Dinsdag 22 Maart
94" jaargang.
1904 JM°. 35.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel
FEÏÏILLITÖN
De Gouverneur.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, Bt25.
Afzonderlijke nommorB 5 cent.
Inzending van advertentiën voor 2 uren op den dag dep
uitgave.
De prgs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel moer 10 ct.
Bjj directe opgaaf vaD driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prgs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, hu welp ka- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
De ministers aan het opruimen. In de Haagsche
Kroniek der N. Gr on. Ct. leest men, na eene be
schouwing over hetgeen de Eerste Kamer ten aanziei
van het wetsontwerp tot wijziging der wet op hot
hooger onderwijs zal beslissen, het volgende
«Intusschen is het zeker, dat de regeering geens
zins gerust is op den afloopdat zij het moge
dan om de hooger onderwijs-, drank- of tariefwet
zija haar einde zelf ziet naderen. En dat is zoo
waar, dat men het in de ministeriëele bureaux
begint te ontdekken. De ministers maken met allerlei
zaken, die zg zich verplicht rekenen in hun ministe
riëele leven tot afdoening te brengen, veel haast
er is iets merkbaar van die zenuwachtige zucht
naar «opruiming", die gewoonlijk het einde van
een Kabinet voorafgaat.
»Want indien de Eerste Kamer de wet op het
hooger onderwijs mocht verwerpen, dan schijnt de
rogeering beducht, dat niets meer baten kan en dat
zij voor een ander Kabinet plaats zal moeten maken.
De ontbinding van ons Hoogerhuis zal wel niet als
redmiddel worden aangegrepen, wijl men meer en
meer tot 't besef komt, dat daarin geen beil is te
vinden. Wie de angstkreten hoort, in de ministerieel©
pers aangeheven over de komende Statenverkiezingen,
vooral met opzicht tot Zuid-Holland, zal begrijpen
dat de premier voor het krasse middel der ont
binding terugdeinst. Er is heel weinig boop op
succes langs dien weg en speciaal in onze provincie
rekent men do kansen vrijwel verkeken op eene
overwinning. Veeleer verwacht men, dat de gewes
telijke vergadering van Zuid-Holland weder zal
»om" gaan en daarmede tevens, in de naaste toe
komst, de Eerste Kamer."
GOES, 21 Maart 1904.
Jl. Vrijdagavond hield de liberale kiesvereni
ging «Vooruitgang" alhier in do «Prins van Oranje"
een vergadering, tot het kiezen van twee candidaten
voor den gemeenteraad, ter vervanging van dhrn.
Ramondt en Ochtman. Bij de opening der vergade
ring sloeg de voorzitter, dbr. W. Kakebeekeeen
terugblik op het vole goede, dat beiden èa als raads
leden èn als weihouders, zoo langeD tijd in het
belang der gemeente hebben verricht. Hij bracht
hun daarvoor de hulde van het bestuur en, blijkens
de instemming, die zijne woorden vonden, ook van
de leden der vereeniging en gaf het voornemen te
23
Roman van Ludwich Habicht.
Nu door de ruwe hand van het noodlot de sluier
vaaeengescheurd was, die Helena's heiligste gevoe
lens bedekt had, vond zij het zelfs eene verademing
om op te biechten, wat er in haar omging. Den
rechtsgeleerde was het optreden van die anders
zoo fiere en gereserveerde vrouw een raadsel. Hij
begreep er niets van, dat zij het geheel niet onder
Stoelen of banken stak, dat zij in haar jeugd al
met Sthal gedweept had en dat zij nu nog liefde
voor hem voelde. Volgens zijne ideeën moest elke
vrouw van goeden huize in oen dergelijk geval
zelfs het flauwste gevoel van genegenheid min
achtend negeeren en den jongen man voor een
onbeschaamden rekel uitmaken, die een streDge straf
had verdiend, omdat hij het gewaagd had, zijne
oogen op te slaan tot een gravin ook ai was
er voor dien tijd tusschen hen een kleine roman
afgespeeld. De oude heer zag de lijst zijner vrouwe
lijke kennissen na en moest zich zelf bekennen,
dat geen van haar zoo maar, zonder complimenten,
haar hart had uitgestortHoe goed hij ook thuis
was in zijne acten en ofschoon hij zich verbeeldde
de wereld te kennen, kende hij toch de diepte van
•en eeht, edel vrouwenhart niet, dat steeds nog
edeler en grootscher blijkt te zijn dan de groot©
menigte vermoedt.
