1904. N°. 77.
Zaterdag 2 Juli.
91sle jaargaug.
J
FEUILLETON.
Een edel hart.
GOGSGH
Do uitgave doz*<r Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, jf 09£5«
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Inzending van advepfentiën vóór 2 uren op den dag dep
uitgave.
De prjjs der gewone advertentiën ie van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10f
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de pit
slechts t w e e ai a a 1 berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesehe Courant". - Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
Zooals onze lezers zien, verschijnt onze
courant thans in eenigszins grooter for
maat. De groote toevloed van advertentiën
maakte, dat soms het redaetioneele ge
deelte moest worden besnoeid. Om dit
laatste zooveel mogelijk te voorkomen,
heeft de vennootschap besloten zich eenige
geldel jjke opofferingen te getroosten en
de courant, zonder verbooging van abon
nementsprijs, iets te vergrooten, in de
overtuiging, dat zij daarmede handelt in
den geest van de abonnó's en lezers van
de Goesehe Courant en van hen, die van
dit blad gebruik maken voor hunne
annonces.
Niettegenstaande de Goesehe Courant
bijna den eerbiedwaardigen leeftijd van
eene eeuw heeft bereikt en men du3 zou
denken, dat zij, wat het getal harer
abonnó's aangaat, haar hoogste punt zou
hebben bereikt, valt met ieder nieuw
kwartaal eene toename van dat getal te
constateeren, waaruit men mag opmaken,
dat de vrienden van ons blad vele zijn.
Wij nemen thans de vrijheid de courant
in dit nieuwe gewaad bij vernieuwing
in den steun en de medewerking van
hen, die haar een goed hart toedragen,
aan te bevelen.
GOBS, 1 Juli 1904.
Voor de betrekking van concierge
aan de Ambachtsschool alhier hebben
zich aangemeld 296 sollicitanten.
De vereeniging ter bevordering van
het Vrije ruilverkeer heeft weer eene
serie couverten uitgegeven, waarvan de
achterzijde bedrukt is met de volgende
waarheden
Wanneer bescherming doel treft, maakt
zjj de beschermde artikelen duurder.
Zij belet ons buitenlandsche goederen
te koopen, ook al zijn deze goedkooper.
Zij staat daarom gelijk met dwang van
staatswege om te koopen daar, waar alles
duurder is.
Naar de Nederlander verneemt, is
thans door do commissie van voorberei
ding voor het vaccine-ontwerp haar ver
slag, een vrij uitvoerig stuk, verzonden
aan den Minister van Binnenlandsche
Zaken, om dezen in de gelegenheid te
stellen desverkiezende met haar in over
leg te treden.
De medische adviseur bij de ar
beidsinspectie in Nederland heeft oen
beroep gedaan op de medewerking van
het Nederlandsche Roode Kruis, tot het
Uit het Duitsch.
Onder de landgoederen in 'tschoone
dal van de rivier de Leitha trekt de heer
lijkheid Waller8brunn vooral de aandacht
wegens de uitgebreidheid der bezitting
en de schoone gebouwen.
Een der vorige bezitters uit het geslacht
der baronnen Von Erlenburg haderzjjn
genoegen in gehad het kasteel zoo fraai
mogelijk te laten verbouwen. Ook het
park en den tuin getuigden van zijn zin
voor schoonheid.
Thans behoort de bezitting aan baron
Felix von Waldbeim, die sedert twintig
jaron op het kasteel woont. Hij volgde
baron Max von Erlenburg op en was in
dien tijd in den omtrek gaarne gezien
wegens zjjn aangename manieren.
