1904. N". 79.
Donderdag 7 Juli.
91s"' jaargang.
GOESCHE
De nitgava dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- on Vrgdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs par kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, i,SS.
Afzenderljjke nommers 5 cent.
Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
De prjjs der gewono advevtontiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend
Geboorte-, huwelijks- on doodberichte» en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesehe Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
Do Burgemeester en Wethouders van
Goes doen te weten, dat door den Raad
dier gemeente in zijne vergadering van
21 Juni 1904 is vastgesteld de volgende
Verordening
VERGROENING
op hot. colporteeren ïu de gemeente Goes.
Art. 1.
Het is verboden op of aan den open
baren weg, ter verspreiding, aanbeveling,
aankondiging of bekendmaking van ge
drukte of geschreven stukken of afbeel
dingen, zoodanig te roepen of rond te
gaau met zoodanig reclaraemiddel dat
daardoor do openbare orde verstoord of
bedreigd, of den goeden zeden aanstoot
gegeven wordt.
Art. 2.
Ovortrediug der bepaling in art. 1
wordt gestraft met hechtenis van ten
hoogste zes dagen of geldboete van ten
hoogste vijf-en-twintig gulden.
Zijnde deze Verordening aan Gedepu
teerde Staten van Zeeland volgens hun
bericht van den 1 Juli 1904, no. 143,
3) afJ., in afschrift medegedeeld.
En is biervan afkondiging geschied
waar het behoort den 6 Juli 1904.
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
DE KONING KOOIJ.
De Secretaris,
G. A. HAJENIÜS.
De Arbeidswet.
Nu de Tweede Kamer besloten heeft
aan de Arbeidswet den voorrang te geven
boven de Tariefwet en de eerste in de
afdeelingen dan ook reeds is behandeld,
dringt dit eerste stuk, dat van eonige
beteekenis kan worden genoemd, der
sociale wetgeving van dit Kabinet zich
opnieuw aan onze aandacht op.
Men zal 2ick herinneren, dat reeds
vóór het verschijnen van het ontwerp,
een vóór-ontwerp is rondgezonden, ter
kennismaking en beoordeeling, aan de
Kamers van Koophandel en Fabrieken
en aan de Kamers van Arbeid. Het ge
volg van de adviezen en bezwaren, door
vele dezer lichamen gegeven en inge
bracht, is geweest, dat de minister het
ontwerp nog eens hoeft horzien en er
nog een 74-tal artikelen san toegevoegd
heeft, zoodat bet geheel thans een zeer
lijvig stuk is, bestaande uit negen hoofd
stukken, die te zamen 444 artikelen teilen.
Dat alles is geen nieuw werk, want vele
oude bepalingen uit de bestaande Arbeids
wet en de Veiligheidswet zjjn er een
voudig in overgenomen.
Maar er is zeer veel nieuws in en
daarop wilden we nog even de aandacht
vestigen, opdat onze lezers op de hoogte
kunnen zjjn, als straks, bij de nieuwe
arbeidsperiode van de Kamer, dit ont
werp aan de orde komt.
Het aanhangige wetsontwerp dan be
oogt in de voornaamste plaats nieuwe
en meer volledige regeling van de be
scherming van den arbeid dan door de
3 FSÏÏILLE1W
Een edel hart.
Uit het Dnitsch.
Op herhaald verzoek van den baron
had de geestelijke, de eerwaarde heer
Barnau, die sinds jaren een welkome gast
op het kasteel was geweest, de voogdij
op zich genomen, waardoor Alice een
steun vond in haar treurige omstandig
heden.
Aan het kistje, dat haar vader haar
in zjjn stervensuur had toevertrouwd,
dacht Alice niet meer. Zij had het in
bewaring genomen, maar het was niet
in haar gedachten opgekomen te onder
zooken, wat er in verborgen was. Zij had
het in een lade van haar schrijftafel
gezet en daar had het jaren lang kunnen
bljjven, indien zij niet door de ontvangst
van een brief er toe was overgegaan den
inhoud na te zien.
