1904. N°. 17. Dinsdag 9 Februari.
91sle jaargang.
e FEUILLETON
De Grouverneur.
Uitgave van de Naaml. Yennootsehap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
GOESCHE
uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, JT AbR5p
Afzonderlijke nommera 5 cent
InzestdSng van advertenfiën vóov 2 saren op den dag des*
uitgave.
De prjjs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, alken regel meer 10 ct.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
OPENBARE VERGADERING
van den
RAAD DER GEMEENTE GOES
op DONDERDAG 11 FEBRUARI 1904,
des namiddags 3 uren.
Goes, 8 Februari 1904.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Punten van Behandeling
Resumtie notulen der vorige vergadering.
1. Ingekomen stukken.
2. Verzoek J. J. Stokmans om grond aan den West-
havendjjk onderhands te mogen pachten.
3. Voorstel van Burgemeester en Wethouders tot
het bouwen van een nieuw lokaal bij school C
en aanstelling van een onderwijzer aan school B.
4. Verzoek K% de Buck om vaststelling peil en
rooiing voor het bouwen van een woning aan
den '8 Heer Hendrikskindarendijk.
5. Af- en overschrijving op de begrooting voor
1903.
6. Afschrijving van plaatselijke belastingen.
Nabetrachting over den Gemeenteraad.
In de eerste dagen van September kwam een
kleine jongen aan onze deur j>pleizierige kermis"
wenschen. Toon hij het oenigszins verbaasde gezicht
zag, dat door zijn wensch veroorzaakt werd, voegde
hij er aan toe »ik ben in Augustus ziek geweest
en moeder zei, dat ik nu maar moest gaan wenschen."
Dit voorval kwam ons in de gedachte, toen do
voorzitter van onzen Gemeenteraad op Donderdag
4 Februari den leden nog alles goeds kwam wen
schen voor 1904, waarvan al meer dan het twaalfde
gedeelte was verdwenen. Dat werkt eenigszins
comisch en als wij wel hebben, is dit ook een der
redenen, waarom de nieuwjaarsspeeehen in vele
gemeenten reeds zijn afgeschaft. Ook is eene huldi
ging van de nagedachtenis van overledenen beter
op hare plaats in de eerste zitting Da het over
lijden, als men nog onder den eersten indruk ver
keert, dan zoo langen tijd daarna. Dit geschiedt
trouwens overal.
De gebouden discussies leveren ditmaal al heel
weinig stof op voor eene nabetrachting.
De wijziging in bet reglement van het Weduwen-
fonds der gemeente-ambtenaren ging er door met
een spoed, evenredig aan de traagheid, waarmee
het voorstel uit de handen van B. en W. is ge
komen. De toelichting omtrent de vertraging, die
de behandeling van dit voorstel heeft ondervonden,
hebben onze lezers in het vorig Dommer kunnen
zien, eene toelichting, tusschen wier regels men ook
nog wel iets kan lezen, naar het ons voorkomt.
Volgens de nieuwe regeling wordt bet deelnemen
er aan van ambtenaren, die gepensionneerd worden,
facultatief gesteld. Zij kunnen contribuearen naar
den maatstaf van hun pensioen en naar die ver
houding wordt dan ook de uitkeering aan de weduwe
berekend. Ook ambtenaren die reeds ontslag hebben,
raaar minstens 10 dienstjaren tellen, kunnen deel
hebbers van het fonds blijven, maar nimmer in eene
hoogere klasse dan zij geplaatst zijn geweest. Heeft
een ambtenaar den leeftijd van 65 jaar bereikt en
Roman van Ludwich Habicht.
Er waren maar een paar monschen in de kleine
eetzaal bijeen, de rentmeester, een oud uitgedroogd
mannetje, dat waarschijnlijk alleen in zijne hoe
danigheid van erfstuk in de familie geduld werd,
en denkelijk niet erg in den smaak viel bjj den
graaf, terwijl de jonge man, die naast hem stond,
zjjne schitterende positie waarschijnlijk alleen aan
zijn knap uiterlijk te danken had.