De naam Von Erlenburg raakte alzoo
in vergetelheid. Onder de hoogbejaarden
werd die naam nog weieens genoemd on
het hoofd geschud over den ondergang
van dit machtige geslacht maar het
jonge geslacht kent alleen den naam
van den tegenwoordigen baron, van wien
eigenlijk niemand weet te zeggen in welke
familiebetrekking hjj stond tot baron Max
von Erlenburg. Niemand twijfelt echter
of Felix von Waldheim de rechtmatige
bezitter is van de heerlijkheid Wallers-
brunn, wie zou ook betwjjfelen of de
schoone Alice zijne dochter zal een
maal het landgoed erven
Zelden had iemand zooveel geluk in
het leven als baron Felix, maar ook hij
zag zjjn gelukszon tanen* Niet dat zjjne
zoo mogelijk openen van cursussen ter
onderrichting, meer speciaal van fabrieks-
werklieden, in het verleenen van eerste
hulp bij fabrieksrampen.
In werkplaatsen en fabrieken moeten,
volgens de voorschriften van de wetten
op den arbeid en de veiligheid steeds
verband- en andere onmisbare hulpmid
delen voorhanden zjjn, om bij plotselinge
bedrijfsongevallen de slachtoffers onmid
dellijk te kunnen helpen en c.q. een
eerste verband aan te leggen.
Om echter eenige zekerheid te waar
borgen, dat deze, voor het verdere ver
loop van een verwonding of verminking
van zooveel beteekenis zjjnde eerste hulp,
niet slechts zonder verwijl, maar tevens
naar den eisch worde verleend, oordeelt
de adviseur het evenzeer noodig, dat er
in de fabrieksgebouwen, soms met hon
derden arbeiders gevuld, behalve verband
middelen enz., ook steeds enkele personen
aanwezig zgn, voldoende en handig ge
noeg geoefend in het gebruik en het toe
passen dier middelen bij eenige bedrjjfs-
ramp.
En oin nu in zgn pogingen ter voor
ziening in de behoeften aan dergelijke
helpers in fabrieken en werkplaatsen zoo
veel mogelijk te slagen, beeft de medische
adviseur denhoofdzakelijk moreelen,
steun en, zoo mogelijk, verdere mede
werking verzocht van het Nederlandsche
Roode Kruis.
In verband met een en ander heeft
het hoofdcomité van het Ned. Roode
Kruis zich gewend tot de besturen van
de plaatselijke comités der- vereeniging,
met verzoek om aan het openen van cur
sussen voor eerste hulp bij ongelukken
mede te werken en de voortzetting er
van te helpen verzekeren.
Het hoofdcomité laat de plaatselijke
besturen in de regeling dier cursussen
geheel vrjj.
Provinciale Staten.
Het Bestuur van den Bond tot be
scherming van den trekhond in Neder
land heefc zich tot de Staten dezer Pro
vincie gewend met het verzoek om in
het Provinciaal Reglement op de wegen
en voetpaden ten aanzien van het houden
van trekhonden en het rijden met hon
denkarren dergelijke bepalingen vast te
stellen als thans reeds in de Provincie
Zuid-Holland van kracht zgn.
Daar de tijd Ged. Staten ontbroken
heeft, om tijdig een praeadvies in te dienen,
stellen zij Prov. Staten voor hen diligent
te verklaren.
Wegens het verband tussehen dit adres
en het vroeger bij Ged. Staten ingekomen
verzoek van het bestuur der afdeeling
Zeeland der ♦Nederlandsche Vereeniging
tot Bescherming van Dieren", om alle
hondenkarren te voorzien van een num
mer, geven zij in overweging de bohan-
deling van het daaromtrent gedaan voor
stel aan te houden en deze zaak andermaal
in hunne banden te stellen.
bezitting door onheilen werd getroffen,
maar de dood de vijand der geluk
kigen strekte zijn hand uit naar het
geslacht Von Waldheim. Drie jaar ge
leden stierf de echtgenoote van den baron
en nu lag hij zelf op het ziekbed uit
gestrekt, lijdende aan longtering, een
erfelijke kwaal in zijn familie.
Felix von Waldheim had gaarne zgn
halve vermogen gegeven om zijn leven
nog een paar jaren te verlengen, maar
geen hoop De dood naderde met rassche
schreden.
