1904. N". 92.
Zaterdag 6 Augustus.
91sle jaargang.
Een edel hart.
goesciie
courant.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavoud,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goe»,
Afzonderljjke nominerg 5 cent.
Inzending van advertentiën vóop 2 uren op den dag dep
uitgave.
De prjjs der gewone advortentiön ia van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de pryv
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwoljjk»- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regeii l,berekend
Aanvragen om on vermolding van liefdegaven 5 cent por regel.
De nieuwe Eerste Kamer.
De uitslag der Woensdag gehouden
verkiezingen voor de Eerste Kamer is
onzen lezers reeds uit ons vorig nommer
bekend.
De Staten vaD Zuid-Holland hebben
het onbenijdbare werk, dat het gevolg
moest zjjn van het vonnis der ontbinding,
verricht. Ze hebbeD de zes liberale leden,
die zitting hadden, uitgeworpen en daar
voor in de plaats gekozen drie Katho
lieken, twee antirevolutionnairen en een
christelijk historische. Zuid-Holland heeft
den doodslag gegeven bp deze verkiezing
en gemaakt, dat de Eerste Kamer om is
Dertien der oude leden zullen niet naar
hunne zetels terugkeeren, te weten de
heeren Van Boneval Faure, Vlielander
Heins'Jacob, Nebbens SterlingVan
AlphenGleiclunan, FeiinemaVan Lier
Nysingh, Cremers, Van der Wijck en H. L.
G. Regout
De eerste vijf zijn uitgeworpen en ver
vangen door politieke tegenstanders, de
laatste wonschten niet meer in aanmer
king te komen.
De heer Vening Meineszdien door Zuid-
Holland een plaats was ontzegd, is door
Noord-Holland weer op zijn zetel ge
bracht.
In Overijsel is een soort obstructie
gevoerd, maar laat ons er terstond bij
zeggen van de zeer geoorloofde soort.
Toen de vergadering geopend was, vroeg
dhr. Hovenvrijzinnig demoeraat, het
woord en zeide het volgende
Mijnheer de voorzitter
De oorzaak van de bp eenroeping der
Staten is een hoogst gewichtige. Ik zal
de aanleiding hier buiten beschouwing
laten, want de Staten zijn niet gerech
tigd een oordeel uit te spreken.
Het doel van deze bijeenroeping is
bekend. Het staat ook vast, dat de per
sonen, op dit oogenblik geön lid meer
der Eerste Kamer, door velen nog worden
begeerd.
Een daad van recht en billijkheid lijkt
het mij, om tot hun herkiezing mede te
werken.
Ik beroep mij op art. 67 der Provinciale
Wet en stel voor, de vergadering 14
dagen uit te stellen, opdat het ontbrekende
lid ook hier kan zijn, om mede te werken
tot de verkiezing. Ik stel dus voor, de
vergadering 14 dagen uit te stellen.
De voorzitter las het bewuste artikel
voor en onder ademlooze stilte werd
gestemd. De uitslag was 23 tegen 23
de stemmen staakten dus. De voorzitter
wees daarna op art. 76, waarin bepaald
is, dat bij staking van stemmen de ver
gadering 14 dagen wordt verdaagd en
dan in voltallige samenkomst weer stemt.
Staken de stemmen d&n weer, zoo is het
voorstel verworpen.
De heer Boven nam daarop onmiddellijk
het woord, betuigde zijn leedwezen over
den uitslag, verklaarde verder niet mede
te zullen werken aan een verkiezing der
leden voor de Eerste Kamer en sprak
den wensch uit, dat de geheele linkerzijde,
ie FEUILLETON
Uit het Duitsch.
Dr. Parnese, directeur van bet krank
zinnigenhuis voor gevangenen, trad de
rechtszaal binnen.
»Hoe denkt u over den toestand van
den baron Von Erlenburg?" vroeg de
president.
»De heer Von Erlenburg is volkomen
bjj zijn verstand," verklaarde dr. Parnese.
»Zpn er bp hem volstrekt geen sporen
van waanzin waar te nemen
*Op dit oogenblik niet. Als de heer
Von Erlenburg vroeger krankzinnig is
geweest, dan moet dat reeds jaren geleden
zijn, volgens mijn meening."
