1904. N\ 128.
Zaterdag 29 October.
91sle jaargang.
GOESCHE
COURANT.
Uitgave van de Naaml. Yennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prps per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, l»23»
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Inzending van adverkntiën vóór 2 uren pp den dag dep
uitgave*
De prps der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prpt
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Belasting op bedrijfs en andere
inkomsten.
Het Hoofd van het Plaatselijk Bestuur
to Goes brengt ter kennis van belang
hebbenden, dat bij hem ingekomen en
aan den ontvanger der directe belastin
gen verzonden is kohier no. 3 der be
lasting op bedrijfs- en andere inkomsten,
dienst 1904/1905, invorderbaar verklaard
door den directeur der directe belastin
gen enz. Ie Middelburg den 25 October
1904 no. 690;
dat ieder verplicht is zijnen aanslag
op den bp de wet bepaalden voet te vol
doen en dat heden ingaat de tormpn van
zes weken, binnen welken daartegen
bezwaarschriften kunnen worden inge
zonden.
Goes, den 27 October 1904.
Het Hoofd van het Plaatselijk
Bestuur voornoemd,
DE KONING KOOLJ.
Buitenland.
Algemeene Politiek.
Niettegenstaande het allernoodlottigst
voorval, dat bij Doggersbank heelt plaats
gehad, blpven nog steeds de geruchten
van bemiddeling aanhouden. Het zal daar
voor echter wel te laat zijn. Als Presi
dent Roosevelt ook zijn zin krijgt en eene
nieuwo vredesconferentie te 's Gravenhage
bfjeenkomt, zal hij handelen over arbi
trage en het voorkomen zoo mogelpk
van nieuwe geschillen. Maar aan den staat
van zaken in 't OoBten zal de conferentie
niets veranderen, vreezen we.
Opmerkelijk is het, dat vooral van
Fransche zijde op bemiddeling wordt aan
gedrongen. Het is een onderwerp, dat zich
leent tot schitterende betoogen, vol algo-
moene menschenmin. Maar practische ge
volgen kan men daarvan niet verwachten.
Alleen verdient het de aandacht, dat
Jaures en de zpnen, Rusland loslaten en
schijnbaar niet meer gelooven aan de
overwinning v$n den bondgenoot. Hunne
tegenstanders, de nationalisten op hunne
beurt, hebben uit de Russische neerla
gen het besluit getrokken, dat Rusland
genoeg met zich zelf te doen zal hebben
in de eerste jaren, om aan geen nieuwe
ondernemingen te denken.
Er is geen kans op, dat Rusland de
Republiek het genoegen zal doen Elzas
en Lotharingen te helpen herwinnen. Te
minder nog, omdat Rusland op 't oogen-
blik met Duitschland op den besten voet
staat.
Men schijnt thans zijne hoop op Enge
land te stellen. De Russische oorlogen in
Mandsjoerije komen Engeland ten goede.
Terwijl de Russen en de Japansche bond-
genooten elkander zooveel mogeljjk ver
nietigen, heeft Engeland de schoonste
gelegenheid, waarvan het gaarne gobruik
maakt, om te visschen in troebel water.
Men heeft eene ^vreedzame expeditie"
naar Tibet gezonden en zij is terugge
keerd met een tractaat, waarvan de waarde
nog moet blijken. En men spreekt reeds
van eene nieuwe, nog vreedzamer expe
ditie naar Perzië. Engeland profiteert
van den oorlog om zooveel mogelijk den
Russischen invloed in Azië te vermin
doren. En intusschen wast merkbaar zijn
invloed in Europa.
De Engelsche bladen gevoelen zich
blijkbaar sterk op 't oogenblik en rede
neeren over Europeescbe quaesties alsof
mon het Hof van Arbitrage wel kon af
schaffen, daar Engeland toch het beslis
sende woord zal spreken. Tegenwoordig
houdt de Engelsche Pers zich weer bij
voorkeur met Duitschland bezig, eene
eer waarop men daar geenszins gesteld
is. Er gaat geen dag voorbij zonder een
nieuwe beschuldiging, eene aantijging,
eene insinuatie aan het adres van het
Duitsche Rijk. Men tracht in het bijzon
der Japan te overtuigen, dat Duitschland
met den Russischen vijand samen doet
tot verderf van het land der Rijzende Zon.
