1904 N", 145.
Donderdag 8 December.
91s"5 jaargang.
2 FEUILLETON.
HET KIND.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
De prjjE der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bg direc^o opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,borekend.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOESCH
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrgdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prgs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, !nÜ5.
Afzonderlijke nonamers 5 cent.
Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
Besluit tot onteigening.
De Burgemeester der gemeente Goes,
Gezien het advies van den heer W. N.
G. Coenen, Geneeskundige te Goes, dd.
7 December 1904, waaruit bljjkt, dat
ten huize van M. van Zweden, veldarbeider,
te Goes, besmettelijke ziekte, met name
>diphthoriti8" heeft geheerscht, en dat
het ter voorkoming van besmetting nood
zakelijk is, dat de met de lijderes in aan
raking geweest zjjnde goederen, bestaande
in
1 kapok kussen, 2 Hectoliter erwten,
2 zakken, worden onteigend en vernietigd;
Gelet op artikel 5 der wet van den
4 December 1872 (Staatsblad no. 184)
Besluit te onteigenen de hierboven ver
melde goederen, toebohoorende aan M.
van Zweden, voormeld, met bevel tot
onmiddellijke inbeslagneming en vernie
tiging door verbranding.
Te benoemen tot deskundige om voor
melde goederen te waardeeren F. G. C.
Rothuizen, gemeentebouwmeester te Goes.
Goes, den 7 December 1904.
De Burgemeester voornoemd,
DE KONING KOOIJ.
Een nieuw orgaan.
Het eerste proefnummer is versche
nen van de Nieuwe Zeeuwsche Courant,
Roomseh-Katholiek orgaan voor deZeeuw-
Bche eilanden.
De Riomsch-Katholieke partij bad tot
nu toe in deze streken geen eigen orgaan
voor haar is het verschijnen van dit blad
dus een heugelijke gebeurtenis. Eu ook
voor ons vrijzinnigen kan het blad in
zooverre van Dut zijn, omdat door den
strijd, die er uit den aard der zaak tegen
gevoerd zal moeten worden, die botsing
van meeningen zal ontstaan, waaruit,
volgens een bekend gezegde, de waarheid
te voorschijn moet komen.
Ook bestaat de mogelijkheid, dat som
mige vrijzinnigen, deze actie in het kamp
der politieke tegenstanders ontwarend,
hunne lauwheid en onverschilligheid
zullen laten varen en zich zullen aan
sluiten bij hunne partggenooten, die ge
toond hebben tgd en geld en moeite over
te hebben, om het vrijzinnige beginsel te
helpen verbreiden. Ook van onzen kant dus
kan een welkom I over de lippen komen.
Uit het ^inleidend woord" van de
redactie moet men opmaken, dat de strgd
op politiek gebied met haar op aangename
wjjze zal kunnen plaats hebben. Immers
zg schrgft
»In ons blad is verder plaats voor
alles, wat opwekkend ten goede werkt
en het ware en schoone kan helpen be
vorderen maar ten hoogste afkeerig zijn
wij van allo onbezadigd en hartstochtelijk
geschrijf en getwist, ons overtuigd hou-
Dramatische schets van Leo Lauer.
Ook nu zat het arme vrouwtje weer
te wachten juist had de klok drie ge
slagen, 't kind had nog eens naar vader
gevraagd, doch sliep nu vast, droomend
van zonnig leven, van dartelen in weiden,
waar lange grashalmen buigen de koppen
voor frisschen lente-wind. Daar hoorde
zjj gedruisch onder, snel sloop zij op de
gang, de sleutel kraakte in het slot, knar
send in nachteljjke stilte, de deur ging
open. »Nu kom je er wel, Frans", hoor
de zij zeggen, hg antwoordde, vloekend,
brommend, toen klonken voetstappen,
wegstervend in den nacht. Waggelend
bereikte hij de trap, zij snelde naar be
neden.
