1904. N". 83. Zaterdag 16 Juli. 91s"" jaargang. 7 FEUILLETON Een edel hart. GOESCHE COURANT. Do uitgave dözer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond, uitgezonderd op feestdagen. Prjjs por kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,25* Afzonderljjke nommers 5 cent. Inzending van advertentiën voor 2 uren op den dag der uitgave. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". De prjjs der gewone advertentiën is van 1-6 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ot. Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs slechts tweemaal berekend. Geboorte-, huweljjki- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend. Aanvragen om on vermelding van liefdegaven 5 cent per regel. Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens. De door den gemeente-ontvanger aan geboden REKENING der ontvangsten en uitgaven van de gemeente over 1903 is heden aan den Raad overgelegd, en zal voor belangstellenden ter visie liggen ter Secretarie van don 15 Juli 1904 tot den 29 Juli d a. v. op eiken werkdag van des voormiddags 9 tot des namiddags 2 uren. Goes, den 14 Juli 1904. Burgemeester en Wethouders van Goes, DE KONING KOOIJ. De Secretaris, G. A. HAJENIUS. Paul K r u g e r. t Een groot man is van ons heengegaan. Paul Kruger, in wiens hand, sedert het jaar 1881 tot den noodlottigen oorlog, waarvan al de verschrikkingen nog versch in ons geheugen liggen, het roer van de Zuidafrikaansehe Republiek rustte, is gis teren nacht plotseling overleden. Rouw zal er zijn in de harten van Boeren en Nederlanders om deze per soonlijkheid, die zooveel jaren do zaken eener Republiek wist te leiden, waarin de partijstrijd even goed eene rol speelde als in alle andere die e3ne bevolking als de Boeren, wier stijfhoofdigheid, on buigzaamheid en vrijmoedigheid in geheel Zuid-Afrika spreekwoordelijk is, aan or delijke staatkundige toestanden wist te gewennen en overal onvoorwaardelijk vertrouwen en bijna blinde gehoorzaam heid wist to vinden. Zonder overdrijving mag men zeggen, dat Kruger de eigenlijke schepper van zijnen staat was, in hem belichaamde zich, na den staatsgreep der Engelschen in 1877, niet alleen de hoop, maar ook het verzet der Boeren, naar zijne advie zen luisterde de veelhoofdige Volksraad en aan zijn tact, aan zijn onvergelijkelijk politiek talent is 't te danken, dat in dien langen tijd alle aan de Kaap tegen de zelfstandigheid der Republiek gespannen intrigues en gesmede aanslagen hun doel misten. Kruger's jeugd was als die van alle Boerenkinderennog haast een kind, is de knaap de ouders reeds behulpzaam bij het bewaken en hoeden van het vee hij leerde vroeg rijden, om de over uit gestrekte vlakken grazende kudden te overzien, en ook maakte hij zich ver trouwd met het gebruik van het geweer, dat in zijne hand zelden het doel miste, zooals de Engelschen op Langnek, aan den Ingogo en op den Amajuba onder vonden hebben. Met het onderwijs was het vroeger treurig gesteld de een of ander onder wijzer, dien drie of vier familiën voor gemeenschappelijke rekening hadden laten komen, onderrichtte de kinderen gebrek kig in lezen, schrijven en rekenen, wat ook voor den trap van ontwikkeling, waarop het Boerenvolk stond, voldoende was, want buiton den bijbel en het ge zangboek was er geen lectuur. Daaren- Uit het Duitsch. »Komt u van Capone vroeg juffrouw Barnero. Alice schudde het hoof ontkennend. Zij was op het oogenblik niet in staat om een geregeld gesprek te voeren. Zij