»Hebt ge hier iets op aan te merken
vroeg de president aan den beschuldigde.
»Ik heb mijne verklaring daaromtrent
reeds afgelegd," antwoordde dr. Rimoli.
De president zweeg en de getuige trad
terug.
Nu werd dr. Francesco binnengeleid.
Zjjn getuigenis kwam neer op hetgeen
Giacomo reeds aan de freule Von Wald-
heim had medegedeeld. Hij zeide San
Saivatore verlaten te hebben tengevolge
van een heftig geschil met dr. Rimoli over
den patiënt Von Ludwig, en voegde er bij
^Tijdens ik hulparts in San Saivatore
was, heb ik geen spoor van waanzin bij
hem waargenomen. Herhaaldelijk heb ik
den directeur mjjne meening te kennen
gegeven, doch verder kon ik niet gaan
ik was slechts hulp-arts en dr. Rimoli
behoorde tot de specialiteiten."
even zoo zal handelen. Als één man rees
de linkerzpde op on ging hoen.
Ook de heer Bennink koos de partij
der liberalen en ging mee. Hij had ook
tegen gestemd.
De voorzitter verklaarde daarna op
grond van art. 75 der Pcov. wet, de
vergadering voor onvoltallig en verdaagt
deze 14 dagen.
In dien tijd zal den minister om good-
keuring worden gevraagd.
Wij aarzolen volstrekt niet de daad
van den heer Hoven een kranige to noemen
en zijn het volstrekt niet met de Nieuwe
Crt. eens, die het toegepaste middel op
het kantje af noemt. De tegenpartij zou
van het toeval hebben geprofiteerd.
Als men nu weet, dat dhr. Hoven zelf
ziek was, en dat de dokter hem bevolen
had het bed te houden, dan hebben de
vrjjzinnigen dezen man dankbaar te zijn,
dat hij zijn eigen persoon niet beeft ont
zien om de partij te dienen.
De verhouding der partpen in de Eerste
Kamer is nu als volgt
Vóór de ontbinding bestond de Kamer
uit 27 liberalen en 23 antiliberalen. Na
de verkiezingen van Woensdag telt zij
reeds 29 antiliberalen en 18 liberalen.
En wanneer, in het gunstigste geval, de
staten van Overijsel wederom drie libe
ralen afvaardigen, dan wordt de ver
houding 29 antiliberalen en 21 liberalen.
Dr. Kuyper kau nu zpn wil doordrijven.
Hij heeft een gehoorzame Kamer ver
kregen. Maar wat hp niet gedaan zal
kunnen krijgen, is dat één liberale stem
voor het Hooger Onderwps-ontwerp zal
worden uitgebracht. De verantwoording
voor dat wetsontwerp zal geheel komen
voor rekening der clericale meerderheid.
Het blijft onze stellige overtuiging,
dat het Kabinet, door de ontbinding der
Eerste Kamer door te drijven, zpn eigen
doodvonnis heeft geteokend en hartelijk
zullen wij ons verheugen als de stembus
van 1905 deze overtuiging juist zal doen
blijken.
Buitenland.
De Presidents-verkiezing in Amerika.
Zooals we gezien hebben zijn er slechts
twee ernstige candidaten voor het Presi
dentschap van de Vereenigde Staten, de
heeren Roosevelt en Parker. Men zou zoo
meenen, dat nu de verkiezingsstrijd ge
makkelijk genoeg is, men kan program
tegenover program stellen en dan in
vergaderingen verdedigen. Maar dat is
geen Amerikaansche zede. Het gaat daar
niet zoozeer in de eerste plaats om het
politiek program, als wel om de popu
lariteit van den candidaat. Als hij het
niet genoeg is, moet hij het gemaakt
worden.
Dat Roosevelt een hartstochtelijk sport
man was, heeft indertijd er zeer veel
toe bijgedragen om hem tot vice-president
gekozen 1e krpgen en het geldt voor hem
nu dezen roem te bandbasen. Daarvoor
worden er reeds allerlei verhalen van
hem in omloop gebracht, zoo o. a. dat
In denzelfden geest getuigde nog een
oude oppasser uit San Saivatore, die na
dr. Francesco werd opgeroepen.
