1904. N*. 153.
Donderdag 29 December.
91sle jaargang.
N ieu wj aars wenschen
7 FEUILLETON.
Op den Lindenhof.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrpdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,25.
Afzonderlijke oommeri 5 cent.
Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
De prgs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de pips
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelpks- en doodbei i ihtes en de daarop betrekking bobbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur E. G. Kijkens.
HET NIEUWJAARSNOMMER
zal verschijnen Zaterdagavond
a. 8., en nog dien avond in de
stad bezorgd en per post geëx
pedieerd worden.
De nummers van a. s. Vrijdag
en Maandagavond verschijnen als
gewoon.
De Directie.
In bovengenoemd Niëüwjaars-
nommer worden als advertentiën
uitsluitend
opgenomen. De prijs daarvan is
35 Cent, voor hoogstens 8 regels.
De'.e advertentiën zullen Zater
dag 31 December, vóór 's middags
twaalf uur, aan ons bureau moe
ten bezorgd zijn.
De Administratie.
Burgemeester en Wethouders van Goes
brengen ingevolge art. 37 jnncto art. 12
der Drankwet ter openbare kennis, dat bij
ben is ingekomen het navolgende ver
zoek om verlof tot verkoop van
aleoho£houdeuden drank, ande
ren dan uterken drank, van
M. J. BAAR ENDS voor het perceel
St.-Jacobstraat B 108.
Binnen twee weken nadat deze bekend
making is geschied, kan ieder tegen het
verleenen van het verlof schriftelijke be
zwaren inbrengen.
Goes, 28 December 1904.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
DE KONING KOOIJ.
De Secretaris,
G. A. HAJENIUS.
Burgemeester en Wethouders van Goes
brengen ingevolge art. 12 der Drankwet
ter openbare kennis, dat bp hen is
iDgekomen het navolgende verzoek om
verffunDinf tot den verkoop van
■terken drank in het klein, van
P*. Aa. Elisth. CLEMENT voor het
perceel Blaauwe Steen B 18.
Binnen twee waken nadat deze bekend
making is geschied, kan ieder tegen het
verleenen van de vergunniog schriftelijke
bezwaren inbrengen.
Goes, 28 December 1904.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
DE KONING KOOIJ.
De Secretaris,
G. A. HAJENIUS.
Anti-Christelijk
In een onzer vorige nommers hadden
wp geprotestoerd tegen het feit, dat de
redactie der N. Z. Courant de vrijzinnigen
had betiteld als anti-christelpken. Die
De klacht van den houtvester had dit
gevolg gehad, dat eenige oudere jagers
door vlugge en degelpke jonggezellen
waren vervangen. Tevens was order ge
geven zonder verschooning tegen de wild
dieven op te treden.
Het was dus geen woDder, dat de
overgeplaatste jagers met npdige oogen
aangezien en overal gemeden werden. De
oorzaak waarom ze daar geplaatst waren,
gevoegd bij hun uittartend gedrag, deden
den afkeer der bergbewoners tot haat
overslaan. Een der jagers, Alois Werner
genaamd, uit Zwaben afkomstig, was bp-
zonder gehaat, want men vertelde elkan
der, dat hij een gevaarlijk karakter bezat
en reeds twee wildstroopers had dood
geschoten. Zijn uiterlijk was terugstoo
tend. Die man en zijn metgezel Friedrich
hadden de ontevredenheid der feestvieren
den opgewekt.
»Dat gelach geldt ons," sprak Werner.
»Daar behoefje niet aan te twijfelen,"
antwoordde zpn kameraad. »Het is ver
standiger, als wij hier niet binnengaan,
dan blijven wp buiten onaangenaamhe
den."
Volstrekt niet," zei Werner. »Dat zou
den schijn gevon, alsof wij bang voor hen
waren. Niets daarvanze zullen mp wel
nader leeren kennen."
