1904. N°. 27.
Donderdag 3 Maart.
91s" jaargang.
I
VERKIEZING GEMEENTERAAD.
FKUILLSTGN
D e Gouverneur.
IJ
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en V rij dagavond,
uitgezonderd op feestdagen,
Pr|js per kwartaal, zoo binnen als buiten Does, 1,25*
Afzonderlijke nommare 5 cent.
Inzending wan ad^ertentiën wóop 2 uren op den dag der
uitgave.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meur 10 ct.
Bij directo opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
A tsvragon om en vermelding van liefdegaven 5 cent pot regel.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur P.. G. Kijkens.
De Burgemeester van Goes brengt ter kennis van
de ingezetenen, dat
de opgaven van eanJisi&ten,
10. voor de verkiezing van een lid van den Ge
meenteraad (aftreding September 1905), noodig door
het ontslagnemen van den heer J. J. Ramondt
20. voor de verkiezing van een lid van den Ge
meenteraad (aftreding September 1909), n odig door
het ontslagnemen van den heer J. J. Ochtman
in het Raadhuis moeten worden ingeleverd
op Dinsdag 22 Spaart sM
tusschen des voormiddags negen en des namiddags
vier uren en door minstens 19 kiezers moeten on
derteekend zijn
dat de candidaatstelling voor elk der vaca
tures op ssn afzonderlijk» lijst mo»t
geschieden en met vermelding daarop van de
vacature, ter vervulling van welke de candidaat
wordt gesteld
dat de inlevering dezer lijsten persoonljjk moet
geschieden door een of meer kiezers die haar on
derteekend hebben, en dat de formulieren voor de
candidaatstelling kosteloos ter secretarie verkrijg
baar zijn
Voorts:
dat eene stemming, zoo noodig, is bepaald op
Donderdag 31 klaarten eene herstemming, zoo
noodig op Donderdag 7 April a. s.
Goes, 1 Maart 1904.
De Burgemeester van Goes,
DE KONING KOOIJ.
Het eind-examen
der Avondschool voor Ambachtslieden
zal gehouden worden, voor wat bet mondeling ge
deelte betreft, op
Vrijdag 25 RlsaiPt e. k 9
in de lokalen der Ambachtsschool des avonds van
6 8 ure.
Het eximsn omvat Wiskunde en Natuur- en
Werktuigkunde.
Tot bijwoning worden belangstellenden uitg«-
noodigd.
Goes, den 1 Maart 1904.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
DE KONING KOOIJ.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Belasting Verordeningen.
De Burgemeester en Wethouders' van Goes doen
te weten, dat door den Raad dier gemeente, in zijne
vergadering van 3 December 1903 is vastgesteld de
volgende wijziging der VERÖEDESJISSG op de
hoffing van Hoofdelijken Omslag in de gemeente Goes.
Aan art. 9 worden toegevoegd de woorden
»en zonder aftrek voor noodzakelijk levensonder
houd bedoeld bij art. 5."
Art. 12 te lezen als volgt
•Zij, wier aangifte aan Burgemeester en Wet
houders niet juist voorkomt, ontvangen van dat
college de mededeeling, dat zal worden geadviseerd
hunne aangifte niet aan te nemen, maar hen te
15
Roman vau Ludwich Habicht.
Toen Herman eindelijk op weg naar huis was met
zjjn vriend, moest bij zichzelf voor de eerste maal
bekennen, dat bij een beetje aangeschoten was en in
ziju roes verried hij meer dan anders den gloeienden
hartstocht, dien hij voor Wanda gevoelde. Zij heeft
mij Hef, al toont zij het niet altijd. Vertel haar
maar eens, dat al die geleerdheid maar onzin is.
Een goede betrokking en een goed inkomen, dat
is de hoofdzaak. Degeen, die een goed gevulde beurs
heeft, is heden ten dage de piet. Ja Rudolf, dat
moot je tegen haar zeggen, wantje bent mijn vriend.
Je moogt net zooveel met haar kletsen als js maar
wilt ik ben heeUmaal niet jaloersch op je, heuscb
niet, beste jongen", en hij sloeg zich op zijn breede
borst om kracht bjj te zetten aan zijne woorden.
