1904. N#. 121.
Donderdag 12 October.
91
jaargi
ia FEUILLETON
Een Familieyeete.
sle
GOESC
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woonadag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Pr<j. per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, JT 8PS5B
Aizonderljjke nomraeri cent.
Inzending van advertentSëre véor 2 uren op dstn dag der
uitgave.
i>e prjjs der gewone advertentiën is van 5-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bfj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesclie Courant". Directeur-Hoofdredacteur r. G. Rijkens.
Inspectie der verlofgangers
van de Landweer.
Burgemeester en Wethouders van Goes;
geven bij deze kennis aan de hier ge
vestigde verlofgangers van de Landweer,
lichting 1895 en 1896
dat het onderzoek, vermeld in artikel
29 der Landweerwet, in deze gemeente
zal gehouden worden op Woensdag
den 9 November a. des morgens
ten 8 i/s uur, in het gebouw »de voor
malige Weverp," gelegen aan de oude
vi8chmarkt, achter het Postkantoor
dat zij bp bet onderzoek behooren te
verschpnen gekleed in uniform en voor
zien van hunne zakboekjes cn van de
kleeding- en uitrustingstukken, hun bij
vertrek met verlof medegegeven
dat zij bij nalatigheid in een of ander,
zich blootstellen aan een arrest van twee
tot zes dagen en bp verder verzuim, aan
eene oproeping onder de wapenen van
ten hoogste drie maanden, terwijl zij
voorts opmerkzaam worden gemaakt, dat
zp, volgens art. 21 der Landweerwet,
worden geacht onder de wapenen te zijn,
niet alleen gedurende den tijd dien be
doeld onderzoek duurt, maar in het alge
meen wanneer zij in uniform zijn gekleed,
zoodat zij, die ongeregeldheden plegen
of zich aan misdrijven schuldig maken
bij het gaan naar de plaats voor het
onderzoek bestemd gedurende het on
derzoek en bij het naar huis keeren,
te dier zake zullen worden gestraft vol
gens Crimineel wetboek en het reglement
van krijgstucht voor het krijgsvolk te
lande, bij gemeld art. 21 toepasselijk
verklaard
dat de verlofgangers, die wegens ziekte
niet bp het onderzoek kunnen tegenwoor
dig zijn, intijds ter Secretarie alhier eene
geneeskundige verklaring behooren in te
zenden.
Goes, 12 October 1904.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
DB KONING KOOIJ.
De Secretaris,
G. A. HAJENIÜS.
Een belangrijke Vergadering.
Zaterdag zal hier ter stede, zooals uit
een ingezonden stuk en advertentie in
dit Dommer blijkt, eene vergadering wor
den gehouden, die zeer belangrijk mag
heeten.
Daar toch zal worden besproken de
voorgesteld wijziging der wet op het La
ger Onderwijs en zal men raadplegen
over de pogingen, die kunnen worden
aangewend om de ramp, die ons volk
door deze wijziging dreigt, af te wenden.
Want indien wet wordt, wat thans is
voorgesteld, dan loopt ons openbaar lager
Naar het Fransch,
DOOR
PAUL BERTNAY.
♦Kom je dan niet naar beneden
♦Neen."
Goeden nacht dan, arm kind 1"
En Gratienne ging weer naar de eerste
verdieping.
Op de trap kwam zp Marie tegen.
♦Heb je hem gezien
♦Ja. Bp heeft mij op het hart ge
drukt, dat ik tegen u zou herhalen ♦Niet
tegenstaande alles" Zooals ik het hem
uit uw naam gezegd had." Gratienne
glimlachte even. Dat was haar eerste
vreugde sedert men haar zoo ongelukkig
gemaakt had.
♦Morgen wil je hem wel een brief
brengen, he
Daar dit het eenige was wat haar kon
troosten, stapte zp vlug haar kamer bin
nen en deed de deur op slot.
Eindelpk was ze alleen. Nu zou nie
mand haar komen storen.
Ze ging besluiteloos zitten.