Het was oen groote slanke man, de opperhout
vester van den graaf. Eenige jaren geleden was
bjj in een ondergeschikte betrekking bij den graaf
gekomen de graaf mocht hem gaarne lijden, en
gaf hem vele bewijzen van zijne genegenheid. Toen
de oude opperhoutvester kort geleden stierf, be
noemde de graaf den jongen Meinhardt in zijne
plaats. De onderhoorigen van den graaf waren
daarover zeer verontwaardigd. Zoolang de oude
graaf nog leefde, was alles heel geleidelijk gegaan
en was een ieder naar gelang van zijn leeftjjd en
bekwaamheid vooruit gekomen. Maar ledert deze
zoon was opgevolgd, waren er allerlei onregelmatig
heden voorgekomen zoo erg als ditmaal was het
echter nog nooit geweest.
Er werden de zonderlingste vermoedens uitge
sproken ten opzichte van de plotselinge promotie
van den jongen man. De oude bedienden dachteD,
is hjj weduwnaar of ongehuwd, dan behoeft hij
niet verder te contribueeren. Wil de weduwnaar
echter op nieuw trouwen, wat op 65-jarigen leef
tijd wel niet veel zal voorkomen, dan moet hij
op nieuw gaan contribueeren.
Eene stille demonstratie, vermoedelijk van a.-r.
zijde, had er plaats bij de benoeming van eon lid
der commissie van toezicht op het Middelbaar
onderwijs. Mr. Lucassewiens Daam niet op de
aanbeveling voorkwam, kreeg drie stemmen.
Dg rekening over 1903 en begrooting voor 1904 van
de gasfabriek gingen zonder discussie of stemming
onder don hamer door. Uit het ons toegezonden
rapport der gascornmissie hebben wij met schrik
bemerkt, dat wij Goesche gasverbruikers hebben
geprofiteerd van het lage tractement dat de directeur
jaren lang genoten heeft. Van soc.-dem. zijde zou
men ons uitzuigers" kunnen schelden. Maar, gouden
we willen opmerken, als het salaris van bouw-
meoster-gasdirecteur te zamen voldoende is geweest,
dan is dat van den bouwmeester te groot geweest,
en heeft dus de verdeeling niet gedeugd. Aan geen
van beide hebben wij gasverbruikers schuld en wij
zullen dus nu ook de salarissen der verder bij
de gasfabriek betrokkenen zjjn verhoogd verder
rustig bij ons pitje kunnen zitten, zonder de be
nauwende gedachte, dat dit licht ons wordt verschaft
door lieden, die onder een sweeting-systeem arbeiden.
Zooals we roeds zeiden, 't ging in deze zitting
kalm toe, wel een weinig saai zelfs, 't Was alsof
do muren van de Raadszaal den nagalm hadden
bewaard van gedempte stemgeluiden, die vroeger
in deze Rechtzaal hebben geklonken, voor wier deur
do rechters gevoelens van toorn of wrok moesteü
doponeeren, als een ander menscb zijn paraplu of
wandelstok.
Toch dreigde er nog een klein momentje van
toorn. Het was toen de heer Temperman aanmerking
maakto op de wijze waarop de straten weer gelegd
waren, nadat zij waren opgebroken voor 't verwijden
der gasbuizen. Toen werd hem van de zijde van
het Dagelijksch Bestuur een antwoord gegeven, dat
nu juist niet van tegemoet komen aan den inter-
pel/ant getuigde, die toch de beste bedoelingen had,
want wij allen weten van dat slechte herleggen
der bestrating na het verwijden der gasbuizen mee
te praten. De voorzitter bezwoer echter op handige
wijze spoedig den opkomenden storm, door den heer
Temperman te beloven, dat in het vervolg rekening
zou worden gehouden met zijne opmerking.
Overigens had het Dagelijksch Bestuur reden den
heer Temperman dankbaar te zijn, want door eene
opmerking aan het slot der zitting van genoemd
raadslid, hebben wij vernomen boe B. en W. op
de kleintjes passen en zich een kansje om op goed-
koope wijze aan straatkeien te komen, niet hebben
laten ontglippen.
Er was nog al vrij wat publiek die belangstelling
is nog een overblijfsel uit vroegere dagen, toon er
nog wel eens luidruchtige tooneeltjes voorvielen.