was geheel ontsteld door hetgeen zjj ge hoord had. Er was geen twjjfel meer mogelijk of haar vaderZij rilde bij de gedachte en bracht met moeite uit »Arme Amalia »God geve haar de eeuwige rust," zoide juffrouw Barnero. »'t Is al negen tien jaar geleden, dat zij op het kerkhof te Napels begraven werd, maar ik denk nog dikwjjls aan haar en haar kind." Weet dan geen mensch wat er van dat kind geworden is vroeg Alice. •Niemand heeft later iets meer van de kleine gehoord of gezien", antwoordde juffrouw Barnero, en haar man voegde er schouderophalend bij >Om zulk soort kinderen bekommert men zich niet veel." Alice zweeg, want zij begreep, dat thans verdere vragen nutteloos waren. Barnero en zijn vrouw hadden alles ver teld, wat zjj wisten. Zij dronk daarom haar kopje ledig, betaalde hetgeen zij schuldig was en na vriendelijk afscheid genomen te hebben, wandelde zij naar het posthuis om met den wagen de terug reis naar Rome aan te nemen. tegen ontwikkelden de edelste karakter eigenschappen zich tot een harmonisch geheel. Eerlijkheids- en waarheidszin, zooals alleen nog aangetroffen wordt bij een volk, dat buiton de zoogenaamde hooge beschaving staat, koelbloedigheid te mid den van dreigend gevaar, vastberadenheid, als het oogenblik tot handelen gekomen is, een door den voortdurenden strjjd om het bestaan gestaalde wil, een door geen tegenspoed te doodeo moed, maar ook een trotsche zin voor vrijheid en onaf hankelijkheid, dat waren de karakter eigenschappen van Kruger en het Boeren volk, dat eeuwenlang met eene in de geschiedenis bijna alleenstaande taaiheid zijne oorspronkelijkheid en zijne taal wist te bewaren, dat, gejaagd van land tot land, meer dan eenmaal aan den rand van den afgrond en bijna als door een reeks van wonderen gered, zich als een •uitverkoren" volk leerde beschouwen. In zulk eene omgeving groeide Kruger op. Zijne jeugd viel in den bangen tijd der ^trekkers" en de voortdurende oor logen met de Kaffers en Zoeloe'shij maakte den uittocht naar Natal mede, om, nadat ook hier de Engelsehe afgunst de stichting van een nieuw vaderland verhinderd had, verder naar het noorden, naar Transvaal te trekken. Hjj moet reeds zeer vroeg de aandacht getrokken hebben, want nadat de nieuwe Republiek zich in dat gebied had geconstitueerd, trad hij veel in het openbare leven op en spoedig werd hij lid van den Volksraad. De werkzaamheid, die hij hier ont wikkeld beeft, moet van beteekenis zijn geweest, want anders zoude zijn naam in 1871 niet voorgekomen zijn op de lijst van candidaten voor het President schap. Men kent de snel opeenvolgende gebeurtenissen Skepstone, die in 1876 in Engeland geweest was, keerde met het vaste voor nemen, Transvaal bjj de Engelsehe Ko loniën in te ljjven, naar Zuid-Afrika te rug met een klein escorte begaf hjj zich naar Pretoria en den 12den April proclameerde bij de inbezitneming. Nu ontwikkelden zich Kruger's heerlijke talenten, welke de scherpzinnigste diplo maat hem had kunnen benijden en na een veeljarigen strijd had hjj het vurig begeerde doel bereikt. Nadat het geduld der Boeren was uit geput, kwam het het eerst in Potchef- stroom tot geweld, doordien de betaling der belasting aan Engelsehe ambtenaren geweigerd werd. Den lOon December 1880 kwam het volkscomité samen te Paarden- kraal, den 13den December kwam de Volksraad in buitengewone zitting bjjeen, droeg aan Kruger de leiding der zaken opden 16en December werd te Heidel- berg de Transvaalsche vlag geheschen^ in Potchefstroom moest de Engelsehe majoor zich overgeventoen volgdon de dagen van Langnek en Amojuba. Bjj de daarop volgende onderhandelin gen met Engeland speelde natuurlijk weer Krugerdie kort daarna tot President gekozen werd, de eerBte rol en eindeljjk had hjj de voldoening het document te onderteekenenen, waarbjj de onafhanke- Wat een teleurstellingZjj had ge hoopt in die Amalia een helpster en steun te vinden, en in plaats daarvan had zij dingen ontdekt, die op den naam Von Waldheim een nieuwe onuitwisch- bare smet wierpen. »Ludwig von Erlenburggehuwd Er leeft een dochter van hom mompelde zij in droevige stemming, toen zij in den wagen zat. Giacomo Sorol was jaren geleden te Napels in een hotel tolk en bediende geweest en daardoor met vele vreemde lingen in aanraking gekomen. Zoo had hjj ook op zekeren dag kennis gemaakt met den heer Von Waldheim, die hom later, toen Ludwig von Erlenburg zwaar ziek lag, als ziekenoppasser in dienst nam. Toen bjj Von Waldheim het plan gerijpt was om zjjn vriend Ludwig naar San Salvatore te laten overbrengen, had. hjj Giacomo ook met dat overbrengen belast. Voor deze diensten werd de knecht vorstelijk betaald, doch hjj raakte nu buiten betrekking. Het was geenszins grootmoedigheid, die dr. Ritnoli aandreef om Giacomo in dienst te nemen, hij begreep, dat die knecht zeer goed wist op welke manier de hear Von Erlenburg in zijn inrichting was opgenomen. Giacomo had gemeend uit deze om standigheid rijkelijk munt te slaan, maar dat was hem tegengevallen. Het was dr. Rimoli gelukt Giacomo zijn afbankeljjk- heid te doen gevoelen en om hem nog meer in zjjn macht te hebben, had hij het grootste deel van zjjn loon inge- lijkheid der Republiek door Engeland erkend werd. Doch de kunst, den weer tot een nieuw leven geroepen staat te handhaven en verder te ontwikkelen, vergde niet minder van Kruger's staatsmanstalent, vooral daar vrjj spoedig bleek, dat Engeland langs omwegen en intrigues toch nog datgene trachtte te bereiken, wat den Britten door geweld niet was gelukt. De verdere gebeurtenissen sedert dien tjjd mogen als bekend ondorsteid worden. Vermeld zij nog de reis, die Kruger met generaal Smith en Dutoit in 1884 naar Europa maakte, als welker practiscb resultaat de Delagoa-spoorweg beschouwd kan worden. Sedert is de Regeoring van Kruger bjj na niet anders geweest dan een voortdurende afweer van Britsche intrigues en daden van geweld. En dat Kruger is overleden op een moment, dat het grootste onrecht van eeuwen zegepraalde, <jn dat hjj is overleden als balling, ver van zijn geliefd vaderland, dat maakt hem tot de grootste tragische heldenfiguur van deze tjjden. Het ontwerp Hooger Onderwijs verworpen. De Eerste Kamer heeft gisteren het ontwerp Hooger Onderwijs met 27 tegen 22 stemmen verworpen. Heel de linker- zjjdo stemde tegen. We moehteD niet anders verwachten. Gelukkig hebben wij aan onze zijde geen leden, die zich in allerlei politieke bochten wringen, waar door hun stem juist contrarie kan zijn met hunne overwogingen. Ook bezitten we geen leden, die zoo aan hun zetel en ambt gehecht zjjn, dat zij ter wille daarvan beginselen, die zjj eerst onaan tastbaar verklaren, over boord worpen en met een wetsontwerp laten sollen. Wij benijden de tegenpartjj dergelijke figuren niet, maar zijn daarentegen trotsch op onze liberale leden dor Eerste Kamer, die niet gevraagd hebben, of zjj, door tegen dit ontwerp te stemmen, niet hun eigen doodvonnis als Kamerlid