Het laatste nieuwtje in dat genre is, dat
de Russische vloot in hot vooropgaan
een paar torpedobooten heeft meêgenomen,
op een Duitsche werf voor het Russische
Rijk gebouwd.
Men ziet het, op Engeland behoeft men,
wat bemiddeling betreft, ook al niet te
rekenen.
Het is de moeite waard het oog te
houden op de mogelijke politieke gevolgen
van den oorlog in het Oosten.
De Vredesconferentie.
Een tweede, bjjna hadden we gezegd
groote comedie, maar we bedoelen vre
desconferentie, zal er misschien in den
Haag worden gehouden.
Van wege de Regeering der Vereenigde
gtaten zijn telegrammen gezonden aan de
^merikaansche gezanten buitenslands om
aan de Regeeringen, waarbij zjj geaccre
diteerd zijn, over te brengen de uithoo-
diging van President Roosevelt tot een
nieuwe bijeenkomst in den Haag om do
oorspronkelijke conventie uit te breiden
en te versterken en voornamelijk om
middelen te beramen, ten einde de ver
schrikkingen van den modernen oorlog
te verminderen en de rechten van den
neutralen handel op do open zee te hand
haven.
Terwpl Roosevelt voorstelt den Haag
als plaats van samenkomst voor de voor
gestelde conferentie, worden deze bp zon
derheid en do datum van de samenkomst
overgelaten aan de beslissing door de
meerderheid der Rogeeringen, welke de
uitnoodiging aannemen.
Evenredige Vertegenwoordiging.
In het Zwitsersche kanton Bazel trach
ten conservatieven, ultramontanen on
sociaal-democraten de noodigo handteeke-
ningen te verkrpgen voor eene aanvang
tot het houden van eene volksstemming
over een voorstel tot invoering van even
redige vertegenwoordiging. De vrijzinnig-
democratische partij in het kanton wil
van dat voorstel niemendal weten. Zij
heeft in eene druk bezochte vergadering
met eenparige stemmen eene motie aan
genomen, waarin dringend wordt aange
raden, het voorstel met alle gepaste
middelen te bestrijden. De meeste sprekers
verklaarden besliste tegenstanders te zpn
van het stelsel der evenredige vertegen
woordiging enkele anderen keurden het
stelsel goed, maar hadden ernstig bezwaar
tegen de wijze, waarop het in het voor
stel was uitgewerkt. Met name hadden
zp bezwaar tegen het zoogenaamde pana
cheoren (het plaatsen van candidaten van
verschillende partijen op ééne lijst.)
In het kanton Züricb schijnt men van
Regeeringswege binnenkort een voorstel
tot het invoeren van evenredige ver
tegenwoordiging te kunnen verwachten.
GOES, 28 Oct. 1904.
Sedert eenigen tpd ligt op het bu
reau van dit blad een lijst ter teekening
voor hen, die willen deelnemen aan het
huldeblijk van het Nederlandsche Volk
aan de nagedachtenis van President Rru-
gerdoor bij te dragen in do kosten van
het overbrengen van diens stoffelijk over
schot naar Zuid Afrika. Het spijt ons te
moeten melden, dat slechts één persoon
tot nu toe op die lijst heeft geteekend.
Er gebeurt blijkbaar te veel in onze
dagen en de gebeurtenissen volgen elkaar
zoo snel op. Waar zijn de enthousiasten
uit den tpd van den Zuidafrikaanschen
oorlog gebleven Geestdrift is zeer schoon,
maar zij duurt meestal niet lang. Als het
eerste schoone vuur is uitgebrand, laat
men het voorwerp zpner toejuiching varen
en de aandacht wordt reeds lang door
iets anders bezig gehouden. De personen,
bij wie men aanklopt voor de oude zaak,
munten veelal uit door bescheidenheid
en vinden, dat de zaak ook zonder hun
steun wel zal lukken. Zoo zal het ook
hier wel gegaan zijn, maar toch kunnen
wij niet aannemen, dat er in Goes nog
niet meer personen zpn, die voor deze
laatste hulde aan den grooten Zuid Afri
kaner iets willen bijdragen. Daarom zul
len wp de lijst, alvorens die te verzenden,
nog een paar dagen ter teekening laten
liggen.
