Dinsdag 6 December.
1904. fl». 144.
9D'e jaargang.
Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
GOESCH
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f lB23*
Afzonderlijke commers 5 cent.
Inzending van adver-ientiën vóór 2 uren op den dag dee*
uitgave.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant".
De prjjs der gewone advertentiön is Yan 1-5 regels 50 cent, eiken regel moor 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels A 1,borekeDd
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent por regel.
OPENBARE VERGADERING
van den
Raad der gemeente Goes
op DONDERDAG 8 DECEMBER 1904,
dos namiddags 8 uren.
Goes, 5 December 1904.
De Burgemeester,
DE KONING KOOIJ.
Punten van Behandeling
Resumtie notulen der vorige ver
gadering.
1. Ingekomen stukken.
2. Vaststelling borgtocht van den te
benoemen gemeente-ontvanger.
3. Benoeming gemeente-ontvanger.
De aanbeveling bestaat uit dhrn.
1. H. Dronkera
2. J. G. Legro.
4. Wijziging der verordening inzake
beffing van schoolgeld voor school A.
5. Vaststelling der verordeningen tot
heffing en invordering van ver
gunningsrecht voor de uitoefening
van den kleinhandel in sterken
drank.
Burgemeester en Wethouders van Goes
brengen ingevolge art. 12 der Drankwet
ter openbare keunis, dat bij hen is
ingekomen het navolgende verzoek om
vergunning tot den verkoop van
sterken drank in liet klein» van
L. VAN HOVE, voor het perceel
Groote Kade B no. 17.
Binnen twee weken nadat deze bekend
making is geschied, kan ieder tegen het
verleenen van de vergunning schriftelijke
bezwaren inbrengen.
Goes, 5 December 1904.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
DE KONING KOOIJ.
De Secretaris,
G. A. HAJENIUS.
Burgemeester en Wethouders van Goes
brengen ingevolge art. 37 juncto art. 12
der Drankwet ter openbare kennis, dat bij
hen is ingekomen het navolgende ver
zoek om verlof tot verkoop vat
alcohoXhoudenden drank» ande
ren dan sterken drank, van
P. BOOKELAAR, voor het perceel
Langevorststraat C 116/117.
Binnen twee weken nadat deze bekend
making is geschied, kan ieder tegen het
verleenen van het verlof 6chrifteljjke be
zwaren inbrengen.
Goes, 5 December 1904.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
DE KONING KOOIJ.
De Secretaris,
G. A. HAJENIUS.
Naar aanleiding der lezingen
van mr. Sybrandi.
Nu mr. Sybrandipolitieke lezingen
houdend, door Zeeland trekt, is het noodig
enkele zjjner uitingen eens aan de wer
kelijkheid te toetsen. Want al is er nu
niet altgd sprake van »Bybrandiseeren",
een woord, dat na de gerucht gemaakt
~i FIÖILMTOM,.
HET KIND.
Dramatische schets van Leo Laüeb.
»Maatje 1"
>Ja, kindje, ben je nu al weer wakker
Zjj ging naar het ledikantje, waar, ge
doken in mollig wit kussen, onder licht
blauw luchtig dekentje, het kleine meisje
lag, wrjjvond met hare poezelige handjes
de slaperige oogen, verbergend voor eene
wjjle het frisch jeugdig blauw ervan.
Goudgeel lagen de dun-zjjden krulletjes
van het kind op het hagelwitte linnen,
golvend rond het teere kopje, welgevormd,
heerlijk mooi in engel-gelijkenis.
»Ben je alweer wakker, meid? Kom,
probeer te slapen, doe maatje nu eens
pleizier, ga nu rustig liggen." Zjj schikte
het dekentje, schudde het kussen op, en
zoende blond kindje, dat, knipoogend sta
rend in het helle licht, op was gaan zitten.
»Is pa nog niet thuis vroeg de kleine
plots, nieuwsgierig opkijkend, klein-wjjs
naar moedertje.
>Neen, kom, je weet wel, wat ik ge
zegd hebpa komt pas laat thuis, moet,
nog werken ga nu vlug slapen, zal je
antwoordde zjj, trillend de zachte stem.