teekenden, maar eenvoudig hun plicht hebben ge daan. Buitenland. De Presidentsverkiezing in Amerika. De groote staatspartijen in do Ver- eenigde Staten zjjn thans voor den ver kiezingsstrijd, die in Augustus zal plaats hebben, gereed gekomen. Zooals wij ver meldden, zijn de republikeinen op bunne conventie te Chicago spoedig gereed gekomen Roosevelt was de aangewezen man en men behoefde het oude program ma slechts een weinig te herzien. Een van de aangebrachte veranderingen, die bij den eersten oogopslag een eenigszins zonderling figuur maakt, is de wensch, dat Amerikanen in alle bevriende lan den zonder onderscheid zich mogen ves tigen. Men zou zeggen, dat dit niet be hoeft gezegd te worden, omdat het na tuurlijk is. Maar men dient te weten, dat deze paragraaf in bet programma werd opgenomen op aandrang van de Israëlieten. Rusland wil hen niet toelaten. houden. Het was dus licht te begrijpen, dat Giacomo den dokter hartgrondig haatte en die haat groeide mot ieder jaar aan, evenals het verlangen om zijn loon in handen te krijgen, dat nu reeds een vrjj aanzienljjko som bedroeg. Ofschoon dr. Rimoli anders wel men- schenkonnis bezat, handeldo hjj in dat geval niet verstandig door den man tegen zjjn wil in dienst te houden. Hjj wón er niet veel door, dat hjj voor het oogen blik meester bleef van den toestand, want Giacomo had vast besloten de vruchtoD van zijn arbeid te gaan genieten en al/.oo de inrichting to verlaten. Het geluk was hem gunstig weldra bood zich een gelegenheid om zjjn doel op zeer voor- deelige wijze te bereiken. Een heete dag van de maand Augustus liep ten einde. Naar gewoonte had men gidurende het heete van den dag in San Salvotore geslapen. Tegen dat do zon zou ondergaan werden de patiënten in den tuin gelaten oin een luchtje te scheppen. De directeur was daar niet tegenwoordig. Hij was in zijn schrijf vertrek bezig met eenige brieveD, die al zjjn aandacüt vereischten. Eensklaps werd er geklopt. Wat is er, Bernardo vroeg hjj den binnentredendeu bediende. Op een zilveren presenteerblad reikte de bediende hem een naamkaartje toe. •Alice von Waldheim" las de dokter met bljjkbare tevredenheid. •Laat de dame in het salon", gebood hjj. De lakei ging heen. zelfs niet als zjj Amerikaanscbe burgers zjjn en de republikeinsche partjj neemt door de aanneming van hun voorstel hen tot zekere hoogte tegen Rusland in be scherming. In eene andere paragraaf is sprake van bet kiesrecht, dat geen bur ger mag worden onthouden Dat slaat op de neiging van sommige staten om de negers van dit recht uit te sluiten. De democratische conventie te St. Louis is niet zoo spoedig blaar gekomen met haren candidaat, voornameljjk omdat deze party veel meer verdeeld is dan do repu blikeinsche. Een der caudidaten, de man van do gele pers, Hearst, had veel drukte gemaakt voor zjjn candidatuur. Hjj moet ettelijke duizenden dollars besteed hebben om stemmen te winnen en vertelt nu natuurlijk, dat zjjne tegenpartij op schan- delijke manier aan het omkoopen is ge weest. En dau had men Bryan. Deze is nog volstrekt niet bekomen van zjjne inge nomenheid met het zilver en wil nog altijd eene vaste verhouding tusschen dit gedeprecieerde metaal en het goud door- drjjveu. Hjj heeft niettegenstaande alles een groot deel van zijn aanhang behouden. Maar bjj heeft zich er bjj neer moeten leggen, dat in het partijprogram geen woord over den oorlog tusschen goud en zilver zou worden gezegd. Maar toen kwam een telegram van den derden