»Zc> Lotte", mompelde hij stotterend,
ademend haar tegen walgelijke dranklucht,
>'t is laat, hé Zg steunde hem, hielp
hem zorgvol de trap op, die kraakte onder
het dubbel gewicht, zij vond hem af
schuwelijk, weerzinwekkend zoo. Ze wa
ren boven, voorzichtig opende ze de deur
der kamerhg neuriede in onbezorgd
dronken-zgnzg bad hem stil te wezen,
wijzend op het kind. »In je eigen huis,
hé, moe je je moüd houden, heb je niks
in te brengen hé bromde hij ruw,
hikkend telkens door overmatig drank
gebruik. Uitgeput zonk hij op het bed
neer, zg maakte zgn goed los, trok zijne
schoenen uit, in haar een gevoel van
wrevelig op-zjjn, zacht weenend. Hij scheen
't te merken, plots stond hg op, vroeg
rauw: Waarom huil je, malle meid?"
Toen pakte hij haar beet, lachend, wilde
haar zoenen; zich losrukkend,ongeduldig,
nijdig riep ze »Laat me los, ga slapen."
Hij werd geprikkeld hierdoor, deed weer
«ene onzekere poging haar te grijpen
dende, dat or meor te bereiken valt door
kalme beredeueering, dan door het prik
kelen der meeningen."
Dit gelezen hebbende, verbaasde het
ons ten zeerste in het eerste stukje
polemiek, dat op dit inleidend woord
volgde, de vrijzinnigen te zien betitelen
als anti-christolijkeD. Sneller opeenvol
gend is wel nooit een verschil tusschen
woorden en daden aan het licht getreden.
Het zal dan ook een verschrijving zgn.
Of meent de redactie soms, dat een der
gelijke betiteling niet prikkelend is voor
mensekeD, die al stemmen zij niet in
met Dordtscho of Roomsche leerstel
lingen op hunne wijze Christus
trachten na te volgen
Het oordeel over het al of niet Christen
zijn van zulke lieden behoort niet aan
de redactie van de Nieuwe Zeeuwsche
Courantnoch aan eenig ander orgaan.
Buitenland.
Minister-crisis in Servië.
In Servië is een ministeriëele crisis
uitgebroken. Deze is niet onverwacht
gekomen. Het ministerie-Groe/^s leefde
bij do gratie der twee radicale groepen,
welker slecht met elkaar overweg-kunnen
reeds lang de oorzaak van zijn val dreigde
te worden. Trouwens het bad aller ver
trouwen verbeurd en nu bet is heen
gegaan, is er niemand, die dit betreurt.
De directe aanleiding was de socialisti
sche tiitsj, eenling van zgn richting in
de Skoepsjtina, dien de Regeeriag wegens
beleedigiug van het leger wilde doen
vervolgen. Met 70 tegen 47 stemmen
werd deze vervolging geweigerd, welk
besluit door het Kabinet als een votum
van wantrouwen werd opgevat en ten
gevolge waarvan het zijn ontslag indiende.
Wat nu, vraagt niet alleen Feter I,
maar ook het geheelo land. Want het is
nu eenmaal niet anders, dat zonder de
medewerking der radicale groepen een
nieuw ministerie ondenkbaar is. Het slot
van het lied is geweest, dat Peter I den
heer Groejits nog maar eens weer belast
heeft met de vorming van een ^gematigd"
ministerie.
Een duel.
Er is gisteren geduelleerd tusschen de
heeren Jaureshet socialistisch Kamerlid
en den verbannen nationalist Deroulede
De aanleiding was de volgendeEen
zeker professor had woorden gesproken
over Jeane d"Arc, die enkele clericale
jongelieden niet aanstonden. Het gevolg
was een botooging van dezen bij het
standbeeld van JeaneDe heer Jaures
spotte naar aanleiding van die betooging
in zijn blad »dat men nu nog in deze
zaak het bij patriottische manifestaties
»Kom hier", riep hg driftig, gebiedend.
ï>In Gods naam, denk aan het kind",
was haar gesmoord antwoord.
»Ja, eerst het kind goeden nacht kus
sen", zei bij eensklaps dronkomans-wreed.
Hij liep naar het bed, wilde het blonde
meisje pakken, zij weerde hom af, gloeiend
van haat, hem terugstootend.
»Laat het kind slapen", riep zij hem
kort toe, maar bij, nijdig, dat zij hem
van Elly wilde afhouden, sloeg geen acht
op die woorden, wilde haar op zij dringen,
pakte onstuimig haar aan.