In de maand Juli kwam op het kasteel
Wallerabrunn een schrijven uit Rome,
geadresseerd aan den baron Von Wald-
heim. Naar gewoonte opende Alice den
brief, maar zij dacht aan een vergissing,
toen zjj las
Hooggeachte heer
Daar er reeds twee maanden van het
nieuwe half jaar verstreken zijn, en ik
nog geen bericht van u heb ontvangen,
neem ik beleefd de vrijheid u te ver
zoeken mij het verschuldigde per post
over te maken.
Gelief deze herinnering niet kwalijk
te nemen, daar volgens de regels der in-
thens geldende Arbeids- en Veiligheids
wet geschiedt. Strekt de bestaande Ar
beidswet de bescherming uit tot personen
beneden zestien jaren en vrouwen, dit
ontwerp gaat verder. Wel heeft de mi
nister het niet aangedurfd den leeftijd,
beneden welken gveD arbeid mag worden
verricht, tot dertien jaren uit te breiden,
maar wel hoeft hij ook de zestienjarige
jongelieden getrokken binnen den kring
der arbeiders, voor wie eeno bijzondere
bescherming wenscheljjk en uoodig is,
zoodat eerst de zeventienjarige jongen
met den volwassen arbeider wordt gelijk
gesteld.
De tegenwoordige Arbeidswet bepaalt
den normalen arbeidsdag voor vrouwen
en jeugdige personen op elf uren. Dit
ontwerp beoogt, dat de arbeider niet
zijn geheele leven zal verdeelen tus-
sehen do werkplaats en zijn slaapstede
en dat de gehuwde vrouw op den Zater
dag korter aan den arbeid wordt gehouden
en zoodoende de man des Zaterdagsavonds
niet uithuizig behoeft te worden gemaakt.
Den tieDurigen werkdag wil het ont
werp voor jongelieden en vrouwen tot
den normalen maken, met aanneming van
een overgangstijdperk, dat de textiel
industrie zegt noodig te hebben.
Volgens de tegenvoo dige wet moet
de arbeid worden afgewisseld door ten
minste een rusttijd van één uur tusschen
elf uur in den vóór- en drie uur in
den namiddag. Ten einde nu te voor
komen, dat tal van arbeiders, als zjj een
eind van hunne weikplaats verwijderd
wonen, óf nietkunnen deelnemen aan
het middagmaal in het gezin, óf dit in
zulk eeu haast moeten doen, dat het
genot van èn middagmaal ón rust nihil
is, worden in dit ontwerp naast den tegen-
woordigen rusttijd, nieuwe rusttijden van
een half uur na elke vier uren arbeid
voorgeschreven, maar met de mogelijkheid
voor den werkgever om een schafttijd
van anderhalf uur in eens af in te voeren.
Hierdoor kan de aan den workman voor
middagmalen toegemeten tijd met een
vol half uur worden verlengd.
Zooals het Kabinet-Pierson reeds in
1898 wilde, wordt ook in het thans aan
de orde zijnde ontwerp aan zeker der
volwassen manneljjke arbeiders beperking
opgelegd met betrekking tot den duur
van den door ben te verrichten arbeid.
Waar het abnormale karakter van het
bedrijf dit geraden maakt, of waar vol
wassen mannon des nachts in fabriek of
werkplaats werkzaam zijn, wil het ont
werp ook voor hen de onbeperkte vrijheid
ton aanzien van den arbeidsduur opge
heven zien. Met name verlangt het dit
ook voor de personen, werkzaam bij de
openbare middelen van vervoer. Zooals
men weet betreffen de thans bestaande
bepalingen in dezen alleen de spoor- en
trambeambten.
Geheel nieuw is in het ontwerp de
bescherming van winkelpersoneel. Op
het hoofd of den bestuurder van een win
kel wordt de verplichting gelegd een
voldoend aantal behoorlijke gelegenheden
om te zitten tor beschikking zijner winkel
bedienden testellen. Ook wordt de arbeids-
richting vooruitbetaling vereischt wordt.
Als steeds sta ik u mot nadere inlich
tingen omtrent uw beschermeling ten
dienste.
