[904. N". 151.
Donderdag 22 December.
91s"' jaargau
a*
Nieu wj aarswenschen
s FEUILLETON.
Op den Lindenhof.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, I9£3*
Afzonderlijke aommers 3 cent.
Inzending van adveKentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave*
De prgs der gewone adverfcentife'n is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt do prgs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodbeüïhion en de daarop betrokking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Uitgave van de Naaml. Yennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. Gr. Rijkens.
ia het Nieuwjaars-nommer wor
den, zooals gebruikelijk is, ge
plaatst tegen 35 cent, voor
hoogstens 8 regels.
Deze advertentiën zullen Zater
dag 31 December, vóór 'S middags
twaalf uur, aan ons bureau moe
ten bezorgd zijn.
De Administratie.
De heer A. F. LASONDER, genees-
en heelkundige dezer gemeente, zal
Vrijdag 23 December a. s,
des namiddags te twee uren(
in het Gasthuis zitting houden tot het
gratis
Vaccineeren en Hervaccineeren.
De ingezetenen worden in hun belang
uitgenoodigd van deze aangeboden gele
genheid gebruik te maken.
De zoogenaamde trouwboekjes moeten
worden medegebracht.
Goes, 20 December 1904.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
DE KONING KOOIJ.
De Secretaris,
G. A. HAJENIUS.
De Secretarie der gemeente
zal op den tweeden Kerstdag MAANDAG
den 26 December a. s. alleen geopend
zgn des voormiddags van negen tot
half tien uren, voor aangiften in
zake den Burgerlijken Stand.
Goes, den 21 December 1904.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
DE KONING KOOIJ.
De Secretaris,
G. A. HAJENIUS.
Een Landbouw-ongevaüenwet.
Wg hebben nog altijd melding te ma
ken van het rapport der Maat schappij
van Landbouw en Nijverheid" in zake
Ö8 ongevallenverzekering voor den land-
bouwarbeider. Het ligt natuurlijk niet
in onze bedoeling dit rapport in zijn
geheel stuk voor stuk te volgen, maar
enkele hoofdprincipes, die er in zijn neer
gelegd, willen we even beschouwen.
De commissie is radicaal te werk ge
gaan in de quaestie der premie-betaling
en ook in die der premie-berekening.
De bestaande Ongevallenwet heeft op de
werkgevers heel wat lasten gelegd. Ieder,
dia arbeiders in zijn dienst heeft, weet
daarvan mee te praten. De paperassen-
hoop, die ieder werkgever moet door
werken, is grootbet aantal berekenin
gen, dat een accurate invulling dor loon
lijsten eisebt, is tjjdroovend en vaak lastig,
De verwondering op den Lindenhof
was van geheel anderen aard. Hoewel
Johan eerst na middernacht was thuis
gekomen, stond hij toch het eerst op en
toen de dienstboden zich aan het werk
wilden begeven, ging hg vooraan. Nie
mand had hem ooit zoo vrooljjk en te
vens zoo vlijtig aan den arbeid gezien.
Vader Lind en Lize meenden, dat hij
het deed om welverdiende verwijton te
ontgaan, en vreesden, dat het niet lang
zou duren. Daarom wilden ze eerst af
wachten of Johan op den goeden weg
zou blijven. De eene week verliep echter
na de andere, maar Johan bleef dezelfde
altijd even ijverig, zoowel op het land
als in den stal.
»Uit dien knaap kan niemand wijs
worden," sprak de oude Lind op zekeren
morgen. Hij is oen geheel ander mensch
geworden, dat zien wij eiken dag. Van
zgn vroegere liefhebberij is niets meer
te bespeuren. Er is zeker wat van be
lang voorgevallen, anders begrijp ik er
niets van."
»Dat geloof ik ook," zeide Lize, »maar
Johan spreekt nergens over, en nu wil
ik hem ook niets vragen. Het is te hopen,
dat hg zoo blijtl."
»Dat geve God", sprak vader Lind.