Gisteravond trad in de schouwburg
zaal der sociëteit V. O. V. alhier als
spreker op dhr. A. J. Toursdirecteur
van »Ons Huis" te Amsterdam, om het
een en ander mede te deelen over »Ons
Huis en Toynbeewerk." Het aantal opge-
komenen had grooter kunnen zpn. Dhr.
Herman Snijdersvan Middelburg, die
den spreker inleidde, herinnerde er aan
dat »Ons Huis" te Middelburg, dat weldra
zijn tien-jarig bestaan zal vieren, bp de
oprichting grooten invloed en steun had
ondervonden door de voordracht, die toen
ook door dhr. Tours aldaar is gehouden, en
hoopte, dat de rede van dezen avond voor
Goes hetzelfde resultaat mocht hebben.
Dhr. Tours ving zijne rede aan met
eene beschouwing van den toestand, waar
in de arbeidende klasse verkeerde in het
begin der vorige eeuw in Engeland. Daar
die toestand allertreurigst was, werd het
volk ontevreden, begon zich te vereenigen,
eischte kiesrecht, hield meetings en richtte
verzoekschriften tot de Regeering, met
het gevolg, dat weldra verbetering kwam
en er meer werd gedaan ter bevrediging
van de rechtmatige eischen, die ook aan
het leven en het levensgenot van den
werkman mogon worden gesteld.
Naar aanleiding hiervan gaf spr. een
korte beschrijving van het werk, dat
Toynbee voor don arbeider te Londen heoft
gedaan en van zijn aldaar opgericht »Ons
Huis". Vervolgens trad hij in eene be
schouwing van de positie, waarin de
arbeidersklasse verkeerde in ons land in
het midden der vorige eeuw. Ook die
was toen vrp treurig, doch door de po
ging tot lotsverbetering, die grootendeels
van den werkman zelf is uitgegaan, is
daarin thans veel verandering gekomen,
zoodat de klove tusschen arm en rijk wel
niet is gedempt, maar toch heel wat
kleiner is geworden. De eene begint den
anderen meer te waardeuren, omdat zp
wederkeerig aan elkaar veel verplicht
zpn. De arbeider bouwt voor den bezit
tende huizen, hp weeft zpn linnen, maakt
zpn meubels, zpn dochters en vrouwen
helpen aan de huiseljjke bezigheden, en
dat moet worden gewaardeerd, niot alleen
door voldoende betaling van den arbeid,
maar ook door den werkman meer to
geven dan zpn loon en to bedenken, dat
hij mensch is van gelijke waar le als ieder
ander.
Een streven daarnaar openbaart zich in
het verlangen om den arbeider de hand
te reiken en hem de gelegenheid te
scheppen zich te ontwikkelen, hem van
het leven te laten genieten door gepaste
ontspanning en hom behulpzaam te zijn
in zpn verlangen naar beter levensomstan
digheden. Dit alles tracht een »Ons Huis"
te verwezenlpken, voor zoover zulk een
inrichting daartoe bij machte is.
Alsnu gaf spr. oen uitvoerige beschrij
ving van »Ons Huis" te Amsterdam, dat
ten doel heeftbevordering der ontwik
keling des volks, van den min- -zoowel
als van den meergegoede meer kennis
en vreugd in de gezinnen der werklieden
en der gegoeden een samenwerking in
beider belang, dat zich kenmerkt door
een geest van waardeering en broederzin.
Men staat verbaasd bij hot hooren van
wat daar voor den werkman wordt ge
daan, en hoe druk daarvan geprofiteerd
wordt. Wat daar in bot groot geschiedt,
kan op elke andere plaats in het klein
tot stand komen. Daarom wekte epr. de
meer gegoeden op »Ons Huis" te Goes
te steunen, niet alleen financieel, maar
met alle krachten, die den werkman ton
goede kunnen komen, en de arboiders
om van »Ons Huis" een druk gobruik
te maken, om daar te hooren en te leeren
tot ontspanning en tot lotsverbeteriug.