Het jonge tengere vrouwtje schoof
weer naar de tafel, moe, loom neerglij
dend op een stoel, leunend het hoofd op
de handen, peinzend kjjkend naar het
kind, dat ingeslapen was. Zij was nog
jong, klein, nietig bijkans, met baarteer
gevormd gelaat, waaromheen goudgeel
hebbende klompenredevoeringen in zwang
is gekomen wat de spreker verteld
heeft over het voordeel, dat de minder
gegoeden zouden hebben van de inge
voerde nieuwe tariefwet, grenst er toch
aan.
De heer Sybrandi vertelde dat, het
tarief-ontwerp eens wet geworden, enorm
zou bijdragen tot verhooging van den
welstand der arbeiders en niet zou druk
ken op dezen, maar meer op de boogere
standen.
Nu is het voor iedereen, die maar het
tarief-ontwerp beeft nagegaan, duideljjk,
dat de negen millioen, die jaarlijks door
het ontwerp heeten opgebracht te zullen
worden, voornameljjk zullen komen uit
de beurzen der minder gegoeden. Een
antirevolutionair lid der Tweede Kamer
was hiervan zoo overtuigd, dat bij het
ontwerp noemde teen rooftocht op de
zakken der kleine luyden". De armen
zullen eiken dag halve centen meer te
betalen krjjgen voor hunne naalden, naai
garen, klompen, borden, enz. Bjj halve
centen en stuivers zullen zjj die negen
millioen voor de schatkist hebben op te
brengen. Misschien zullen zjj dat eerst
beseffen, als het te laat is. Dan zullen
zjj zich misschien gaan herinneren hoe
een liberaal minister door het afschaffen
der patentbelasting en het invoeren der
bedrijfsbelasting 178000 kleine luyden
ontlast heeft dan zullen zjj zich herin
neren hoe een liberaal minister zeven
millioen wist to heffen uit do vermogens
van meer dan f13000 en daardoor de
personeele belasting met zes millioen kon
verlagen. Wij hopen al die dingen tegen
de verkiezingen nog wel eens in het ge
heugen terug te roepen.
Verder heeft mr. Sybrandi gezegd,
dat het liberalisme het beginsel der vrij
heid heeft misbruikt tot het in toepassing
brengen van de zelfzucht »en de werk
man werd te kort gedaan in zjjn loon",
bjj moest arbeiden in slecht ingerichte
fabrieken en had een te langen arbeids-
tjjd."
Dat is op zjjn zachtst uitgedrukt bru
taal. Het liberale Kabinet had de sociale
vragen het mee3t urgent geoordeeld en
zijn bestaansgrond vooral gezocht in de
noodzakelijkheid van het bevorderen van
sociale rechtvaardigheid. Het tegenwoor
dig Kabinet beloofde onveranderd in deze
richting te zullen big ven voortsturen,
maar het begon al heel slecht. Spoedig
na het optreden dezer Regeering werd
het wetsontwerp op de arbeids- en rust
tijden door de liberale Regeering in
gediend terug genomen, zonder dat
het werd vervangen door een ander voor
stel. Vervolgens is eene afwjjking van
den regel van de arbeidswet, die den
arbeid van personen beneden 16 jaar niet
voor zeker uur wil zien aanvangen
voor niet minder dan vijf jaren bestendigd,
door dit Kabinet.
En dan het speetwetje.
De veldarbeider bljjft nog steeds wach
ten tot zjjn bedrijf ook zal worden opge
nomen onder de Ongevallenwet, doch
onder dit ministerie zal daarvan niets
komen.
Plannen en toezeggingen genoeg, maar
haar welfde, even mooi als van het kind,
doch dikker, zwaarder. Zjj leek zwak met
hare matte oogen, waaronder donkere
kringen, sprekend van vermoeienis, op
zjjn, het kleine neusje boven de bloed-
looze, bleeke lippen, met hare kleine ge
stalte, onmachtig stormen te verduren.