Die laatste bewering was wel aan ©enigen twijfel
onderhevig. Een paar dagen daarna ging de graaf
naar de vergadering van de Provinciale Stalen. Als
gewoonlijk moest Herman met hem mee. Kort voor
hun vertrek kwam Herman Rudolf opzoeken om
afscheid te nemon van hem.
plaatsen in eene hooger© klasse".
Daarbij ontvangen zij dan tevens de mededeeling,
dat op een bij dat stuk genoemden dag en uur
zitting zal worden gehouden tot het aaohooren der
bezwaren tegen den nieuwen aanslag."
Zij, dieniet verschijnen, worden geacht de juist
heid der nadere classificatie te erkennen."
•Zij, die wel verschijnen, moeten door overlegging
van bescheiden de juistheid hunner oorspronkelijke
aangifte aantoonen."
»De kohieren worden daarna opgemaakt en bij
den Raad ingediend."
»De Raad stelt daarna de kohieren vast."
Zjjnde de Verordening goedgekeurd bij Koninklijk
besluit van 15 Februari 1904 no. 46.
Goes, 2 Maart 1904.
De Burgemeester en Wethouders van Goes,
DE KONING KOOIJ.
De fd. Secretaris,
LEGRO.
Hit ontwerp-Hooger Onderwijs.
Voor ons Hoogerhuis breekt straks een der be
langrijkste momenten aan sedert zjjn hervorming
iu 1848. En voor het voortbestaan van de Eerste
Kamer en de plaats die zij in het vervolg in ons
constitutioneel raderwerk zal innemeö, wordt meer
dan waarschijnlijk de strijd, die nu nog in de
Tweede Kamer wordt gevoerd, maar daar eigenlijk
reeds is beslist, van niet te overschatten belang.
Dit ziju woorden van den schrjjver der rubriek
Van het Binnenhof" in de Prov. Gron. Ct. En
zoo is het. De neuzen "~in de Tweede Kamer zjjn
toch reeds geteld. De replieken kunnen ons maar
matige belangstelling meer inboezemen. Sedert den
reuzenzwaai van mr. Lohmandie zal stemmen voor
eeD ontwerp, dat kennaljjk en bewust is aangtlegd
en aanstuurt op het leegpompen ran instellingen
van openbaar hooger onderwijs, die bij lief beeft en
het tot bloei brengen van universiteiten, die men
verafschuwt, was het beslist, wat het lot van dit.
ontwerp in de Tweede Kamer zou zijn. Na de
allerdunste verklaring, dat de toekenning van het
diploma-recht met doctorslag eigenlijk uiet veel be-
Irekent en dat de plicht tot het afleggen door hen,
die van de Vrije Universiteit komen, van nieuwe
(xamens aan de Openbare Universiteiten, den vaders
zooveel last geeft bij hun pogen hun zonen voor de
Vrije Universiteit to winnen, was het voor iedereen
duidelijk dat, al spreekt men bet ook honderdmaal
tegen, do politiek in het spel is.
En daarom is het een belangrijk moment, dat er
nu voor de Eerste Kamer aanbreekt. Zij moge er
thans voor waken, dat de Staat voldoende waar
borgen ontvange, dat zij, die in gewichtige ambten
of bedieningen zullen worden geplaatst, berekend
zjju voor hun taak.
GOES, 2 Maart 1904.
Gisteren hebben de heeren J. J. Ramondt en
J. .7. Ochtman kennis gegeven, dat zij ontslag nemen
als leden van onzen gemeenteraad. Door het heen
gaan van den heer Ramondt komt er tevens een
wethoudersplaats vacant.
