1904. JN". 127. Donderdag 27 October.
91sle jaargang.
Een Familieveete.
GOESGHE
De uitgave dozer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prgs por kwartaal, zoo binnen als buiten does, l,250
Afzonderlijke nommers 3 cent.
Inzending van advertentiën voos* 2 uren op den dag des*
uitgave.
COURANT.
De pips der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking bobbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Uitgave van de Naaml. Yennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
Ons Huis.
Het bestuur der vereeniging »Ons
Huis" alhier heeft andermaal de hulp
ingeroepen van stadgenooten om zijn
pogen te steunen.
♦Voor ieder van ons, schreef eenige
jaren geleden reeds prof. dr. van der
Vlugt, die zijn oor maar met aandacht
te luisteren legt, klinkt uit het midden
der arbeidende klasse eene duidelijk hoor
bare bede om hulp.
♦Leert ons, onderwijst ons, licht ons
bij. Ziet, wij 2ijn allerminst de geestelijke
stumperts', waar gg ons voor houdt. Wij
zgn alleen maar nog onwetend in vele
dingen. En toch, wij willen zoo niet
blijvenwij zullen leeren op ons zei ven
staan. Wie reikt ons de hand? Wie ib
bereid
De vereeniging »Ons Huis" is in dezen
van goeden wil. Zg wil wetenschappelijke
cursussen houden, les geven aan gehuwde
vrouwen en meisjeB in naaien en maat-
knippen, en kook-, muziek- en zaügcursus
geven.
Doch booger dan deze winst aan stellige
kennis, sta, hier is prof. v. d. Vlugt weer
aan het woord, het zedelijk voordeel der
toenadering, der verbroedering.
Is hetgeen de twee standen onzes tjjds
meer en meer van elkaar heeft vervreemd,
bovenal de haast stelselmatige vorbreeding
der klove, die hen scheidt, nu, dan moeten
zij ook allicht over en weer, zoodra de
een maar den ander, hoe dan ook,, weder
opzoekt, wat rijzen, gaandeweg, in eikaars
schatting. Waar vooral onbekend onbe
mind beeft gemaakt, daar staat de kans
niet wanhopig, dat beide partgen winnen
bij de kennismaking.
Winnen in tweeërlei ziD. Bloot in weder-
zgdsche achting vooreerst, doordien hier
en daar het oog zich allengskens ontsluit
voor deugden en gaven van de overzij,
te voren reeds aanwezig, maar nooit tot
dusver ontdekt. Ga met.uw breeder over
zicht der dingen tot onzen werkman in
tracht hem iets te geven van het kost
baarste wat gij hebtuw kennis en uw
tijddoordring hem zooveel gij kunt,
van den ernst uwer wetenschap. Neen,
waarlijk, gij behoeft voor uwe nederig
heid niet te vreozen, dat gg maar zult
geven alleen. Gij kunt ook ontvangen en
zelfs veel. Mocht ga hiervan overtuigd
zjjn, onthoud dan uw steun, die thans
weer zoo dringend gevraagd wordt, niet
aan »Ons Huis". Wees vooral niet vrees
achtig, aan politiek zal niet worden ge
daan alle richtingen kunnen elkaar op
dit gebied ontmoeten.
En wilt ge weten wat nut >Ons Huis
en Toynbeewerk" alzoo in ons land heeft
25
FEUILLETON.
Naar het Fransch,
door
PAUL BERTNAY.
♦Van daag nog
♦Van avond
♦Camille en Grafcienne De goede
God ontfermt zich over onsCamillle
mijne dochterMaar geef me dan toch
een kus, jij."
De twee oudjes omarmden elkaar in
zalige verrukking.
De tgd ging maar rusteloos voort.
De zon was allang achter de eiken-
bosschen schuil gegaan. Langzaam volgde
de maan haar op, en verzilverde do stam
men der oude eiken.
♦Kom ga je mee zei mevrouw
Girardot.
♦Maar Henriette, vindt je, dat wij dat
moeten
♦Wil jg hen dan alleen laten komen
je bent mal
♦Maar oudje, de waardigheid der
ouders."