»Twee uur", murmelde zjj zachtbens,
»en nog niet thuis, God, wanneer zal het
anders worden Nog ljjdender werd het
gezicht, plooiden rond den mond groeven
van smart, trilden de lippen verdacht,
als tot huilen gereed twee uur. Een
tonig tikte de klok, de stilte alleen ver
broken door het kraken van wurmen in
meubelhout, het zacht gefluister der gas
lamp. Zij poogde te lezen, schrok telkens
op door een vlugge beweging van slapend
meisje, las dan weer voort zonder ge
dachten die holden weg, ze kon hen niet
bjj het boek houden, die waren altjjd bjj
hem, Frans, die iederen nacht w^er arm
vrouwtje liet wachten, vergetend haar te
midden van vrienden in bierhuis bjj spel
en drank. Ze poogde te slapen de oogen
wilden niet toegaan, keken onwillig pjjn-
ljjk in het dansende gaslicht, zagen hem
als in droombeeld, drinkend, zingend, in
zijne wereld van vervallen zjjn, verbras
send hun geld, totdat hjj vroeg in den
morgen naar huis kwam, in volle vuilte
van dronken zjjn, vloekend op zich zei ven,
op het arme vrouwtje, dat sidderend,
huiverend, hem opwachtte en leed hare
stille pjjnljjke smarten.
Nooit verweet zjj hem zijne uitspat
tingen, zjjne ruwheid tegen haar, zjjn
ranselen soms, wanneer hij in woest-n jjdig
zjjn door het verlies van vroeger zuur
éÓQ daad is meer dan honderd toezeg
gingen. En aan daden op het gebied der
sociale wetgeving heeft het liberale Ka
binet het niet laten ontbreken. Ongevallen
wet, Woningwet en Gezondheidswet en
zooveel andere zaken, die juist den klei
nen luyden ten goede komen.
En als nu mr. Sybrandi komt met uit
drukkingen als >do arbeider is zijn loon
waardig, een goed loon, welk voldoende
is voor zjjn gezin. Te lange arbeidstjjd
mag ook niet geöischt worden" enz.,
dan zeggen wjj volkomen juist, de vrjj-
zinnigen willen niet bet tegenovergestelde,
zjj willen hetzelfde maar met het oog
op de daden van dit Kabinet zijn die
uitdrukkingen in uw mond zand in de
oogen der eenvoudige kiezers.
Een durf van spreker is het ook ge
weest om als bewjjs voor zijne stelling,
dat de liberalen hebben ondermijnd het
gezag, aan te halen de beschuldiging, dat
zjj de Koningin zouden beschouwen als
een ornament van den Staat, Nooit is de
Koningin met grooter nonchalance, om
geen ander woord te gebruiken, behan
deld, dan door het tegenwoordig Kabinet.
Men herinnere zich maar eens, wat er
gebeurd is bij de ontbinding der Eerste
Kamer en bjj het niet bjjeenroepen van
de Prov. Staten van Overjjsel in Augus
tus j 1.
Ten slotte want hoewel er voel
meer punten in de redevoeringen zjjn
aan to wjjzen, die voor tegenspraak vat
baar zijn willen wjj nog even opko
men tegen de bewering van mr. Sybrandi
dat de groote meerderheid van het Neder-
landscho volk zich tweemaal heeft uit
gesproken voor dit ministerie, het laatst
bjj gelegenheid van de verkiezingen voor
de Prov. Staten. Dit zou, als het vol-
komon waar was, de vrijzinnigen met
berusting kunnen slaan. Maar het is
niet volkomen waar. De herstemmingen
hebben aangetoond, dat de vrijzinnigen,
zoodra zjj dezelfde krachtsinspanning ont
vouwen als de verbonden kerkeljjke par
tgen, nog zich kunnen meten met de
partijen, die op dit oogenblik het regeer-
kasteel bezet houden. Het fortuintje der
werkstaking, dat volgens dr. Kuyper zelf
hen op bet rechte tjjdstip in den schoot
is gevallen, en het meer handig dan
waardig gebruik maken daarvan om socia
listen-vrees te kweeken, govoegd bjj de
lauwheid der vrjjzinnige kiezers, hebben
dezen de eerste maal den slag doen ver
liezen, dat is waar, maar niet zoodra
waren de oogen open gegaan en was de
veel grootere angst gekomen voor de
almacht van den tegenwoordigen premier
of de lauwheid verkeerde in krachtsin
spanning en er werd gered, wat te red
den viel.