Nu kwam de beurt aan Giacomo. Hij
verhaalde, dat hij in zpn jeugd bediende
was geweest in een hotel te Napels, waar
de heer Von Erlenburg ziek werd, Ijj-
dende aan hersenkoorts. Op verzoek van
den heer Von Waldheim had hij den
zieke opgepast en hem later naar San
Saivatore overgebracht. Daar was hjj door
den directeur in dienst genomeD en be
last met het toezicht op den patiënt, dien
hij naar de inrichting gebracht had.
»Heb je ook opgemerkt of de heer
Von Erlenburg krankzinnig was, nadat
hp van die hersenkoorts was genezen
Giacomo zweeg en keek den president
angstig aan.
i>Welnu?" vroeg do president.
»Ik wist toentertijd zoo goed als niets
van krankzinnigen af," verzekerde Gia
como bevend, »maar wanneer de heer
Von Erlenburg dwaze dingen gedaan
had, zou ik er toch wel iets van bespeurd
hebben".
»Je wilt dus zeggen, dat de heer Von
Erlenburg bp zpn volle verstand was
»Ik geloof dat
»Ellendelingsiste dr. Rimoli tus-
schen de tanden.
»Wat?" vroeg de president.
»Ik geloof, dat ik alleen de bevelen
heb uitgevoerd, mij door den directeur
gegeven", antwoordde de angstige kerel.
»Ik was knecht en moest gehoorzamen,
ik werkte voor mijn loon".
»Je wist dus, dat de heer Von Erlen
burg niet krankzinnig was".
>Ik hield het er voor, maar wat helpt
dat, als de directeur er anders over oor
hij dezer dagen in den nacht met zpn
vier jongens in een bosch een pic-nic
ging houden, enz.
Maar de tegenstanders zitten ook niet
stil. Parkerdio opperrechter is in Al-
baD3r, woont op zpn landgoed >Rose-
mouth" te Esopus, aan do Hudson, aan
do zuidelijke helling van de vermaarde
Catskill-bergon, waar R>p van Winkle
zijn bekende avouturen beleefde. Dat feit
wekt natuurlijk al op de verbeelding der
voor indrukken zoo vatbare Amerikaan
sche kiezers. In zjjn vrijen tjjd is Parker
boer. De vruchten, die zijn landgoed
opbrengt, hebben grooto reputatie en zijn
runderen, van het zuiverste ras, zijn de
trots van het geheele district.
Toen een verslaggever van de Associated
Press, Parker het nieuwtje van zijn can-
didaatstelling bracht, zwom de groote
man juist in de Hudson, wat ook al weer
een stap nader is tot de populariteit.
Hij is dol op zwemmen en hooien en al
wat photograaf is tracht hom thans bp
die bezigheden te »kieken." Een onder
nemend reporter heeft ontdekt, dat Parker
6 voet en 2 duim lang is, 90 K.G. in
zpn badcostuum weegt, eDz. enz. Hp is
jarenlaDg onderwijzer geweest, werd later
notaris en omstreeks 1880 democraat.
Vijf jaren later werd hp lid van het
opperste gerechtshof en in 1898 president
daarvan. Hij is dus oen zelfmade man,
iets wat do Amerikanen graag mogen.
De Moord op Plkuwe.
Een der Fransche bladen schreef naar
aanleiding van den moord op den Rus-
sisehen minister het volgende
j>De heer Plehwe, minister van Binnen-
landsche zaken van het Russische rjjk,
is vermoord. Alle beschaafde volken zullen
bp het ontvangen van dit bericht dezelfde
verontwaardiging gevoelen. De openbare
meening in het geheele Westen heeft
een afkeer van zulke misdaden. Zij be
grijpt ze niet."
Dat is alles waar, behalve die laatste
vier woorden. De openbare meening in
't Westen van Europa begrijpt de vele
aanslagen, de politieke moorden in Rus
land ongelukkig maar al te goed. Zij ver
oordeelt ze, want misdaad is misdaad en
moord blijft moord. Maar als wij zien
wat in Rusland gebeurt, verbazen ons
deze vreeselijke feiten niet buitengewoon.
