tot tgd bezocht, van het grootste belang te zijn geweest. Ze konden hem öf zoozeer benadeelen öf hem van zooveel nut zgn, dat hg, om ze te bemachtigen, zelfs niet terugdeinsde voor een moord. Met die familiegeschiedenis staat Ruben Dorison in betrekking, daar de eenige stukjes .papier, die ons onder de oogen gereten en gewosld in de pijnlijke plek. De Koningsmoordenaars bleven dicht om den troon, dien zg met hun misdaad had den besmetzij bleven bij elkaar, waar schgnlgk, omdat elkanders medeschuld de onrust van de gewetenswroeging ver mindert, en anderdeels otndat van den troon veel is te halen. Maar de beweging in het land tegen de moordenaars en samenzweerders heeft hen ton slotte her en derwaarts gejaagdmaar niet allen zgn verstoven, de oude getrouwen van den tegenwoordigen Koning, de menschen, die te veel met hem gemeen hadden, doordat zij het waren, die hem op den troon hielpen, doordat zg hem de oude kroon der Karageorgewitchen op het hoofd zetten, zg bleven aan het hof. En daarnaast zgn, als raadgevers van den Vórst, nieuwe ministers gekomen, mannen, die mogelijk den tegenwoordigen stand van zaken wel verkiezen boven den vroegeren, maar die toch geen directe schuld aan de militaire paleisrevolutie hadden. Uit dat feit alleen reeds is het te verklaren, dat er .een zekere spanning beataan moest tusschen hofkliek en mi nisterie de mannen van de hofhouding waren er de menschen niet naar hun invloed te beperken tot binnen de muren van het paleis. Zg hebben het ministerie den voet dwars gezet, voortdurend en nn vroeg het ministerie, dat nog niet lang aan is, ontslag. Het ontslag werd door den koning geweigerd, maar het is niet denkbaar, dat er zonder verande ringen een betere verhouding is te ver krijgen. GOES, 10 Febr. 1905. Donderdagavond hield op uitnoodi- ging van de afd. Goes dor S. D. A. P. de heer F. M. Wibaut uit Amsterdam een rede over >sociaal-democratie en middenstand". De vergadering was matig bezocht en werd gehouden in de »Prins van Oranje". Nadat eenige sociaal-demo craten eenige socialistische liederen had den gezongen, opende de heer Kiene do vergadering ter inleiding van den spreker De heer Wibaut herinnerde aan de beschuldiging, dat de Bociaal-democraten den middenstand willen vermoorden, en zette de onjuistheid daarvan uite°n. Spr. stelde op den voorgrond, dat er groot onderscheid is tusschen een verdrijving van den middenstand en de erkenning van het feit, dat door de ontwikkeling van het kapitalisme, de middenstand achternit gaat. Dit laatBte werd door den spreker nog eens uiteengezet, die betoogde hoe op den duur het grootbedrijf het klein be drijf verdringt, hoewel het aantal mid denstanders niet vermindert en integen deel toeneemt, zooalB de statistiek dat aanwjjst. Dit laatste trouwpns werd door den heer Wibaut niet erkend als een zgn gekomen, beschreven waren door hem. De jonge man heeft jaren lang mqeder en dochter vervolgd om in het bezit der papieren te komen, maar werd steeds af gewezen en met geldsommen tevreden gesteld, waarvan het bedrag ten slotte zoo hoog liep, dat mevrouw Farish daar door in geldverlegenheid geraakte en'zicb genoodzaakt zag woder een soortgeljjke zaak op te richten, als zij in haar jeugd had gedreven. Aangezien nu onze jonge man geen geld meer kon bekomen van dien kant en de documenten evenmin, ontstak hg in woedehij meende de papieren te kunnen vinden hg het meisje, begaf