Uit dezen afloop kan en moet men
leering en waarschuwing putten voor den
grooten strjjd, die ons in den komenden
zomer te wachten staat. En ook opbeuring,
zooals onlangs de Prov. Gron. Ct. nog
schreef, en welke woorden wjj gaarne
tot de onze maken.
>Ja, opbeuring vooral. Hierover laten
de herstemmingen geen twijfel voortbe
staan, dat de liberalen, als zij eenig zijn,
zelfs door een bondgenootschap van anti-
verdiend geld behoefte had zjjn overvol
gemoed uit te storten. Zjj hielp hem dan,
stond hem bjj, weenend in stilte, ver
teerd wordend in smart, stomme smart
overgroot, overdonderend wee. Hjj kon
haar zoo pjjn doen, zoo striemen door
zweepslagen dat vrouw-zjjn in haar, zoo
geeselen de liefde vpor hem, eene liefde,
welke sterk verminderd, toch niet geheel
uitgebluscht was zij kon dan zoo driftig
worden, moest zich met alle krachten
beheerschen, door zijn woest gepraat,
vloekend zich zei ven, do wereld. Dan
poogde zjj hem te kalmeeren, wijzend op
bet kind, dat sliep den rustigen kinder-
slaap, onbewust zulk een vader te heb
ben hjj morde dan, struikelend telkens
bjj het uitkleeden, werpend zich in al
zjjne dierlijkheid op bed, slapend zijnen
roes van dronkenschap. Weenend viel zij
dan neer, mijdend zjjn gezelschap, weg
gedoken het kleine lichaam in den groo
ten stoel, schokkend hare borst van op
wellende heete tranen om zjjn gemeen,
laag dronken-zjjn.
Doch wanneer hij dan den volgenden
morgen ontwaakte, sehamend zich bjj de
herinnering aan zijn walgeljjk gedrag van
den avond te voren, haar vergiffenis
vroeg, berouw toonde, speelde met de
kleine Elly, waarvan hij oprecht voel
hield, uitgaand en koopend speelgoed en
lekkernjjen voor het meisje, dat juichend
bjj hot zien van ai dat moois hare kleine
armpjes sloeg om zjjn hals, hem >lief
paatje" noemde, wanneer bjj haar dan
aanhaalde, zacht troonde op zjjn knie
en haar zoende, belovend beterschap en
verandering van leven, wanneer hij zich
revolutionairen, katholieken en christeljjk-
historischen te zamen niet noodwendig
behoeven te wordon verslagen dat het
liberalisme nog even goed als weleor ouden
en jongen vermag aan te trekken en te
ontvonken. Daarom moet met alle kracht
naar het in het leven roepen van deze
eenigheid worden gestreefd in de maan
den, die komende zijn. De tijd gaat snel.
Eerder dan men denkt staat de stembus
weer klaar gaat hot weer om de vraag
of de politiek van dit kabinet bestpn-
digd en nog meer in specifiek kerkeljjke
richting gestuwd moet worden.
Op die vraag kan dat is bij deze
herstemmingen overtuigend gebleken
mot een duideljjk en afdoend neen wor
den geantwoord, als het tjjdig gelukken
mag de verstrooide liberale elementen
tot één krachtig geheel te hereenigen
en dit voegen wjj er bij aan de
kiezers, die van de vermenging van gods
dienst en staatkunde genoeg hebben en
met vreeze zjjn vervuld voor de gevolgen
van deze vermenging zoo des premiers
politieke levensdraad wordt verlengd, de
overtuiging kan worden bjjgebracht, dat
nu, gelijk vroeger, de liberale partij die
is van hervorming en vooruitgang. Zeker,
bij deze Statenverkiezing was het vol
doende een negatieve leus aan te heffen
te verklaren, dat men. niet wilde de hooger-
onderwjjsplannen dezer regeeringniet
wilde haar tariefwet. Maar straks zal men
de natie moeten zeggen, wat men wél wil
wat van de liberale partij mag worden
gehoopt en verwacht als het baar ge
lukt en de kans daarop behoeft, wat
de tegenpartjj ook uitbazuinc, ganscheljjk
niet als verkeken te worden beschouwd
andermaal regeeringspartij te worden."
