Zaterdag 12 Maart,
91s"1 jaargang.
V
Bij dit na. behoort een bijvoegsel.
FEUILLETON
De Grouverneur.
GOESCH
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prgs p9r kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, Bg25b
Afzonderlijke nommera 5 cent.
Inzending van adverteniiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
De prgs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prgs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
Practische politiek.
Van alle kanten komen thans adressen van hor-
vormde predikanten, kerkeraden, enz. tegen het
ontwerp tot wijziging der wet op het Hooger Onder
wijs en met bet verzoek de theologische faculteiten
aan de openbare universiteiten te herstellen.
Het blad van mr. Lokmande Nederlanderzegt
naar aanleiding van doze adviezen
»Het spijt ons, 't te moeten zeggen, maar wij
hebben hier inderdaad te doen met een bedroevend
staaltje van onpractische politiek."
Van wat practische politiek is, daarvan heeft
mr. Lokman bij de algemeene beschouwingen over
het ontwerp van wijzigingen der wet op het Hooger
Onderwijs een duidelijk staaltje geleverd. Daaruit
mogen wjj opmaken, dat practische politiek voeren is:
niet alleen het stemmen vóór Regeeringsvoorstellen,
door dik en dun heen, maar zelfs het voorstem men,
al heeft men ook eene rede gehouden, die, als het
aan het begin daarvan niet anders gezegd was,
iedereen zou doen vermoeden, dat men tegen zou
stemmen.
Onpractisch is natuurljjk alleB wat deze Regeering
in 't nauw zou kunnen brengen of haar val tengevolge
hebben dan is men de macht kwjjt. Door de Re
geering in alle gevallen, en zonder voorbehoud te
steunen, levert men verblijdende staaltjes van prac
tische politiek. Maar dan behoeft er ook niet zoo
veel nationale tjjd te worden verpraat want het
is zooals de schrijver van »Op het Binnenhof" in
de Prv. Gron. Ct. zegt»indien nog proefonder
vindelijk bewezen moest worden, dat in vergade
ringen over het algemeen, maar in het bijzonder
in de Tweede Kamer, in de hoofdzaken zelden of
nooit iemand tot een andere zienswijze wordt ge
bracht, dan zou het debat dat Vrjjdag is gesloten
daartoe de afdoende bijdrage kunnen leveren. Twee
weken is geredeneerd, is georeerd, door, goed ge
teld, dertig sprekers en de partgen staan nog op
precies dezelfde plaats, die zij bij den aanvang
innamen zo weten over en weer niet van wijken.
Dat het rechts tegen links zoude worden, dat zag
men dadelijk in toen, veertieD dagen geleden, de
afgevaardigden voor Leiden en Utrecht het vuur
hadden geopend."
19
Roman van Ludwich Habicht.
Rudolf begreep nu alles. Helena," riep bg op
gewonden, »gelooft gij dan dat mijn hart zoo ver
anderlijk zou kunnen zijn Dantes Beatrice was
twaalf jaar en had een purperen kleed aan, toon
de onsterfelijke dichter baar voor het eerst zag.
In zijn hart bleef zij steeds zoo voortleven, en tot
aan zgn dood zag hg haar voor zich als eene
kinderlijke koningin door licht, omgeven. Al waag
ik het niet mij met den grooten Florentijner te
vergelijken, toch leeft in mijoe ziel dezelfde trouw
ik kan het ideaal, dat eenmaal in onvergankelijke
schoonheid zich aan mij heeft geopenbaard, niet
ontrouw worden." Zijn blik rustte daarbij op baar
met een geestdrift, die beter dan zijne woorden
bewees, dat het gevoel, dat toentertijd zgn geheele
gemoed vervuld had, niet verbleekt was, al liet hij
er niets van merken.