♦Ik geef wat om die waardigheid
Ik wil mijn kind omhelzenBigt' jg
dan thuis, als je wilt
♦En jou zoo laat alleen langs den weg
laten loopen
♦Ik heb Gjjske bevolen met den krui
wagen mee te gaan, om bun bagage te
halen. Dus behoef jé je niet ongerust te
maken."
♦Gjjske Gjjske Ik wil er
ook bg zgn
Ze gingen op weg.
Het was inmiddels stikdonker op den
weg geworden. Gijs stak den lantaarn
aan, dien hij meegenomen had. Zij ver
haastten hunne schreden. Eindelijk be
reikten zjj het verlichte station.
De heer Beynaud begroette heü, met
de woorden>Goeden avond, mijnheer
en mevrouw, u komt hen dus afhalen
gpsticht, er is een, die u dat veel beter
kan vertellen dan wij, iemand, die zijn
sporen op dit gebied heeft verdiend, dat
is de heer JA. Toursde directeur van
♦Ons Huis" in Amsterdam. Hg zal Don
derdagavond 27 October om acht uur
eeno voordracht houden over dit onder
werp en daarbij wordt ge allen vriende
lijk uitgenoodigd.
Op verzoek van het bestuur heeft de
heer Berm. Snijders uit Middelburg wel
willend op zich genomen deze vergade
ring te leiden.
Buitenland.
Een verjaardag.
De burgemeester vaD Weenen, dr. Lue-
gerheeft dezer dagen zgn zestigsten ver
jaardag gevierd. Heel van onderop be
gonnen, geboren als de zoon van den
pedel van een der Weener academies,
heeft hg gestudeerd, was spoedig advocaat
en specialiteit in gemeentepolitiek, op
31-jarigen leeftijd lid van den Gemeente
raad. Eerst sloot bij zich daar bij de
liberalen aan, maar vond miskenning van
zgn onbetwistbaar groote gaven. Daarom
scheidde hij zich af, werd democraat,
was nu bij deze, dan bij die kleine groe
pen, tot hij in de jaren tachtig in het
antisemitisme zijn kans zag. Geboren
organisator en heerscber maakte hg zich
hiervan meester en voorde hot binnenkort
tot de overwinning. Hg wierp de libe
ralen uit het gemeentebestuur, werd tel
kens tot burgemeester gekozen, welke
benoemingen na eenige weigeringen ein
delijk door den Keizer bekrachtigd werden.
Men weet, dat de christelijke socialisten
Lueger1s schepping zgn. Het is een poli
tiek van bekrompenheid en eng cleri-
calisme, dat hoogtij viort, waar hun meer
derheid drukt. Desondanks hoeft Lueger
in Weenen veel goeds verricht. In do
politiek was zijn drijven noodlottig.
Teekenend ten slotte voor 's mans po
sitie zgn do felle en tevens zoo echt
comische quaesties over zgn verjaardag.
Men weet dat om een publiek uitge
sproken grofheid, de sociaal-democraten
hem ketelmuziek beloofd hadden. Daarom
is de optocht vervallen. Maar iets heeft
men toch gedaan. Toen de fpntein inde
wijk Margarethen, naar Lueger genoemd,
ingewijd zou worden, verschenen plot
seling roode vlaggen op het naburige
gebouw der metaalarbeiders met de op
schriften »Leve de ♦lumpen", weg met
Luegereen groot geroep en getoeter
op kindertrompetjes weerklonk en een
man mot stentororgaan riep, tot zijn
adem hem begaf, door een scheepsroeper
*0, ja, u weet het natuurlijk, omdat
u ons het telegram hebt doen toekomen.
Eerst hadden we niet graag, dat onze
kleindochter daar heen ging u weet
welwe waren een beetje in onmin
met onze dochter. Maar Gratienne heeft
het toch doorgezet. Hot is eene ver
zoening Einde goed, al goed
Toen ze den weg overstaken om naar
het perron te gaan, zei de goede man
zachtjes
♦Ik heb dat maar gezegd, opdat hij
niets zou vermoeden
x>Dat heb ik wel begrepen 1"
Ze gingen staan wachten.