candidaat, Parkerdat bjjna de geheele zaak in de war bad gobracht. Parker verklaarde, dat bjj voor den gouden standaard was en geon candidaat wilde zijn, als men hem op eene of andere wijze aan het zilver bond. Dat was niet gebeurd, maar de aanhangers van Bryan vonden in het telegram go re ede aanleiding om den strjjd te hernieuwen. Ten slotte werd met 774 tegen 191 stemmen besloten, dat men Parker zou vrij laten, daar immers in bet program niets gezegd werd over de muntquaestie. En zoo is hjj de candidaat der demo craten. Zjjne benoeming is een triumf voor de conservatieven van zijne party. Stead over Zuid-Afrika De bekende Britsche journalist Stead is van zjjn reis uit Zuid-Afrika terug gekeerd en heeft nu in zjjn blad zijne laodgenooten ingelicht omtrent zijne er varingen, daar in het overweldigd land opgedaan. Hjj spaart zjjne landgenooten de roede niet. Nauwelijks, zoo zegt bij, bad Engeland het Haagsche verdrag hel pen tot stand breDgen of het wees Trans vaals verzoek om arbitrage af. De regeling van ooilogvoering, met de ijverige mede werking der Engelsehe afgevaardigden in den Haag vastgesteld, werden aan stonds stuk voor stuk overtreden. Na- drukkeljjk bepaalde het Haagsche congres, dat hot particulier bezit in den oorlog geëerbiedigd moest worden, dat. buit maken en plunderen verboden was, ook in een stormenderhand genomen plaats. Alleen de bevelvoerende officier mocht goederen kommandeeren, en altijd moest er voor worden betaald, zoo mogelijk in gereed geld en anders met een schuld bewijs. Zelfs indien vuurwapenen en oor- •Wel, wei, dat is uitstekend, dat. is voortreffelijk I" zeide dr. Rimoli vrooljjk. Dit bezoek legert het bowijs, dat ik in ieder geval meester van den toestand ben. HahaAlice von Waldheim Wat zou ze zeggen Zij zal van de geheele zaak weinig of geen begrip hebben." Terwjjl bij zoo sprak en in vergenoegde stemming zjjn kleeding terecht schikte, werd Alice iü de salon gelaten. Er waren twee dagen verloopen, sedert zij te Cro- vigno zooveel pjjnljjk nieuws had ver nomen, en in dien tijd was zjj tot het besluit gekomen, dat zjj voor het oogen blik niet he'.er kon doen, dan zelf naar San Salvatore te gaan. Met vrees zag zij het oogenblik tege moet, dat zjj tegenover dr. Rimoli zou staan. Schaamte kleurde haar wangen, nu zjj staan zou tegenover den directeur van het hui», waarin Ludwig von Erlen burg zat opgesloten. Dr. Rimoli trad binnen en richtte zjjn fonkelende oogen onderzoekend op de jonge dame, die de hare nedersloeg in het bewustzjjn, dat zjj kwam als de plaatsvervangster van een schuldige. »Heb ik de eer een bloedverwante van den onlangs overleden baron Von Wald heim van Wallersbrun voor mjj te zien begon de directeur. De baron Von Waldheim was mjjn vader," antwoordde Alice beschaamd. Dat dacht ik reeds," zeide de directeur en schoof met de grootste beleefdheid een stoel vooruit. Mag ik u verzoeken plaats te nemen vervolgde de directeur. Alice ging op den aangeboden stoel logsmateriaal van particulieren in beslag worden genomen, moeten zjj na den oorlog teruggegeven of vergoed worden. Geen dorpen of woningen, die niet verdedigd worden, mogen aangevallen worden. Welnu, de Engelschen hebben in den Boerenoorlog al deze voorschriften tel kens en telkens geschonden. Niets ontging den alvorshndenden militairen sprink haan, van familie! jjbels tot spiegels toe. Meubelen werden naar de stad gesleept en ten bate der militaire inbrekers in het openbaar geveild. Er werd