•Zooals je wilt, kameraad. Maar geen
uittarting, hoor Ze zpn niet gemakke
lijk als ze eenmaal beginnen."
Toen de jagers de jonge lui voorbg
redactie geeft nu in haar tweede proef
nummer de volgende opheldering
»als er gesproken wordt in een stuk,
eenigzins de politiek betreffende van
anti-christelijken, dan worden daarmede
bedoeld de leden der linkerzijde in het
algemeen, dat zpn zp, die gekant zpn tegen
dit Christelijk Ministerie.
Tenminste, in de groote bladen, en van
onze ricbtiDg niet alleen, kan men dezelfde
onderscheiding gemaakt zien."
Gesteld al eens, dat dit ministerie
het recht had op het epitheton ornans
•christelijk," dan mag alles, wat tot de
andere partpen behoort, nog niet met
den naam anfc'-christelijk worden aange
duid of zou bpvoorbeeld de redactie
van de N. Z. Courant genoegen nemen
met de betiteling revolutionairomdat zp
niet anti-revolutionair is, of met die van
anti-revolutionair, omdat zp niet revo
lutionair is
Dat de redactie zelf gevoelt, dat er
iets ain hare redoneering hapert, bljjkt
uit het woord tenminstewaarmee zij de
opmerking inleidt, dat men in groote
bladen dezelfde onderscheiding gemaakt
kan zien. Al hadden ook alle groote
bladen deze uitdrukking gebezigd, wij
zouden haar evengoed blijven veroor-
deelenhet zich verontschuldigen door
aan te voeren, dat de groot,eren de fout
ook hebben begaan, gaat niet op, dat
zal de redactie vermoedelijk ons wel wil
len toestemmen.
Verder vindt de N. Z. Ct. het niet
begrijpelijk, dat de betiteling van anti-
christelpken prikkelend zou kunnen ge-
heeten worden, en zeker en vooral niet
door menscben, die op hunne wijze Christus
trachten na te volgen."
Over dit op hunne wijze valt de redactie
der N. Z. Ct. en zegt zij
•Volgens ons zijn dezulken geen Chris
tenen, en behooren daartoe slechts zp,
die de Loer en den Godsdienst van Chris
tus beoefenen, zooals H ij die heeft ge
predikt en verkondigd, die dus Christen
zpn op Zijne wijze, wat slechts zeer
rationeel is."
Mogen we vragen, dienen de politieke
bondgenooten van heden, de anti-revolu
tionairen en roomsch-katholieken, niet
ieder op hunne wijze Christus en zpn er
wel twee meer uiteenloopende wijzen
van dienen denkbaar? Maar geeft dit
hun het recht om van elkanders gods
dienst te spreken als ketterij" en •ver
foeilijke afgoderij" zooals zij gedaan
hebben Vorens ons nietbeiden kun
nen goede christenen zpn, maar zulks
kan meer blijken uit het ter harte ne
men van de bergrede en bet in toepassing
brengen daarvan, dan uit het instemmen
metDordtsche of Roomsche leerstellingen.
En dan pronke men zelf niet voort
durend met dat woord christelijk ten
opzichte van zich zelf. De redactie van
de N. Z. t. behoeft dat van ods niet
aan te nemen; ze zal het vermoedelijk
wel willen do9n van een politiek bond
genoot van haar, ds. Talma. Wp hebben
den heer Talmatoen hij hier te Goes
eene rede hield, in een onderdeel daarvan
gingen en hen daarbij streng aankeken,
riep Simon
•O, hemel, daar is die gevaarlijke ja
ger Ik ben toch nieuwsgierig om te
weten, hoeveel hp er van ons zal neer
schieten, voordat het zijn beurt wordt.
Ziet eens aan, jongens, hoe bar hij ons
aankpkt. Het is, alsof bp ons met huid
en haar wil versliaden. Maar dat gaat
zoo gemakkeljjk niet, we zpn wat taai."