Ze moest beginnen met hem vaarwel
te zeggen hoe anders zou het geweest
zpn als ze samen naar dat land van zon
en blauwe lucht waren vertrokken, in
plaats van nu alleen naar dat koude
huis te gaaü, die gevangenis, ondoor
dringbaar voor hen, die er in zouden
willen komen of er uit zouden willen,
In treurige gedachten verzonken, liet ze
zich in den ouden leunstoel neervallen,
waarin ze 's morgens op haar gemak naar
al die landelpke tafereeltjes had zitten
kijken de oude put waar de ossen kwa
men drinken de korenvelden in het
onderwijs govaar van ia de verdruk
king te geraken, dan komt er van het
heerlijk ideaal >éen deugdelijke volks
school voor alle kinderen des volks" niets
verder terecht, dan zullen scholen van
sekten en soktetjos bloeien en reeds het
volk in zijne jeugd verdeeld worden naar
theologische leerstellingen.
Hiertegen te protesteeren is de plicht
van eon ieder, die de zegenrijke vruch
ten wil erkennen, welko het openbaar
lager onderwijs voor ons land heeft af
geworpen, van ieder, die öegolpk, ont
wikkelend onderwijs op prps stelt en van
allen, die het herleven van godsdienst
twisten, waarvoor het zaad in sektescholen
wordt uitgestrooid, willen voorkomen.
Want op den ondergang van het open
baar lager onderwps wordt het door deze
wfjzigingen aangelegd. Het bijzonder on
derwijs moet regel en het openbaar on
derwps aanvulling worden, daar wil men
het, met verachting van art. 192 onzer
Groridwet, heensturen.
Wij zeggen met terzijdestelling van
art. 192 der Grondwet, waar in staat,
dat het openbaar onderwps een voorwerp
is van aanhoudende zorg van de Re-
geeriüg. Dat wordt niet gezegd van het
bijzonder ondorwijs en neem nu eens
aan, dat het de bedoeling was van ge
lijkstelling te verkrijgen van het bijzonder
met het openbaar onderwijs wat deze
Regeeriüg blijkens alles niet genoeg is
dan nog zou haar streven niet met art.
192 der Grondwet zijn overeen te brengen.
Maar mot twee volgzame Kamers, waar
van de leden, ook al spreken zij tegen
de ontwerpen, er toch vóór stemmen, zal
dit deze Regeering niet veel deren. Als
er geen luide stemmen uit het volk op
gaan tegen de voorgestelde wijziging,
zal zij er komen, daar is geen twijfel
aan.
Het is niet onze bedoeling thans hier
alle verdere nadeelen te bespreken, die
voor oudere, leerlingen, onderwpzers en
gemeenten uit het ontwerp zullen voort
vloeien dat zullen belangstellenden en
belanghebbenden Zaterdagavond kunnen
vernemen het was alleen ons voornemen
eene opwekking te schrijven tot hot bij
wonen van deze vergadering.
Buitenland.
Het Telegram van den Keizer.
Men heeft begrepeü, dat er iets moost
worden gedaan om den storm van ver
ontwaardiging, die in Lippe Detmold was
verschiet enz.
Maar nu was het nacht, een vochtige
nacht, die alles omfloerste, het huis, de
boomen on den berg in een blauwachtig
waas hulde.
Tien maanden Mijn God 1 wat is dat
langzonder elkander ooit te zien Zij
rilde even. ♦En zonder dat men iets van
elkaar hoortHoe zou het ook kunnen.
In het klooster wordt stiptelijk iedere
correspondentie onderschept; men leest
de brieven zelfs met een loupe
Mariette kon niets voor haar doen.
Zielen en lichamen waren gescheiden.
Pierre kon ziek of gewond zijn misschien
wel sterven. Ze zou er niets van hooren,
ze zou nitt eens weten, dat hp zich in ge
vaar bevond. Ze moest maar onverschillig
blijven Neen dat was onmogelijk.
Haar vader maakte misbruik van zpn
recht.