Wij kunnen bogrijpen hoe in dezen treu-
rigen staat van zaken opgewonden ge
moederen de fouten van het regeerstelsel
wreken op personen. Mon heeft vroeger
beweerd, dat het Russische regeerstelsel
blijfthet despotisme getemperd door
moordaanslagen. Het woord getemperd
is minder juist. Wij zien integendeel,
dat in de laatste tijden de opvolger van
den ambtenaar, die vermoord wordt, nog
strenger dan deze optreedt.
Het terrorisme steekt het hoofd weer
op in Rusland. Het hoopt, door schrik
te verspreiden, to bewerken, dat het heer-
schende systeem geon dienaren meer zal
kunnen vinden. Binnen don lijd van drie
maanden drie gerucht makende moord-
deeit", was het bevende antwoord.
»Heeft do directeur wel eens met je
over don patiënt gesproken
»De bevelen werden eiken avond op
het gemeenschappelijke rapport gegeven,
en wanneer ik een enkel woord daarom
trent had gezegd, zou ik dadoljjk mjjn
ontslag gekregen hebben."
De volgende getuige was Alice von
Waldheim. Geheel ontroerd, met strakke
gelaatstrekken en neergeslagen oogen
trad zij voor de balie, gevolgd door haar
raadsmaD, den grijzen priester.
Met groote belangstelling keek de
president haar aan bij zijn vraag
»ls uw naam Alice von Waldheim
De jonge dame knikte.
»Is de heerlijkheid Wallorsbrunn uw
eigendom
»Neen 1" antwoordde Alice met heldere
stem. >Wallersbrunn is sedert ander
halve eeuw het rechtmatige erfgoed der
baronnen Von Erlenburg. De aanspraken,
die men mij toekent, zijn onwettig. Wal-
lersbrunn behoort, wanDeer hp nog in
leven en in het bezit van zpn verstand
is, aan den patiënt uit San Saivatore,
den baron Ludwig von Erlenburg."
»En u
»Ik kwam naar Rome om het landgoed
in handen van den rechtmatigen eigenaar
te stellen."
»Maar waarom hebt gij niet liever
eenvoudig aan dr. Rimoli geschreven,
dat hij den krankzinnige, hem door baron
Von Waldheim toevertrouwd, moest op
zenden
Die vraag deed de jonge dame ont
stellen. De priester, die zich bezorgd
maakte over zpn pupil, naderde haar en
sprak eenige bemoedigende woorden.
aanslagen. De Regeering arresteert., ver
bant, bangt. Maar galg noch Siberië
verhinderen, dat er telkens nieuwe aan
slagen geschieden. En *t groote ongeluk
van den Czar en van Rusland is, dat
niemand een middel aan de hand weet
te doen om van demi toestand verlost
te worden. l)o bekende en ook al geens
zins zachtmoedige Pobedonosjef, do pro
cureur van de Heilige Synode, zeide eons:
Do autocratie is goed, maar men behoort
een autocraat te hebben. En keizer Nico-
laos 11 is niet autocraat genoeg, om de
noodigo maatregelen to nemen. Er zijn
Russen, die in de hoop loven, dat de
oorlog met Japan gunstige gevolgen zal
hebben. Als do Japanners mochten win
nen, zal men toch eindelijk wel begrijpen,
dat horvormingen moeten worden inge
voerd. Zoo ver is het dus gekomen, dat
landskinderen in 's lands belang de neder
laag der Russische troepeD wenschen.
China wordt wakker.
China neemt zonder dralen een der
voornaamste lessen van den oorlog ter
harte. De verschrikkelijke uitwerking van
de torpedo's en do drijvende mjjnen h°eft
den militaire raandarjjnen in de provincie
Kiang-soe, waarin do monding van de
Jang-tse-kiang ligt, aanleiding gegeven
tot het plan, te Woesoeng, dat den too-
gang tot Sjanhai beheerscht, on te Kjang-
jin, iets verder stroomopwaarts, waar do
groote rivier tusschen rotsen vernauwd
wordt, werkplaatsen te bon won tot bet
vervaardigen van torpedo's en mpnen, en
daar ook inrichtingen te maken, waaruit
die gevaarljjke voorwerpen spoedig ge
legd kunnen worden. Do onderkoning te
Nanking moet reeds zijn toestemming
gegeven hebben tot bet plan, welks uit
voering nog maar wacht op het toestaan
van het noodigo geld door de provinciale
overheid.