Ja, tot groote verbazing van den rechter ging
de gravin nog verder. Toen hij zijne maatregelen
wilde nemen om Rudolf onmiddellijk naar de ge
vangenis, of ten minste naar het stedelijk zieken
huis te doen vervoeren, verzette zij zich daar zeer
levendig en met veel geestkracht tegen. Zijn schuld
was nog niet bewezen, zei zij en zij zou niet dulden,
dat de zwaargewonde vervoerd werd, voordat zijn
lichaamsgesteldheid het toeliet. De dokter kwam
er ook tegen opeen vervoer zou zijn leven in
gevaar brengen, en dus moest de rechter zijn idee
laten varen, al was het ook met tegenzin.
Zonder op het hoofdschudden barer bedienden
te letten, schonk zij Rudolf nu al haar aandacht
ja, zij zat zelfs uren lang aan zjjne legerstede,
kennen aan beiden een adres van dankbetuiging
te zenden, waarmede da leden der vereeniging zich
gaarne vereenigden. Vervolgens deelde hij mode,
dat Prof. Van der Vlugt is uitgenoodigd voor de
vereeniging als spreker op te treden, doch dat op
deze uitnoodiging nog geen antwoord is ontvangen
en dat het ledental der vereeniging steeds toeneemt
en reeds in de veertig bedraagt.
Alvorens over te gaan tot het noemen en bespreken
van candidaten, werd een schrijven gelezen van de
antirov. kiesvereeniging «Nederland en Oranje"
aan bet bestuur van Vooruitgang", luidende als
volgt
Mijne Heeren,
Het bestuur der anti-revolutionaire kiesvereeni
ging «Voor Nederland en Oranje" alhier, stelt u
voor met het oog op de aanst. verkiezing van twee
leden \an den Raad, uwe vereeniging te adviseeren
slechts één candidaat te proclameeren. Onzerzijds
zou dan hetzelfde worden voorgesteld aan de kies
vereeniging «Voor Nederland en Oranje" en «Groen
van Prinsterer."
Do bedoeling zou zijn stemming te voorkomen
en den candidaat, die uwe vereeniging en onze ver
eeniging stelde naar eigen keuze, van beide zijden
onbestreden te laten.
Dewijl onze kiesvereeniging reeds morgen (Vrij
dagavond) vergadert, verzoeken wij u beleefd voor
Vrijdagmiddag te berichten of uw bestuur met dit
voorstel wil meegaan.
Tot ons leedwezen konden wij u niet spoediger
hierover schrgven.
Inmiddels verblijft met de moeste hoogachting,
namens «Voor Nederland en Oranje",
De loco-Voorzitter, De Secretaris,
J..BUIJZE. A. S. J. DEKKER.
Hierop is, met volkomen instemming der ver
gadering, door het bestuur van «Vooruitgang" het
volgende geantwoord
Mijne Heeren,
In antwoord op het voorstel, vervat in uwe go-
eerde van gisteren, hebben wij de eer u mede te
deelen, dat wij ditmaal geen redenen kennen, die
er ons toe zouden kunnen leideD, om gevolg te
geven aan uw verzoek om aan de ledenvergadering
onzer vereeniging voor te willen stellen, slechts
één candidaat aan te wijzen voor do a. s. ver
kiezing van twee leden voor den Gemeenteraad.
De beide open gekomen plaatsen waren door onze
toen hij zich in den beginne nog steeds in levens
gevaar bevond en slechts zelden ontwaakte uit zijn
doffen slaap.
Eerst toen de gewonde weer geheel tot bewust
zijn was teruggekeerd, liet ze zgne verpleging aan
anderen over en betrad slechts zoo nu en dan de
ziekenkamer om naar zijn toestand te informeeren.