Zijn rechtHad hp dat niet verloren,
toen hij hertrouwde, toen hij haar een
Btiefmoedor gaf, toen hij haar uit onver
schilligheid, uit gebrek aan energie en
wilskracht, het huis uitjoeg.
Als men als vader gehoorzaamd wil
worden, dan moet men ook in zijn rol
blijven. Dat had hp vorgeten, dat schoot
haar nu te binnen.
En als men er afstand van heeft gedaan,
is het geen wonder, dat de kinderen zich
verzetten.
Opstandelingen Dat woord herinnerde
haar aan dat aDdere moisjo, dat vóór
haar diezelfde kamer bewoond bad en
dat, misschien even als zij, wanhopig in
dien leunstoel had gezeten, en dat op een
meer besliste wijze, opstandeling# was
geworden. Ze had zich beter vrij gemaakt
dan zij".
Die (Jamillo Ze was nog op de
Buissonnière, toen Gratienne een leeftijd
bereikt bad, waarin men al opmerkt. Zij
liefkoosde haar altijd. Zij vroeg haar
ontslaan, naar aanleiding van het in ons
vorig nummer meegedeelde telegram van
den Keizer aan den regent, iets te doen
bedaren, vooral ook omdat die storm zich
verder dan over het vorstendommetje
had uitgestrekt. De Rijkskanselier hoeft
thans schriftelijk aan den vice-president
van den Landdag in Lippe verzekerd, dat
de Keizer met dit telegram alleen de
bedoeling had gehad om den Rogent mee
te deelen, waarom de troepen voorloopig
niet don eed konden afleggen. Zijne Ma
jesteit had zich niet, tegen de opvatting
van den Bondsraad in, dat de rechtstoe
stand nog geenszins opgehelderd is, kun
nen uiten maar natuurlijk heeft de
Keizer er in de verste vorte niet aan ge
dacht om in te grijpen in de grondwet
tige rechten van het Vorstendom, en ook
heeft hp volstrekt geen plan om graaf
Leopold in de uitoefening van zpn rogent-
schap te hinderen.
Zooals steeds in het rijk, zal ook in
dit geval de wpze van rechtspreken niet
veranderd worden. Aan het slot van zpn
schrijven spreekt de Rijkskanselier do
hoop uit, dat het onder de auspiciën van
den Bondsraad, spoedig moge gelukken
langs scheidsrechterlijken weg eene op
lossing in deze quaestie te vinden en de
Kanselier belooft het zijne te zullen doen
om dit doel binnen zoo kort mogelijken
tijd te bereiken.
Zoo is do grauw van den Keizer door
den kanselier omgepraat in een daad van
hoffelijkheid. Als de bedoeling van het
telegram werkelijk die is geweest als
v. Èülow zegt, is het maar jammer, dat
die bedoeling niet beter is uitgekomen,
en dat v. Bülow niet het telegram onder
oogen heeft gekregen vóór het verzon
den is.
Intusschen de leden van den Landdag
in Lippe nemen niet alles voor zoete koek
op. Ze hebben, na eene discussie van
twee en een half uur de volgende con
clusies, door eene commissie gesteld, mot
algemeene stemmen aangenomen
1. De Landdag wijst alle pogingon
om de grondwettige rechteD, die de Staat
Lippe, als zelfstandige staat van het
DuitscheRpk bezit, te verkorten, krach
tig af.
2. De Landdag besluit hot dringend
verzoek tot den Bondsraad te richten om
bet daarheen te leid-m, dat ten spoedigste
de quaestie der troonopvolging in Lippe
luDgs gewoon recht elii ken, of Jangs scheids
rechtelijken weg worde opgelost.
Het late commentaar van den kanse
lier op 's Keizers telegram heeft men
blijkbaar voor kennisgeving aoügenomen
en naast zich neergelegd.
De Doode Leeuw.