Onmiddellijk daarna bedacht Johan
een liedje om de jagers te sarren en
dit werd met den grootsten bpval be
groet. Toen volgde Simon, die zong
Wat ware het leven ons zondor de jacht
Dan was het geen penning ons waard.
Dan zpn w' als koningen op aard
Geen woord was den jagers ontgaan.
•Ik gevoel grooten lust om dien langen
slungel met de kolf van mpn geweer
op den kop te slaan. Zulk een onbe
schaamdheid komt alleen in de bergen
voor. Bij ons in Zwaben zouden ze zoo
iets wel laten," zei Werner tot zpn
kameraden.
•Als je met een bebloeden kop wilt
thuiskomen, ga dan je gang," sprak de
ander. Maai" het is beter, dat wp onze
beurt afwachten die zal ook wel eens
komen."
•Ja, die zal zeker komen," verzeker
de Wenner, »en dan zal het hun nog
lang heugen."
Nog waren de jagers geen kwartier
▼er, of er had in de herberg een gebeur
tenis plaats, die alles in opschudding
bracht.
De gerechtsdienaar van Tergernsee
was in volle uniform komen aandraven
een pleidooi hooren houden voor de be
naming >School met den Bijbel" inplaats
van »Christelijke School". Deze antirevo
lutionair zeide bij die gelegenheid »Ik
hoor niet graag, dat de menschen zeggen,
ik ben een christen. Dat is een eere-naam,
dien men zich zelf niet zoo moet geven.
Als iemand bp mij komt en zegt ».k ben
oen christen", dan denk ik bij mezelf,
man, dat doet roe veel pleizier voor je,
maar ik hoop het te merken uitje handel
en wandel".
En als men dan, een weinig minder
hoovaardig, niet zichzelf een waar chris
ten noemt, dan zal men er van zelf
niet meer zoo spoedig toe komen om
zich als rechter op te werpen over het
al of niet christen zijn van anderen en
dan zal men vermoedelijk ook geen zin
netjes meer neerschrijven, waarin men
zegt, dat »een vrijzinnige als zoodanig
wel christen kan zpn, maar dat dit geval
zich sporadisch zal voordoen."
Wat ons verder in het artikel, dat voor
een groot deel uit aanhalingen van De
Tijd bestaat, wordt aangewreven, als
zouden wp voor ieder afzonderlijk een
apart soort christendom willen, dat met
het ware niets dan den naam gemeen heeff,
zie, dat is zoo absurd, dat wp ons de
moeite kunnen besparen van hierop te
antwoorden.
Buitenland.
De Cza.ii Heeft Gesproken.
Eindelpk is, men wanhoopte reeds, een
keizerlpke oekase verschenen over ren
ontwerp tot vervolmaking van de staats
regeling. Daarin heet bet. o. a.
Bp de onveranderlijke handhaving der
onschendbaarheid van 's rijks fundamen-
teele wetten, moet er begonnen worden
aan wijzigingen, waaraan de behoefte
zich heeft doen gevoelen ter bevrediging
van de nooden des volks. De eerste zorg
des Keizers vormt de best mogelijke re
geling voor het welzjjn van den boeren
stand. Hierover hebben reeds grondige
beraadslagingen plaats van met zorg uit
gekozen hooge regeeringspersonen. De
Keizer beveelt, dat deze arbeid de wetten
voor den boerenstand met de al gemeene
rijkswetgeving in overeenstemming zal
brengen, tot bljjvende bescherming van
dezen stand van in het volle genot ban
ner rechten verkeerende, vrpe burgeis
des lands.
Verder kunnen geen uitstel ljjden
Maatregelen ter beveiliging van de
volle kracht der wet en het verantwoor
delijk stellen van ambtenaren voor wil
lekeurige handelingen
uitgestrekte deelneming van plaatse
lijke en stedelijke licbameD aan het
plaatselijk bestuur, onder toekenning van
de vereischte autonomie en het gebruik
maken van de diensten van vertegen
woordigers uit allo deelen der belang
hebbende bevolking. Voorts naast de
zemstwo's de instelling van plaatselijke
bestuurslichamen voor districten van klei
neren omvang
hervorming der rechtspleging ter ver
onder zpn rechterarm droeg hij een
groot pak gedrukte stukken.