zich naar de Bleeker-street, en daar hg ze niet anders bemachtigen kon, vermoordde hg het arme kind en ontrukte haar de papieren. Toen bemerkte hg, dat hg niet alles bij haar gevonden had en spoedde zich naar het huis van de zestiende straat om de moeder te zien en te spre ken. Hg eischt de papieren op en ze worden hem geweigerd. Met geweld maakt hg zich meester van hetgeen hij hebben wil en daar hij weet, dat mevrouw Farish hem, en niemand anders, zal kunnen be schouwen als den moordenaar harer doch ter, doodt hg daartoe in zekeren zin door don nood gedwongen ook haar. Wjj hebben nu de beweegredenen voorde daad. De moordenaar is een groote slanke man met bruin haar, steeds volgens den laat- sten smaak gekleed en is kenbaar aan een groote, knokkelige hand met een bgzonder langen, bjjna misvormden daim. Hij is een arts of heeft althans in de chirurgie gebtudeerd. Wanneer wij den man hebbeD, hebben wg den moordenaar en waarschijnlijk eveneens de oplossing van uws vaders raadselachtigen brief.' De voormalige detectieve zag hier voor het eerst gedurende zijn uitvoerig relaas Dorison in 't gezicht. Hg zag hoe dat gezicht straalde van opgewondenheid^ argument tegen de stelling der soc.- democraten, omdat vele der middenstan ders, vele winkeliers, geen zelfstandigen zgn, maar depot-houders of filiaal-hou ders van het groot bed rijf, of onzelfstan dige winkeliers, die geheol afhangen van de materialen-leveranciers en wier be langen ernstig worden bedreigd door het grootbedrgf, dat zich bij don winkelstand uit in de warenhui*. Dit blijkt reeds uit de beweging, die er bestaat in den middenstand en die er op is gericht, door de politiek verbete ring in de positie te verkrijgen, die gp- vaar loopt èa door het grootbedrijf èn door de coöperatie. De heer Wibaut meende, dat de arbeiders zich daarom niet moeten onthouden van de coöpe ratie, die een toevlucht voor enkele winkeliers kan worden. De sociaal-demo cratie kan den middenstand niet redden, kan niet meegaan met de reactionnaire middelen, die zg vraagt, maar zij kan helpen door uitvoering van haar belasting program en dat doen de andere partgen nog niet eens Spr. betoogde ten slotte, dat er voor den middenstand evenmin als voor do arbeiders een andere uitweg is dan de weg van het socialisme naar een betere, sociale regeling van de voortbrenging, waarbij ieder werkt voor de algemeene behoeften en deelt in den overvloed. Op de vergadering waren slechts een paar middenstanders aanwezig; debat werd niet gevoerd, een enkele vraag werd ge steld en beantwoord. Naar wij vernemen, zal van sociaal democratische zijde ook in het district Hontenisse een candidaat worden gesteld voor de Tweede Kamer. Wolfertsdijk. De gemeenteraad stelde Woensdagavond j.l. opnieuw de vroeger aangenomen bouwverordening volgens de woningwet vast. Voorts werd de redactie op het vergunningsrecht van 50 pet. voor lokaliteiten, die sluiten van Zaterdagavond 6 uur tot Maandagmorgen 8 uur, op verzoek van Ged. Staten ook toepasselijk verklaard op bjjzondere vergunningen. lerseke* In do Donderdagavond ge houden raadsvergadering was o. a. bericht ingekomen, dat de Koningin heeft toege staan het maximum vergunningen van 16 tot 12 te Verminderen. Verder was inge komen de mededeeling, dat de gemeente rekening door Ged. St. was vastgesteld. Uit het voorgelezen verslag der school verzuim-commissie bleek, dat het aantal personen, voor de