Ze waren de eenigen op het perron,
toen de lantarens van de locomotief even
als de reuzenoogen van een loerend
monster, uit de duisternis te voorschijn
kwamen.
Even daarna braakte de machine baar
stoom uit en stond stil.
Er ging een portier open. Ze begrepen
het al. Twee dames stapten er uit.
Daarop volgde een voortdurende om
helzing van ♦het verloren kind," dat al
huilend uitriep ♦Moeder, moeder
mijn arme moeder 1"
»En ik dan zei de oude vrouw
snikkend.
En de omhelzing begon op nieuw.
Grootmoeder zei♦En jij, Gratienne,
waarom doe jg niet zooals zg
♦Och, vergeef u mij dan ook, groot
moeder Zij wierp zich ook in die trou
we armen. Zoo kwamen de twee opstan-
lingen dien avond thuis, vervuld van
vreugd en geheel vergeven.
Na oneindig veel uitroepen van bewon
dering, door vader en moeder geuit tegen
die bevallige, beroemde persoonlijkheid,
die hunne dochter was, ging men sou-
peeren in dezelfde oude eetkamer.
Maar de nieuw aangekomene had alleen
behoefte aan intimiteit en liefde. De tafel
werd weer afgenomen. Mariette legde
hetzelfde roode tafelkleed van voor vijf
entwintig jaar op de tafel, waarna de
gesprekken begonnen. Gratienne had on-
dorweg haar tante al hot oen cn ander
verteld en Grootmoeder vertelde hoe zij
/-weg met Lueger1. Ziedaar politiek, zoo
als Weenen's burgemeester zelf maar al
te graag drijft.
De Dujtsciiers in Zuidwest Afrika.
De Duilschers ondervinden in Duitsch
Zuidwest Afrika zoovele onaangenaam
heden en moeiten, dat er zgn, die het
oogenblik berouwt, waarop Duitscbland
aan de groote jacht op Koloniën ging
deelnemen. Terwijl de opstand der He
rero's nog niet eens afdoende bedwongen
is, staan de Duitschers reed3 voor een
nieuwen. In het Zuiden van de Kolonie
heeft Hendrik Witboi zich op het oor
logspad begeven. Dat is een bedenkelijk
geval, want Hendrik Witboi is een man
van beteekenis in Zuidwest Afrika. Tien
jaren geleden onderwierp hij zich aan
de Duitschers, die hem zooveel mogelijk
schadeloos stelden voor het verliezen van
zijn min of meer westelijk gezag en se
dert noemde hij zich den vriend van het
Duitsche Rijk. Hg was tevens bondge
noot, want hij bood aan den comman
dant der eerste Duitsche expeditie, Leut-
iveineen aantal van zijne lieden aan,
om naast de Duitsche troepen de Herero's
te bestrijden, welk aanbod dankbaar werd
aanvaard. Er waren or terstond in Duitech-
land, die dit niet verstandig vonden en
bet een gevaar vonden de lieden van
Witboi in te wijden in de geheimen der
Duitsche oorlogskunst. Wio zoo redeneer
den hebben gelijk gehad. Het schjjnt,
dat Hendrik Witboi een ernstige poging
wagon wil, om zijne zelfstandigheid te
herwinnen. Hij heeft de vrienden en bond-
genooten in den steek gelaten en plech
tig, als van mogendheid tot mogendheid
sprekende, het Duitsche Rijk den oorlog
verklaard in een brief aan den chef van
het Duitsche station Gibeon. Er is Dog
een ander stamhoofd, Jacob Morringa
die over een welgewapenden aanhang
beschikt en wien men tot heden niet
heeft kunnen vangen, zcodat het Duitsche
Rijk voor een kolonialen oorlog staat.