De heer Ochtman beeft 30 jaren onafgebroken een
raadszetel bezet en de heer Ramondt 23 jaren de
eorste heeft ongeveer 15, de laatste ongeveer 20
jaren als wethouder gefungeerd. Dat zjju respectabele
getalleneen lange reeks van jareD, gedurende
welke boide mannen met de hun ten dienste staande
Hij scheen in een gedrukte onrustige stemming
te zjjn. Hjj was al half weg, toen bjj zich nog eens
omkeerde »Jo zult je belofte van een paar dagen
geleden houden, niet waar vroeg hjj en zjjn blik
rustte onderzoekend op het gezicht van zijn vriend
Rudolf begreep niet zoo dadelijk wat Herman
bedoelde en toen deze dat merkte, vervolgd© hij
levendig »Ik kan niet leven zonder Wanda en wie
cue op dat punt in den weg treedt, schiet ik neer,
zoo waar als ik Wolf heet." Hij hief dreigend zjjn
hand op en zijn gezicht was geheel vertrokken van
woede: maar jou vertrouw ik", voegde hij er iet
wat kaltner bij, »op school waart ge al heel eerlijk,
je zult niet vergeten, dat ik je vriend ben."
Voor de eerste maal voelde Rudolf werkelijk een
afschuw vau bet ruwe optreden van zijn vriend en
antwoordde ietwat, koeltjes»Je bedreigingen vrees
ik uietmaar ge behoeft niet ongerust te zjjn, ik
voel niet de minste neigÏDg om gedurende je af
wezigheid mijne bezoeken in de houtvesterij te
herhalen."
»Ja maar, dat moet ge juist doen", riep de aüder
bijna bevelend uit. Maar toen hjj zag, dat het ge
zicht van den gouverneur betrok, begon bjj een
toontje lager to zingen»Ik wil daarmee zeggen,
dat ik het erg graag zou willen, want Wanda zou
anders wel eens kunnen denken, dat ik het niet
wilde, omdat ik jaloersch was en daaruit zouden
krachten cd volgens hun besle wet§n bebb<m mede-
gearbeid aan de belangen onzer gemeente. Ze waren
doorkneed in de gemeentezaken en daar ze tevens
de oudste leden van den Raad w&rpn, kon men in
quaesties, waarbjj de gemeentehistorie te pas kwam,
het best bjj hen terecht. Menig groot werk in deze
gemeente hebben zjj helpen en zien tot stand
komen en de geschiedenis van dez§ beide heeren
is saamgeweven met die van Goes in het laatste
kwart eeuw. Vandaar dat we ons kunnen ont
houden van het opsommen van bijzonderheden.
En nu gaan zo heen. Niemand zal bun het rust
nemen als publiek persoon misgunnenals men
zooveel jaren zjjne krachten aan d© openbar© zaak
heeft besteed, heeft het publiek ge«n recht nog meer
van iemand te eischen. Het mag ons spjjten, dat
ze hun mandaat als raadslid neerleggen en dat in
het Dageljjksch Bestuur eene vacature ontstaat op
een oogtnblik, dat goed© krachten daar zoo best
gebruikt kunnen worden, we hebben hun besluit
te billjjken en de grondtoon van onze overwegingen
bij bet vernemen van dit bericht behoort te zjjn
erkentelijkheid jegens de heeren Ramondt en Ochtman
voor de bereidwilligheid, waarmee dezen zich bij
voortduring hebben willen wijden asm hot algemeen
belang en tal van diensten hebben gepresteerd, die
onz« stad ten goedo zijn gekomen.
Zjj zullen terstond door anderen worden opge
volgd in den Gemeenteraad of zij ook zoo spoedig
zullen worden vervangen, i6 iets wat aan gerecht
vaardigden twjjfel onderhevig is.
Deze enkele woorden moesten ons even uit d©
pen, in afwachting van den dank, die den heeren
Ramondt eii Ochtman wel van officieele zijd© zal
worden gebracht.
Dhr. Herman Snijdersvoorzitter van bet Da-
gelijkscb bestuur van >Ons huis" te Middelburg,
hield j 1. Maandagavond in de sociëteit V. O. V.
alhier eeno rede over het doel en het nut der »Ons
Huis-stichtingen". Hij was daartoe uitgeuooüigd
door het Comité tot oprichting van een vereeniging
van arbeiders en arbeidsters, di" ten doel heeft een
dergeljjke inrichting onder den naam van »Hooger
op" ook te Goes in het leven te roepen. Het aan
tal opgekomenen was niet zeer talrijk en bepaalde
zich voor verreweg het grootste gedeelte tot den
arbeidenden stand. I)it gaf den spreker aanleiding
zijn© teleurstelling uit te drukken, dat niet de meer
gegoede burgers tegenwoordig waren, om daardoor
hunne belangstelling in deze nuttige zaak te doen
blijken en het Comité, dat zich voor het tot stand
komen van »Hooger op" inspant, gegronde hoop
te given op den zedeljjken en geldelijken steun der
burgerij, van wier medewerking de goede uitslag
der pogingen alleen afhankelijk zal zijn.