De omgang van den mindere met den
meerdere, zoo in maatsehappelijken als
in wetensehappelijken zin, wekt onder
linge waardeering en vertrouwen, leidt
tot vriendschap en verkleint de klove,
die nog belet, dat alle mensehen met
elkaar verkeeren als ledon van één groot
huisgezin.
Hier eindigde dhr. Tours zijn boeiende
voordracht en werd na een oogenblik pauze
gelegenheid gegeven tot het doen van
vragen, waarvan alleen werd gebruik ge
maakt door een dame, die vroeg of in
»Ons Huis" te Amsterdam ook verschil
van godsdienst wordt in acht genomen,
waarop dhr. Tours antwoordde, dat gods
dienstzaken, daar gehsel onbesproken blij
ven, omdat »Ons Huis" toegankelijk is voor
menschen van alle gezindten, geene uit
gesloten alleen is op verzoek van gods
dienstleeraren bepaald, dat op Zondag de
inrichting eerst te 12 uur wordt open
gesteld, opdat ieder bezoeker op dien dag
de godsdienstoefeningen zou kunnen bp-
wonen.
Dhr. Snijders sloot de bpeenkomst met
dankbetuiging san dhr. Tours voor zpn
optreden. Ook hp wees op de voordoelen
en de zelfvoldoening, die zoowel de be
stuurders en medewerkers als de bezoe
kers van een »Ons Huis" ondervinden
en op het ruime arbeidsveld, door per
soonlijke medewerking, dat het Toynbee
werk aanbiedt.
De financieele steun dien de zaak tot
hiertoe alhier ondervindt is aanvankelpk
bevredigend te noemen. Reeds een drie
tal ingezetenen openden de rij der in
schrijvingen met oen jaarlpksche bijdrage
van f 10, terwijl meerdere biljetten reeds
ingevuld bij het bestuur inkwamen.
In eene gisteravond in het café
»Schoonoord" alhier gehouden vergade
ring van typografen van de ruim 50
waren er slechts een 20-tal opgekomen
waar als spreker optrad de vakgenoot
Bimmel uit Middelburg, met het onder
werp »Beter loon en korter arbeidsduur",
is men tot oprichting eener vakvereeni-
ging (afdeeling van den >Alg. Ned. Typo
grafenbond") gekomen. Er traden van
de 20 opgpkomonen, staande de vergade
ring, een 9-tal als lid der afdeeling toe.
De oudsten lieten zich de keuze van
voorloopige bestuursleden welgevallen,
n.l. W. Siepmanvoorzitter, W. v. d. Visse
secretaris en A. Visserpenningmeester.
Door dhr. Kienedie de vergadering
leidde, werd aan dbr. Bimmel een woord
van dank gebracht voor do zoo bereid
willige medewerking, waarna de verga
dering uiteenging.
Dhr. D. de Koning Jr., tbans werk
zaam als inspecteur bij de gem.-gas-
fabrioken te Amsterdam, is benoemd tot
directeur-boekhouder aan de gem.-gas-
fabriek te Franeker.
De heer W. II. Ittmann, arts, is
met ingang van 1 Januari a.s. benoemd
tot assistent aan het Burgerziekenhuis
te Amsterdam.
Door dbr. O. M. Leignes Bakhoven
is te Zurich het examen afgelegd voor
het verkrpgen van het »voor-diploma tct
promotie aan de universiteit".
De minister van Binnonlandsche
Zaken brengt ter kennis van belangheb
benden, dat 8ollicitatiëa voor een be
noeming bij de inspectie, bedoeld in art.
48 der Drankwet, vooralsnog niet in
aanmerking kunnen komen, en dat, voor
zoover dit later bet geval mocht zijn,
zulks tijdig zal worden bekendgemaakt.