Er was in de veertiende eeuw een
koning van Kastilië, Marco, die in den
hertog van Oliveto een kanselier bad,
die reeds 's Konings vader met toewijding
en trouw diende. Meer nog, de hertog
ea het kind had dat niet vergeten
Houdt je van tante Camille? Je moet
veel van haar houden
Daarna was ze op eens verdwenen. Zij
had haar nooit weergezien. Die was niet
weifelachtig geweest
Haar grootmoeder sprak er nooit over.
Toch wist Gratienne het wel. Kinderen
weten zoo handig hunne opmerkzaamheid
te bemantelen, als zij naar de gesprekken
der groote menschen luisteren
Later had Mariette er haar het een en
ander over verteld, onder andere, dat er
ernstige oneenighedon hadden plaats ge
had en dat men Camille datgene gewei
gerd had, waarom ze zoo vurig ge
smeekt had.
Haar keus was echter niet slecht ge
weest, want de man, dien zij beminde,
was een groot artist geworden en had
haar eveneens tot een groot, artiste ge
maakt. Maar ze waren niet getrouwd
Waarom niet? Daar verwonderde Ma
riette zich over, en Gratienne bad er aan
niemand uitleg van kunnen vragen.
Maar wat men en haar vader bo
venal er van zei, was dat Camille
Girardot een beroemde vrouw was, die
door iedereen geëerd en bewonderd werd.
Ze had er zelfs bp hooren voegen »Bij
een zeker talent en een zekere beroemd
heid behoort het recht om onafhankelijk
te leven en dat recht heeft Camille Gi
rardot roemrijk verworven."
Talenten en roem begeerde Gratienne
evenmin als een vrij leven. Haar ideaal
was oneindig eenvoudiger
De beminde levensgezellin te worden
van hem, in wien ze terstond haar heer
en meester had herkend l Dan bleef haar
niets te wenschen meer over. Ze zou
dan haar liefsten wenseh vervuld zien
Wat was ze er nog ver vandaan.
Te midden van die herinneringen, van
die wenscben, van dat verdriet, van dat
was feitelijk ♦de schepper zijner staten".
De oude Koning'had dat dankbaar erkend
en eens, toen de bejaarde minister in een
oogenblik, waarin zelfs hem, door vijanden
omringd, de taak te zwaar werd, en hij
zijn ontslag aanbood, schreef bij op den
rand van de ontslag-aanvrageNooit
Maar de jonge Koning verdroeg met weer
zin de autoriteit van zij a grooten kanse
lier hij wilde zelf regeeren. Toen het
tot een conflict kwam en de Koning met
zijn ouden raadsman brak, was het volk
woedend. Het zou, indien de hertog slechts
éón woord bad willen spreken, de kroon
van Marco's hoofd op bet zpne hebben
geplaatst. Maar dat woord werd niet ge-
oken de hertog trekt zich van het
hof in de eenzaamheid terug en houdt
overpeinzingen. ♦Het is eon feestdag voor
de wereld", zegt hp bitter, ï>als een
groot man valt. De verstandige menschen
volgen de macht, die geluk en eer kan
schenken. Wie kust ledige handen
Dit is een tooneelspel van den be
kenden schrpver Oscar van Blumenthal
dat omstreeks Kerstmis voor het eerst
te Berlijn onder den titel ♦de doode
Leeuw" zou worden opgevoerd als het
nietverboden was. Waarom Wel,
lees voor Spanje, Duitschland, voor Marco
Wilhelm II en voor OlivetoBismarcken
ge hebt de catastrophe van 1890. Het
heeft niet geholpen, dat Blumenthal heeft
verzekerd, dat hij slechts in 't algemeen
hot dramatisch conflict heeft willen tee
kenen, dat geregeld ontstaat, als grijze
ervaring en kunde stuiten op hoogheids-
gevoel en zelfbewustheid van iemand,
die toevallig de macht hoefr. De politie
in Pruisen oordeelt het stuk gevaarlijk
voor de orde, rust. en veiligheid van het
publiek, en dus Maar de hoer Blu
menthal gaat in booger beroep.
Intusschen zal het stuk in de vrije
Hanzestad Hamburg worden opgevoerd
en is er door het verbod juist een prach
tige reclame voor gemaakt.