geen onder scheid gemaakt tusschen de huizen van Boeren te velde en krijgsgevangenen, of zelfs zjj, die naar den kant der Engelschen waren overgegaan. Wat zjj niet konden stelen vernielden zjj. Bh voor het meeste van dat alles was er zelfs geen scbjjn vau militaire noodzakelijkheid. Na deze beschuldiging gaat Stead over tot de stelselmatige verwoesting van hoeven, boomaanplantingen, het vernielen van den veestapel enz. door de Engel sehe colonnes bedreven. En daarvoor is geen schadevergoeding betaald. Maar haaBt erger nog is, dat de schuldbewijzen, door Engelsehe officieren afgegeven voor genoten waarde, niet betaald zijn, ofschoon Chamberlain bij zjjn bezoek aan Zuid- Afrika nog gezegd heeft, dat de hand- teekening van een Engelsch officier die schuldbewijzen zoo goed maakt als noten van de Bank van Engeland. Het is de schandelijkste woordbreuk, die schuld niet af te doen, en do wjjze, waarop men van die verplichting heeft trachten af te komen, is een nieuw schandaal bovendien. Stead, vertelt dat uitvoerig. President Kruger. f President Kruqer is in zjjn villa Du- bochet te Clarens overleden aan long ontsteking als gevolg van zjjn hartkwaal. Hjj verloor Maandag bet bewustzijn er werd gewaakt door mevrouw Elojf, zjjn schoonzoon, den ljjfarts dr. Heymans en den secretaris Bredell. Het lijk is gebalsemd en in het Ijjken- huis te Clarens nedergelegd. De overleden President had zich tot Zaterdag bezig gehouden met zijn zaken, de bladen gelezen en bezoeken ontvaDgen. Zondag verergerde zijn toestand en namen de krachten af. De overledene heeft herhaaldelijk den wensch uitgedrukt in Transvaal naast zjjn vrouw begraven te worden. Indien de toestemming om in Transvaal te be graven door de Engelsehe regeering ge weigerd wordt, zal het lijk voorloopig te Clarens worden bjj gezet om vervolgens voorgoed in Holland te worden begraven. Rechtzaken. Arrondissements-Rechtbank te Middelburg. In do zitting van heden zjjn veroor deeld A. H 24 j C J. J., 22 j, en P. van der W., 24 j., arbeiders te Co- lijnsplaat, wegens vernieling ieder tot eene maand gevangenisstraf J. D., 14 j., arbeider te WemeldiDge, wegens dief stal tot f 5 of 5 dagen hechtenis. zitten en begon zoo bedaard mogeljjk Ik kwam eens spreken over den brief, die na rnjjns vaders dood in mijne han den is terecht gekomen. Hjj handelt over het betalen van verplegingskosten voor zekeren heer Von Ludwig. Ik moet ech ter tot mjjn leedwezen betuigen, dal die naam mij geheel onbekend is." »Dat verwondert my zeer," veiklaarde do directeur, terwjjl bij Alice scherp aanzag. »De heer Von Ludwig werd twin tig jaar geleden door den baron Von Waldheim aan mjjne zorgen toevertrouwd. Mijne pogingen bleven, helaas, vruchte loos. Op mijn ondervinding afgaat de, moet ik de kwaaL voor ongeoeesljjk houden." •Is hij idioot?" vroeg Alice. »Neen, by is waan zinnig." •En heeft mjjn vader hem aan uwe zorgen toevertrouwd »7oials ik u zeide." Alice dacht een oogenblik na en zeide toen •Het verwondert mjj, dat ik nooit over dien heer Von Ludwig heb hooren spreken. Mijn vader had anders toch geen geheimen voor mjj Dr. Rimoli keek de jonge dame eens scherp aan en zeide geraakt •Vergun mjj, dat ik de bewyzen haal. De twjjfel, die u koestert, zal dan weldra verdwjjnen." •Oh, ik geloof u wel." Met uw verlof.... ik ben in een oogenblik terug," zeide de directeur eu verwjjderde zich na eene beleefde buiging. (Wordt vetvolgd.J

Krantenbank Zeeland

Goessche Courant | 1904 | | pagina 1