•Wat kom je doen, Reuter?" riep men.
•Je komt ons allemaal toch niet voor
het gerecht dagen.
De man droogde het zweet van zpn
voorhoofd en Zeide
•Dat nu juist nietmaar wat ik breng
is toch niet veel goeds."
Allen geraakten nu in spanning, want
men wist, dat Reuter alleen in dringen
de gevallen op Zondag dienst deed. De
gerechtsdienaar klom op een tafeltje,
hoestte even en sprak toen
•Ik wi6t, dat oud en jong uit den
omtrek hier in de herberg bij elkaar te
vinden was en daarom ben ik hier ge
komen om het nieuws mee te deelen en
zooveel mogelijk aan ieder zijn oproeping
uit te reiken. Bp menigeen zal ik de
vreugde verstoren, maar ik ben verplicht
te voldoen aan de bevelen, die ik ont
vangen heb. Luistert allen! De oorlog
is verklaard!"
•Welke oorlog? Tegen wien?" vroeg
men verward door elkander.
•Keizer Napoleon heeft aan Duitsch-
land den oorlog verklaard en daarom moet
iedereen opkomen om het leger zoo gauw
mogelijk voltallig te maken,zeide Reu
ter met indrukwekkende stem.
Nu werd de opgewondenheid nog
grooter. Allen keken elkaar bedrukt aan,
en eensklaps was de vroegere vreugde
verdwenen.-
Reuter vervolgde:
•Ik heb de oproepingsbiljetton mee
gebracht, omdat jelui grootendeels mili-
tieplicbtig zijl. Morgenavond moet ieder
in de kazerne zijn en dan gaat het op
zekering van de gelijkheid voor den
rechter en onafhankelijkheid der rech
terlijke beschikkingen
werkliedenverzekering van staatswege
herziening der tijdens het optreden
van misdadige vijanden der openbare
orde uitgevaardigde uitzonderiDgsmaat-
herziening der wetten betreffende do
rechten van leden van verschillende sec
ten, van personen van niet-orthodoxe en
niet-christeljjke belpdenissm, ter beves
tiging van de door 's rpks fnndamenteele
wetten geheiligde verdraagzaamheid in
geloofsaangelegenbeden
herziening der bestaande verordenin
gen, die de rechten van vreemdelingen
en de bewoners van bpzondere deelen des
rijks beperken, met dien verstande, dat
slechts de bepalingen, die Rusland's wel-
zpn raken, over blijven
do overbodige belemmeringen in de
bepalingen ten aanzien der pers, die tot
welzijn des vaderlands zullen worden
opgtheven.
Frankrijk en Marokko.
De binnenlaodsche politieke toestanden
in Fr&nkrpk laten veel te wenschen over.
Conflicten en zelfs schandalen bp de vleet.
Een woedende, dolzinnige partpstrpd,
waarin van alle middelen wordt gebruik
gemaakt.
Maar do leiding der bnitenlandsche po
litiek is in Frankrijk in den regel aan
sterke handen toevertrouwd. Zoo komt
het, dat het nu meer met gezag gaat spre
ken ten opzichte van Marokko. De Ma
rokkanen toch bepveren zich om de in
menging van de Franschen in hunne
verwarde zaken uit te lokken. Inboorlin
gen hebben Alcazar omsingeld en geëisebt,
dat de Fransche consul en een Engelsch
onderdaan aan hen zouden worden uit
geleverd anders zouden zij de stad
plundereD. Een Eögelsche hoeve, op een
mijl afstands van Casablanco is door de
inboorlingen plat gebrand.