»Het doet me veel plezier. Als hij zoo
Yoortgaat, kan hij de hofstede elk oogen
blik overnemen. Een weinig rust op mijn
ouden dag zal me geen kwaad doen".
»Zooals u wilt, vader. Maar een goed
meisje heb ik voor hem nog niet ge
vonden".
de administratieve omslag enorm.
»Men moet", aldus rar. v. Droogtgrif
fier van den Raad van Beroep te Dor
drecht, in het Soc. Weekbladdagelijks
de wanhopige gezichten hebben gezien
van timmermans-, metselaars-, blikslagers-
baasjes en van schippers, vooral van
schippers, wanneer ze om inlichtingen
komen, omdat ze een waarschuwing heb
ben gekregen om te betalen, maar hun
niet gezegd is, hoeveel ze hebben af te
dragen, om te beseffen, dat iets van ben
gevergd wordt, dat boven hun krachten
gaat. Het bijhouden van een loonlijst,
hoe eenvoudig feiteljjk ook, en het ver
menigvuldigen meteen premie-percentage,
dat zes cijfers achter het decimaalteeken
vertoont, zijn dingen, die velen niet eens
probeeren. En dat mag men nu bedenke
lijk vinden, msar 't is niettemin waar.
Aan de Rijksverzekeringsbank zal men
daarvan nog heel wat meer weten te
vertellen."
Op grond van deze overwegingen is
de schrijver reeds tot de conclusie ge
komen, dat men den landbouwers niet
dergelijke lasten moest opleggen, als 't er
buiten kan, en het rapport voegt er aan
bet eiüd van een dergelijke overweging
nog aan toe, dat al deze bezwaren nog
te meer gelden voor den landbouwer,
»die van huis uit niet gewoon is aan
boekhouding en administratie."
De commissie stelt dan ook voor, om
globaal te werk te gaan en betrekkelijk
weinig te preciseeren. Natuurlgk dienen
dan kleine verschillen fite worden ver
waarloosd, maar daartegenover staat een
zeer groote besparing van administratie
en dus ook van kosten voor ambtenaren.
Veel gevarenklassen wil de commissie
ook Diet. Het -landbouwbedrijf loopt in
de verschillende proviDciön van ons land
betrekkelijk weinig uiteen. Alleen waar
machines, krachtwerktuigen, gebruikt
worden zou men het gevarenpercentage
booger kunnen stellen. Vandaar dus dat
zg tot do conclusie komt, dat twee ge
varenklassen, een voor landbouwers zon
der, en een voor die met krachtwerk
tuigen, voldoende zal blijken. Om nu de
loonlijsten te keeren, stelt de commissie
voor, om oveneens de landbouwers glo
baal in klassen te verdoelen en wel naar
de volgende drie grondslagen totaal
gemiddeld geschat loon of inkomen per
H.A. van de verschillende soorten van
het landbouwbedrijf, oppervlakte van deo
grond, die bij de boerderij behoort, en
mate van het gevaar. Voor den laatsten
grondslag dienen de gevarenklasson. Do
tweede grondslag is gemakkelijk op te
geven en voor den eersten grondslag zou
het noodig zgn, dat een speciaal daartoe
benoemde schattingscommissie de indee
ling maakt.
De commissie stelt zich dit niet moei
lijk te zgn voor. Onder leiding van een
rijksambtenaar wordt voor iedere gemeen
te of voor een complex van eenige ge
meenten een scbattingscommissie uit den
landbouwers- en arbeidersstand benoemd,
die voor ieder bedrijf, hetwelk onder de
Daarna ging ze het woonvertrek uit,
want ze gevoelde een zekere verlegen
heid, die ze baar vader niet gaarne wilde
laten bemerken. De oorzaak van baar
verlegenheid was in Gemund te zoeken.
Daar stond aan dea oever van het meer
een klein huisje, bewoond door Resi, een
visschersweduwe, en haar zoon Frans.
Resi was reeds vroeg weduwe geworden,
haar zoontje was nauwelijks twee jaar
oud, toen hij zijn vader verloor. De man
was met een slede over het ijs gegaaü,
om hout uit de bosschen te halen, doch
bij zijn terugkeer bezweek de verradeljjke
gsvloer en de ongelukkige verdween voor
immer in de ijskoude wateren.
