1904. N*. 28.
Zaterdag 5 Maart
91" jaargang.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
De uitgave dezer Oourant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Does, f lvE5>
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Inzending van adverientiën vóór 2 uren op den dag des*
uitgave.
Uitgave van de Naaml. Yennootschap „Goesche Courant".
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regelB 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Atnvragon om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
Duur brood.
Dat het nieuwe tarief-ontwerp (zie te anderer
plaatse in d t nomaier), indien het tot wet wordt
verheven, niet alleen zeer ten nadeele van onzen
handel zal zijn, maar ook vooral de minder ge
goeden gevoelig zal treffen, is onze vaste overtui
ging. Meermalen hebben we in dit blad de voor
deden van vrijhandel, waarmee dit ontwerp breekt,
aangetoond. Met instemming lazen wij dan ook
eene krachtige waarschuwing tegen dit tarief door
de redactie van het Handelsblad.
Dit ontwerp, dus schrij ft de redactie, is vergezeld
van een lijst, die niet minder dan 445 nummers
bevat van verschillende handelsartikelen, wat betreft
de te heffen invoerrechten. Daarbij is de bestaande
regeling gehandhaafd, nl. grondstoffen vrij half
fabrikaten met «en matig rechtgeheel afge
werkte fabrikaten met een hooger recht belast.
Maar dat matige1' en dat »hooger" recht worden
in vele opzichten zeer sterk opgevoerd. De half
fabrikaten, thans met ongeveer 2 pet. belast, wor
den ten deele op 2 tot 6 pet. verhoogd, ten deele
zelfs op 6 tot 8 pet.bij de afgewerkte fabri
katen, thans 5 pet., wordt een heffing van 6 tot
12 pet. voorgedragen.
Deze rechten zijn zeker veelal ver beneden die,
welke in de meeste andere landen worden geheven,
maar zjj komen dan toch vaak neer op een ver
dubbeling en nog meer van wat thaDS hier te lande
wordt gevorderd. Ben groot aantal levens-
bonoodigdheden wordt aldus kunst
matig duurder gemaakt, en daar zij voor
het meerendael ook behoeften zijn van de minver
mogenden, wil de regeering door dezen maatregel
op de schouders, die 't minst kunnen
dragen, een nieuwen, zeer zwaren last legden.
Wel bljjven granen, meel en vee vrijgesteld, wel
heeft de minister afgezien van oen invoerrecht op
koffie (niet gebrande) en van een sterke verhooging
der tabaksrechten, maar over het algemeen bevat
het voorgesteld tarief een zóo sterke opdrijving van
rechten, dat het niet anders kan worden beschouwd
dan als een brekeD met het vrijhandelstelsel, dat
in de laatste halve eeuw de grondslag is geweest
van onze handelspolitiek.
Besliste, eendrachtige bestrijding van zulk een
reactionnair streven is plicht voor allen, van welke
staatkundige richting ook, die het zwaar belasten
van levensbenoodigdheden als een onrecht be
schouwen, als averechtsehe belastingheffing.
GOES, 4 Maart 1904.
Het bestuur van den Vrijzinnig-democrati-
schen bond heeft een adres aan de Tweede Kamer
gericht, waarin het met sterke klem er op aan
dringt, dat tot het afdeelingsonderzoek der inge
diende wetsontwerpen tot herziening der Grondwet
thans onverwijld besloten worde, opdat zij zonder
verder noodeloos tijdverlies in openbare beraad
slaging kunnen komen.
Borsele. Id de Woensdag gehouden Raads
vergadering deelde de voorzitter mede, dat goed
keuring is verkregen op de aanvraag om machtiging
tot uitgifte van den grond, waarop de weegbrug
is gebouwd.
Daar de kosten van het aandeel der gemeente
in de uitgaven voor onderhoud van den steiger
grintweg onder Driewegen over 1903 f 40,07 Vs
meer bedroegen dan de ramiDg in de begrooting
ad f 300, werd besloten den betrokken post te ver-
hoogen door verlaging van een ander begrotings
artikel, dat niet geheel was uitgeput.