Oppervlakkig beschouwd zijn het altijd dezelfden,
dio daar opeengedrongen hangen over do ijzeren
pinnen van het hekwerk voor zoover zij ten minste
die hoogte bereiken, want er zijn er ook onder, die
de kinderschoenen nauw zjjn ontwassen. Men komt
in verzoekiüg te gelooven, dat de bezoekers hier
dat Meinhardt het een of andere toovormiddel be
zat en den graaf geheel onder zijn invloed had,
maar de jonge bedienden lachten in het geniep
om dat idee en wezen elkaar op de mooie zuster
van Meinhardt, die zeker de grootste tooverkracht
uitgeoefend zou hebben.
De gravin stond in een vensternis met haar
hoofd op haar arm geleund en keek uit het raam.
Toen haar man de kamer binnen kwam, draaide
zij zich niet om. Haar mooi regelmatig gezicht
vertoonde geen spoor van aandoening.
Hier breng ik je onzen nieuwen gouverneur,"
zei de graaf, maar waar zijn de jongens?"
Rudolf boog en het kostte hem moeite zijne
verlegenheid te verbergen. Een enkele blik was
voldoende om hem te doen inzien welk eene groote
verandering Helena had ondergaan.
Het opgewekte, onschuldige kind was eene ern
stige, stille vrouw geworden. In de vroeger zoo
vroolrjk lachende oogen was nu eene zwaarmoedige
uitdrukking en een pijnlijke trek, die om hare
fijne lippeD diep was ingegroefd, vormde een zon
derlinge tegenstelling met het gelukkige glimlachje,
dat zij vroeger vertoonde.
»Het doet me genoegen, dat u nu toch gevolg
hebt gegeven aan de uitnoodiging van mijn echt
genoot en heet u welkom in ons huis," zei de
gravin beleefd. De inhoud van die toespraak was
koel, maar de toon, waarop zij sprak, klonk Rudolf
in de ooren als een groet uit vervlogen tjjden.
Rij hoorde weer de klankvolle, weeke stem van
Helena, die zoo'n groote bekoring op hem had
uitgeoefend.
sedert de vorige raadszitting zijn staan gebleven, in
don grond vastgegroeid. Zij vormen eene klassezij
zijn de amateur-raadsleden zij bestudeeren blijkbaar
de agenda der raadzittingen niet, waut zij bomen
'"ook, als er niets bijzonders aan de orde is. In de
raadszaal wordt zeer behoorlijk gestookt, dat is ook
een voordeel.
GOES, 8 Febr. 1904.
Het Uitvoerend Drankwet Comité heeft hot
volgend manifest verspreid
Aan het Nederlandsche volk
Binnenkort zal de Tweede Kamer der Staten-
GeDeraal een gewichtige beslissing moeten nomen.
Een beslissing, die raakt het wel en wee van onze
kinderen, die raakt het geluk van tal van huisge
zinnen, die raakt den stoffelijken en zedolijkon groei
van heel ons volk.
Het zal gaan om de vraag, of de ellende, voort
vloeiende uit het alcoholmisbruik, zich nagenoeg
vrijelijk zal mogen uitbreiden, of dat eindelijk met
kracht maatregelen zullen worden genomen, om
daaraan paal en peik te stellen.
Daar wordt gezegd, dat het do bedoeling is tap
pers en bierhuishouders uit hun brood te stooten.
Dat is niet zoo
Het gaat niet t'»gen de koffiehuishouders, doch
tegen dat deel van hun koopwaar, waardoor zoo
veel ellende en leed en jammer ondor de inenschen
wordt gebracht.
Het gaat om de bevrijding van de vele zwakken
onder ons, bet gaat om de beveiliging van onze
kinderen, het gaat om meer levensgeluk voor dui
zenden en nog eens duizenden.
Zult gij, mannen en vrouwen, vaders en moeders,
zult gij dit alles onverschillig aan u laten voorbij
gaan, of zult ge naar uw beste vermogen mede
helpen, om aan het drankkwaad een einde te maken
Indien ge dat wilt, tee kent dan het volksverzoek-
schnft, dat aan de Tweede Kamer zal worden aan
geboden.