Dat we hier in het district Goes nog
niet behoeven te wanhopen, hebben de
laatste verkiezingen voor de Provinciale
Staten bewezen. En al is hot kiesdistrict
Goes voor de Kamerverkiezingen anders
ingedeeld, wanneer we hier komen met
een candidaat, die allen vrijzinnigen aan
staat, liefst met iemand wiens naam in
deze gemeenten klank hoeft, dan zullen
we het een heel eind kunnen brengen.
Het wordt tjjd, dat de werkzaamheden
beginnen en dat men beraadslaagt over
een candidaat.
Buitenland.
Geen Vredesconferentie.
Voorloopig zal er van het schoone
denkbeeld van een tweede vredesconfe
rentie wel niets komeD, want Rusland
heeft geantwoord, dat het voorstelde die
te verdagen tot na afloop van den oorlog
in het Oosten. Het Amerikaansche mi
nisterie van Buitenlandsche Zaken heeft
naar aanleiding van dit bericht de vol
gende not* aan de Pers gezonden
»Daar Rusland alleen op deze voor
waarde aan de conferentie wil deelnemen
en aangezien verscheidene andere mo
gendheden hun toezegging in zouden
trekken, ingeval Rusland niet vertegen
woordigd ware, verhindert het voorstel
van de Russische regeering de Ameri
kaansche, tegen wil en dank, om op dit
toonde de spijtige berouwvolle echtge
noot, de liefhebbende vader, dan vergaf
zjj het haar berokkend leed, do woeste
tooneelen, zjjn slaan somtjjds, dan vergaf
het zwakke wezentje en poogde te ver
geten.
Wanneer hjj dan woord hield en
's avonds vroeg thuis kwam, haar spelend
als kinderen de handen voor hare oogen
hield, zjj moest raden, wie zoo vlug baar
gezelschap kwam deeleo, wanneer zjj
heerlijk kalm met hun beiden den avond
doorbrachten, dan was zjj die kommer
volle tijden vergeten, herinnerd aan die
eerste jaren van hun huwelijk, gelukkig
vreedzaam, rustig opvolgend elkaar. Toen
had zij nog niet aan later gedacht, altijd
was hunne kleine wereld door de geluks
zon beschenen, vooral toen de kleine Elly
ter wereld was gekomen. Frans was toen
zoo geheel anders geweestgeen avond
ging voorbij of hij was bg zjjn vrouwtje,
te zimen genietend hun onverstoord ge-
lak. Zij waren zoo zalig geweest, die
dagen vaak dacht zjj er aan terug, wee
moedig als aan iets, dat nooit wederkeert,
dikwjjls aan den dar, toen hij van het
kantoor kwam en zjj hem lachend, kleu
rend de anders bleeke wangen, het kleine
wichtje toonde.
Dat waren de zonnige dagen van het
leven geweest. Toen had Frans zich al ras
vrienden gemaakt, al meer en meer bleef
hjj 's avonds weg, doch nooit maakte zjj
hem verwijten, dubbel genietend, wan
neer hjj eens thuis bleef. Doch dat kwam
schaarscher voor, al drukker werd de
omgang met de vrienden, wasteer vrouw
tje alleen, doodond de lange winteravon-
oogenblik verdere stappen in do aange
legenheid te doen.
Het zou te mooi zjjn geweeBt
De Uitvaart van President Kruger.
Een ontzagljjke menigte verdrong zich
Vrijdag in do straten van Kaapstad, toen
het Ijjk van President Kruger aan land
werd gebracht. Op verscheidene consu
laatsgebouwen was de vlag halfstok ge-
heschen, evenals op de schepen in de
haven en in 't algemeen de geheele stad
door. Vóór de landing werd aan boord
van het stoomschip, toen het aan de kaai
lag, een korte lijkdienst gehouden. De
kist werd door matrozen aan land ge
bracht. Slechts een krans, die door de
Koningin van Nederland was gezonden,
lag op de baar. Meer dan honderd rjj-
tuigen volgden den stoet naar den ge
dachtenisheuvel van de Hugenoten. De
stad was vol van Hollanders, die van het
land gekomen waren, om de laatste hulde
aan hun oud-President te brengen.