Dat waren echter zaken, die vermoe
delijk nog wel te herstellen zouden zpn
geweest, zondor dat Frankrijk zijn toe
vlucht had behoeven te nemen tot mid
delen als het nu heeft genomen. Maar
de Sultan vaardigde plotseling een besluit
uit, om al de militaire missies, de Fran
sche inbegrepen, behalve die gevestigd
zpn largs de Marokkaansche-Algiersche
grens, naar huis te sturen.
De Fransche gezant heeft terstond in
structies gevraagd uit Parijs en daarop
aan het corps diplomatique te Fez mee
gedeeld, dat hij tot nader orde-r de ver
vulling van zijn opdracht aldaar zou
opschorten en dat hij den Consul te Fez
en den chef der Fransche militaire missie
had uitgenoodigd met alle Franschen deze
stad te verlaten. Hp zond teveDS een
schrijven aan deD Marrokkaanscben mi
nister van Buitenlandsche Zaken, waarin
bp kennis geeft van de door de Fransche
Regeering genomen beschikkingen, ten
aanzien van de gebeurtenissen, die voort
vloeien uit den vpandigen geest tegen
den Franschen invloed, een geest, die
Frankrijk los. Als ik iemands naam noem,
komt bp hier en neemt zijn oproepings-
biljet in ontvangst."
Aan een groot aantal jongelingen werd
het noodlottige papier uitgereikt. Van
dansen was geen sprake meer, en menig
meisje voelde baar oogen vocbiig worden
bp de gedachte, dat ze haar beminde
wellicht zou moeten verliezen. Ook de
jongelingen waren tamelijk neerslachtig
gewordoD.
•Nu, alle kogels zpn niet raak riep
de lange Simon, terwijl hij zijn biljet in
den zak stak.
Walburga dankte in stilte God, daar
Johan vrij bleef. Het zou haar onuit
sprekelijk veel leed gedaan hebben, wan
neer hij haar, zoo kort voor de bruiloft,
ontrukt zou worden.
•Uw onderdanige dienaar, kapitein
Scheff"r," zeide Reuter thans tot den
vreemden heer, die tot nu de beweging
bedaaid had aangezien. »Op den weg
hierheen heb ik aan uw woning een brief
bezorgd, die waarschijnlijk wel dezelfde
boodschap zal inhouden. Uw zomeruit-
stapje wordt op die manier onaangenaam
bekort."
Dank je> Reuter," was het bescheid.
•Ik was er op voorbereid, want alles
deed een uitbarsting vreezen. De hemel
geve, dat de oorlog niet lang dure en
dat wp als overwinnaars huiswaarts kee-
ren."
Allen verlieten de herberg. Ook Johan
geleidde zpn beminde een eindweegs en
beloofde haar zoo spoedig mogelijk te
zullen bezoeken. Op den terugweg ont
moette hp Sepp, die tamelpk was aan-
met alle middelen Frankrijk tracht te
beletten het werk te voltooier, waarmee
het zich heeft belast.
Duitschland en Zuidwest-Afrika.
Het was eene bittere teleurstelling voor
do Duitschers, dat, terwijl zij meenden
voorgoed afgerekend te hebben met de
Herero's, de Witbois in opstand kwa
men. De Hollandsche Boeren, die hunne
•zwartmensen" kennen, zouden dat geval
voorzien hebben. Zp weten, dat het een
onrustbarend verschijnsel is, als de Kaffers
en Hottentotten hun vee verzamelen en
wegdrijven. En van alle zijden kwamen
berichten, dat het vee der Witbois van
de gewone weiden verdween.
De farmers, ook door Hollandsche
Boeren ingelicht, waarschuwden, maar
die waarschuwingen waren verLren. Op
het oogenblik is kapitein Von Burgsdorff,
die het bevel voerde in Gibeon, de zon
debok. Bij is het slachtoffer geworden
van zijn geenszins gerechtvaardigd ver
trouwen in de hoofden der Witbois.