Weer was de nacht voorbijgegaan. Het
was nu dag een heerlijke lentedag
maar de vreugde, die allerwegen in de
natuur heerschte, vond geen weerklank
in het kasteel Wallershrunn. Iedereen
op het kasteel scheen te begrijpen, dat
bet stervensuur van den baron weldra
zou slaan. Men vermeed daarom met zorg
alle drukte en gedruischoveral zag
men bedrukte gezichten, ieder gevoelde
dat de dag treurig zou eindigen.
Toch wist niemand de mate van treurig
heid te gissen, en niemand heeft die
later geweten dan Alice. Niemand wist
welke zielesmart den landheer in zijn
stervensure tot waanzin dreef en dat de
trees voor de gerechtigheid des Hemels
hem ontzettende dingen deed openbaren.
Hij lag daar als een zondaar, die om
genade smeekt. Maar sprak hij in waan
zin Deed de ziekte hem zoo zwaar
lijden, dat zijn verstand verbjjsterd werd
Dit laatste was moeiljjk aan te nemen
bij een teringlijder en toch lag hij
doodeljjk afgemat met vaalbleek gelaat
in een leunstoel en keek peinzend naar
het purper der ondergaande zou. Zijn
borst ging zichtbaar op on neer, de adem
stokte hom in de keel. Het scheen of
Kunst en Wetenschap
Deze week is voor Goes eene van
muzikaal genot.
Eerst hadden wij Zondagavoud in do
sociëteit V. O. V. een concert von het
Middelburgsche schutterseorps, onder di
rectie van den laitenant-kapelmeeeter
Morks. Do ondernemingsgeest van den
kastelein der sociëteit is bet, waaraan
hot publiek het te dan kon had, dat het
concert plaats had, en het is te hopen,
dat, nu de onderneming geen fioantieel
nadeel tengevolge heeft gehad, men nog
eens weer eene poging zal wagen om den
heer Morks met zijn kapel hier to krijgen.
Want de uitvoering was uitstekend. Het
was een vroolijk programma, waarvan
de nommers daarenboven elkaar vlug
opvolgden. Dat is ook eene verdienste.
Het publiek was dan ook zeer voldaan
en zou in nog dankbaarder stemming
naar hui6 zijn gekeerd, indien het weder
het had willen veroorloven, dat het con
cert in den tuin had kunnen plaatshebben.
Dan zou vermoedelijk het bezoek nog
grooter zgn geweest.
Het tweede evenement op muzikaal
gebied, was van vocalen aard. Wij be
doelen de tweede uitvoering van »Bet
Goesehe Mannenkoor", Woensdagavond
in de concertzaal d^r sociëteit V. O. V.
voor een vrij talrijk publiek gegeven.
Het was een voortreffelijk voorbereid
concert en het algemeen oordeel was dan
ook, dat er terdege moet worden gestu
deerd, wil men een effect verkrijgen als
dit Mannenkoor Woensdag heeft bereikt.
Tot onze spijt konden wij slechts het
tweede gedeelte van het concert bijwonen,
maar van dat gedeelte kunnen wij ge
tuigen van het koor, hoe het krachtig
en welluidend en vrij zeker was, zich
zelf en zijn directeur, den heer Liesge
lijkelijk eerende.
Eene goede gedachte was het om de
medewerking van een paar dames-solisten
te vragen een mannenkoor loopt anders
vooral bjj een uitgebreid programma
gevaar van wat eentonig te worden. En
Goes is gelukkig te prjjzen, dat bet zulke
krochten in eigen stad bezit.
Mej. C. van Dalen zong de alt-solo in
Brahms'1 Rhapsodie" en vooral in het
ensemble klonk haar stem vol en mooi.
Maar wij hebben van de dames niet veel
te zeggen, bekend als zij zgn bij het
Goesehe muziekminnend publiek.
Mejuffrouw J. Goemans zong, onver
moeid, en met heldere stem tal van lie
deren, waarvan de vertolking boven ODzen
lof is verheven.