Ter voorziening in meer slijtage van den grint
weg van de haven naar den Borselschen dijk, ten
gevolge van veelvuldig vervoer en langdurige natte
weersgesteldheid in de laatste maanden, vereenigde
de Raad zich met een voorstel van het Dagelijksch
Bestuur om 200 M3. grint meer aan te schaffen
dan geraamd is ter hoeveelheid van 400 M3.
Aan de vergadering werd bericht, dat het voor
stel van den Raad, om onder zekere voorwaarden
eene aangevraagde ruiling van eigendommen aan
te gaan, niet aannemelijk is bevonden wegens be
langrijk verschil in wederzijdsche waardeering van
koop- en huurwaarde.
Heinkenszand. Aan den heer A. Poverge
wezen brigadier der Rijksveldwacht, is een pensioen
verleend van f462 'sjaars.
Kruiningen. Woensdagavond hield de varkens-
bond »Helpt Elkander" een vergadering, waarin
de rekening werd gedaan over 1903.
Het ledental, dat op 1 Januari 1903, 38 bedroeg,
is tot heden gestegen tot 66.
Op 1 Januari 1903 was in kas f 185,035. De
ontvangsten bedroegen f 251,25. De uitgaven in
1903 f 174,76. Dus was er over 1903 een batig
saldo van f 76,49.
Op 1 Januari 1904 was er dus een credit-saldo
van f 185,035 -|- f 76,49, dat met de opgeleverde
renten op dion datum was gestegen tot f 265,695.
In hot jaar 1903 is aan 9 leden uitkeering gedaan
voor gestorven of afgemaakte varkens.
's-Gravenpolder. In de Donderdag gehouden
raadsvergadering waren twee leden afwezig. Over
gelegd werden het gemeenteverslag, dat der ge
zondheidscommissie en dat van de commissie tot
wering van schoolverzuim. Besluiten werdön ge
nomen voor af- en overschrijving van de begrooting
1903 en van de beschikking over den post vöd
onvoorziene uitgaven.
Na voorlezing en bespreking van de op- pn
aanmerking van de gezondheidscommissie (kring
Kruiningen) werd de woningverordening met eenige
wijziging aangenomen.
Daarna werd het kohier van de hondenbelasting
vastgesteld tot een bedrag van 84 gulden voor 28
honden. Na een langdurige vergadering met ge
sloten deuren werd het kohier van den hoofdelij-
ken omslag vastgesteld op f 1750, mot een per
centage groot 2,745. De voorzitter deelde medo,
dat het herhalingsonderwijs voor jongens gegeven
is aan 6 jongelui en dat der meisjes met 6 leer
lingen is begonnen. Hij bracht aan den Raad den
dank over van de deelnemers aan het voorberei
dend militair onderwijs voor de prijzen van gemeen
tewege beschikbaar gesteld bij den jl. Zaterdag ge
houden schiet wedstrijd,
Wolfertsdijk. De heer F. van der Goes trad
Donderdagavond in de zaal van den heer Berrevoet
op, om te spreken over s>Armoede". Spreker werd
ingeleid door den heer Kiene te Goes vanwege de
afdeeling der S. D. A. P. aldaar. De heer Van der
Goes schetste eerst de inrichting der kapitalistische
maatschappij als oorzaak der armoede, trachtte
vervolgens aan te toonen, dat de armoede toeneemt
en deed als middelen tot opheffing aan de hand
het stichten van vakvereenigingeü, coöperatie en
aansluiting bij de S. D. A. P., om langs parlemen
tairen weg de maatschappij het onderst boven te
keeren. Slechts 25 toehoorders waren opgekomen.
Debat werd niet gevoerd.
Kolijnsplaaia Donderdagavond trad ds. A. de
Visser, predikant te Wolfertsdijk, in het kerkgebouw
dor Ned. Herv. gemeeDto voor de leden en begun
stigers der Christel. Werklieden-vereeniging Draagt
elkanders lasten" alhier, als spreker op ter behan
deling van zijn onderwerp, door hem getiteld
»Israëls handwerkslieden in Jezus' dagen". Vele
leden en begunstigers der vereeniging waren op
gekomen, zoo ook eenige personen, buiten de ver-
eeniging staande, en voor wie de toegang mede
vrij was. Door ds. F. Staal alhier, lid der com
missie van toezicht, werd de vergadering met gebed
geopend.