Men roept vrijwilligers op voor Afrika
in de wapenfabrieken en magazijnen
heerscht groote druktemen verzendt
kanonnen en geweren en do zaak wordt
zeer ernstig.
GOES, 26 Oct. 1904.
Op uitnoodigiug van een voorloopig
comité, bestaande uit do beeren dr. G. H.
Leignes Bakhoven7. G. JRakebeeke en
dr. D. J. Hissink kwamen jl. Maandag
avond in de restauratie-zaal der sociëteit
V. O. V. alhier een tachtigtal belang
stellenden, waaronder eenige dames, bijeen
ten einde pogingen te doen tot het op-
op de Buissonnière te weten waren geko
men, waar Gratienne naar too was gegaan.
Neen, hot telegram uit Parijs had hen
niet de eerste geruststelling bezorgd,
maar de daad van dien Boissier, die be
grepen had, wat Camilla eenige uren
later ook wel begrepen zou hebben.
Heeft hg dat gedaan dat is mooi
zei de jonge vrouw.
En daar Gratienne absoluut zweeg,
voegde zij er met overtuiging bijBij
heeft bewezen, dat hij werkelijk veel van
je houdt
»Och", antwoordde zij zachtjes»Ik
vrees, dat hij niet moer zooveel van mij
houden zal".
Camille antwoordde♦Kom als hij
niet veel van je hield, zou hg niet zoo
veel angst voor jouw kostbaar persoon
tje aan don dag hebben gelegd
Vervolgens haar stem verheffend, zei zij
»Ik breng u eene berouwvolle dochter
terug. Een meisje, dat morgen heel netjes
met grootpapa naar de Ferrandière zal
gaan."
Gratienne slaakte een diepen zucht.
♦Wel nee waarom Ze gehoorzaamt
ze wil niet, dat haar vader haar iets zal
kunnen verwjjten U bogrjjpt, het
voorval van gisteren blijft onder ons. We
spreken er tegen niemand over. Het is
ons geboirn, of liever het is een benauwde,
en reeds vergeten droom."
Lieve, lieve tante, uw goedheid, uw
modelijden met mg zal ik nooit vergeten
het is
♦Stil", zei Camille zachtjes. »Dat is
een geheim tusschen ons beiden. Dat
moeten wij ook bewaren En vertrouw
maar op mij lang zult ge niet in het
klooster blijven." Ze voegde er nog lachend
bij Mijne komst hier, mama, is een
gelukkige gebeurtenis l"
De hierop volgende, gelukkige, kalm
doorleefde dag verliep zooals Camille
Girot voorspeld had.
Gratienne deed volstrekt geen pogingen
om niet naar het klooster te gaan. Met
een bijna verontrustende onderwerping
maakte zij de noodige toebereidselen voor
haar vertrek.
richten eener vereeniging ter onderlinge
besprekingen van onderwerpen van weten
schappelijk en van meer algemeen belang.
De bijeenkomst werd geopend en geleid
door dr. Bakhovendie zijn ingenomen
heid en zijn dank betuigde, dat zoovelen
aan de uitnoodigiDg hadden gevolg ge
geven, wat moed gaf voor het slagen van
het plan, te meer nog, daar een aantal
niet aanwezigen kennis hadden gegeven,
dat zg lid der vereeniging wenschen te
worden.
Zeer uitvoerig zette spr. verder het
doel der op te richten vereeniging uiteen
en noemde een groot aantal onderwerpen
uit het sociaal en het wetenschappelijk
loven, die kunnen dienen als zoovele
punten van besprekingen. Het comité
stelt zich voor die besprekingen te houden
in beslotene en soms ook in openbare
bijeenkomsten, en de onderwerpen, betzij
door de leden, die zich daartoe bereid
verklaren, hetzij door sprekers buiten
Goes wonende, te laten inleiden, terwijl
in voorkomende gevallen gtlegenheid tot
het vragen van inlichtingen en tot het
houden van debat zal gegeven worden.