De dames werden dan ook luide toe
gejuicht, evenals het koor na elk nommer
en de directeur om zijne leiding niet
alleeD, maar ook om de meesterlijke wijze,
waarop bij zijn ♦Feierlicber Marsch" op
de piano voordroeg.
Het Goesehe mannenkoor heeft bewezen
recht van bestaan te hebben en is een
aanwinst te noemen op muzikaal gebied
in Goes.
hij wilde uitspreken, hetgeen er in hem
omging, maar de hevige piju belette hem
dit Hij bleef onbewegelijk liggen ea
slechts 'n zucht ontsnapte aan zgn be
klemde borst. Groot moest zgn lijden
zgn en zeer zwaar scheen bet hem te
vallen de rechte woorden te vinden, waar
mede hij vergiffenis en verzoening wilde
verwerven.
Thans was de slrijd ten einde, hij
wendde het hoofd en riep met bevende
stem ♦Alice
Vol liefderijke bekommering rustte de
blik van bet meisje op haar vader.
♦Alice", herhaalde hij en stak zijn dorre
hand naar zgn kind uit »Bid voor
me, AliceSmeek den hemel om erbar
ming voor de zware zonde, die op mij
drukt."
Met ontzetting en vrees greep Alice
do toegestoken hand zij ontstelde hevig
door de woorden, die haar vader in ijlende
koorts (naar zij meende) gesproken had.
«Hoor je wel, Alice vroeg de baron
nogmaals met trillende stem. *Smeek dan
met mij om erbarmingJe weet niet
hoeveel ik lijd, je begrijpt niet welke
smarten mijne ziel verduren moet."
Alice voelde de tranen in haar oogen
opwellen en drukte vol medelijden een
kus op de klamme vingers van haar
vader.
♦Ik bid God, dat Hg uwe zonden moge
vergeven. Stel uw vertrouwen op Hem,
vader!" zeide het meisje ontroerd. ♦De
liefde uwer dochter
De liefde mijner dochter," riep de
baron hartstochtelijk uit. ♦Van de doch
ter, wier hoofd ik met schande ga be
iaden... die door mijn misdrjjf tot ar
moede zal vervallen, terwijl mjjn ziel
voor eeuwig
Buitenland.
Wilhelm II en Eduard VII.
In de zoogenaamde ♦Kieler week" heb
ben de Duitsche keizer bd de koning van
Engeland als diens gast de zeilwedstrijden
te Kiel bjjgewoond. De koning is, zjjn
verjaardag te Londen er aan gevende,
met de Victoria and Albert Daar Kiel
gestoomd om zgn lieven neef en ambt
genoot te begroeten. Men weet, dat de
keizer aan zulke ontmoetingen gaarne
grooten luister bjjzet en bij heeft koning
Eduard dan ook ontvangen te midden
van een kring van Duitscbe priosen en
prinsessen. Ook de Rijks-kanselier eD
ettelijke andere Pruisische ministers wa
ren tegenwoordig.
De Duitscbe bladen zgn 't er niet eens
over of deze ontmoeting tussehen den
oom en den neef eene politieke beteeke
nis heeft. De Kölnische Zeitung, die gaarne
orakelt, sprak geheimzinnig van zeer be
langrijke politieke gebeurtenissen, die te
Kiel zouden plaats hebben. Maar de
Norddeutschenog meer officieus blad en
dus nog beter op de hoogte, wilde niets
weten van politieke combinaties en sprak
van een familiebezoek.
Nochtans, het is niet geheel zonder
beteekenis, als koning Eduard, in ant
woord op eene tafelrede van den keizer,
zegt te hopen, dat de Duitscbe en de
Engelsche vlag, als te Kiel, altijd naast
elkander mogen wapperen om den vrede
te bandhaven, niet alleen in Duilscbland
en Engeland, maar ook bij de andere
volken.
Met weet hoe velen in Engeland met
leede oogen de uitbreiding der Duitsche
vloot hebben gezien en daaraan alles
behalve eene vredelievende beteekenis
hechten.