Ofschoon Resi dag en nacht arbeidde,
kwam de nood menigmaal bij haar aan
kloppen, vaak was er gean stuk brood
meer in huis. Ondanks alles groeide de
kleine Frans echter flink opmet zijn
blauwe oogeü, frisscbe wangen en krul
lende lokken, zag hij er uit, alsof hij
een kiod van rijke lieden was.
Frans koos het beroep van zijn vader,
hg werd visscher. Om zijn goeden inborst
en zgn vroolgken aard mocht ieder hem
gaarne lgden. Toen hij nog schoolknaap
was, zag hg op zekeren morgen een klein
meisje steentjes in het meer werpen
plotseling hoorde hij een gil en toen hij
opkeek, wa3 het meisje verdwenen. Oogen-
blikkelijk sprong hij in het meer, dook
onder, greep de jeugdige drenkeling bij
haar jurkje en bracht haar behouden aan
den oever. Hij droeg de bewusteloozo
kleine naar zgn moeder, die mot veel
moeite de levensgeesten weder opwekte.
Het was Lize, die hg gered had, en
sedert dien tijd was hg op den Lindenhof
een welkome gast. Toen boidon grootor
werden, maakte de kinderlijke vriend-
Landbouwverzekering valt in hun ressort,
bet loon taxeert, wat in ieder bedrijf in
het geheel per jaar wordt verdiend. Daar
na is het niet moeilijk om voor ieder
bedrijf vast te stellen het totaal loon,
hetwelk op ëón H.A. wordt geacht per
jaar te worden verdiend. Zorgt men hier
bij nu deze bedragen eenigszins af te
ronden, dan zal het getal klassen niet
zoo heel groot worden.
De commissie heeft aan het slot van
haar rapport uitgesproken, dat schade
loosstelling alleen moet plaats hebben bij
eenigszins ernstige ongevallen, bjjv. zulke
waarbjj de verzekerde langer dan een
week verhinderd is zijn gewone werk te
doen. »Onder de togenwoordig vigeerende
Ongevallenwet", aldus de rapporteurs,
»weet niemand, als er een ongeval in zgn
bedrijf geschiedt, al lgkt dit in 't begin
ook nog zoo nietig, of bij hiervan aangifte
moet doen en den dokter moet halen, en nit
vrees voor strafbedreiging doet hij dat nu
voor alle zekerheid toch maar, en baalt hij
den geneesheer zelfs bij de nietigste on
gevallen." Dit wenscht de commi83ie te
vermijden. Zij wenscht eene bepaling
in dien geest, dat er geen schadeloos
stelling bij een ongeval zal plaats hebben,
wanneer de getroffene binnen een week
weer aan het werk heeft kunnen gaan.
Mocht hij in die week onderstand noodig
hebben, dan vertrouwt de commissie wel
op de barmhartigheid van den werkgever.
Dit laatste is wel de goede werkgevers
niet te na gesproken wat optimistisch
OvorigenB is er veel voor te zeggen.
Zooals het nu gaat, heeft zich meer dan
eeqs reeds het feit voorgedaan, dat van
de ongevallen-verzekeriDg misbruik werd
gemaakt en deze in een bespottelijk dag
licht werd gesteld, als uitvloeisel van de
bepalingen der wet.
Over het weuschelijke van eene onge
vallenverzekering voor den landbouw
heeft de Commissie zich in haar rapport
niet uitgelaten. Zg heeft het wenschelgke
daarvan a priori aangenomen. Dit is dan
ook, zoowel met het oog op de statistiek
als op de billijkheid buiten kwestie.
Arbeiders in bet landbouwbedrijf ver
dienen evengoed hun aandeel te verkrijgen
in do zerg der Regeering, als zij, die in
de industrie werkzaam zijn.
Wg hebben in ons blad meermalen de
hooge noodzakelijkheid en billijkheid van
eene landbouw ongevallen-verzekering
bepleit, maar vreezen, dat van deze Re
geering er geen te wachten is. Vermoe
delijk zal dat onder een liberaal Kabinet
vlugger gaan.