De gravin luisterde naar zijne woorden evenals
iemand, die, versmacht van den dorst, een dronk
waters opslurpt. Hij zag, dat zij sneller adem haalde
en wilde, alles vergetend zijne banden naar haar
uitstrekken, toen zij in de verte hoorde roepen
»Stahl, Stahl, help ArthurHet was Hendrik,
die nu in groote opwinding kwam aanvliegen en
op Rudolfs vraag haastig vervolgde »Papa heeft
Arthur laten slaan en opsluiten en ditmaal heeft
hij heusch niets gedaan. Papa heeft bevolen, dat
hij er alle drie uur uitgehaald moet worden en
opnieuw geslagen en daarom heb ik overal naar
u gezocht. U zult den armen jongen te hulp komen,
nitt waar
In hare belangstelling voor haar lieveling mengde
zich bij de gravin nog de verbazing over de
reusachtige verandering, die Hendrik ondergaan
had. Vroeger had hij een boosaardige vreugde in
zich voelen opkomen, als zgn broertje zoo streng
gestraft werd en nu legde hg een vurige belang
stelling aan den dag. Haar blik rustte onwillekeurig
bewonderend op Rudolf, die in den wilden koppigen
knaap zoo'n verandering teweeg had gebracht en
de edelste, mooiste aandoeningen in hem had opge
wekt.
De belangstelling voor Arthnr schoof nu echter
al het andere op den achtergrond. Hendrik moest
vertellen en deed het met een vuur, waaruit bleek,
Met t oog op de verkiezingen.
De Haagsche kroniekschrijver der Nieuwe Gron. Ct.
voorspelt de aanneming van het Hooger Onderwijs-
ontwerp in de Tweede Kamer, waar trouwens geen
groot zieners-talent voor noodig is.
»Maar", gaat hij waarschuwend voort, »hoe ver
zwakt zal dan de positie van het Kabinot in de
Eerste zijn en wat zal er, zoo onze Senaat het
ontwerp al mocht aannemen, bij den dan zeker fel
ontbrandenden strijd uit de kringen der Hervormde
predikanten, bij den stembusstrijd van 1905 van
de coalitie terecht komen Ik herhaal daarom, de
kruik der coalitie staat op zinken".
De Hervormde predikanten hebben reeds gezin
speeld op hun maatregelen van represaille aan de
stombus, want in hun adres is zeer nadrukkelijk
herinnerd aan den steun bij de verkiezingen ge
boden, waardoor het optreden van het tegenwoordig
Kabinot mogelijk werd gemaakt.
En of onze Eerste Kamer het ontwerp zal aan
nemen is voor ons nog zoo heel zeker niet. Als
daar links en rechts even zoo mordicus tegenover
elkaar staan als in de Tweede, en als de minister
daar eveneens heenglijdt over de bezwaren van links
ingebracht, dan zou bet wel eens kunnen gebeuren,
dat men daar eveneens de dommekracht der
meerderheid eenvoudig gebruikte.
Een coalitie.
De Zufph. Ct.y die, naar men zegt, in intieme
relatie met den president der Liberale Unie, mr.
Goeman Borgesiusstaat, heeft in een opstel van
mr. De Beaufort iets gevonden, dat, naar het blad
meent, hoop schijnt te bieden op een toenadering
van de oud-liberalen tot het denkbeeld van hot
algemeen kiesrecht. De heer De Beaufort heeft ge
zegd, dat men toch altijd zal moeten uitsluiten de
bedeelden, de militairen van minderen rang en de
wanbetalers bij de belasting, en, zegt nu de Zut~
phensche, juist deze drie categorieën worden óók
genoemd in bet kiesrechtrapport der Liberale Unie,
dat eigenlijk nog verder gaat dan de beer De Beau
fort, wat de wanbetalers betreft. De Zutphensche
zegt dan verder
»Ook ia het voorstel der vrijz.-democratische
fractie vindt men iets, wat zich bij den gedachten-
gang van mr. De Beaufort aansluit. De kieswet be-
dat zgn heele gemoed nog in opstand was.