Ontvang de verzekering mijner hoog
achting,
Dr. R i m o 1 i
Directeur v. h. krankz.huis
San Salvatore.
Rome, 4 Juli 184
Alice legde den brief achteloos ter
zjjde, denkende dat hier een vergissing
in het spel was. Zij ontstelde dus wer
kelijk, toen zjj drie weken daarna een
tweeden brief ontving van den volgen
den inhoud
Hooggeboren heer
Daar mijn vorig schrijven zonder go-
volg is gebleven, zie ik mij genoodzaakt
te beschikken over de som van drie dui
zend francs, voor de verplegingskoston
van den patiönt, den hoer Von Ludwicf.
Ik verzoek u den wissel acht dagen na
zicht te willen betalen en teeken mij
met verschuldigde hoogachting,
Dr. Rimoli
Rome, 27 Juli 194
Met wijdgeopende oogen bleef Alice
den briof aanstaren. Zij draaide het cou
vert om en nog eens om en stond daarna
op om naar haar voogd te snellen, die
in het park wandelde; maar een gevoel,
waarvan zjj zich geen rekenschap wist
te geven, deed haar halverwege stilstaan.
Zij herinnerde zich de onbegrijpelijke
woorden, die haar vader op zijn sterfbed
zoo dikwijls herhaald had. Zou het mo
gelijk zijn, dat er verbsnd bestond tus
schen die woorden van den jjlenden zieke
en do werkeljjkheid Zou het mogelijk
duur in winkels voor vrouwen en jeugdige
personen beperkt en, voor zoover de vol
wassen mannelijke winkelbedienden aan
gaat, worden de Gemeenteraden bevoegd
verklaard ook in den arbeidstjjd van
dezen in te grijpen, naar gelang van
plaatselijke omstandigheden.
Verder bevat het ontwerp eene rege
ling van leerlingwazen, Welk onderwerp
we eenigen tijd geleden reeds uitvoerig
in ons blad hebben behandeld, en dat de
mogelijkheid wil seheppeu den toekom-
stigon arbeider boter voor te bereiden
voor de taak, die hem wachthem tech
nisch beter te ontwikkelen en tevens
toezicht te houden op zijne zedelijke en
godsdienstige ontwikkeling, ook dan wan
neer hij buiten den gezichtskring is van
ouders of voogden. Thans bepaalt alles
zich niet zelden tot een huren en ver
huren van dienstOD en zelden is er sprake
van een anderen dan een finaucieelen
band tusschen patroon en leerling en
leert deze laatste niet veel meer dan bij
in staat is af te zien van den volwassen
arbeider. Het sproekt van zelf, dat er ook
tegenwoordig wel patroons zijn, die zich
het lot van hun leerlingen aantrekken
en den wettelijken dwang niet noodig
hebben. Dit worde met waardeering voor
die patroons geconstateerd.
Dit ontwerp nu wil het opleiden van
goede arbeiders binnen de werkplaatsen
te midden van het bedrijf bevorderen.
Daartoe zal de jongen voor bepaalde
werkzaamheden, tenzij hij voor zijn zeven
tienjarigen leeftijd het diploma als vol
slagen werkman beeft behaald, alleen als
leerling in een bepaald bedrijf kunnen
worden toegelaten. En om als leerling
te kunnen optreden, moet een »leerover-
eenkomst" gesloten worden, die het wets
ontwerp voorschrijft en aan welke zij o.
a. het gevolg verbindt, dat de leerling
gezel wordt door het behalen van een
diploma, verkregen na een voldoend exa
men, afgelegd, nadat de leeitjjd geheel
of voor tweederden is verstreken.
Met belangstelling mogen wij de be
handeling van dit ontwerp tegemoet zieD,
omdat wel ieder het eens zal zijn met
don aanhef der Memorie van Toelichting,
die dit ontwerp vergezelt en luidtj>Daar
over, dat hot arbeidsvermogen in den
boezem der natie, zonder bescherming
van overheidswege, aan zich zeiven over
gelaten, schade lijdt, bestaat thans weinig
verschil van gevoelen."