Voor 't overige weet men wat te den
ken van de vredelievende betuigingen bij
gelegenheden, als die te Kiel geuit. De
algemeene toestand wordt daardoor niet
gewijzigd en de volken hebben ook iets
te zeggen tegenwoordig.
Dat vindt men ook in Rusland, waar
de ontmoeting in Kiel ook de aandacht
beeft getrokken. De Moskowia Wjedomosti
vestigt er de aandacht op, dat Engeland
overal in do wereld in Perzië, Ma
cedonië, Japan en Thibet Rusland zoo
veel mogelijk tegenwerkt, dat bet geen
oogeDblik te vertrouwen is en dat Duitscb-
land dit ook wel weet. Voor Duitschland
heeft Ruslands vriendschap waarde tot
eene innige verstandhouding met Enge
land zal het «.toch niet komen. En van
de gewichtige staatkundige gebeurtenis
sen, waarvan de Köln. Zeitung droomt,
gelooft het blad niets. Hot Russische blad
zal wel gelijk hebben, maar dat is geen
reden, waarom de Keizer en de Koning
zich te Kiel niet eens zouden amuseeren,
eikaars pakjes aantrekken en elkaar zoe
nen, dat een Nederlander, die aan dit
laatste onder mannen niet gewend is, er
wee van wordt.
Vader, vader
♦Voor eeuwig verloren is."
Vader!" riep Alice ontsteld uit.
Angstig hield zij haar oogjn op den
baron gevestigd. Ofschoon zij sedert
eenige weken dergelijke woorden reeds
meermalen geboord had en ze als oen ge
volg van den ziektetoestand beschouwde,
werd het haar toch bang om het hart,
toen zjj die uitdrukking van wilde ver
twijfeling op het gelaat baars vaders zag
zij beefde. Eenige oogenblikken
bloef zij onbeweeglijk zitten, toen zonk
baar boofd op baars vaders knieën en
begon zij bitter te ween en.
Alice wij moeten weldra schei
den Alice
♦O, vader
»De dood wenkt mijHeb mode
lijden wees barmhartig Wallers
hrunn het landgoed
♦Spreek toch zoo niet, vader."
Het moet er uit, AliceWallers-
brunn het landgoed is mjjn
eigendom niet 1"
Hij kermde en keek in ademlooze
spanning naar het gelaat zijner dochter,
die hem met diep medelijden aanzag.
Versta je mij nietAlice stot
terde bij. t>Wil je mg niet verstaan? Is
de vloek waarmoe ik je belaad
♦Neen riep Alice uit, rgeen vloek
kan de liefde mjjns vaders op mgn hoofd
doen nederdalen."
Het matte hoofd van den landheer
zonk terug in de kussens van den leun
stoel. Zgn oogen konden wegens het be-
wustzjjn van schuld den reinen blik van
zgD dochter niet verdragen.
Na eenige minuten hervatte hg
♦Niet een liefhebbend vader legt zgn
hand op uw hoofd, maar een zondaar,
De Dreïfus-zaak.
Kapitein Dautrich, in de militaire ge
vangenis der Cherche-Midi te Parijs op
gesloten onder de beschuldiging van
valschheid in geschrifte, gepleegd toen
de justitie in zijn boeken het bewijs kwam
zoeken der subsidies, aan Czemuski ver
strekt, voor diens anti-Dreyfusistische
getuigenis te Rennes, heeft gezelschap
gekregen. Nog drie andere officieren zgn
naar de gevangenis gebrachtluitenant
kolonel Rollin, kapitein Francois en ka
pitein Maréchal. Zij waren als getuigen
in de Dautrich-z&ok door den rechter
van instructie naar de gevangenis ont
boden. Na hen gehoord te hebben, heeft
de rechter hen gearresteerd. Zij zgn be
trokken in de intrigues met Czemuski
hetzij in de gelukte pogingen om dezen
tegen Dreyfus te doen getuigen, hetzij
in de middelen, te baat genomen om het
onderzoek vau comin'ssaris lomps te doen
mislukken.