>Om Gods wil, het kind, Frans", riep
ze tegenwor6telend, inspannend al hare
krachten om het zware gewicht van zich
te werpen. Doch hij hoorde niet, woest
greep hg haar keel, haar neerdrukkend
op een stoel, vermoordend het laatste
vleugje liefde in haarzij snakte naar
lucht, bad zachtkens, smeekend hem
hij wilde haar slaan, hief de hand op.
Plotseling begon de kleine te weenen,
ontwaakt door het rumoer, vader ziende,
die moeder sloeg. »Het kind," riep ze,
haar laatste krachten verzamelend, wag
gelend naar het ledikantje, neervallend,
snikkend op den ijzeren rand. Hij scheen
ten eenenmale nuchter, suf staarde bij
op die groep van moeder en dochter,
toen zich omdraaiend, viel hij neer, ver
getend in woelig, onrustig slapen zijne
schanddaad tot den morgen, die hem
wreed, hard ontwaken bracht.
Lotte waakte dien nacht voor het bedje
van haar kind.
Hg was uit zgne betrekking gejaagd,
onbekwaam zgne diensten waar te nemen
door zgn laag gedrag toen had hij weer
naar de flesch gegrepen, die zou hem
troost brengenkwam iederen avond
zgne Lotte vergasten op dronkemans-
tafereelen en raw gepraat. Zij leed, teerde
langzaam weg uit hare wereld van droef-
leven en kommer, niets meer gevoelend
voor den man, dien zjj eens lief had
gebruikelijke telegram van Derouïede had
af te wachten".
Deze laatste zond ten antwoord hierop
aan Jaures een telegram, in den aanvang
waarvan hg er op wijst, dat het »onver-
mijdelijke" telegram werd verlaat door
de omstandigheid, dat de scbrjjver er van
in bet buitenland vertoeft, waarvan Jaures
Jeane d' Are voor de meest verbeven heldin
uit de geheele heldhaftige geschiedenis.
Francois Coppée en de jonge mede-pro-
testeerenden houd ik voor patriotten, die
des te méér noodzakelijk zjjn in het
vaderland, naarmate uwe leerlingen en
gij zelf dit vaderland méér nadeolig zjjt
en ik houd u, mjjnheer Jaures voor den
meest afkeerenswekkendon bederver van
het geweten, die ooit in Frankrijk het
spel van den vreemdeling heeft gespeeld,
zonder daardoor zelf de achting en sym
pathie verworven te hebben van die Duit-
sche broeders, voor wie gjj tracht onze
Elzas-Lotharingsche broeders te doen ver
loochenen".
Jaures besloot naar aanleiding van deze
beleedigiDg, inet de wapens eerherstel
te vragen en seinde aan Deroulede:
»De socialistische partij, waartoe ik
behoor, veroordeelt en te recht deze od-
zinnige en barbaarsche wgze om meenings-
verschillen te beslechten. Mijn veront
schuldiging tegenover de partij is, dat
ik nooit uitgedaagd hob en dat ik nu
alléén gevolg geef aan de meest directe,
meest duidelijke en onrechtmatige pro
vocatie".
En zoo is dan do heer Jaures du
bijna even dwaas als de belachelijke
Deioulede naar Spanje getrokken om
daarte duelleeren. Maar de Spaansche
overheid waakte. In de nabijheid van do
hotels te Sint Sebastiaan, waar de heeren
met hunne getuigen waren afgestapt,
waren politieagenten opgesteld, die de
heeren moesten arresteeren, zoodra zij
gingen vechten. Daarom heeft het duel
plaats gehad te Hen'daye, even over de
Fransche grens.
Finsche Ballingen.