commissie geroepen, sterk vermindert (52 in 1904 tegen 132 in 1902), doch dat maar weinigen aan die oproeping voldoen (in 1904 slechts 12). Van het R. K. kerkbestuur was een verzoek ingekomen om vervroeging van het begrafenis-uur van 11 op 9 i/s uur. De voorz. zei, dat B. en W. reeds een bgna van bewondering. Zijn wangen wa ren hoog gekleurd, de j )nge man baalde zwaar adem en de oogen stonden hem schitterend in het hoofd, alsof hij de koorts had. »Merkwaardig 1 Merkwaardig!" mom pelde bij. >Welk een zuivere, tot in kleinigheden nauwkeurige redeneering en dat alles met zoo weinig gegevensEn welk een onbetwistbaar slot »Hei, hei, niet te haastie mijn vriend vermaande Cartbcart glimlachend. >Wat ik u ontvouwd heb, is slechts een voor- loopige theorie, die door de eerste de beste feiten die w|j gewaar worden, ver keerd kan bljjken te zgn. Voor allo dingen moet ik u zeggen, dat gij zeer spoedig aan den arbeid zult dienen te gaan. Ik ben van meening, dat de eigenaar van den handschoen ondanks bet geld gebrek, waarop ik gezinspeeld heb te zoeken is op die plaatsen, waar men ge woonlgk de min of meer pronkerige leeg- loopers vindt. Op die plaatsen hebt gij dan ook vQoral naar hem te zien. Ik verlang nu, dat ge heel veel van die mode-heertjes znll leeren kennen en dat. zal u alleen mogelijk zgn, door er zelf een te worden. Ge moet u dus in een soort van fat veranderen. Dat hiemand eenig vermoeden mag hebben van het doel, door ons beoogd, behoef ik u na- tuurljjk niet te zeggen Ge moet u dus in een soort modepop veranderen. Gjj waart op jeugdigen lëeftjjd eens zulk een mode pop niet waar, en het zal u dus wel niet zoo moeilijk vallen om nogmaals die rol in de wereld te gaan spelen. Als u dat niet aangenaam voorkomt, dient gg te begrgpen, dat het Jioodig isIk wil u den weg daartoe bereiden. Officieel--krjjgt pij een aanstelling bij een respectabel huisin een modemagazijn wordt u een voldoende crediet geopend en ge.zult ook met enkele jongelui, die veel in de-we reld verkeeren, worden in aanraking ge-j wijziging van de verordening in dien zin wilden, maar omdat het adres op onge zegeld papier was gesteld, werd het niet behandeld. Verder was ontvangen een aanbod van de Breede Watering bewesten Ierseke om aan haar in beheer en onderhoud af te staan het binnenheloop van den Buren- polderdijk, lang 324 M., en een deel van den Breewcg, Wug 608 M., ten einde die met grint te verharden Het aanbod werd onder dankbetuiging aanvaard, maar met herhaald verzoek zoo spoedig mogelijk den Ouden Dijk een beurt te geven eerstbedoelde weg be hoort niet in onderhoud bij de gemeente. Op aanwjjzing van Ged. Staten werd de verordening op het vergunningsrecht Mede op verzoek van Ged. werd in de bouwverordening een menigte wijzi gingen aangebrachtde eindstemming zal plaats hebhen in de e. v. vergadering. In de vorige vergadering staakten de stemmen over een voorstel om aan den secretaris en den le klerk ter secretarie ieder f25,50 gratificatie toe te staan. Daar de secr. evenwel niet voor een gratificatie in aanmerking kan komeD, word het voorstel gewijzigd, dat de le klerk de f51 krijgt. Het werd met 4 tegen 3 stemmen aangenomen. Bij de laatste rondvraag bracht de heer Polderman de bij hem aangebrachte klachteo ter sprake, betreffende een 4-tal pali?n, die in de haven geplaatst zgn. De Voorz. wilde aannemen, dat de palen wel eeDS hinderljjk kunnen zgn, maar zg waren noodig. De heer Cupery vroeg den voorz. of reeds een beslissing genomen is omtrent een in Aug. 1.1. ingediend verzoek om aan stelling van een keurmeester van vleesch en visch. De Voorzitter antwoordde, dat het moeilijk wbb om tot een voorstel te ko men. Nu is een mededeeling van de ge zondheidscommissie ontvangen, die eenig licht kan ontsteken. 