In een paar dagen was Stabl hard vooruitge
gaanzijn jeugd hielp flink mee in het genezings
proces en de gravin zag met kloppend hart het
oogenblik naderen, waarop men haar don zieke zou
ontrukken en hem in de gevangenis werpen. Zij
had liever gewild, dat zijn genezing wat langzaam
gegaan was.
Over het 6ombere verleden en nog somberder
toestand spraken zij geen van beiden een enkel
woord, maar de gravin wist nu toch, dat Rudolf
volmaakt onschuldig was. Als zij hem in zijne kalme
oogen keek, als zij zag hoe opgewekt zijn gezicht
stond, dan zei zij tot zichzelf: «Dat gezicht kan
niet liegen hg zou mg niet zoo kalm kunnen aan
kijken, als hij eon moord op zijn geweten had en
bij zou mij ook zijn schuld al bekend hebben."
Hoe meer het oogenblik naderde, waarop Rudolf
naar de gevangenis gebracht zou worden, des te
onrustiger werd zij. De dokter had haar gezegd,
dat hij zich weldra niet meer zou kunnen verzet
ten tegen het vervoer van Rudolf, want hij was nu
al zooveel beter, dat tegenstand niet overeen zou
komen met zijne principes. Hg zou haar dus ont
rukt worden en nu eerst voelde zg hoe dierbaar
hij haar was geworden, hoezeer zij zich aan hem
gehecht had. Zij moest hem redden, of ten minste
alles doen om zijne onschuld te bewijzeD. In hare
gedachten ging zij nog eens al die sombere ge
beurtenissen na en onwillekeurig moest zij daarbij
aan Wanda denken. Zij kon zich maar niet los
maken van het idee, dat dat meisje betrokken was
in 't ongeluk, dat zij misschien het middel bezat
om het geheimzinnig weefsel, dat den plotselingen
moord van den graaf omgaf, te verscheuren. Her
man moest haar het een en ander vertellen over
zijn meisjodoor die gedachte geleid liet zij hem
bij zich komen. Hij zag er erg bleek en terneer
geslagen uit en moest werkelijk erg gehecht geweest
zijn aan zijn meester, dat hij zich zijn dood zoo
aantrok.
«Is u niet een schoolvriend van Stahl vroeg
partijganooten bezet en wij meenen, dat het op
onzen weg ligt en ouzo plicht is te pogen die
zetels voor de liberalen te behouden.
Het bestuur van «Vooruitgang",
W. KAKEBEEKE, Voorz.'
W. TEMPERMAN, Secr.
Daarna werden tot candidaten gestald de heeren
I. D. Fransen van de Putte met algemeene en
J. C. H. Hollmann met 13 van de 16 stemmen.
Beiden hebben de caudidatuur aangenomen.
Aan het bestuur werd overgelaten te bepalen
wie der candidaten zal gutwld worden in de plaats
van dbr. Ramondt, die zon aftreden in 1905 en
wie voor die van dhr. Ochtmanwiens mandaat
eerst in 1909 zou geëindigd zgn.
Met een aansporing voor de gestelde candidaten
propaganda te maktn sloot de voorzitter de bij-
eenkomst.
De antirevolutionaire kiesvereeniging «Voor Ne
derland en Oranje" stelde in hare vergadering van
Vrijdag jl. candidaat voor den gemeenteraad de hh.
Janus de Jonge Jz. en Jacob Visser, met 24 van de
26 stemmen. Zij hebben de candidatuur aanvaard
en de vrg-antirevol. kiesvereeniging «Groen van
Prinsterer" zal deze candidaturen krachtig steunen.
Jl. Zaterdag werd in «de Prins van Oranje"
alhier eene algemeene vergadoring gehouden door
aandeelhouders en belangstellenden in de oprich
ting van eene Zeeuwsche superphosphaat-fabriek.
Een honderdtal personen waren aanwezig, afkom
stig uit alle deelen van Zeeland, van de Zuid-Hol-
landsche eilanden en uit Westelijk Noord-Brabant.
De voorzitter der commissie van voorbereiding,
dhr. Vorsterman van Ogen, deed mededeeling van de
pogingen, die reeds zijn aangewend om tot de
stichting te geraken en van den uitslag daarvan.