Buitenland.
Uit Rusland.
Het geschenk, dat de Czar op zijn
naamdag (Zondag) aan zijn volk hee't1
te zullen geven, is uitgebleven. De pes
simisten hebben gelijk gehad, de reactie
beeft nog de macht in banden, dat blijkt
maar al te duidelijk. Trouwens minister
Mirski houdt in den laatsten iijd ook weer
schap plaats voor liefde. Da moeder van
Frans had dit wel opgemerkt, maar ze
achtte het best te doen, alsof ze niets
zag, daar zij zeer goed wist, dat de liefde
zich niet laat gebieden en bij tegenwer
king nog heftiger opvlamt. Of do rijke
Lind, door sommigen de gouden Lind
genoemd, zijri toestemming zou geven tot
een huwelijk tusschen zgn dochter en
een armen visscher scheen haar zeer
twijfelachtig toe. Zij hoopte echter alles
van den tijd, die alle geslagen wonden
weet te heelen.
Lind stelde do vriendschappelijke ver
houding tusschen zijn dochter en den
jongen visscher op rekening dor dank
baarheid van Lize jegens den redder van
haar leven. Ook werden zgn gedachten
te zeer ingenomen door Johan en de
hofstede, om op deze verhouding voel
acht te slaan. Voor Lize kan ik altijd
een geschikten man vinden, zeide hg bij
zekere gelegenhoid, wanneer ze zelf nog
geen keus gedaan hoeft.
Zoo vaak het meisje naar Gemund
kwam bezocht ze Frans en diens moeder,
terwijl Frans des winters, als hg weinig
te doen had, menigeu avond op den Lin
denhof kwam doorbrengen.
Op zekeren Zondagavond vergezelde
Frans het meisje volgens gewoonte een
eind weegs naar haar woning en viel
hun gesprok op de toekomst en hun ver
wachtingen. Frans zeide zacht
»Ik ben maar bang, dat je vader neen
zal zeggen, als ik de stoute schoenen
aantrek en je ten huwelijk vraag. Zegt
hij ja, dan zouden we spoedig kunnen
trouwen, want het paspoort krijg ik tegen
den herfst."
»Ik zal wel zorgen, dat vader ja Z8gt,"
verzekerde Lize. »Hij zal me nie* ongt -
rekening met den ouden koers. Een de
putatie uit Russische juristen, aan de
Regeering aangeboden, is niet aangeno
men een motie uit den Moskouscben
Gemeenteraad, aandringende op een con
stitutie, onderging hetzelfde lot en de
Pers ontving een rescript, om die motie
dood te zwijgen.
Daarbij komt, dat een vergadering,
waarop de Petersburgsche Gemeenteraad
dit liberale besluit der Moskousche col
lega's bespreken wilde, jegens onvoor
ziene omstandigheden op het laatste
oogenblik bevel kreeg de agenda te wij
zigen, m. a. w. de bespreking werd van
boogerhand verboden. Een vruchteloos
protest van de leden, die in gerecht
vaardigden toorn de zaal verlieten en
daarmede uit.
Niemand geloove, dat prins Mirski uit
eigen vrijen wil deze maatregelen neemt.
Zijd positie is steeds 2eer wankel en te
Petersburg spreekt men er op hot oogen
blik weer over, dat hij zgn ontslag zal
nemen. Hjj wordt niet gesteund en moet
reden hebben voor zijn leven te vreezen.
En die hem belagen zgn ditmaal geen
nihilisten.
Zelfs zeer bescheiden verwachtingen
voor do naaste toekomst schijnen op hot
oogenblik bovenmatig roekeloos. Wanneer
er ook al iets geboren moge wordeD uit
het korte tijdperk van glorenden dage
raad, het zal niet van ingrijpend belang
zgn, geen vreedzame omwenteling. Voor-
loopig is de partg van het oude behoud
nog te machtig.