Men had hem verteld, of hij had zich
zeiven diets gemaakt, dat de Witbois
niet liegen. Als dat zoo ware, zouden
zij eene bpzonder-, eervolle plaats in
nemen onder de volken der aarde. Maar
ongelukkig voor de Duitschers, vormen
de Witbois geen uitzondering op den
leugen. Zp maakten zich tot den opstand
gereed en toen alles klaar wa6, ver
klaarde het hoofd Hendrik Witboit in eene
terminologie, die van zpn omgaDg met
de Zuid-Afrikaan8che Boeren getuigt,
dat de Heer hem een teeken bad ge
geven om een eind te maken aan de
heerschappij der Duitschers. En meD
begon met »Gibeon klaar te maak," dat
is, de Duitschers vandaar te vei drijven.
Het station was zwak en overste Leut-
weindie zich in 't Noorden ophield, zond
geen versterkingen, zoodat de Witbois,
al namen zp ook de plaats niet, in den
omtrek naar hartelust konden rooven en
moorden. In Duitschland wekten de Jobs
tijdingen uit Afrika zekere beweging,
maar dat de toestand zoo ernstig zou
zpn als later bleek, begreep men aan
vankelijk in 't geheel niet. Er werden
troepen gezondeD, maar niet in voldoend
aantal, niettegenstaande de vijand geens
zins ongevaarlijk was, en met Euro-
peescbe geweren gewapend. Men schijnt
echter thans ook in regeerir gskringen
zich bewust te worden van den bloedigen
ernst der zaak. Dezer dageD is een stoom
schip met 680 man en 29 officieren naar
Swakopmund vertrokken. Als de bladen
goed zijn ingelicht, wil de Rijkskanselier
een scherp onderzoek doen instellen naar
het bedrijf van overste Leutwein. Men
zal nu met kracht aanpakken, maar
vreest, dat de Hottentotter, Herero's,
Witbois, Ovambo'8, en hoe de stammen
moer mogen beeteD, de Duilsche troepen
nog vele harde noten zullen te kraken
geven en her jaar 1905 Duitschland mis
schien nog zeer onaangename tijdingen
uit Zaid-Afrika zal brengen.
Men moet er wat voor over hebben
om tot de koloniale mogendheden te bc-
hooreD.
Zoo, zie ik je weer eens Je bent
aan het verkoeren, hé
Johan wilde voortgaan, maar Sepp
greep hem bij zpn jas en vroeg spottend
•Zeg, vriend, doe je niet meer aan de
jacht
Toen Johan daarop »neen" zei, ver
volgde bp
Dat. is jammer, want ik weet wat
voor je. Een gemsbok, zoo prachtig als
je nog nooit gezien hebt."
Waarom schiet je hem zelf niet?"
vroeg Johan.
•Ik?" vroeg Sepp lachend. »Dat zou
slecht gaan, want de jagers loeren aan
houdend op me. Maar, och, ik zie het
wel. De moed is er uit, sedert je verliefd
bent I"
Wrevelig rokte Johan zich los en liep
voort, terwijl de spotfer bem eenige woor
den nariep, die Johan echter niet verstond.
Als de mecsch vermeent het geluk te
kunnen grijpeD, wordt h^t soms in een
oogwenk van hem weggenomen. Zoo ging
het ook met Frans en Lize, toen Johan
thuis vertelde, dat het leger mobiel was
verklaard. Hij troostte hen zoo goed mo
gelijk, maar Frans, die nog maar een
«'paar maanden dienstplichtig was, 6cheon
bij de ontvangen tijding verpletterd, ter-
wjjl Lize aan al haar leden beefde. Toen
het baar duidelijk werd, dat ze zich op
een langdurige scheiding moest voorbe
reiden, barstte het meisje in snikken uit,
en alleen het vertroostende woord van
haar vader, dat niet iedereen in den oor
log wordt doodgeschoten, bracht haar
een weinig tot bedaren.
(Wordt vervolgd.}