»Wij waren op de gymnastiekplaats, Arthur en
ik, toen papa ons kwam opzoeken. Hij is in den
laatsten tijd altijd zoo uit zijn humeur en toeD bg
naar ons toekwam en zgn snor zoo trilde, wist ik
al, dat er een storm op til wasmaar u weet, dat
ik in bet geheel niet bang voor hem ben en Arthur
is nu ook niet zoo'n lafaard meer. Papa keek een
poosje naar ons zonder iets te zeggen. Plotseling
zoide hijScheidt er uitik kan dat moderne
gelummel niet uitstaan
»Papa," antwoordde Arthur, ^gymnastiek doen ia
volstrekt niet nieuwerwetsch al bij de oude Grie
ken maakte de gymnastiek een deel der opvoeding
uit en dat w&s goed ook, want ik ben ook al veel
sterker geworden. Hij liet papa zijn arm zien en
keek hem daarbij heel kalm aan. Waar hij dien
moed vandaan haalde, weet ik niot," voegde Hen
drik er bij, »want papa zag er uit als een drei
gende onweerswolk."
Rudolf voeldo zich niet zeer op zijn gemak. En
dus was juist zijn opvoedingsmethode het ongeluk
van den armen jongen. Toen hij zich nog laf hartig
kromde voor .den toorn ven zgn vader, had hg den
graaf niet tot het uiterste gedreven, maar nu zijn
karakter gestaald was, was de botsing veel heviger.
Daar Rudolf hem in het geheel niet in de rede
viel, vervolgde Hendrik levendig Papa streek zijn
snor op en riep woedend uit: »Wat-, je waagt het
mg tegen te spreken, jij stak zijne hand uit en
zou hem zeker op den grond gegooid hebben, maar
Arthur had het zien aankomen en sprong op zij,
zoodat papa bijna gevallen was. »Nu ziet u papa,
hoe nuttig gymnastiek is", omdat ik Arthur te hulp
wou komen, maar bij luisterde niet naar mij en
riep woedend den ouden Schmidt, die Arthur een
pak slaag moest geven en opsluiten.
»U begaat een groot onrecht", zei ik, maar dat
maakte hem nog woedender en hij beval, dat Arthur
nog een pak slaag moest hebben, en als ik niet
dadelijk stil was, kreeg hij nog meer. Ik kon het
niet langer aanzien en vloog weg".
»A1 zgt ge ook iets te kort gekomen aan den
eerbied, dien ge aan uw vader verschuldigd zgt,
verheug ik me toch, dat ge zoo'n warm hart hebt.
Alleen degeen, die in staat is zich voor anderen
op te offeren, is een monsch iD den waren zin van
het woord" zei Rudolf.
»Ik heb uw voorbeeld gevolgd en zal kalm den
weg gaan, dien u me hebt aangewezen". De oogen
van den knaap straalden en de ernst zijner woorden
vormde een grappige tegenstelling met zgn jeugd.
paalt voorts wie van de uitoefening van het kies
recht zijn uitgesloten leest men daar hetzjj
volgens hetzij wegens volkomen maatschappe
lijke onzelfstandigheid; hetzij wegens herhaald wille
keurig verzuim in de vervulling van staatsburger
lijke verplichtingen. Het denkbeeld om deze uit
sluitingen nader te préciseeren in de kieswet, opent
wellicht den weg om zonder geweldpleging aan de
beginselen dezer fractie, ook ten opzichte van de
mindere militairen een bepaling te vinden, die voor
beide richtingen aannemelijk zou zgn.
»In het voorstel der sociaal-democratische fractie
eindelijk, wordt de uitsluiting van wanbetalers in
de Rijks directe belastingen teruggevonden. Uit
sluiting van bedeelden en van mindere militairen
zou waarschijnlijk bij die partij op tegeustand stuiteD,
maar men weet nog Diet, waartoe een compromis
ten opzichte van het kiesrecht ten slotte zal kunnen
leiden.
Wg hebben de bovenstaande vergelijking gemaakt
om aan te toonen, dat ook in het kamp der oud-
liberale richting, en wel van gezaghebbende zijde,
zich teekonen vertoonen, die op een poging tot het
vinden van een vergeljjk in zake het kiesrecht wijzen,
waardoor do kaDsen voor een gemeenschappelijk
oprukken van alle vrijzinnigen in den stembusstrijd
voor 1905 zeker Diet, ongelukkiger komen to staan.
GOES, 11 Maart 1904.