Hij bracht daarbij onder de aandacht, dat ten ge
volge van die pogingen bij de verschillende aan
bestedingen de prijzen van de kunstmeststoffen
aanzienlijk lager zijn geweest dan het vorig jaar
door die prijsverlaging hebben de fabrikanten ge
tracht belanghebbenden af te houden van het ne
men van aandeelen. Mocht de fabriek er niet ko
men, dan zullen zg zich door verhooging der te
genwoordige prijzen het volgende jaar wel weten
schadeloos te stellen voor de mindere winsten van
dit jaar. Een geopperd bezwaar, dat de grondstoffen
de gravin, want in haar ongeduld moest zij recht
op haar doel afgaan.
Herman zag er eerst iotwat verstrooid uit, maar
nu schrikte hij als een hollend paard, dat men plot
seling bij de teugels vasthoudt. «Ja, zeker, rapvrouw
de gravin," zei hij snel, alsof hij zijne verstrooid
heid wilde goed maken, «en ik heb erg veel mede
lijden met dien jongen." Zgn vol breed gezicht
drukte nu een groote belangstelling uit.
Dan zult u zekor niet de raoening uwer collega's
deelen, dat Stahl zich aan een dergelijke misdaad
schuldig heeft gemaakt," riep de gravin levendig uit.
«Ik weet het niet, ik geloof het niet," mompelde
Herman.
«Help mij dan om zijne onschuld te bewijzen,"
vervolgde de gravin, stond op en vroeg, terwijl zij
met haastige schreden in de kamer op en neer liep
«Waar waart gij dien avond? Bij uw meisje?"
Het was Herman niet mogelijk een antwoord te
geven, de vraag kwam te onverwacht. Maar toen
hij de heldere oigen der gravin onderzoekend op
zich zag rusten, beheerschte bij zichzelf en zei met
veel moeite «neen, mevrouw de gravin."
Heiena's aandacht was opgewektwat had hij
Wist hij iets van het geheim van den graaf en
was zijne jalouzie daardoor opgewekt «Zijt ge niet
op een goeden voet met uw meisje vroeg ze.
«Zeker wel, mevrouw de gravin", antwoordde
hij haastig, «we gaan binnen kort trouwen, want
ik kan niet buiten haar." Met de hem aangeboren
slimheid voelde hij dadelijk, dat hij alles moest
doen om de wereld en voor alles de verstandige
scherpziende gravin te doen gelooven, dat hij op
een zeer goeden voet was met Wanda.
De gravin was in hare gedachten verdiept en
zoi meer tot zichzelf dan tot Herman
«Dan moet ik er toch eens met Wanda over
spreken." Als zij op dat oogenblik niet toevallig
haar oogen had opgeslagen, zou zij niets gemerkt
hebben van de opwinding, die zich van den jongen
man meester gemaakt had. Hij werd doodsbleek,
zijn breedo borst ging onrustig op en neer, zgne
groote oogen rolden heen en weer en zijn gansche
lichaam trilde. Tevergeefs trachtte hij de onsteltenis
te onderdrukken, die zich van hem meester ge
maakt had.
«Neem me niet kwalijk, mevrouw de gravin,"
mompelde hij, «ik heb tegenwoordig zoo'n last van
niet zouden verkrijgbaar zgn, is denkbeeldig, daar
phosphaten, voor de fabricage noodig, een gewoon
handelsartikel zgn. De commissie had dan ook de
verklaring verkregeD, dat door een der grootste
zwavelfabrjeken gedurende vgf opeenvolgende jaren
aan de op to richten fabriek zwavelzuur zal kunnen
worden geleverd onder gelijke voorwaarden als aan
andere fabrieken.
Vervolgens deelde hij mede eene berekening van
de jaarlijksche kosten eener fabriek, die 10 millioen
KG. superphospbaat per jaar kan leveren. Hij kwam
tot een som, ruim geraamd, van f216000, zoodat de
baal auperphosphaat van 100 K.G. zou komen op
f2.16 en aai. superph. op f6.66, terwijl de prijs
dier meststoffen, tegenwoordig door de fabrikanten
geleverd, vrij wat hooger is. Hij voegde daaraan
toe, dat ieder gebruiker zich moest gedrongen ge
voelen aandeelen te nemen, met het oog op de
aangegeven cjjfers en onder de verzekering, dat
men minstens gedurende vgf jaar zich van de
noodige grondstoffen zal kuDnen voorzien en zonder
de stichting der fabriek de prijzen der kunstmest
stoffen nanzienlgk zullen rijzen.