Wat de leden der Tweede Kamer in
de afdeeliügen hebben verklaard tegen
verschillonde artikelen te hebhen en welke
aanvullingen zij nog zouden willen, hopen
wij later ter anderer plaatse in ons blad
te vermelden.
Buitenland.
De ontmoeting te Kiel.
Het schijnt, dat Koning Eduard te Kiel
ook nog eene ontmoeting beeft gehad
met den Rijkskanselier. Het duurde, zegt
iemand in een der Rerlijnsche bladen,
anderhalf uur. En deze alweter zegt
verder, dat tusschen den Koning en den
zijn, dat de taal, die gedurende de ziekte
van haar vader, haar zoo ontsteld had,
een redelijken grond had
Bij die gedachte gevoelde Alice zich
beklemd. Zij verfrommelde den brief,
dien onbewuste bode des onheils en
dacht aan het schildpadden kistje. Kon
de inhoud daarvan betrekking hebben
op dezen brief? Haar vader had haarde
bewaring ervan met zooveel zorg aan
bevolen 1 Zou het mogelijk zijn, dat
Zjj rilde toen die gedachte bjj haar
opkwam. Neen, dat kon niet zijn Het
was niet mogeljjk, dat de onzinnige woor
den haars vaders betrekking hadden op
daadzaken. Om aan haar pijnlijken toe
stand een einde te maken, trok zij de lade
van haar schrijftafel open, nam het kistje
er uit en opende het dadelijk.
Doodsbleek verslond zij den inhoud der
papieren, die ze achtereenvolgens uit het
kistje nam. Nu en dan kon zij een uit
roep van ontzetting niet bedwiügen. Haar
handen beefden, haar boezem zwoegde en
haar trekken werden al strakker en strak
ker, hoe meer zij zich verdiepte iD die
bewjjzen der schande. De adem bleef haar
in de koel steken, toen zjj daar de onwe-
derlegbare bewjjzen van haar ondergang
zag. Zij scheen verpletterd, het was meer
dan haar onschuldige ziel kon verdragen.
Vader, vader, hebt gij zulk een ramp
over uw kind gebracht klonk het
smartelijk van haar lippen. »Ge hebt mij
iets toevertrouwd, dat mij ia het verderf
zal storten".
Met verwilderde oogen staarde zij naar
de papieren, die baar ten ondergang
moesten voeren, en op het kostbare kistje,
dat haar ten vloek werd.
Kanselier alle geschilpunten, die Duitsch-
land en Engeland verdeeld hebben ter
sprake zijn gekomen en elk misverstand
door die bespreking is vordwenen.
Wij vreezen, dat deze 7>welingeliehte"
man niet veel pleizier van zjjn orakel
taal zal hebben, want de zaak is, dat
men noch in Engeland, noch ook in
Duitscbland bijzonder tot eene toenade
ring genegen is. De Duitscbe bladen
waarschuwen hunne lezers, om niet te
veel van de ontmoeting te Kiel te ver
wachten. Zjj waarschuwen elkander en
anderen om de Duitscho vriendschap niet
aan Engeland op te dringen. Daarvan
is niets goeds te verwachten. De Engel-
schen, zelfgenoegzaam en hooghartig,
zien met minachting neer op de liefdes
verklaringen van het buitenland. Nu
reeds zegt de Timesdat men aan de
overzijde van het Kanaal wel met zekere
voldoening van de ontmoeting te Kiel
heeft vernomen, maar daaraan volstrekt
geene groote verwachtingen verbindt. Ed
verder, dat Engeland, hoewel het Duitsch-
land in 't geheel niet behoeft te vreezen,
toch bet oog zal moeten houden op den
aanwas der Duitsche vloot.
Het Armenische Comité.