(St.-Ct.j
Naar de Standaard verneemt i6 men
nu met de verzekerings-ontwerpen zoover
gevorderd, dat de ouderdomsverzekering
reeds voor do zomer inging, naar den
Raad van State is verzonden ziektever
zekering binnen enkele dagen de Kamer
zal bereiken dat de visscherijverzekering
tegen ongevallen tegelijk mot bet wetsont
werp van de ziekteverzekering naar de
Staten-Generaal zal gaan, en dat hierbij
zal zpn gevoegd een voordracht tot de
noodige wijzigingen in de ongevallenwet on
eindelijk, dat de landbouwverzekering tegen
ongevallen binnen een tweetal weken het
departement zal verlaten. Voor de vis-
seberij verzekering is bet van belang te
achten, dat hetgeen de visschers op de
Zuiderzee zullen te betalen hebben, naar
men meldt, belangrijk minder zal zpn,
dan wat ze nu hebben te voldoen.
Met den minister van binnonland
sche zaken, die aan rheumatische aan
doeningen lijdt, ging het gisteren wat beter.
De kransen en andere bloemstukken,
thans nedergelegd op en om de kist met
het stoffelijk overschot van President
Kruger in de rouwkamer op de begraaf
plaats Oud Eik-en-Duinen zullen, naar de
A. RCt. verneemt, alle worden medegeno
men naar Zuid-Afrika. Vermoedelijk zul
len zp dezer dagen vooruit naar Rotterdam
worden verzonden om in de rouwkamer
aan boord van de Batavier VI een plaats
te krijgen, zoodat zp niet aan den rouw-
wagen worden gehangen bij vertrek van
Eik-en-Duinen, in overeenstemming met
den eenvoud, welke op aandraDg der be
trekkingen van wijlen den president de
overbrenging moet kenmerken. Stipt om
8 uur 's morgens zal Maandsg de rouw-
wagen Eik-en-Duinen verlaten, om te
ongeveer 3uur te Rotterdam aau te komen.
lerseke. Den aanstaanden winter zal
hier weer een landbouwcursus gehouden
worden en wel onder leiding van den heer
S, van de Vredeonderwijzer met land-
bouw-akte te KloetiDge en bijgestaan door
de heeren D. Rietveld de Hondt, J. Oom
en J. Ossewaardeallen te lerseke.
De cursus begint Maandag a.s. met
11 leerlingen.
Wi@sekerke. Het eerste optreden
der Sociaal Democratische arbeiderspartij
in deze gemeente had gisteren plaats in
de herberg van dhr. P. Gaanderse alhier,
alwaar op zijne propaganda-reis door dit
eiland, dhr. J. kienevoorzitter der af
deeling Goes, als spreker optrad. Slechts
een 25-tal hoorders, w. o. maar enkelen
uit den arbeidersstand waren opgekomen,
blijkbaar meest uit nieuwsgierigheid. Voor
dozen zette spreker in eene causerie van
een goed uur een schema der beginselen
zijner partij uiteen, spoorde hen aan tot
nadenken en gaf daarbij een beknopt
overzicht van de wijze der wettenmakerij
en van den invloed, dien de kiezer daarop
met het stembiljet kan hebben.
Voorts trachtte bp socialistische lec
tuur aan den man te brengen en hield
ten slotte eene collecte voor de propa
ganda. De entree bedroeg 5 cent.
(Van dezelfde lezingen op andere plaat
sen verwachten wij, tenzij er iets bpzon-
ders mocht gebeureü, geen verslagen.
(Red.).
Het incident bij Doggersbank.
Eindelijk is er een telegram gekomen
van den Russischen admiraal over het
gebeurde bij Doggersbank. Het bericht
dat uit Vigo, op de Spaaosche kust,
kwam, zegt dat, zicb, te midden van de
visscborsvloot in de Noordzee, twee
vreemde torpedo-booten bovondoD. Een
dezer verdween, de andere bleef tot
's ochtends toe op de plaats liggen, om
op haar metgezellin te wachten of her
stellingen uit te voeren. De admiraal
betuigt zpn groote spijt, dat visschers
door het schieten geleden hebben.
In het geheele rapport, dat gisteren
aan lord Lansdowne is meegedeeld, wordt
verklaard, dat er nooit eenig opzet beeft
bestaan om op trawlers te schieten. Indien
een verdwaald schot een van de booten
heeft geraakt, dan is dit zuiver bij ongeluk
geweest. Tusschen de visscbersvloot wer
den echter door de Russische officieren
twee stoombooten opgemerkt, die met
grooten spoed voeren en er precies als
torpedobooten uitzagen. De admiraal
kwam tot de overtuiging, dat het Ja
pansche booten waren. Bp meende, dat
zpn eskader slechts op een van deze
schepen had geschoten.