Daarin wordt gevraagd, maatregelen te nemen,
die ten doel hebben
a. het toekennen van het recht aan de meerder
jarige mannelijke en vrouwelijke ingezetenen van
een plaats, om den drankhandel te beperken of te
doen verbieden
h. de verlaging van het nu geldende wettelijk
aantal vergunningen
c. streng toezicht op den verkoop, niet alleen
van sterkedoch. óók van gegiste dranken en beper
king van het aantal bierhuizen
d. bescherming van jeugdige personen tot den
leeftijd van 18 jaar tegen de verleiding van drank
en bierhuizen
e. bescherming der arbeiders tegen gedwongen
kroegbezoek
opheffing van het geldelijk belang der ge
meenten bij het bestaan van drankneringen.
Na een plotselinge ongesteldheid, is te 's Gra-
venbage in den ouderdom van 53 jaar overleden
de heer A. M. van Wijck, lid van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal voor het district Eist en oud
lid van de Eerste Kamer.
Op dat oogenblik hoorden zjj lawaai voor de deur:
een jongen kwam de kamer binnengeloopen en
kroop half weg schier de gravin. Mama, help mij
riep hij angstig en keek schuw de zaal in naar zijn
opvolger. Het was een jongen van ongeveer dertien
jaar, een lang zwak uitziende knaap. Zijn smalle
borst, zijne lange hals en zijn geteekend kleurtje
schenen hem als tot een teringlijder in spe gestem
peld te hebben. Er was een vreesachtige uitdrukking
in zijne waterachtige oogen aan die vreesachtigheid
dankte hij ook alleen zijn neiging tot jokken.
Waarom kruipt ge weer weg, slaapkop?" vroeg
de graaf en zijne grijze oogen rustten verachtelijk
op zijü oudsten zoon.
♦Hendrik wil me slaan antwoordde de knaap
angstig. Op dat oogenblik kwam zijn vervolger de
kamer binnen.
Er was zeker geen grooter tegenstelling denk
baar dan die, welke er tusschen deze twee jongens
bestond. De jongste zoon van den graaf was hoog
stens tien jaar oud en was wel een hoofd kleiner
dan ziju broermaar zijn gestalte was gedrongen,
krachtig en maakte een bizonder gezonden frisschen
indruk. Het gezicht van den jongen was rood, en
zijne donkere oogen schitterden; hij had een groote
rijzweep in zijne hand en scheen niet weiüig lust
te hebben om zijn broer daarmee eens geducht
kennis te doen maken, toen de graaf hem voorkwam.
«Heila jongens, wat beteekent dat?" riep bij
met harde stem. Hendrik liet zich daardoor echter
niet van zijn stuk brengen hij wierp zijn hoofd
in zijn n*k en zei brutaal, terwijl hij mot zijn zwopp
klapte: »Ik zal dien gemeenen jongen eens een flink
De heer Van Kol is, naar het Volk verneemt,
wederom in zijne woonplaats te Princenhage terug
gekeerd, hopelijk geheel genezen.
Borsele. In de Vrijdag gehouden Raadsverga
dering werd behandeld eene aanvraag om ruiling
van eigendommen.
Uit overweging, dat de jaariijksche inkomsten
van de tegenover elkander staande perceelen te
vari uiteenliepen, ten nadeele van de gemeente,
besloot de Raad een voorstel tot betere verhouding
te doen.
'•-Gravenpolder. Vrijdagavond vergaderde de
afdeeling 's-Gravenpolder van Volksweerbaarheid
onder voorzitterschap van den heer Risseeuw.
Aanwezig waren 29 van de 47 ledtn. Uit de
rekening van den penningmeester bleek, dat de
ontvangsten bedroegen f 14,75, de uitgaven f7,365,
zoodat een goed slot bleef van f 7,385. Door de
schittvereeniging »Orawj8-Nasfau" wordt geschoten
met marga-patronen op een terrein, vlak bij de
gemeente. Dit terrein is aan de vereeniging afge
staan voor den aanleg van een schietbaan voor
scherpe patronen 29 Maart van 't vorige jaar is
aan den Directeur der NormaalEchietschool te
's-Gravenhago een teekening van het terrein ver
zonden. Later zijn nog eenige inlichtingen verstrekt,
maar tot heden is geen antwoord ingekomen. Na
afloop der vergadering deed de gramophoon van
den heer dr. Qeill te Nisse, die zijn instrument,
op verzoek van den voorzitter, belangeloos voor
dezen avond had afgestaan, veie schoone muziek-
en zangnummers booren.