's-Gravenpolder. Gisteravond werd alhier een leziüg gebonden door ds. v. d. Kamp uit Axel, over »de coalitie tus schen Rome en Dordf." In debat kwam dhr. Verhulst van Hoedekens^erke. Op het einde van de vergadering ging het nog al rumoerig toe. Dhr. Verhulst zag zich genoodzaakt te 's-Gravenpolder te big ven logeeren, omdat enkele der toe hoorders hem te lijf wilden. Een der aan wezigen, een soc.-dem. uit Goes, die eenige malen had geïnterrupeerd gedurende de lezing, werd na afloop der vergadering door een groepje partijgenooten van den spreker nagejouwdtoen hij per fiets wegreed werd hem de achterband door een speldeprik beschadigd, zoodat hij moest loopen naar Goes. Dat zijn »christeljjke" manieren bracht. Zoodra dat gebeurd is, moet gij zelf den kring uwer kennissen zien uit te breiden, alle plaatsen, waar de groote wereld komt, bezoeken, en bij voorname menschen op soirée's zien te komen Daarbij let ge zorgvuldig op ieders han den. Om kort te gaan, ik verlang, dat gg overal, waar gij verschgnt, en waar ik niet goedschiks komen kan, zonder ver denking op te wekken, uw oogen terdeeg den kost zult geven." >Denkt ge dan, dat de moordenaar znlke plaatsen bezoekt, in zulke kringen zou te vinden zgn »Ik denk, dat men daar in elk geval het gemakkeljjkst zgn spoor zal kunnen ontdekken. Verder geloof ik, dat wg niet zoo Bpoedig ons doel zullen bereikt heb ben. Voor alles moet gij morgen het hotel verlaten en een voor een man vaü de wereld passend kwartier betrekken." Eensklaps stond, zooals ook al tot zgn eigenaardigheden scheen te behooren, de voormalige detectieve op en Dadat bjj zijp hoed had opgezet, voegde hij Dorison toe »Ga van avond heen, waar gij verkiest. Morgen vroeg kom ik u opzoeken." Zoo gingen zjj uit elkander. VII. Hoe men een uitgaander vindt. Een week na dit gesprek had Dorison zgn intrek genomen op eeo vrg weelderig ingericht appartement van de negen-en- fcwintigste straat. Door bemiddeling van den ouden heer Nettleman had bjj zich zulk een elegante garderobe aangeschaft, als hg zelfs in zgn goeden tgd, vóór den dood zjjns vaders, niet bezeten had. Hij had nu ook een toldoend inkomen van den gewezen detectieve, waarbjj wederom in 't geheim Nettleman het zijne voegde, benevens een officieele aanstelling bij een bankiershuis en, als kennissen, eenige jongelui van goeden huize, aan wie Nettleman hem in zgn club successievelijk Lager Onderwijswet Het Voorloopig Verslag der Tweede Kamer iB verschenen omtrent het wets ontwerp tot herziening der wet op het lager onderwijs. Uit dit stuk bljjkt o. dat zoer vele leden niet konden inzien, dat tegen dit ontwerp uit grondwettig oogpunt be zwaren zouden kannen worden ingeb-acht, terwijl verscheidene leden betoogden, dat door dit ontwerp in de positie van het bgzonder onderwijs een ingrijpende ver andering z»l worden gebracht, onfkerden zeer vele leden ten stelligste, dat bjj dit voorstel zou worden teruggekomen op de in 1889 tot stand gekomen pacificatie. De vraag kwam ter sprake of het niet ligt op den weg van den gemeente-wet gever, op het punt der schoolgeldheffing de gemeentebesturen wat meer te binden. Verscheidene leden konden zich niet, zeer vele leden daartegen wol vereenigen met aard en strekking van dit ontwerp. Men kwam op tegen do voorstelling, dat op ongeoorloofde wijze van kerke lijke, meer bepaald van R.