Hot Armenische revolutionair comité
in Hintscbak, dat zich een jaar of acht
geleden zoo duchtig weerde, heeft zich,
met het oog op de Turksche wreedheden
in Armenië, opnieuw geconstitueerd. De
leiders hebben aan de gezanten te Kon-
stantinopel en hooggeplaatste particu
lieren een manifest gezonden, waarin ge
dreigd wordt met aanslagen op personen
en gebouwen, wanneer de Mogendheden
geen eind maken aan het Turksche wan
beheer. Het slot van het manifest verwjjst
Daar de Macedonische beweging. Het stuk
is opgesteld in roode letters en klaar-
blijkeljjk te Konstanlinopel gedrukt.
De nieüwe gouverneur van Finland.
Luitenant-generaal prins Obolenskytot
dusver verbonden aan het ministerie van
buitenlandsche zaken, is tot gouverneur-
generaal van Finland benoemd. De Czar
spreekt in een eigenhandigeo brief aan
Obolensky de overtuiging uit, dat er moge
lijkheid is, dat de tegenwoordige Finsche
instellingen blijven voortbestaan, maar
hjj maakt den nieuwen gouverneur-gene
raal een onbuigzame doorzotti' g van een
geleideljjke, zoo nauw mogeljjke aan
sluiting van Finland aan het Russische
rijk tot eersten plicht. De Czar legt er
nadruk op, dat de verdere bloei van
Finland en de toekomst van deszelfs in
stellingen afhankelijk is van de vraag of
een vreedzame gang van zaken er vasten
voet zal krjjgen.
Uit Marokko.
Voorbeelden trekken. Raissoeli is blik
baar op weg om school te maken. De
stam der Anghera's beeft den Sultan
schriftelijk de vrijlating van verscheidene
zijner in gevangenschap verkeerendoleden
geëischt, dreigende anders een Engelsch-
Daar lag alles bjj elkander.
Kwitanties van het gesticht San Sal
vatore", mompelde zij werktuigelijk. Ver
raad aan de vriendschap smeeken om
erbarming ging zij voort en legde
de toegevouwen papieren weder in het
kistje.
>0, hemel behoed mjjriep zjj kla
gend uit. »Trek uw hand niet van mjj
af, maar leid mjj op het rechte pad,
totdat ik een weg heb gevonden in dezen
doolhof van vertwijfeling en ellende. Be
hoed mjj, totdat ik verlossing uit mjjn
lijden gevonden heb."
Alice stond op, zette het kistje weer
in de lade, waggelde door de kamer en
door leed en smart overstelpt zonk
zij op een sofa neer, waar zjj bleef liggen.
Zoo bracht zjj het overige van den dag
door, zoo gingen de nachteljjke uren
voor haar voorbij. Toen de morgenzou
baar bestraalde, stond zjj werktuigelijk
op. Haar kracht scheen gebroken, haar
oogen stonden zonder glans en baar ge
laat had alle kleur en uitdrukking ver
loren. Zeker zou niemand in haar de
gelukkige erfdochter herkend hebben,
wier toekomst zoo schitterend schoon.
Acht dagen later bad Alice von Wald-
heim het kasteel Wallersbrunn verlaten.
Zonder van iemand afscheid te nemen,
zonder den grijzen geosteljjke te raad
plegen, had zij voor dag en dauw hot
rjjtuig laten voorkomen, en was, met
slechts weinig bagage, naar het posthuis
in de naburige stad gereden. Niemand
wist waarheen zjj vertrokken was.
Twee dagen later ontving haar voogd
een briof, waarin stond
»Bid voor mij," dat God mjj bescherme
man als gijzelaar op te lichten.
Volgens sommigen is aan den anderen
kant de stam der Beni-Arros verbolgen
op Raissoelidie met zijne gevangenen
Perdicaris en Varley, die ongeloovige
bonden, hun heiligen grond heeft ontwijd.
Derhalve veriaogen zij van hem een paar
Christenen om tot zoenoffer te dienen.
Do Europeanen te Tanger, zegt men
verder, vermaken zich inmiddels ondauks
hun bevend hart met weddenschappen
over den eerste, die nu weer zal worden
opgelicht.
GOES, 7 Juli 1904.
Bij het eindexamen voor huishoud
ster aan de Amsterdamscbe huishoud
school is o. a. geslaagd mej. F. A. Kake-
beeke van Goes.