Krabbendijke. Vrijdag j.l. vergaderde onder
voorzitterschap van dhr. A. de Kok het Waterschap
de ValckeDisse Geul." Aanwezig waren ook dhr.
Jan Welleman voor den Maagspoldor, dhr. E. Guljé
voor den Emanuölpoldpr, dhr. Bal voor den Valcke-
nissepolder, dhr. G. Wabeke voor den Alairepolder,
dhr. C. Blok voor den Oostpolder, dhr. Kolff voor
den Stroodorpepolder en de provinciale ingenieur.
De voorzitter zeido, dat deze vergadering uitslui
tend is belegd naar sanleiding van een verzoek van
den Nieuw-Krabbendijke polder. Deze, alsmede de
MaagBpolder hadden een onderzoek doen instellen
naar de oorzaak der onvoldoende afwatering. Zij
hadden dit onderzoek opgedragen aan den inge
nieur, dhr. Coomansdie in den vorm van een rap
port de oorzaak en tevens de middelen ter verbete
ring heeft aangewezen. Als eersten eisch Etelde de
ingenieur verbreeding van den watergang in den
Emanuffipolder. Volgens de meening van den voor
zitter was verbetering boog noodig, maar als men
begon m^t de waterleiding in den Valckenissepol-
der, van den Zuiddijk tot. aan de splitsing, voorts
den duiker ondor den Zuiddijk verlaagde en dan
de Emanuélpolder zijne leidiög onderhield, dan zou
men z. i. geen last meer van water hebben.
De Voorzitter stemde graag toe, dat dit niet vol
gens het rapport van den ingenieur was, maar
volgens hem was het nog de vraag of het wel zoo ge-
wenscht zou zijn, dat alles afgetapt wordt,? Dhr.
Lenshoek ging geheel met den ingenieur mede. Men
moet beginnen met den kop, en niet met de staart
of midden in. De voorzitter hield vol, dat de ver-
aandonken gevenDit zeggende nam hjj geheel
de houding aan van een voornamen heer, die zijn
zweep opheft tegen een weerspannigen knecht.
Ik heb hem niets gedaar," antwoordde do oudste
zoon angstig en trachtte zich nog meer achter don
rug dor gravin te verbergen.
Arthur heeft in het geniep een gesp van mijn
zadelriem losgemaakt, om mij te laten vallen,"
begon Hmdrik zijne beschuldiging.
♦Ik heb bet heuscb niet gedaan," antwoordde
de andere op jammerenden toon.
»Dat is weer net iets voor jou," zei de graaf,
maar nu houdt ge je allebei stil en maakt je bui
ging voor meneer Stabl, je nieuwen gouverneur,
ik sta er op, dat ge hem in alles gehoorzaamt."
De graaf trok een zeer streng gezicht.
Arthur gehoorzaamde onmiddellijk aan dat bevel
van den graafhij maakte een diepe buiging voor
Stahl en keek hem met zijn vreesachtige oogen
aan, alsof hij hem wilde verzoeken om niet al te
streng tegen hem te zijn.
Hendrik daarentegen zei brutaal»Aha, is dat
onze nieuwe leeraar, over wien Wolf al zooveel
verteld heeft." Met een brutaliteit, die aan onbe
schaamdheid grensde, kwam bij naar Rudolf toe
en stak hem zijn rechterhand toe, waarin hjj nog
de rijzweep hield.
♦Voordat we nader kennis maken met elkaar,
verzoek ik u die rij zweep neer te leggen," ant
woordde Rudolf met eeD sarcastischer) glimlach en
keek don overmoedigen jongen kalm en beslist aan.
In den beginno trachtte de jongen zijn blik te
beantwoorden, maar de oogen van Rudolf schenen