Daarna gaf spr. een korte levensbeschrijving van
Trynbeeeen Engelsch geleerde, die in Londen het
eerste *Ons buis" heeft tot stand gebracht, zoo
als er nu in ons land reeds zoovele bestaan. Het
doel daarvan beschreef spr. aan de hand der sta
tuten van »Ons huis" te Middelburg, dat in 1894
werd opgelicht en gedurende bet tiental jaren van
zijn bestaan een krachtig middel is gebleken tot
volksontwikkeling, tot onderlinge voorlichting, tot
bet opwekken van vertrouwen en onderlinge waar
deering en tot bevordering van het nuttig en ge
zellig satuouzijn. Do tijden zijn voorbij, zeide spr.,
dat ieder voor zich zeiven moet zorgen en moet
trachten door eigen energie vooruit te komen de
levensomstandigheden zijn veianderd en gebieden,
weer alhulei kibbelpartijen ontstaan. Neen, je moet
juist dikwijls naar haar toe gaan, dat verzoek ik
je driDgend en zeg dan tegen haar, da1" ik een
eerlijke kerel br-n en het nog wel tot iels /al brengen.
Belooft go het mjj en bij stak hem zijn ruwe
band toe.
Rudolf trok zijne schouders op, maar do ander
lette er niet op: »Vaarwel beste vriend, ik ver
laat me geheel op je Over vier weken zijn we
zeker weer terug."
Ofschoon Srahl niet onder den indruk was van
de dreigementen, noch van de smeokbeden van
Horman en zichzelf vast had voorgenomen om zjjn
omgang met Wanda niet voort te zetten, was het
bom onmogelijk zich aan dat plan te houden. Den
volgenden dag kwam de houtvester al opdagen en
verzocht hem om mee te gaan. Het was onmoge
lijk om zich tegen hem ie verzetten. Hij liet zich
uiet afschrikken, noch door beleefde koelheid, noch
door eene beslists weigering. »U moet meegaan,
daar helpt niets aan" en zonder verdere compli
menten stak hij zijn arm door d'en van Rudolf
Hij legde daarbij een groote hartelijkheid aan den
dag en om hem niet diep te beleedigen moest
Rudolf wel aan zijn verzoek voldoen, al was het
o >k met tegenzin. Do houtvester trachtte zich trou
wens zoo vriendelijk mogelijk voor te doen; het
was zijn schuld niet, dat zelfs zjjne vleierijen zoo
dat de meer ontwikkelden van buDce gaven me-
dedeelen aan hen, die deze missen de hoogere
standen moeten de mindere helpen. Een inrichting
als »Ons buis" is daarvoor een aangewezen plaats,
daar zjj zich ten doel stelt de bevordering der
volksontwikkeling in den ruimsten zin. Godsdienst
en politiek zjjn daarbjj geheel uitgesloten, zoodat
vrouwen zoowel als mannen van elke godsdienstige
gezindheid en politieke richting zich kunnen aan
sluiten.
Met nadrnk vestigdo spr. er de aandacht op,
dat aan de oprichting van een >Ons huis" aanvanko-
ljjk veel moeilijkheden en groote kosten zijn ver
bonden, doch dat later daarvan de vruchten ruim
schoots worden geplukt. Met een woord van op
wekking tot gemeenschappelijke samenwerking om
tot het doel te geraken en met betuiging van
teleurstelling, dat hij dit woord niet richten kon
tot de niet opgekomen meer gegoeden, eindigde
spr. zjjne rede en gaf hjj gelegenheid met zjjne
hoorders van gedachten te wisselen.