Het lijkt werkelijk of Russische Re
geering iets gematigder optreedt tegen
over Finland. De gouverneur-generaal
heeft namelijk aan den Fmschen SeDaat
meegodeeld, dat de Russische Regeering
deelneming aan de vergadering van den
Landdag, volgens de verordening op dat
vertegenwoordigend lichaam, niet alleen
als een recht, maar ook als een plicht
beschouwt. Daarom verleent zg aan uit
het land gezette personen, die voor den
Landdag gekozen worden of die familie
hoofden van geslachten zijn, welke erfe
lijk zittiDg hebben in dit lichaan, ver
gunning, om tot de sluiting van de zit
ting in Finland te vertoeven en de ver
gadering bij te wonen.
gehad. Tusschen hen beiden was die nacht,
hen scheidend voor eeuwig, die nacht,
toen hij haar wild had aangegrepen, zij
baar kind had verdedigd tegen zijn ruw
geweldnooit meer was de wonde te
heelen, welke bij baar bad toegebracht,
er was een afgrond tusschen Frans en
haar. Zij leed, werd zwakker, uitgemer
geld het nietige lichaam door naamlooze
smarthg zog 't niet meer in de woinige
nuchtere uren, hij vervolgde zijn onge
bonden leven. Wannoer hij dan in zijn
ellendigen toestand naar huis kwam,
zijn geld verteerd had, vroeg hij haar
centen, sloeg haar, wanneer zij het wei
gerde, zwaar neervallend zgne moker
slagen op het afgetobde schepsel.
Alleen ter wille van Elly streed zij
den ontzaglijk zwaren strijd, God smee
kend, hen beiden weg te nemen van deze
aarde, waar niets dan ellende hun deel
was, hen te verlossen van hem, dien
dwingeland. Lotte was nog sleehts een
schaduw van vroeger, haar mooi gezichtje
was verouderd, ingevallen de wangeD, dof
de oogen, rood, vaak van veelvuldig
weenen, rimpels dekten het voorhoofd,
ouder was zg geworden door haar droef
lot. Zij had geen nachtrust me'T, zij voelde
zich met den dag zwakker worden, den
dood naderen, toch besloot zij te strijden
tot het uiterste voor Elly, haar kind.
Wat moest er van die kleine groeien,
wanneer zij er niet meer was, zij kon
toch hem het wichtje niet overlaten, hem,
den woesteling
Dikwijls bracht zij het meisje naar de
huisjuffrouw, bannend haar uit zgn ge
zelschap, verhinderd, dat het onschuldige
wezentje den vader zag in zgn vuil dron
ken-zgn. Dan vroeg hij naar het kind,
wilde het zieD, er ontstonden weer twis
ten, nieuwe strijddoch zg wilde mar
telaar zgn terwillo van hare Elly, zij
wilde lijden voor het hulpelooze meisje,
't Zou anders loopec uitgeput moest zg
eindelgk het bed houden, onmachtig,
Herleving in Zuid-Afrika
In de kringen der Hollandsche Zuid-
Afrikaners begint weer leven te komeD.
In de Transvaal hebben de Boeren-voor-
mannen zich tot du toe nog weinig aan
de regeering latoD gelegen liggen, maar
de laatste berichten melden, dat enkelen
hunner bij lord Milner zijn geweest, om
hunne denkbeelden over de invoering
van zelf-regeering ten beste te geven.
En in den vroegeren Oranje-Vrijstaat
is men ook bezig. Daar is te Bradfort
een congres gehouden, waar vertegen
woordigers van de geheele natie bijeen
waren gekomen, zoowel de handsuppers
en »nationale verkenners" als de manneD,
die tot het laatste toe gevochten hebben.
Men beeft daar eene motie aangenomen,
waarin verklaard wordt, dat bet vraag
stuk van de instelling van eene verant
woordelijke regeering van kardinaal be
lang is en dat zulk een regeeringsvorm
zoo spoedig mogelijk dient te worden
toegestaaD.
Ten slotte is in de Kaapkolonie oene
vergadering uitgeschreven door het be
stuur van den taalbond, om te beraad
slagen over taaivereenvoudiging en is er
een commissie benoemd, om rapport uit
te brengen over verschillende punten,
o. a. ook over de erkeDDing van het
Hollandseh als gelijkwaardig met bet
Engelsch.
Al deze verschijnselen zgn verblijdende
teekenen voor hen, die belang stellen in
de wederopleving van het Holjandsch
element in Zuid-Afrika.
GOES, 7 Dec. 1904.