-K. zijde, vloed wordt geoefend op het zenden van kinderen, vooral ook van bedeelden, naar de bijzondere school. Enkele leden aanvaardden het wets ontwerp, hoewel zonder sympathie en hadden liever het denkbeeld verwezen lijkt gezien, dat de Overheid niet zelf onderwijs heeft te verschaffen, maar het slechts heeft mogeljjk te maken, dat de ouders door eigen inspanning het onder wijs aan hun kinderen kunnen geven* Een aantal leden achtten de waar borgen tegen verkeerde aanwending van het Rijkssubsidie in dit ontwerp onvol doende. Tegen de techniek van het ontwerp werden van verschillende zjjden bezwaren ingebracht. Betoogd werd en bestreden dat er aanleiding bestaat bij het verleenen van rijkssubs'die onderscheid te maken tusschen ordebroeders of ordezusters, die hun krachten wjjden oan het onderwijs, en leeken-onderwjjzer8. Tegen het voorstel om de miniroa- jaarwedden te regelen naar het aantal schoolgaande kinderen, rezen van ver schillende zjjden bezwaren. Vele leden hadden ook bezwaar legen het door de Regeering gewilde stelsel van subsidi- eering der gemeentelijke en bijzondere kweekscholen uit 's Rijks schatkist, ter- wjjl velen onoverkomelijke bezwaren hadden tegen het denkbeeld om hetgeen de gemeenten krachtens bet nieuwe art 45 meer zullen ontvangen, in te houden op de uitkeering aan de gemeenten, krachtens de wet van 1897. Een aantal wenschelijk geoordeelde wjjzigiDgen, in het ontwerp niet voor gesteld, werden aangegeven. Het Voorloopig Verslag telt 62 pagina's had voorgesteld. Cartbcart had zich een voorstelling gevormd van de verhouding, die er tus schen Ruben Dorison en Emma Farish moest hebben bestaan, waarover hij ech ter in het geheel niet sprak. Hoe hg tot die voorstelling kwam? Alleen omdat ze zoo voor de band lag, want zgn gesprek met zijn neef Nettleman dienaangaande had hem niet veel verder gebracht. »Hoe was Ruben Dorison in zijn parti culier leven had bij eensklaps aan zgn neef gevraagd, toen hg met dezen onder vier oogen was. »Stond bjj nooit met deze of gene in liefdesbetrekking De heer Nettleman zette bjj het hooren dier vraag een paar groote oogen op en riep vol overtuiging»Geen mensch leefde zoo onberispeljjk als hr, geen mensch was zoo rein van levenswandel Hjj was dan ook zeer gelukkig getrouwd 1" »Zegt ge dit nu maar, omdat ge van den doode geen kwaad wilt snreken of omdat gij 't werkeljjk gelooft?" >Neen, omdat het de zuivere waarbtid isVan 'fc oogenblik af, dat Rnbon Do rison in 't huweljjk trad, was het een voorbeeldig echtgenoot." »Eo wanneer stierf zijn vrouw »ln hetzelfde jaar, dat ze naar de drie en-twintigste straat zgn verhuisd, in 1851." »Dat is dus nu al acht-en-twintig jaar geleden 1" Wat Carthcart ook denken of doen mocht, zooveel is zeker, dat hg het in die dagen erg druk had en Dorison meeBtal aan zichzelf overliet. Maar op zekeren dag kwam de detectievo reeds in de vroegte bjj hem, toen Dorison nog te bed lag. Hjj ging gemeenzaam op den rand van het bed zitten en begon toon zonder inleiding, zooals zgn gewoonte was. (Wordt vervolgdJ

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1905 | | pagina 1