Minister André schijnt vast besloten,
der justitie al de officieren over te le
veren, die na de amnestie-wet zgn voort
gegaan met het geniepige domperswerk.
De Engelschen in Thibet,
Voor het verschijnen bij de poorten
van het lot nu toe ontoegankelijke Thibet
kan men verschillende redenen opgeven
de drang van den onderkoning van Indië
om ook eens iets te doen, om ook als
goed imperalist iets bjj te dragen tot
het wereldrijk, de neiging om Rusland
tegen te werken, de niet ongegronde
vrees, dat de Thibetaanscbe priesterstaat
zich onder bescherming zou stellen van
den Czar. Maar de zaak is, dat de blanken
het nu eenmaal niet kunnen verdragen,
dat ergens ter wereld menschen wonen,
die zich niet met hen willen inlaten.
Als de anderen niet beschaafd willen
worden en zich afsluiten, dea te erger
voor hen, want dan zal men hen met
een bloedend hart natuur!jjk moeten
dwingen. Desnoods zal men hen verdelgen
tot eer van de beschaving.
De Thibetanen moesten wei den eenen
of anderen dag aan de beurt komen. Het
geheimzinnige Thibet was juist door die
geheimzinnigheid aantrekkelijk. Nu zou
Engeland dan eens op groote schaal eene
expeditie uitzenden, doch neen, van eene
expeditie sprak men Dietmen sprak van
eene missie, van een wetensehappeljjken
ontdekkingstocht.
Natuurlijk wapende uien de vreedzame
ontdekkingsreizigers behoorlg k. Met gene
raal Macdonald ging ook kolonel Joung-
husbandook een militair, maar vooral
een diplomaat. De ♦vreedzame missie"
zou vooral moeten onderhanleien. Men
meende to weten, dat de Thibetaren bet
juk der Lama's moede waren, dat on-
eenigheid bestond tussehen den Dalaï
Lama te Lhassa en den Tasbi-Lama to
Tashikampo, en een goed diplomaat zou
van dien toestand partjj kuunen trekken.
Nu, nadat men met veel moeite bijna
onoverkomeljjke bezwaren was te boven
wiens misdrijf zwaar op je zal drukken.
Ik ben arm en kan je niets nalaten.
Alles wat ons hier omgeeft, behoort, aan
een ander. Ik laat je niets na dan de
schande, die op je arm onschuldig hoofd
zal neerkomen."
Alice beefde en riep snikkend uit
♦Spreek zoo niet, vaderIk weet, wel
beter, gij hebt geen kwaad gedaan
Een trek van onbeschrijfelijke bitterheid
vloog over het gelaat van den baron.
♦Dat gave de hemel! riep hg. ♦Maar
ik zie bet oogenblik naderen, waarop de
naam Von Waldheim aan de schande ?al
worden prijsgegeven. De inhoud van dat
kistje daar zal mgn misdrgf aan het
licht brengen
Hij rustte een oogenblik en vervolgde
toen
♦Alice, mgn dochter, neem dat kistje
als ik dood ben. Uw onbedorven bart
zal je voorschrijven, wat ge met den
inhoud moet doen, en wellicht zal hjj,
dien ik mishandeld en benadeeld heb,
mij eenmaal vergiffenis schenken."'
Alice zeide niets, maar keek 'zwijgend
naar een schildpadden kistje, waarmede
haar vader zich dien morgen had bezig
gehouden.
♦Zweer, Alice, dit kistje nimmer uit
je handpn te geven Zweer, dat gij het
voor ieders oogen zult verbergen en den
inhoud eeuwig geheim zult houden."
Tranen druppelden langs de wén^n
van het meisje; zij meende, dat haar
vader krankzinnig was geworden.1
♦Ik zweer, dat ik het kistje zal bewaren
en don inhoud geheim houden," sprak
ze eindelgk.
Wordt vervolgd.j