Na deze breedvoerige inleiding ontspon zich,
voornamelijk over de betrouwbaarheid der genoemde
cijfers, een ampele discussie, die echter geen ver
andering bracht in de overtuiging van den voor
zitter, die zijne gegevens had verkregen van be
voegde deskundigen, die in hunne opgaven vrij wel
overeenstemden zonder van elkander af t« weten.
Hierna kwam aan de orde de vraag: Zal men
tot de stichting overgaan
Daar het aantal aandeelen, tot het benoodigde
bedrag van f 100.000 voor den bouw der fabriek,
nog niet is verkregen, stolde de commissie van
voorbereiding voor: le over te gaan tot de oprich
ting van een fabriek voor een som van 60 a 70
duizend gulden, waarvoor nu reeds aandeelen zija
genomen zulk een fabriek kan 6 a 7 millioen K.G.
meststof per jaar leveren 2e de gelegenheid open
te stellen tot 15 April a. s. om meerdere aandeelen
te nemen 3e in dien tusschentijd uit te zien naar
een geschikt terrein, 4e in de tweede helft van
April opnieuw eeu vergadering te beleggen, en
kel van de aandeelhouders, waarin alsdan zal
beslist worden over de grootte der fabriek, in ver
band met de alsdan reeds genomen aandeden; en
5e. de plaats te bepalen, waar zij zal worden ge
vestigd.
Alsnu werden dc beginselen besproken en goed
gekeurd, waarop de te ontwerpen statuten zullen
duizelingen de dood van den graaf heeft mij erg
aangegrepen, ik kan bijna niet meer op mgne
beenen blijven staan," en het was waar, hij wag
gelde alsof bij dronken was.
«Goed, beste Wolff. Ge zijt een vriend van Stahl
en dus zult ge hem redden als het in uw macht
staat, niet?" Zij keek hem daarbg onderzoekend en
doordringend aan, alsof zij tot op den bodem zijner
ziel wilde lezen dan keerde zij hem den rug toe
en liep naar bet venster.
Geheel verdoofd van den schrik, niet in staat om
een woord meer uit te brengen, verliet Herman
met wankelende schreden de kamer.
De gravin drukte haar hand tegen haar luid
kloppend hartzg vermoedde nu, dat Wanda den
draad in handen had, die haar uit dat labyrinth
kon redden, en ofschoon ze anders altijd was terug
geschrikt voor een ontmoeting met baar nu kon zij
zich door dat gevoel niet laten bpbeerschen. Zonder
t°gen iemand te zeggen, waar zij heenging, begaf
zij zich onmiddellijk op weg naar de houtvesterij.
In het slot merkte men haar heengaan bijna niet
op slechts een paar groote, onrustig flikkerende
oogen keken haar angstig na zoover zij baar konden
zien het waren de oogen van Herman. Zoodra hg
haar niet meer kon zien, keerde hij met gpbogen
hoofd en in somber gepeins verdiept naar het slot
terug.
De herfstzon trachtte nog eenmaal hare verwar
mende stralen naar beneden te zenden en er lag
een vredige stemming over het park. De gravin
liep haastig voort en lette bijna niet op den weg
hare gedachten waren ver weg. Zg werd door
een zwerm kraaien opgeschrikt uit bare overpein
zingen, sloeg hare oogen op en merkte nu waar zij
zich bevond op de noodlottige plek van den moord.
Voor haar zag zij de moshut, en schemerde er daar
ginds niet een lichte japon door bet struikgewas
De gravin bleef ontsteld staan zij behoefde
niet verder te paan het was geen gezichtsbedrog
diebt bij de moshut zat Wanda op een klein
bankje. Zg hield haar hoofd in hare beide handen
gesteund, tuurde naar den grond en scheen niets
van hare omgeving te zien. De gravin bad zij schijn
baar ook niet hooren aankomen, want zij bleef
doodstil zitten.
Wordt vervolgd.)