Schone- Aan dhr. Th. Boddingius,
gewezen brugwachter aan de Schorebrug,
is een pensioen toegekend van f 867,
's jaars.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de Tweede Kamer zijn gisteren
buiten tegenwoordigheid van dr. Kuyper
de algemeene beschouwingen over de
Staatsbegrooting begonnen. Vier sprekers
zgn aan het woord geweesl de h.h.
Roessingh, Goeman Borgesius, Tydeman en
Röell.
De heer Goeman Borgesius verweet de
regeering schraalte van logislatieven oogst,
en aanwakkering van tweespalt, haat en
geloofshartstochten onder ons volk. Een
derde verwijt betrof de houding der re-
geering tegenover de burgers der vroe
gere Zuid-Afrikaansche republieken dit
onderwerp zal bg de behandeling van
Hoofdstuk III der staatsbegrooting nog
wel nader aan de orde komen. De heer
Borgesius beperkte zichzelf hieromtrent
trouwens tot eene enkele opmerking
indien de vorige regeering bad gehan-
voelend het einde van haar treurig be
staan naamloos wee welde in haar op,
zij wilde leven nog, lijden, zg mocht niet.
Eenzaam, verlaten, lag zij terneer in de
duffe kamer, waar geen leven meer door-
droDg, verzorgd door de juffrouw, die,
bekend met haar lot, slechts medelijden
had met stervend vrouwtje, een zonne
straal nog voor haar het kind, dat vaak
bij moeder kwam spelöD. PraDS zag niet
meer naar haar om, zocht vreugde bij
anderen, kwam weder niet Daar huis,
niet pijnigend Lotte meer door zjjn terug
stootenden aanblik.
't Was op een avond, dat zij het kind
bij zich riep, zij voelde 't, het naderde,
dat noodlottige oogenblik van scheiden
het blonde meisje gehoorzaamde terstond,
kinderljjk big, met maatje te mogen pra
ten, te babbelen over spelen eo uitgaan,
wanneer zg weer beter was. Zij drukte
het kind aan hare borst, weenend over
het heengaan van Elly, die haar zoo noo-
dig had zg zoende haar, toen plotseling
was 't of een waas voor haar oogen kwam,
zij vergat de wereld, alles rondom, 't was
cf zg wegzweefdezij voelde pijn, ste
kende pijn, die vermoeide, afmatte zij
wilde spreken, zeggen iets tot het kind,
zij kon niet meer, 't was de Dood, die
spreidde dof-grauwe vleugels over baar,
meesleepend haar Daar andere oorden
zacht viel zg achterover, een snik, een
laatste snik, over groot leed, Lotte lag
dood.
Elly sprak verder, als in gedachten,
jong, naiefdacht, dat maatje rustte,
zooals zg wel meer deed sprak bigde,
vroolijk, spelend aan den voet van bet
bed. Toen vroeg ze iets, kreeg geen
antwoord, zg herbaalde, zeurend als echt
klein kindje, hare vraag moeke zei niets,
vreemd vond ze bet, liep naar de juffrouw,
sprak vaD maatje, die niet met- Elly
wilde spreken. De juffrouw ging kijken,
vond Loite gestorven, gtëindigd bot lijden,
in vreedzame, eeuwige rust het arme
deld, gelijk onze tegenwoordige deed,
zou zeker dr. Kvyper de eerste zgn ge
weest, om met eene motie van afkeuring
voor den dag te komen.
Schraalte van legislatieven oogst wordt
door de regeering zelve erkend. De oor
zaak, dat zoo weinig vruchten werden
binnengehaald, is niet verre te zoeken.
Zg ligt vooral in bet gehalte der wc3ts-
ontwerpen, die werden ingediend. Met
veel handigheid haaide de heer Borgesius
hieromtrent een onwraakbaar getuigenis
aan. Het was uit De Standaard van 1901.