Uit Hongarije.
De stemming ten opzichte van graaf
Tisza wordt er na de bekende staatsgreep
niet beter op. Berichten uit Boedapest
maken melding van heftige demonstraties
tegen den minister-president. Toen hg
Vrijdag te Raab aankwam werden de
ruiten van zijn spoorcoupé met steenen
ingegooid, terwjjl de welkomstrede, op
het perron tegen hem uitgesproken, door
het geschreeuw der menigte overstemd
werd. Zijn vrienden moesten hem in be
scherming nemen, om een aanval tegen
zjjn persoon te voorkomen. De menschen-
massa droog, slaande met stokken en
parapluies, met geweld naar voren Tisza
kon niet dan met moeite zijn rijtuig be
reiken en nauweljjk8 had hij er in plaats
genomen of ook daarvan werden de ruiten
verbrjjzeld. Ook de vensters van de zaal,
waarin hij sprak, moesten het ontgelden
en ten slotte werd het rumoer zóó erg,
dat de politio niet meer bij machte was
de orde te herstellen, waarom de militaire
macht werd gerequireerd, die de straten
schoon veegde.
Toen Tisza later op den dag een wan
deling maakte, werd hij, ofschoon door
een sterke politiemacht omringd, opnieuw
aangevallen en gooide men brandend
vuurwerk naar hem toe. Er hadden tal
rijke arrestaties plaats.
GOES, 5 Dtc. 1904.
Aan den Volksbond, Vereeniging
tegen drankmisbruik, i9 een som geschon
ken van zevenduizend gulden door den
zelfden belangstellenden vriend der ver
eeniging, die haar reeds vroeger een zoo
aanzienlijke schenking deed toekomen.
In de Tweede Kamer deelde Zater
dagmiddag de beer Goeman Borgesius
mede, dat het zijn voornemen was, wan
neer a. s. Dinsdag bjj den aanvang der
discussies over de Staatsbegrooting dr.
Kuyper niet aanwezig mocht zijn, een
voorstel te doen tot verdaging der alge-
meene beraadslagingen.
De Voorzitter deelde hierop mede, dat
den door hoop op later, totdat, zjj zou
het nooit vergeten, hij een nacht laat
dronken thuis was gekomen. Wild hadden
zijne oogen gestaan, verward de haren,
bemodderd zijne kleercr, hij was gevallen,
onmachtig zich t' r been te houden, de
drank had zjjne eerste zege behaald. Don
volgenden dag had hg t haar scboor-
vo'tend verteld, hij had gespeculeerd,
veel verloren, bjj drinken en gezelschap
der schijn vrienden troost gezocht.
Na di n dag was het lot van Frans
beslist, bjj waa snol geduikeld van de
maatschappelijke ladder, met zich slee
peed zijne vrouw en kind, dieper weg
zinkend in het vuile nu eras van onze
delijkheid en vordorven-zjjn. Zij waren
gedoemd, van woning te veranderen, do
hooge huur kon niet me°r betaald wor
den, zjj hadden nu een twee-tal kamers
gehuurd, ver verwijdend van de plek,
waar zij betere dagen gekend hadden.
En hg zocht vaker nog het drankbuis
op, zwelgend het moordend vocht, het
type van niets meer voelend wezen, doo •-
trapte dronkaard, geen wil genoeg be
zittend, zich te verheffen weder tot h t
normaal moL schel jjke, doodend zich zei
ven, doodend het blonde vrouwtje, d t
nachten wakend op zat, vernietigd hare
g zondheid, welke toch niet sterk was,
reeds beloerd door de spookachtige ge-
Btalte van den dood. Hij zag 't, dat zjj
wegkwjjnde van verdriet, hij merkte bet,
wanneer hij nuchter was, hg wilde z:ch
betoren, zij lieten hem niet los, de slan
gen, omstrengelend zjjn lichaam, bjj was
gevallen voor immer.
Wordt vervolgd