Op voorstel van de commissie in de Tweede
Kamer tot onderzoek dor geloofsbrieven van het
nieuwbenoemde lid der Kamer in het distriet Eist,
heeft de Kamer besloten den minister van Binnen-
landsche Zaken te verzoeken een onderzoek in te
stellen naar de juistheid der feiten, als zou, in
strijd met artikel 51 der Kieswet, de openbare aan
kondiging van den datum der candidaatstelling in
do gemeente Renkum niet hebben plaats gehad
en daarover aan de Kamer te rapporteeren.
Bij Koninklijk besluit is benoemd tot raads
heer iD den Hoogen Raad der Nederlanden, mr.
A. M. B. Hanlo, thans officier van justitie bij de
arrondissements-rechtbank te Maastricht.
Onderwijs.
Big kens het verslag over 1903 van de den
vis Arthur heusch niet ondeugend geweest
»Lk heb precies verteld wat er gebeurd is".
»Kom dan maar mee, Hendrik. Ik zal er met
papa over gaan spreken."
v Rudolf, wat wilt ge doen riep de gravin ont
steld uit, »er gebeurt een ongeluk, als ge nu naar
hem toegaat."
»Moet ik het dan niet doen Zonder mijn toe
doen zou Arthur nooit gewaagd hebben zijn vader
zoo tegen te sprekenneen, ik moet hem gaan
redden
»Dan ga ik met u mee", zei de gravin snel en
haar anders zoo kalm gezicht droeg nu eene vast
beraden uitdrukking. Rudolf voelde, dat tegen
spreken niets zou helpen en dus liepen zg met
hun drieën zwijgend naar huis. Hendrik was de
eenige die praattebij bestormde zgn gouverneur
zoodanig met vragen, dat deze de werkelijkheid er
bijna door vergat. Toen zg dicht bij het slot waren,
zagen zij, dat het rijpaard van den graaf klaar stond.
Do graaf scheeü een eind te willen gaan rijden.
Het duurde niet lang of hg kwam het slot uit.
Hij zag het drietal van uit de verte en de punten
van zgn snor begonnen te trillen. Bij bleef een
oogenblik stil staan, en hief zijn hoofd op, alsof
hij wilde zien hoe het met het weer stond. Ver
volgens liep hij naar het paard toe, klopte het op
zijn nek en wilde er op springen. Plotseling echter
bedacht hg zich, keerde zich om, liep met groote
schreden naar het drietal toe, dat intusschen dichter
bij was gekomen. Hij deed alsof hg de gravin en
Hendrik niet zag en wendde zich tot Rudolf op
norsehen toon: »ik hen in het geheel niet tevreden
over u, meneer Stahl. U stookt mijn zoons op, u
maakt hen ongehoorzaam en dat verkies ik niet."
De aanval kwam zoo onverwacht, dat Rudolf
toch een oogenblik zijne kalmte verloor; maar
met de hein eigen zelfbeheersching gelukte bet
hem weldra zgne opgewondenheid te onderdruk
ken zgn adem ging alleen wat sneller en zijne
oogeu schitterden met meer vuur, toen hij ant
woordde »U hebt misschien andere ideeën over
opvoeding, maar daarom hebt u nog niet het recht
om mij te beleedigen
Het roode gezicht van den graaf werd nog roo-
der van woede. ^Onbeschaamde rekel I" riep hg
trillend van woede uit, en hief zijn rijzweep op.
De gravin zag het echter aankomen en hield hem
tegen »Wat wilt ge doen schaamt ge u niet een
weerlooze te beleedigen."
De graaf keek zijne gemalin eerst uiterst ver
baasd aanhij verwonderde zich heel erg over
ln Mei van dat jaar te Vlissingen geopende Zee
vaartschool werd de school in het geheel door 42
leerliogen bezocht, terwijl het grootste aantal, dat
tegelgkertgd de school bezocht, 31 was. Aan de
examens voor do Rijkscommissie tot examineering
van stuurlieden namen in het geheel deel 9 ad-
spiranten, waarvan er 8 slaagden bovendien werd
op de diploma's aanteekening gesteld van voldoend
afgelegd examen in de talen van 6 leerlingen voor
Engelsch, 3 voor Fransch en 3 voor het Duitsch.