Op deze wijze kan dikwijls oen beter
inzicht on meerdere belangstelling in velo
gewichtige onderworpen worden verkre
gen en het intellectueel leven worden
verhoogd van de bewoners onzer stad,
die verre wonen van de centra van het
wetenschappelijk en sociaal verkeer; zij
missen hier het levende woord. Nog zal
bedoelde vereeniging gelegenheid aan
bieden om van gedachten te wisselen,
zijn eigen overtuiging te toetsen aan die
van anderen van tegendenkers te
leeren hot goede in anderen te waardeeren
en zich te vrijwaren voor een eenzijdig
oordeel.
Na deze inleiding, die met veel aandacht
en met bewijzen vau instemming werd
aangehoord, werd de gelegenheid aange
boden als lid toe te treden. Meest allo
aanwezigen verklaarden zich daartoe be
reid, zoodat de vereeniging geconstitueerd
werd. Daarna gaf de voorzitter in over
weging een achttal leden te kiezen tot.
het ontwerpen van statuten. Op voorstel
van dhr. I. D. Fransen v. d. Putte word
echter goedgevonden het voorloopig co
mité te machtigen zich een voldoend aan
tal leden van verschillende richting te
assumoeron, ten einde met dezen die taak
te vervullen. Hot comilé verklaarde zicb
daartoe bereid.
Onder dankbeluiging voor de aanvan
kelijke sympathie on in de bor»p, dat allo
volgende bijeenkomsten zoo talrijk zullen
worden bezocht als deze, sloot dr. Bak
hoven de vorgadering.
Het Staatsblad no. 232 bevat een
Op den aangewezen tijd brachten zg
haar en haar grootvader naar den trein
en vertrokken zij in vrede.
Onderweg had er niets verdachts plaals.
Men zou gezegd hebben, dat de betrokken
personen den strijd hadden opgegeven.
Zelfs Mariette had, zonder tranen, tegen
haar meesteresje gezegd
Komaan, juffrouw Gratienne, oen boetje
geduld. Tien maandeD zgn gauw genoeg
om Dat zeggende, keek zo wel een beetje
ondeugend, even als Gratienne. Bij aan
komst aan het station namen de heer
Girardot en zijne kleindochter den trein
naar Lyonbij het vertrek fluisterde
Gratienne haar tante nog in »A1 mijn
hoop is op u gevestigd"Ze kreeg
daarop ten entwoord: Vertrouw geheel
op mij
Eenige oogenblikkeo daarna keerden
moeder en dochter langs denzelfden weg
naar huis terug.
Voor het eerst konden ze nu eens
openlijk tegen elkaar praten. Camille
begon
Mama... hot is toch niet mogelijk,
dat u dien jongeD man haat
♦Ik 1 Na zulk een daad Ik kan niet
anders dan hom liefhebben."
Dus
»Maar ik heb hier niet over te be
schikken."
Papa? O, dieD zullen we wel over
tuigen."
Wat zou dat geven? Tony Boissier
is er ook nog. Ga dien overhalen 1"
♦Is hij nog even verschrikkelgk als
vroeger
♦Nog erger, sedert hg geen maire is
Door papa's toedoen
♦Bovendien weet hg, dat het zgn eigen
schuld is, dat hg het niet meer worden
zal
♦Gaan de verkiezingen dan weer be
ginnen
♦Ja, binnen een maand! Het is al uit
gemaakt. Nu onze vrienden samengaan
met de bewoners van het kasteel, kunnen
de Jacobgnen van Boissier het niet meer
ophalen. De tirannie van dien man is
uit."
Kon. besluit van den 14den dezer, bepa
lende, dat de militieraad in Zeeland,
behalve in de hoofdplaats der provincie,
tot het houden zijner zitting ook in de
gemeenten Zierikzee, Goes, Tholen, Hulst
en Oostburg zal vergaderen.
Bij beschikking van den minister van
waterstaat is o. a. bepaald, dat, met ingang
van 1 November, zal dienst doen de be
noemde adjunct-ingenieur J. F. Schönfeld
onder de bevelen van den hoofdingenieur
directeur van den rijkswaterstaat in de
11de directie, ten einde te worden toe
gevoegd aan den arrondissements-inge-
nieur in hot arrondissement Goes, ter
standplaats Goes. Stct
Thans is de oproeping van de
Tweede Kamer officieel geschied tegen
8 November a.s., des voormiddags te
11 uur.