GOES, 5 Aug. 1904.
Donderdagavond vergaderden de
bewoners der Korte Kerkstraat in hat
Hotel dn Oommerc", teneinde§ plannon
te bespreken in verband met de viering
van het jubileum van H. M. do Koningiü.
De heer Mulder leidde de vergadering.
Tot bestuursleden der buurtvereniging
werden gekozen de heeren J. Mulder
voorzitter, LM. Buitendijk, socretaris,
A.. T. R. van Opdorp, penningmeester.
Zjj zullen de vereeniging vertegenwoor-
pigen op de algeraeene vergadering van
alle buurtverenigingen.
Als waarnemend griffi"r bjj het
kantongerecht te Gouda is benoemd en
beëedigd dhr. van de Linde, deur
waardersklerk aldaar, vroeger werkzaam
ter griffie aan het kantongerecht te Goes,
en gewoond hebbende te Kapelle.
Uit de Pers.
Overijlde Ontbinding.
la de anti-revolutionaire Rotterdammer
van gisteren schrjjft prof. Fabius een
Nu begon de jonkvrouw vol aandoening
te verhalen, welke bekentenis haar vader
op zijn sterfbed bad gedaan. Iedereen
beschouwde de woorden van den ster
vende als de taal van een plkoofdige,
en ik dacht er ook zoo over, totdat de
ontvangst van een brief van dr Rimoli
reden gaf om aan die woorden meer
beteekenis te hechten. Verder deelde zij
mede, dat zjj de belofte had gedaan de
misdaad baars vaders te herstellen. Zjj
was naar Italië gereisd, en om zich op
de hoogte der zaak te stellen, bad zjj
een gesprek gehad met dr. Rimoli. Deze
bad daarbjj met nadruk volgehouden,
dat de heer Von Erlenburg krankzinnig
was en niet kon genezen daarbij was
de patiënt niet te vertrouwen, hp kreeg
soms aanvallen van razernjj, zoodat er
niemand bp hem mocht worden toege
laten. Ten slotte sprak zp ook van het
gebeurde met een razonden krankzinnige
en hoe dat voorval de aanleiding was
geweest tot haar ontmoeting met Ludwig
von Ellenburg.
»Ik zou eerst de hulp van het gerecht
niet ingeroepen hebben," voegde zjj erbjj,
»maar ik was overtuigd, dat de beer
Von Erlenburg niet krankzinnig was,
en dat dr. Rimoli langs den minne!jj ken
weg nooit te bewegen zou zpn aan don
patiënt de vrjjheid terug te geven."
Met 8tjjgende belangstelling had de
president naar de jonkvrouw geluisterd.
»Wat bracht u op het denkbeeld, dat
de heer Von Erlenburg niet krankzinnig
was?" vroeg hp.
>De geheele toedracht der zaak deed
mjj zulks denken", antwoordde zp droevig.
Bovendien bestaat er een papier, dat
hieromtrent zekerheid geeft."
stukje over don »bedenkelpkeD geest",
dien hjj waarnam bjj een anti-revolutio-
Bair blaadje, dat over de. noodzakelijkheid
van de ontbinding der Eerste Kamer
geschreven heeft op een wjjze als »in
een sociaal-democratisch blad "zou kunnen
worden aangetroffen. Op zich-zelf is dit
voor on2e lezers, dus zegt de Arnh. Ct.,
niet der vermelding waard, maar des te
meer wat de hoogleeraar in de inleiding
zijner strafpredicatie schrjjft. Bjj begint
deze namelpk met de volgende zinsnede
Vóór de Eerste Kamer nog beslist had,
deed ik een waarschuwend woord hooren,
opdat men niet bjj eventueele verwerping
van do wet op het Hooger Onderwjjs,
zonder kalm beraad, te wild op ontbinding
van dit College zou aanstormen, zonder
aan het Ministerie zelfs de
gelegenheid te gunnen ern
stig de verschillende moge-
lpkheöen te overwegen, die
zich dan aan het oog zouden
voordoen, en met gevaar het vertrou
wen in het Kabinet zonder grond te
schaden, als dit dus raadzaam achten
mocht een anderen weg in te slaan."