Aan het eiode des jaars bleven 29 leerlingen hun
studie vervolgen. Hoewel het onderwijs goede vruch
ten heeft afgeworpen, maakt het nog steeds toe
nemende getal der leerlingen uitbreiding van het
onderwijzend personeel dringend noodzakelijk. In
het gebrek aan ruimte is reeds voorzien. De hulp
middelen bij het onderwijs zgn nog verre van vol
ledig wegens geldgebrek heeft het bestuur zich
moeten beperken tot aanschaffing van het hoogst
noodige.
Kerknieuws.
Doopsgezinde kerk.
Zondag 13 Maart des morgeus te 10 uren,
godsdienstoefening door ds. Sybolts van Middelburg.
Gereformeerde kerken in Nederland.
Te Krabbendijke is uit het drietalds. Van
Hummelen te Langeslag, ds. Jansen te 's Gravemoer
en ds. Sybrandi te Medemblik, laatstgenoemde be
roepen.
Roomsch-Kath. kerk.
Benoemd tot kapelaan te Middelburg dhr.
J. W. M. v. d. Bomtot pastoor te Stoppeldgk
dhr. P. Jongeneelentot id. te Sas van Gent dhr.
G. Jutenen tot id. te Sluis dhr. P. Veraart.
Rechtzaken.
Arrondmemmta-Rechibank te Middelburg.
In de heden gehouden zitting werd veroordeeld
N. V., 54 j., zonder beroep te Goes, wegens
mishandeling, tot 1 maand gevangenisstraf.
het optreden der stille bleeke vrouw en de belang
stelling, waartoe zg in staat was bij was geneigd
om het komiek te vinden, ja, er speelde zelfs een
flauwe glimlach om zijne lippen. Maar toen bjj
zag hoe hartstochtelijk opgewonden zij was od boe
diep verontwaardigd de Mik was, dien zg hem toe
wierp, lachte hg even en zei met een spotachtige
buiging»Pardon mevrouw, ik wist niet, dat die
knappe jonge avonturier onder uwe hooge bescher
ming staat en
»Geen woord meer, meneer, als u niet wilt dat
ik u zal leeren, welken eerbied u aan vrouwen
verschuldigd is," riep Rudolf uit, wien het bloed
nu toch naar het hoofd begon te stijgen.
Met een heftigen ruk had de graaf zijn arm los
getrokken en wilde zich du in blinde woede op
zijn gouverneur werpen, maar bg bad zijn tegen
stander onderschat. Nog voordat hg gebruik kon
maken van zijn rijzweep, had Rudolf met bizonder
groote handigheid zijn hand vastgegrepen en hield
ze vast met een kracht, die niemand verwacht zou
hebben van dien tenger gebouwden jongen man.
»Als u een waarachtig edelman is, zult u met
een ander wapen tegen mij strijdeD, niet met een
rij zweep."
De graaf lachte norsch »Ik zal je leeren, dat
men een edelman niet de los leest, kerel," en bg
trachtte zijne hand los te rukken, maar hoe bij
zich ook inspande, het gelukte hem niet. Rudolf
scheen een bovenmenschelijke kracht te bezitten.
»Nu ziet u waar turnen goed voor is, papa,"
zei Hendrik triomfantelijk hij had met al de be
langstelling, waartoe bij in staat was, de scène
gevolgd. Rudolf keek om, om hem te waarschu
wen, dat hij zijn vader niet nog woedender moest
maken en van dat oogenblik wist de graaf gebruik
Ie maken om zgne hand los te krijgen. Een woeste
vreugde maakte zicb van hem meester nu hij zich
toch in staat zag om den onbeschaamden kerel te
tuchtigen en hg hief zgn arm al op. Plotseling
echter kwam het ridderlijke in zijne natuur boven
en voelde hg, dat bg niet verder kon gaan. Hij
liet zgn opgeheven arm zakken en zei op luiden
toon
»Graaf Domhof heeft tot nu toe nooit geduelleerd
met zgne ondergeschikten, ik gelast u het slot on
middellijk te verlaten, want als ik u bij mijn te
rugkomst nog hier vind, laat ik er u uitzetten."
Voordat Rudolf iets kon antwoorden, zat hjj in bet
zadel en reed in galop weg.
Wordt verro7gd.)