Met veel aandacht werd de welsprekende en vaak
bloemrijke beschrijving van den toestand van het
Joodsche volk en inzonderheid van den handwerks-
stand in dien tijd aangehoord en vernomeD, hoe de
landbouw hoog in aanzien stond en ook verschil
lende ambachten, maar weer andere zeer gesmaad
waren.
Op verzoek van den spreker werd eene collecte
gehouden voor »Bethesda", eeno protestantsche ver
pleging van melaatschen in Suriname, van welke
vereeniging Zijn Eerw. bestuurslid is.
Aau het einde bracht ds. Staal den spreker zijn
dank voor het vele wetenswaardige en leerrijke,
dezen avond van dit zoo merkwaardige volk der
oudheid vernomen. Door ds. De Visser werd de
vergadering met gebed gesloten.
liet Ontwerp-Tariefwet.
Blijkens het thans bij de Tweede Kamer inge
komen wetsontwerp tot vaststelling eener nieuwe
Tariefwet, is de herziening niet in dien zin fiscaal
bedoeld, dat uitsluitend rechten geheven worden
van dio artikelen, die noch hier te lande worden
voortgebracht, noch verwerkt. Evenmin bepaalt het
zich tot verhooging van bestaande rechten.
Behalve door verhooging van rechten, wordt
vermeerdering vsn opbrengst gezocht door uit
breiding van het heffingsgebied met inachtneming
van het karakter van het ingevoerde als grond- of
hulpstof voor de nij verheid of als afgewerkt fabrikaat.
Bij het Tarief-ontwerp wordt getracht de fouten
in het bestaande tarief te ondervangen en gestreefd
de belangen van handel en nij verheid en die van
den fiscus zooveel mogelijk te doen samengaan,
waarbij gebruik is gemaakt, van de medewerking
en voorlichting van verschillende colleges voor
handel, industrie, landbouw en zeevisscberijen.
De invoerartikelen zijn stelselmatig gerangschikt
in 15 groepen. Het recht wordt laag gesteld voor
artikelen van algemeene behoefte, hooger voor ar
tikelen van nut en gemak, het hoogst voor die van
weelde of genot.
Grondstoffen, die nijverheid on landbouw uit het
buitenlaud moeten betrekkeD, blijven vrij van rech-
teD, b.v. metalen, hout, katoen, wol, steenkool enz.
Halffabrikaten worden met een matig recht be
last, verband houdende met den graad van bewer
king. Zoo Ter bewerkt, dat zij kunaen dienen voor
de samonstelliDg van andere voorwerpen, betalen
zij een recht van 2 6 procent van huDne waarde,
b v. geschaafd of geploegd timmerhout, platen of
blokken van steen, enkel geslepen of gepolijst,
leder enz.
Halffabrikaten, reeds bewerkt, doch nog niet voor
direct gebruik geschikt en die nog afwerking hier
te lande behoeven, worden belast met 6 8 pet. van
hunne waarde, zooalgruw bewerkte ijzeren en
stalen voorwerpen, onopgemaakt koperwerk, deuren,
ramen »n ljjstwerk voor huizenbouw, staven voor
schilderijlijsten, leestklaar schoenwerk, enz.
Met halffabrikaten worden gelijkgesteld de ar
tikelen die, zooals machineries, gereedschappen,
spijkers, schroeven en dergelijke, hoewel afgewerkt,
in hoofdzaak voor industrieele doeleinden, dus als
hulpmiddelen voor de nijverheid, worden ingevoerd.
Geheol afgewerkte fabrikaten werden belast met
6—12 pet. der waarde, het lage recht voor arti
kelen van dagelijksche behoeften, het hooger recht
op voorwerpen van genot of weelde.
Naar dezelfde bpginselen zijn mede belast de
voedings- en genotmiddelen, met vrijstelling van
de grondstoffen.