De spatieeringen in dit stukje zjjn van
on6, zegt de Arnh. Ct. Nu het Ministerie
zelf zich den tpd niet,gunde, na de ver
werping der Hoogf»r-Onderwjjswet door
de Eerste Kamer, »de verschillende mo-
geljjkheden" ernstig te overwegen, immers
reeds een uur na het votum der Kamer
beslist bad, wat de premier den vol
genden dag aan de Koningin in overwe
ging zou geven, maakt 't nog ol een
zonderlingen indruk, dat 14 dagen later
prof. Fabius nog eens herinnert, hoe
wenschelijk bjj 't achtte, dat het Kabinet
niet door anderen in zjjne ernstige over
wegingen gestoord en tot eene overijlde
ontbinding der Eerste Kamer gedreven
zou worden. Als niet de bodoeling is
om het Kabinet-Kuyper implicite te ver-
wjjten, dat bet naar 's professors inzicht
>te wild op de ontbinding der Eerste
Kamer is aangestormd", dan heeft de
premier weinig reden te roemen op
de handigheid van zijn collega der juri
dische faculteit aan de Vrjje Universiteit.
De Eerste-Kameiiverkiezingen.
Het Handelsblad schrijft over den uit
slag der Woensdag gehouden verkiezin
gen o. a.
Welke heeren in Zuid-Holland de plaats
innemen der zes niet herkozen liberalen,
is even weinig interessant als de persoons
veranderingen der leden voor Gelderland
en Limburg. Al deze heeren toch zpn
feitelijk met een bepaald mandaat naar
de Kamer afgevaardigd. Hun is opge
dragen le stemmen volgens de bevelen
van dr. KuyperDo nieuwe theorie door
hot ministerie tegenover de Eerste Kamer
gehuldigd, brengt dit mede, eu wjj hebben
dus niet te onderzoeken of die nieuwe
senatoren bikwaam of onbekwaam zjjn
er zijn er ouder, wier tn-kwaamheid
reeds lang onbetwistbaar vast btaut
do wijze, waarop zp hun raaudaat ontvin
gen, maakt hen tot stom machines.
»En kunt u dat papier toonen vroeg
de president op deelnemenden toon.
Alice knikte, opende haar tascbje en
haalde daaruit eenige papieren te voor-
schpn, onder welke het verlangde bewps-
stuk spoedig gevonden was. De president
was vol belangstelling, toen bp het papier
vluchtig overzag.
»Een kwitantie van zestig duizend
francs voor de opname van den heer Von
Ludwig in San Saivatoreriep bjj ver
heugd uit. »Dat overtuigt u van schuld,
mpnheer Rimoliriep bp den beschul
digde toe.
AJs door een adder gebeten, sprong
dr. Rimoli op en schreeuwde in woeste
vertwijfeling
>Dat papier is valscb 1"
De president keek hem eens aan *n
vroeg
»Zjjt ge daar zeker vao, dokter
>Het stuk kan niet echt zpn" riep de
beBcbuldigde.
»Wij zullen zien," zeide de president
bedaard. »Dat papier dateert van 182..
het jaar, waarin de heer Von Erlenburg
in San Saivatore is opgenomen."
»Dio opname staat niet in verband met
dat valscbe stuk 1" riep dr. Rimoli.
»Wij zullen zien," zeide de president
weer. Daarop nam hij eenige papieren
in handen, die voor hem op de tafel
lagen, en zocht daarin, totdat hp een
brief gevonden had, welke als bewjjs
tegen den beschuldigde moest diener.
>Ziehier een bewijs, dat het stuk echt
is 1" zeide hp met nadruk. »Deze brief
van den heer Von Waldheim, die in uw
schrijf bureau gevonden is, geeft daarom
trent zekerheid."
(Wordt vervolgd.}