Verplaatst roet ingang van 1 Juli,
de surnumerair dor posterijen en telegrafie
A. P. J. de Kiewity van Goes (pos', kan
toor) naar VTissingen (postkantoor); en
de klerk der posterjjon en telegrafie J.
A. Salomé, van Hansweert naar Oss.
Door het bestuur van den calami-
teuzen Stavenissepolder is benoemd tot
opzichter bij de buitengewone werken
aan het djjkvak iOud Keropenhofstede"
de heer M. v. d. Velde te Baarland.
De medische adviseur bjj de arbeids
inspectie in Nederland heeft zich dezer
dagen gewend tot de hoofdbesturen van
Het Roode-, Groene-en Witte Kruis, met
verzoek te willen bevorderen, dat in plaat
sen, waar fabrieken zijn gevestigd, cur
sussen worden gehouden om personen,
die daarvoor allereerst in aanmeiking
komen, onderricht te géven in het ver-
leenen van eerste hulp bjj ongelukken.
lerseke* In de Maandagavond ge
houden raadsvergadering werd voorge
lezen een bericht van mej. S. J. Sinke
dat zij hare benoeming tot lid der sebool-
verzuimcommissie aanneemt, en een van
den beer A. Hartoogdat bjj voor een
herbenoeming tot dat lidmaatschap be
dankt.
Door Ged. Si. werd medegedeeld, dat
het verzoek van den raad om ontheffing
van grondlasten voor het woonhuis van
het hoofd van school I (vroeger dokters
woning) is ingewilligd.
Van Ged. St. was mede ingekomen,
ter beoordeeling, eene door hen ontwor
pen salarisregeling voor de ambtenaren
van den burgerl. stand. In zooverre deze
op Ierseke toepasselijk is, wordt voor
gesteld een belooning van f 40 voor
den ambtenaar, uitsluitend belast met
de huwelijksvoltrekkingenvan f 160
voor den ambtenaar, belast met de overige
werkzaamheden, en van f 20 voor elk
der plaatsvervangende ambtenaren. De
belooningen, door den Raad bepaald, wa
ren f 50 voor de buweljjken en f 100
voor du andere werkzaamheden.
De regeling van Ged. Sr. hield dus
een totale verhooging in van f90. Een
paar leden maakten bezwaar tegen dit
nieuwe onverwachte offjr, doch wijl ver
zet waarschijnlijk toch niet zou baten,
in gevaar en mjj behoede voor onder
gang. Ik zal mjjn geboorteplaats wel Diet
terugzien
Verder bevatte de brief ren veront
schuldiging wegens haar vertrek en eenigo
beschikkingen omtrent bet dienstperso
neel.
Aan den rechteroever van don Tiber,
een weinig noordeljjk van Rome, lag het
beroemde krankzinnigengesticht San Sal
vatore, verscholen achter boschjes van
oljjven en notenboomen.
Die inrichting had een goeden naam.
Ongeveer vijftig jaar geleden was zjj ge
sticht door professor Palmare, een te
Rome hooggeschat geneesheer. Vier jarrn
daarna nam zjjn zoon do zaak over en
nu kreeg San Salvatore een algemeen
bekenden goeden naam. Sinds twee-en-
twintig jaren behoorde het gesticht aan
den tegenwoordigen directeur, dr. Carlo
Alfonso Rimoli, die bet destjjds had ge
kocht.
Als arts en directeur van San Salva
tore nam dr. Rimoli een glansrjjke po
sitie in. Talrjjke genezingen hadden zjjn
roem zelfs over de grenzen des lands
verbreid. Dokters, die aan zjjn inrichting
waren werkzaam geweest, werden met
voorliefde aan het hoofd van dergeljjke
gestichten geplaatst.
De orde, die in het huis heerschte,
de macht, die hij over zijn patiënten
bad en de tucht, die bij onder zijn dienst
personeel wist te handhaven, dienden om
zjjn roem nog te verhoogen. Zoo was
de tegenwoordige positie van dr. Rimoli.
(Wordt vervolgd.)