»De ministers laten zich te veel met do
détails van huDne departementen in, en
de voorbereiding der wetsontwerpen moet
daardoor lijden. Komt een ontwerp bij
de Kamer in, dan beleeft het een tweede
en derde editie, en ten slotte krjjgt men
een geheel van artikelen, waar men al
leen door middel van X-stralen uit wijs
kan worden." Vandaar het getob met do
Drankwet; was het niet, vroeg de beer
Borgesiusof De Standaard in 1901 reeds
daarvan een voorgevoel had gehad Van
daar ook, dat zoovele ontwerpen niet
verder dan een afdeelingsonderzoek kon
den balen, zoo zij al niet vóór dien tijd
men denke aan het ontwerp op ge
meentebedrijven in den doofpot werden
gesmoord.
De beer Borgesius verklaarde, niet te
klagen over zoo menig ontwerp, dat bet
niet verder dan de indiening brengen
mocht, maar hij maakte in één opzicht
eene uitzondering. Hij brandt van ver
langen naar het totstandkomen der toe
gezegde verzekeringswetten, en betreurt
ten sterkste, dat daarvan in do afgeloc-
pon jaren niets komen kon, en ook in
het jaar, dat voor ons ligt, niets wor
den zal.
Zeer gestreng in hunne af keuring van
het beleid der rogeering, waar deze erop
uit schijnt de geloofshartstochten onder
het volk aaD te moedigen, waren zoowel
de heeren Borgesius en Tydeman, als de
heer Roessingh. In eene uitvoerige rede
ging de heer Roessingh ra, wat nu eigenlijk
van de christelijke richting in onze wet
geving gebleken was. Tot nu toe niets,
meende de afgevaardigde uit Emmen.
Waarom loopt men dan zoo met het
Christendom te koop Het ware Christen
dom beeft toch werkelijk de politiek niet
noodig om zich te handhaven. Dat zoo
herhaaldelijk en herhaaldelijk weer de
zoogenaamde christelijke beginselen wor
den ten top gevoerd, is dan ook alleen
omdat de politiek der rechterzijde een
vlag noodig heeft. De regeering, die met
bare misleidende leuzen daaraan meedoet,
tracht slechts door eeno scherpe tegen
stelling stemmen voor hare partij te
winnen. Zg misbruikt het geloof om
baren politieken invloed te doen stijgen.
Hoe verderfelijk dit is, behoeft geen
betoog.
vrouwtje.
Even later werd de deur der sterf
kamer geopendtwee waterige oogen
staarden naar binneD, een angstig kijken
naar het bed, waar, als in diepen slaap,
het lijk lag, toen weerklonk een schreeuw,
akelig rauw in het stille vertrek »Lotte,
Lotte", getuigend van plotseling wreed
ontwaken na lange verdooving, van schrij
nend, snijdend berouw.
Lang had hij daar gelegen, toen bij
ontwaakte uit dien koortsigen droom, dio
hem verwijtend de oorzaak van haren
dood noemde; fcij liet de ijzig koude
band van het ljjk losgeweldig was het
leed, dat zicb van hem meester maakte,
nu eerst beseffend de leegte naast hem,
eene leegte, welke hij zelf geschapen
had bij was gestraft voor zijne uitspat
tingen Bij moest denken aan h<t kind,
voor wien bg nu verplicht was te lever,
hij ging 't balen, schamend zich voor de
juffrouw, die ook al zoo verwijtend hem
aankeek; bij zag het goud-blonde kindje,
dat op Lotte geleek, hg dacht aan haar,
aan bare toekomst.
»Slaapt Maatje?" vroeg bet meisje,
hem streelend in het gelaat het was
hem bij die aanraking als iemand, dio
kwaad heeft gedaan en onverdiend ge-
prozen wordt. Hij schudde treurig van
»ja", medelijden, innig medeljjden ge
voelend met het engeltje, dat op het
venster adem blies en daarin poppetjes
teekende. Hij voelde eene geweldige kracht
in zich opkomen, eene kracht, die zgn
leven zou veranderen hij zou niet meer
denken aan zgne vrienden, slechts aan
haar, de kleine Elly, die hij zou ver
goeden, hetgeen hg de moeder had ont
houden. Bg nam do kleine op zgne knieën
en vertelde aangedaan, dat maatje nu eene
groote reis ging maken en in lang niet
zou terugkeeren, maar dat bg nu bg
zgne lieveling bleef, met haar zou spelen
zooals vroeger.
(Slot volgtJ