De admiraal ontkent met nadruk, dat
een der Russische booten achter bleef en
geen booten uitliet om de gekwetsten te
helpen. Zijne officieren kwamen in het
geheel niet te weten, dat een der traw
lers door een schot was geraakt. De ad
miraal spreekt zpn leedwezen en dat der
gansche vloot erover uit, dat eenige traw
ler schade leed en er personen gedood
zijn en gekwetst. Hij voegt daaraan toe,
dat de twee schepen, waarop is gescho
ten, beslist bet type van oorlogsschepen
hebben gehad.
Natuurlijk heeft dit bericht, dat in
strijd is met hetgeen de betrokken En
gelsche visschers hebben verklaard, de
gemoederen in Engeland niet doen be
daren. Integendeel, de toestand is zeer
gespannen en toen gisteren het bericht
kwam, dat te middernacht de minister
raad was bijeengeroepen, ontstemde dit
de Beurs. Ook is de minister van Marino
uit Londen naar Portsmouth vertrokken.
Het is niet alleen de lawaaierige Daily
Mail, die den toestand somber inziet en
zegt, dat Engeland gisteren van Rusland
inwilliging van do eischen heeft ver
langd, dat de schuldigen gestraft worden
en waarborg gegeven wordt tegen een
herhaling, en dat anders de Engelsche Ka-
naalvloot last zal krijgen de Russische
Oostzeevloot te verzoeken terug te keeren,
maar ook de vredelievende Westminster
Gazette begint te wankelen, altons in de
onderstelling, dat de Russische admiraal
geen betere verontschuldigingen weet dan
de boven gemelde.
Te Berlijn heeft men uit Vigo een
telegram ontvangen, waarin van het ge
beurde het volgende relaas door Russi
sche officieren wordt gegeten
»Toen het eskader tegen I uur 's nachts
tijdens mistig weder in twee divisies
stoomde, werd tusschen beide divisies
plotseling het opduiken van twee torpedo-
booten waargenomen. De Russen ver
moedden, dat de Japanners een aanval
beraamden en openden het vuur van twee
kruisers uit, op deze torpedo-booten. Op
dit oogenblik zag men niets van vis
schers, en als zp er geweest zpn, moeten
zij huDne lichten op een bedekte plaats
hebben gehad. Zoo kwam bet, dat de
Russen op torpedo-booten mikten en vis
schers raakten. Toen zij later van dit
ongeluk hoorden, waren zij er zeer over
bedroefd, want nooit zou het in de Rus
sen op zpn gekomen, om op weerlooze
visschers te schieten."
Heden om twaalf uur vergaderde de
Engelsche ministerraad weer. Voor even
tueel nader nieuws zie men onder Laatste
Berichten.
Kerknieuws.
Doopsgezinde kerk.
Zondag 30 Oct., 's voormiddags 10 uren,
godsdienstoefening door ds. S. Spaan*.
De oorlog in het Oosten.
Volgens bericht van het Russische
telegraafbureau, is den 26en, 's avonds
om 10 uur, een gevecht ten Z. O. van
Moekden begonnen. De Japanners rukten
op tot het dorp Erdagou dat zp, volgens
geruchteD, in een tot den ochtend duren-
den strpd vermeesterden.
Het valt voorshands niet te beoordeelen,
of daarmee een algemeene aanval geopend
is, dan wel of het de Japanners er alleen
om te doen is geweest, de stelling van
hun rechtervleugel op een zwak puntte
verbeteren. Koeropatkin had gisteron juist
gemeld, dat van Erdagou uit in den nacht
op den 258len vrpwilligersafdeolingen
naar het Zuiden waren gezonden, om den
vijand te verontrusten. Een dezer legde
de Japanners een hinderlaag, vuurde bp
hot krieken van den dag op de vpande-
lijke posten en dwong ze, zuidwaartB
terug te trekken. Een andere afdeeling
voerde een van de Russische affuiten uit
het bereik van de vpandclpkr stelling weg.