In de steden en in het land hoerscht
een oproerige stemming tegen de Re
geering. Het jonge geslacht sluit zich
bij de studenten aan en bij ben, die een
constitutie wenschen. Maar de ouderen,
die niet denken, blijven op do klassieke
wijze den Czar aanhangen.
Het Vaderland kreeg inzage van een
particulier schrijven uit Petersburg, waar
in het heet Den 25sten November had
do jaailijksche feestavond en bal in het
groote, niet ver van de Tsarskcï Vaux-
hall gelegene technologische instituut
plaa's. Eerst werd muziek gemaakt en
laad een theater-voorstelling plaats en
daarna bal. Dit schijnt een der luister
rijkste bal-avonden geweest te zijn van
dezen winter en was door een 5000 per
sonen bezocht. Aan het einde van dien
avond, toen er nog 800 personen tegen
woordig waren, begon een schandelijke
demonstratie tegen den keizer en de
regeering. Met dolken en messen werd
een groot portret van den tegenwoordi-
gen keizer, dat zich in alle ministeries,
openbare lokalen en instituten bevindt,
eerst de oogen uitgestoken, verder ge
heel verscheurd en eindelijk aan stukken
de trappen afgeworpen. Deze majesteits
schennis, heiligschennis zelfs, is in Rus
land ongehoord. Geen blad in Rusland
schreef over dit incident. Dit is allen
volstrekt verboden. Maar van mond tot
moöd gaan in ingewijde kringen in Rus
land dergelijke berichten en zoo verna
men wg het ook hier.
lukkig willen maken. Van mijn moeders
erfdeel kunnen we een hofstede koopen
en dan is alles in orde."
»Ik vrees, dat bet niet zoo gemakkelijk
zal gaan als je denkt. Maar als ik jou
niet kan krijgen, blijf ik mijn leven lang
ongetrouwd."
Weet je wat, Frans, ik zal er vandaag
nog met mjjn vader over spreken en
morgen zal je wel van mgn besluit hooren."
»Ik hoop, dat bet goed uitvalt", zei
Frans, terwijl hij bleef staan, daar ze in
de nabgheid van den Lindenhof gekomen
waren.
»Houd maar moed, Frans. De boom valt
niet bg den eersten slag. Ik doe evenals
jij, ik neem geen ander" verklaarde Lize.
rvit gesprek vervulde geheel baar bart,
terwijl zij peinsde over de manier boe
ze de zaak bg haar vader zou aanpakken.
Nauwelijks had ze na het avondmaal het
woonvertrek verlaten of Lind trad met
zgn pijpje in den mond naar buiten,
keek eens naar weer en wind en nam
toen op de bekende bank plaats Hij zat
daar nog niet lang, toen hij een band
op zgn schouder voelde leggen. Hij keek
op en zag Lize met hoogroode wangen
naast hem staan.
>Bsn jij het? Wel, ja doet me brjca
schrikken. En je gloeit als vuur. Wat
scheelt er aan
Lize kon echter geen woorden vinden,
maar de tranen kwamen in de oogen.
»Wel, wat scheelt er aan, kind Zoo
heb ik je nog nooit gezien. Het is zeker
gewichtig, wat je mij te vertallen hebt.
Kom, ga dan hier bg me zitten en be
gin ma3r."
Lize nam plaats zg aarzelde een poos
oh zeide toen zacht
»Ik ben bang, dat je neon zal zeggen,
Op het oogenblik worden vaak de aan
zien lij ken op straat uitgejouwd Het volk
verwijt hun hun weelde, terwijl het zelf
honger lijdt. Wij leven in een geweldige
crisis en menschen, die bet weten kun
nen, gelooven, dat er niets van alle con-
stitutioneele plannen komen zal, maar
dat de regeeriDg en de keizer zullen
vallen.
De Nationalisten in Frankruk.