In 't Tijdschrift voor Geneeskunde
geeft dr. D. Schermers een overzicht van
den loop der bevolking in de Nederland-
sche krankzinnigengestichten gedurende
de 2de helft dor 19de eeuw. De schrij
ver komt daarbij tot de conclusie, dat
lo. deze bevolking jaarlgks toenam ge
middeld met ongeveer 200 patiënten en
dat de verhouding van het aantal ver
pleegden op 10,000 inwoners jaarlgks
steeg met 0.302o. dat het aantal opnamen
jaarlgks toenam met ruim 30 personen
3o. dat het aantal herstelden zoowel ten
opzichte van al de opgenomonen als ten
opzichte van al de verpleegden vermin
derd is 4o. dat het aantal overledenen
ten opzichte van al de verpleegden ge
durende dien tgd ook is afgenomen.
Deze droevige uitkomsten wettigen z. 1.
de vraag of wij met onze krankzinnigen
verpleging wel op den goeden weg zgn
en of wij er niet voel meer naar moeten
streven de beginnende en acute psychosen
terstond onder behandeling te nemen,
terwijl voor de chronische psychosen door
gezin verpleging on landbouwkolonies zou
moeten gezorgd wordon. Indien het zoo
voort blijft gaan, worden de gestichten
steeds meer en meer overvuld met chro
nische gerallen en moeten de acuto ge-
vallon zóó lang op opname wachten, dat
zg reeds een chronisch stadium bereikt
hebben, ah zij eindelijk in een gesticht
plaats vinden.
Het Russisch eskader en de
Engelschc Visschers.
In ons vorig nominer hebben wij reeds
in 't kort melding gemaakt van de be
schieting van rustige en weerlooze vis-
♦Jr, dat is een dynastie, die niet licht
weer op den troon zal komen", ant
woordde Camille lachend. Maar waarom
heeft papa het pad voor den heer de la
Bocbóre geëffend Die baron schijnt hem
wol ter harte te gaan
Maar zijne notenboornon nog meer
O ja, dat is waar 1 da zesenveertig
steunpilaren van de vijandschap."
♦Maar vergeet niet, Camille, dat het
een weldaad voir het land is als de heer
de la Bochère maire is. En het zgn zulke
aardige buren I Je kunt je niet voorstel
len wat het een goede vrienden voor ons
zijn. De barones is zoo eenvoudig en Iaat
zich niets op haar rang voorstaan
Camille keek haar verbaasd aan. Zij
hechtte niet zooveel aan den hoogen stand
van mevrouw de la Bochère, als haar
goede moederEn die geestdrift, die
herhaling van haar bgna innige vriend
schap, terwijl zooals ze zich wel her
innerde zg elkaar vroeger bgna nooit
opzochten. Ze zette baar onderzoek voort.
En hun zoon Gratienne vertelde me,
dat het een deugniet is, maar een aar
dige jonge man.
Heel aardig, mijn arme Camille, aller
aardigst Het is jammer, dat het meisje
het zich in het hoofd heeft gezeten
wat zou het aardig zgn, als het kasteel
en de Buissonniere een domein vormden
want," haastte zij zich, er hij te voegen,
gg zoudt altjjd j-i aandeel in geldswaar
den gekregen hebben. We hebben wel
begrepen, dat je dat aangenamer zou
wezenvooral omdat we niet langer
hoopten
Dat ik ooit zou terugkomen! Och
moeder, als ik maar gedurfd bad 1"
En waarom durfde je niet?"
Ze liet haar hoofd zakkeD
♦Ik leef op zoo'n heel andere manier
als u 1 Kon ik vermoeden, dat iemand
die zoo tegen alle conventie in handelt,
door u ontvangen zou worden
♦Och kom
(Wordt vervolgd.j