Alle machinerieën, werktuigen, gereedschappen,
met uitzondering van enkele worden met een uni-
formrecht van 3 pet der waarde belast en met een
gelijk of nagenoeg gelijk recht alle deelen of ac
cessoires van werktuigen en gereedschappen, afzon
derlijk ingevoerd, zooals buizen, kranen, fittings,
drijfriemen en drukmateriaal.
Bij hot ontwerp-tarief is het stelsel van specifieke
rechten gehandhaafd, maar worden de goederen
meer gospecificeerden rechten vastgesteld, correspon-
deerende met de gemiddelde waarde van de meest
courante soorten van eenzelfde artikel In art. 4
van het ontwerp wordt een tot. dusver in onze tarief
wetgeving onbekend beginsel ingevoerd, nameljjk
het aan de regeering ter beschikking stellen van
een middel om tegen achterstelling onzer producten
iD het buitenland op te komen.
Het bestaat daarin, dat aan de regeering in ieder
bijzonder geval de beslissing wordt opgedragen of
artikelen tijdelijk ten opzichte van eenig land met
rechten zullen worden verhoogd, ter voorkoming
van schade aan de eigen belangen, derhalve de hef
fing van verdedigingsreebten, die echter niet worden
gelegd op eerste levensbehoeften en op grondstoffen
en hulpmiddelen voor landbouw en nijverheid. De
bepaling geldt niet tegenover landen die een tarieven-
tractaat met Nederland hebben gesloten.
De vermoedelijke opbrengst der invoerrechten
volgens het ontwerp-tarief' wordt geraamd op
f 20,000,000 of een vermeerdering van pm f 9,000,000
daar de invoerrechten over 1903 f 10,626,000 op
brachten.
Buitenlandsche Berichten.
liet Belgisch Hof-proces. Dezer dagen is voor
de rechtbank te Brussel de behandeling aangevangen
van het proces over de erfenis der Koningin. Het
is dadelijk ingezet met een opzienbarende gebeurte
nis. Janson da vertegenwoordiger van prinses Stefanie
tweede dochter des Belgischen feonings, eens
kroonprinses van Oostcnrjjk, thans gravin Lonyay
kwam met de verklaring, dat de prinses lang geaarzeld
had of zij tusschenkomen zou om de huwelijksche
voorwaarden van haar ouders aan te vallen, maar
do liefdelooze houding des konings had haar daar
ten slotte toch toe genoopt.
Niet alleen had Leopold al zijn onroerend goed
aan den Belgischen staat vermaakt met het uitge
sproken doel om zijn dochters op die wjjze te
onterven, maar prinses Stefanie had bij zelfs de
apanage van fr. 50,000 ontnomen. Dit laatste was
tot. dusverre nog niet bekend.
Prinses Stefanie heeft te minder reden haar vader
te sparen, omdat die al heeft verklaard, dat hij zich
in zijn testament niet bekommert om de bepalingen
der Belgische wet omtrent de legitieme portie.
De advokaat Janson las het testament der Koningin
voor, waaruit blijkt, dat deze den koning beschul
digt, dat hjj zich wederrecbteljjk haar huwelijksgoed
heeft toegeëigend en ten eigen bate besteed, zonder
dat de koningin dat ooit weer terug heeft kunnen
krjjgen.
Ook de huwelijksche voorwaarden zijn voorge
lezen. Er zitten allerlei onregelmatigheden in den
vorm van deze overeenkomst, dio haar, naar de
eischers beweren, nietig maken. De eischers zijn
schuldeischers van prinses Louise van Koburgwoon
achtig te Parijs, Weenen en Frankfort. Deze schuld
eischers beweren, dat de koning in gemeenschap
van goederen getrouwd is geweest, maar de koning
houdt het tegendeel staande. Leopold beroept zich
op een huwelijksovereenkomst, gesloten te Weenen
8 Augustus 1853. De eischers erkennen do geldig
heid niet van dit contract, omdat het in 't geheel
niet in overeenstemming is met de voorschriften
der Belgische wet.
De advocaat des konings, Wi<nerbetoogde dat
de huwelijksoverecnkomst te Weenen een politieke
handeling was geweest, die als zoodanig niet onder
worpen was aan de Belgische wet.