Daar een ongeluk zelden alleen komt,
beleven de nationalisten, die reeds zwaar
getroffen zgn door den dood van Syveton
onder zoo verdachte omstandigheden, ook
nog ellende met de verkiezing voor de
Kamer, in Syveton'8 plaats. Zij hadden
een zoo uitstekenden candidaat in den
man van Fashoda, overste Marchand. Maar
deze heeft bedanktbij heeft geen trek
om zgne reputatie misschien te versljjtan
in eene Kamer, die nog slechts vijftien
maanden zal leven. De terugkomst van
Marcel Habert uit de verbanning is wel
triomfantelijk gevierd, maar Habert is ten
slotte maar een tweede kwaliteits mensch
en Deroutède moet nog altijd het zure
brood dor ballingschap eten.
GOES, 21 Dec. 1904.
Voor enkele hoorderessen en een
tamelijk aantal hoorders trad gisteren
avond in do >Prins van Oranje" alhier
op dr. Herman Gorter> ter bespreking van
bet onderworp: Bourgeoisie en Prole
tariaat".
De Voorzitter van de Afd. >Goes" der
S. D. A. P., dhr. Kieneleidde den spreker
in en deelde mede, dat 'de voordracht
voornamelijk zou bestaan uit een theore
tische uiteenzetting van de beteekenis
der partijen bourgeoisie en proletariaat,
om daardoor te komen tot de verzekering,
dat de S. D. A. P. niet ageert tegen
personen, maar tpgen bestaande misstan
den in de maatschappij.
Dr. Gorterdie daarna bet woord nam,
herhaalde deze verzekering en zette uit
een, dat de strijd heersebt tusschen de
arbeiders en de bezittende klasse. Ver
volgens trad hij in een uitvoerige be
schouwing van de oorzaken, die dezen
strgd hebben doen ontstaan. Hij schreef
baar toe aan het feit, dat de bezittende
klasse de productit-middelen ia handen
heeft, aan de wijze van arbeiden, aan do
toenemende productie, aan de bijeenboo-
ping van arbeiders in de fabrieken, aan
do toename van het aantal arbeiders en
aan de inrichting der gobeele maatschap
pij. De groot-industrie heeft de arbeiders
vereenigd en hen tot samenwerking ge
bracht om zich te stellen tegenover bet
kapitaal zij hebben ingezien, dat de werk
gevers steeds in rijkdom toenemen, terwijl
de arbeiders dezelfde big ven.
Spr. wees in het bijzonder op de sa
menwerking, die sedert eenige tientallen
jaren onder de arbeiders is ontstaan, op
huDpe toenem»nde ontwikkeling, waar
door zij met meer zelfbewustzijn kunnen
handelen 'n hun arbeid een meer weten-
vader."
>Ah, aha!" riep Lind nit. »Nu wordt
de zaak me duidelijk. Iemand heeft je
zekor ten huwelgk gevraagd en die
zou du graag komen vragen of ik hem
mgn Lize tot vrouw wil geven. Is het
niet zoo
Lize glimlachte.
»Dat heb ik geraden, bé Maar wie
is die knaap, die je bart veroverd heeft
Ik kan niemand gissen."
»Niet, vader?" vroeg Lizp, aange
moedigd door de vriendelijkheid van den
ouden man, >nu, dan zal ik u maar
niet laüg in de onzekerheid laten. Het
is Frans, de zoon van de weduwe Geiger
aan het meer."
»Hm hm bromde Lind. »Dat
is opmerkelijk. Juist bet tegenoverge
stelde van wat ik wenschte."
»Is bij dan niet braaf, vador Zorgt
hij niet voor zgn moeder Is er iets
op bera aan te merken
»Dat is de zaak niet."
»En is bij niet, de vlijtigste jonkman
nit den omtrek
»Ik zeg niet, dat hij lui is."
En bg is knap en verstandig. Wat
ontbreekt hem dan
»Je spreekt als een advocaat. Maar
kom aan, ik zal je eens zeggen, wat er
aan ontbreekthij bezit geen duit 1"
»Maar, vader, ik bezit toch nog wat.
Wanneer we als brave en vlijtige men
schen ons huishonden beginnen, dan moet
bet ons wel goed gaan. Menigeen is met
minder begonnen en toch wel vooruit
gekomen iD de wereld."
(Wordt vervelg 1,)