Het publiek heeft men door het ver
bod echter geërgerd. Daarbij winnen
weer de sociaal-democraten.
GOES, 12 Oct. 1904.
Aan den heer Th. Bnddingius te
Schore is, op verzoek, eervol ontslag als
brugwachter verleend.
Met het doel sneller tot de ont
maskering van oplichters te geraken,
hebben Ged. Staten van Zeeland aan de
gemeentebesturen de vraag voorgelegd,
of het niet wenschelijk zou zijn de ge
meentebesturen te verplichten tot het
kosteloos verstrekken van inlichtingen
omtrent iemand's geboorteplaats, vroegere
woonplaats of de plaats, waarheen hij is
vertrokken. Daardoor zal het minder ge
makkelijk worden zieb, door telkens van
woonplaats en firma te veranderen, te
verbergen.
Gedeputeerde Staten van Zeeland,
visioen, waarin ze Camille, op wie zij
zoo sprekend leek, volgde en dien Pierre,
dien ze zoo genegen was, in diezelfde
kamer, waar de opstandelinge van vroeger
haar vlucht had voorbereid, dat alles
gevoegd bp den afschuw van die tien
maanden opsluiting in het, klooster deed
een gedachte bij haar ontstaan 1
Waarom zou ik niet zoo handelen als
zij Waarop dadelijk eon andere gedachte
volgde
♦Ze spannen allen tegen mij samen
waarom zou ik dan geen hulp zoeken bij
haar, die ze ook tot dat uiterste gedreven
hebben?" Die gedachte begon ze nu uit
te werken. ♦Zij zou me zeker niet verstoo-
ten. Zij, Camille Girardot, zou me zeker
beschermen. Ik zal haar wel in Parijs
vinden. Gisteren werd in de courant over
een stuk geschreven, waaraan ze be
is. Onder haar bescherming zou ik hot
oogenblik kunnen afwachten, waarop mijn
vader mp niet meer kan beletten om vol
gens mpn eigen wenseh gelukkig to
worden.
Vervolgens zou ik er Pierre nu en dan
kunnen spreken of ten minste nan hem
schrijven. Tante /ou wel dadelijk mijn
kous billijken. Zij zou haar deur niet
sluiten voor mijn aanstaanden echtgenoot.
Ze zou medelijden met ons hebben. Ze
zou zich herinneren hoe ongelukkig zij
eenmaal geweest is. En wie zou mijn
verblijf ontdekken en mp verjagen Don
dag, waarover ik over mij zelf, over mijn
fortuin en mijne neigingen zal kunnen
beschikken, zou ik luidkeels uitroepen
♦Hier ben ik die tien maanden geweest
Dit is gedurende dien tijd mijn bescherm
ster geweestWie zal mij bekladden
En hij, die nog twee maanden verlof
heeft, en dus gaan kan waar hij wil, zal
wel een voorwendsel kunnen vinden om
die twee maanden te Parijs door te
brengen door dit schrpven zou ik hem
gelet op hunne besluiten van 31 Mei
on 12 Juli 1902, waarhij de voorwaarden
zijn vastgesteld, welke verbonden worden
aan de door hen te verleenen vergun
ningen tot het berpden 7an wegen met
motor-rijtuigen en -rijwielen overwegen
de, dat van die vergunningen onder goed
keuring der houders ook door derden ken
worden gebruik gemaakt,hebben besloten
te bepalen, dat do bedoelde vergunningen
ook gelden voor hen, die rijden onder
goedkeuring van den adressant en, het
schriftelijk bewps dier goedkeuring op
aanvraag vertoonen.
Bij de gisteren gehouden herstem
ming voor een lid der Tweede Kamer
in het district Assen, dat 6415 kiezers
heeft, werden uitgebracht 4321 geldige
stemmen.
Gekozen Mr. M. W. F. Treub (vrpz.-
dem.) met 2520 stemmen Mr. N. G.