De heer Bolvyt beweerde, dat zoo velen af
wezig waren gebleveD, die men bier gaarne bad
gezien, omdat de zaak een socialistische kleur heeft,
daar zjj is uitgegaan van de Boc.-öeraocratiscbe
arboiders-partij en dus »Hooger op" een socialis
tische vereeniging zal worden. Gemis aan belang
stelling voor het goede doel achtte hjj de reden
der geringe opkomst niet te zi)d.
Dhr. Snijders weerlegde deze bewering door er
de aandacht op te vestigen, dat hij zelf, geen sociaal
democraat zjjnde, toch alhier was opgetreden om
te spreken in het belang van de oprichting der
bedoelde vereeniging dat het al of niet toetreden
volstrekt onafhankeljjk is van politieke kleur dat
een *Ons huis" een strikt neutrale inrichting is
dat de oprichting moet komen door samenwerking
van alle klassen der burgerij en eindeljjk, dat
zoovele r^eds bestaande verenigingen op tel van
plaatsen in ons land bewijzen, dat zij geen bet
minste verband houden met het socialisme. Spr.
vond de geopperde bezwaren dan ook wel wat kras.
Ook dhr. Zom, die de vergadering leidde, en
dhr. Kienedie zitting heeft in bet comité, doch
niet als socialist, maar als de man, die het initiatief
nam tot de oprichting, bestreden op ongeveer geljjke
gronden de bewering, dat de vereeniging »Booger
Op" een socialistisch karakter zou dragen, en lieten
eveneens uitkomen, dat haar streven eDkel was het
belang van elkeD arbeider.
Met het oog op het goed© doel, door dhr. Snijders
duidelijk omschreven, is het te wenschen, dat de
vereenigiDg, door milden steun der meer gegoede
burgers, moge tot stand komen.
Na afloop der openbare bijeenkomst, werd eeno
huishoudelijke vergadering gehouden door hen, die
zich reeds als lid der op te richten vereeniging
Hooger op" hebben aangesloten. In deze vergade
ring is die vereeniging tot stand gekomen.
Bij Kon. fesl. is een pensioen van f 100 ver
leend aan B. L. Kramerwed. M. Monhemius, be
waarder in het huis van arrest te Goes.
Alen schrijft ons uit Hoedekeuskerke.
Wederom is bier eene vreemdigheid aan do orde
De diakonie der Nederd Herv. gemeente heeft plot
seling aan bet gemeentebestuur kennis gegeven,
dat zij Diet meer wenscht bij te dragen in de kosten
voor geneeskundige hulp voor bare armen. De
diakonie gaf jaarlijks aan de gemeeute f50 ten
onhandig waren, dat ze iets beleedigends hadden.
Wat een contrast tusschen zijn. optreden en dat
van Wanda! Ofschoon zjj niet door eü door be
schaafd was, had zij toch zeer goede, aangename
manieren en verstond zij do kunst, om hare talenten
te doen uitkomen. Met hoeveel aandacht luisterde
zjj naar elk zijner woorden, hoe genoot zij van alles,
wat zjj uit zijne gesprekken kon leeren Zij was
onvermoeid in het vragen bij moest hear zeggen
wat zij lezen zou tot, nu toe had zij alb-eo dat
galezer, wat het toeval haar in handen gespeeld
had. Zij wilde zich volstrekt niet verstandiger of
geestiger voordoen dan zij was en probeerde niet
haar gpbrek aan kennis to verbergen. Rudolf was
niet zoover 1 jaren bij bet, onderwijs gewoest om
niet te genieten van de taak, die hem in den schoot
viel. Hij vond het een genoegen baar verlangen te
bevredigen naar eon wereld, waarin bij altijd geleefd
had en waarvan hij het geluk kende.
Wanda las nu ijverig in de boeken, die bij haar
leende en sprak dao met hem over den inhoud en
hjj bewonderde de geestelijke lenigheid, waarmee
zjj de stoutste gedachten van onze grootste dichters
volgde. Als hij baar oordeel prees en het met haar
eens was, straalden haar oogen van kinderlijke
vreugde.
Rudolf was verbaasd over de verandering, die
Wanda in den laatsten tijd ondergaan had. Al
il
■H