Uit Servië. De opruiming onder de konings
moordenaars is eindelijk begonnen. De zoon van
den minister-president, luitenant Groeïts, die een
der hoofden der samenzwering was en tot dusver
ordonnans-officier van koning Peter, heeft zijn ont
slag gekregen. Nu dit schaap over den dam is zullen
er wel meer volgen. De eerste stap zal ook wel
voor den koning de moeilijkste zijn geweest.
De zaak-Dreyfus. De strafkamer van het hof
van cassatie is gisteren het onderzoek der her
ziening van Dreyfus' proces begonnen.
Het rapport noemt twee nieuwe feiten, die ver
meld zijn door den minister van justitie, en die
van dien aard zijn dat Dreyfus daardoor van schuld
ontlast wordt, namelijk een brief te pas gebracht
bg het proces te Rennes, waarin men de letter T.
door D. vervangen heefr vervolgens een brief ge-
teekend Alexandrine, behelzende een gezegde van
Henry in April 1894 terwijl de juiste datum moest
zijn 28 Maart 1895, een tijdstip waarop Dreyfui
op het Duivelseiland was.
De raadsheor-rapporteur eindigde zijn verslag met
een verzoek om enquête. Het verslag haalde de uit
komst aan van het onderzoek van den controleur,
generaal Cretin, waarin gezegd wordt, dat een gene
raal persoonlek he9ft meegewerkt om vervalschineen
van ernstigen aard in de visa van geheime fondsen
verborgen te houden. Deze vervalschingen waren be
gaan om de getuigenissen te rechtvaardigen van de
generaals Mercier en Gonse en koloDel Dupaty. De
verantwoordelijke personen zijn HenryGribelin en
Gonsedie tengevolge van de amnestie aan de straf
vervolging ontsnappen. De conclusie van den con
troleur strekte tot het instellen van een disciplinaire
vervolging.
Naar aanleiding van de groote gebeurtenis doet
de Parijsche Gil Bias in een zijner joügste nummerB
de volgende niet oninteressante onthullingen. Zooals
men weet, berust het advies om tot revisie van het
proces over te gaan, dat werd gegeven door den
raadsheer in bet hof van cassatie Boyer, wien het
voorloopig onderzoek der stukken was opgedragen,
op het feit, dat een aantal processtukken niet zijn
overgelegd aan het hof vap cassatie bij de eerste
revisie en ook niet ter kennis werden gebracht van
den krijgsraad te Rennes. Luitenant-kolonel Henry
had n.l. epn zeker aantal stukken, die aan de af
deeling >Spionnage" van den generalen staf waren
toegezonden, achtergehouden, zonder die ter kennis
te brongen aan luitenant-kolonel Piquart of de gene
raals De Boisdeffre en Gonse. Onder die stukken
moet zich ook hebben bevonden het schrijven van
een geheimen agent te Berlijn, waarin medegedeeld
werd, dat de Duitsche militaire attaché Vón Sckwarz-
koppen zeer raak bezoek ontving van een langen,
magereD n an (deze beschrijving past op Esterhazy),
die hem blijkbaar militaire geheimen kwam ver
klappen.
Van nog meer belang was het eveneens door
Henyy achtergehouden stuk, dat afkomstig was van
een geheime agente van den generalen staf, de
schoonmaakster Bastien, die het stuk in een prul-
Iemand in de Duitsche ambassade had gevonden.
Bedoeld stuk was het klad van een brief, geschreven
door den Duitschen militairen attaché aan den chef
van den generalen staf te Berlijn. In het bewuste
schrijven deelde Von Schwartzkoppen mee, dat hij
van zijn werktuig nog slechts onbelangrijke, soms
zelfs valsche berichten kreeg.
Onderwijs.
lerseke. Voor de vacature van onderwijzer met
verplichte hoofdakte aan school 1 heeft zich slechts
één sollicitant (een onderwijzer uit lerseke) aan
gemeld.
Rechtzaken.
In de heden gehouden zitting der arr.-recht-
bank te Middelburg werd A. H., 23 j veldarbeider
te Koljjnsplaat, wegens beleediging van ambtenaren
veroordeeld tot f10 boete of 10 dagen hecLLms.