Pierson (libhad 1801 stemmen.
Rilfand-Bath. Maandagmorgen word
hier vergadering gehouden van den ge
meenteraad, die door alle leden werd
bijgewoond. Onder de ingekomen stukken
waren eenige reclames tegen den H. Om
slag, een verzoek van de brn. onderwij
zers Van Dijk on Fravqoisook get eek end
door de onderwijzeres mej. Ten Napelom
in aanmerking te komen voor het geven
van herh. onderwps.
E^n verzoek van de zangvereeniging
♦Zing don H »ere" om gebruik te mogen
maken van een der lokalen van de openb.
schooleen verzoek van dhr. Moree, arts
alhier, om water uit den scboolbak te
mogen koopen, om verbetering van zpn
keukenpooüp, wijl het water loodhoudend
was en om een kamertje op den zolder
een schrpven van dhr. P. van Boven, dat
hij bij eventueele benoeming tot telefoon
houder slechts eenmaal de kosten wil
dragen bij mogelijke verhuizing.
De reclames H. Omslag werden in
geheime zitting behandeld.
In de publieke vergadering deelde de
Voorz. mede, dat de wed. P. de Haan
van de 5e in de 3o kl. was geplaatst
dat de aanslag van B. Lokerse was ge
handhaafd en dat W. Korver van belas
ting is vrijgesteld.
Vervolgens werd met algemeene stem-
men het ontwerp hondenbelasting aan
genomen. Voor werk- of waakhonden zal
fl, voor pleizierhond f2,50 betaald moe
ten worden.
Omtrent de jaarwedde van dun telefoon
houder werd het voorstel van dhr. Butijn
deze op f 80 te bepalen, met 5 tegen 2
stemmen aangenomen.
De verzoeken van den arts werden alle
afgewezenj: ten lo.bet verkoopen van water
kon niet plaats hebben, omdat de school
nog niet bepaald was overgenomen ten
2o. de pomp had reeds veel geld gekost
en in vele gobouwen werden dergelijke
pompen gebruikt, 't Beste was, volgens
het oordeel van eon der leden, om de
iederen dag kunnen zien, dit schrpven
zou alles opklaren
Driftig stond ze op.
Op haar bureautje lag een spoorboekje.
Haastig doorbladerde ze h«t. Een trein
naar ParijsJa, als zij den trein, die
morgenochtend ora vijf uur passeerde,
nam, dan was ze na een kwartier te
Valence, en kon ze den sneltrein, die
's morgens om zes uur te Parijs aankomt,
pakken
Vijf uur '8 morgens Ze zou dan om
vier uur van de Buissonnière moeten
gaaD. Hare grootouders zouden dan wel
slapen. De boeron en meiden, die kwa
men er niet op aan 1 Zij zou hen wel
vermijden. Wat moest ze meenemen, mid
den in den zomer In haar bandtasch
kon ze haar sieraden en haar beurs ste
ken, haar zomermanteltjo zou ze over
haar arm hangen. Als men haar toevallig
zag, dan kon men denken, dat ze eene
wandeling deed. Het gebeurde dikwijls,
dat ze 's roorgpns heel vroeg de versch
bedauwde bloemen ging plukken.
Geld had ze in overvloed ze gebruikte
het zuiden en grootvader gaf haar i Rijd
wat, als hij met den een of anderen boer
een voordeeligen koop gesloten bad.
Arme grootvader, als hij eens bad kun
nen vermoeden, waartoe dat geld nu zou
dienen. Maar hp had haar niet alleen
moeten laten staan, hp had zich tegen dat
vernederende besluit moeten verzetten,
bij had haar niet tot het uiterste moeten
drijven 1
Maar ze zuchtte toch zeer diep, en er
kwam een sprankje wroeging in haar op
♦Wat zullen ze ongelukkig zijn".
Dadelijk daarop fronste zp haar wenk
brauwen ze hebben er niet over ge
dacht, dat ik ook ongelukkig zou worden.
Ik ga aan hem schrpven.
Wordt vervolgd.)