1904. N°. 13.
Zaterdag 30 Januari.
91s'" jaargan
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Does, lf25«
Aizonderljjke nommerB 5 cent.
Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
siöchts tweemaal berekend
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
fag!?* Na aanst. Dinsdag 2 Februari
wordt buiten de gemeente per postqui
tantie beschikt over de dan nog over
1903 onbetaalde abonnements- en adver-
tentiegelden.
DE ADMINISTRATIE.
GOES, 29 Jan. 1904.
Jl. Woensdagavond hield de Commissie voor
het huldeblijk aan E. M. koningin Emma ten stad-
huize alhier hare eind-vergadering tot het consta-
teeren van de opbrengst der gehouden collecte. Zjj
bleek te hebben opgebracht f 287.57, waarvan, na
aftrek van f 14.12-5 voor onvermijdelijke onkosten,
een som van f' 273.445 zal worden gezonden aan
de hoofd-commissie te 's-Gravenhage.
Onder voldoening over dit bevredigende resultaat
dankte de voorzitter, de burgemeester, de leden
der Commissie voor de vervulling van de welwillend
op zich genomen taak en de burgerij voor hare
milde bijdragen, waardoor zij heeft getoond te heb
ben willen geven een bewijs van erkentelijkheid
aan H. M. en van liefde voor de lijdenden in het
sanatorium. Tevens verzocht hij den aanwezigen
vertegenwoordigers der pers dien dank te willen
overbrengen aan de Goesche burgerij, een verzoek,
waaraan wij bij dezen gaarne voldoen.
Met ingang van 1 Februari a. s. is benoemd
tot klerk-telegrafist aan het station der S. S. te
's-Heer Arendskerke dhr. H. H. P. de Wit van
Fjjenoord.
Door den gemeenteraad van Middelburg is
met 8 tegen 7 stemmen besloten, in de verorde
ning, houdende bepalingen omtrent den maximum
arbeidstijd in de bestekken der gemeentewerken,
dezen te bepalen op 10 uren per dag.
Naar het Vad. verneemt, is de toestand van
den heer Van Kol sterk vooruitgaande, zoo zelfs,
dat bij een internatiouaal congres, dat den 7den
2 FIÏÏH.LETÖH
De Gouverneur.
Roman van Ludwich Habicht.
Mevrouw Stahl zat met haar rug naar haar zoon
toe. Zij draaide zich ook nu niet om en zonder
op de woorden van haar zoon te antwoorden, nam
zij een nieuwen draad, trok dien door haar tanden,
zoodat hij een scherp geluid maakte en zei dan,
terwijl ze hem in haar naald stak »Mijne oogon
worden hoe langer hoe slechter." Hij begreep zijne
moeder zij trok haar draad gaarne door hare tanden
heen als haar iets onaangenaam of onverschillig
was en haar klacht aangaande hare oogen bedekte
de veel dieper gaande klacht aan het adres van
haar zoon, dat zij zich half blind moest werken,
terwijl hg droombeelden najaagde, die nooit werke
lijkheid zouden kunnen worden.
»Moeder!" riep hij uit, »waarom wilt u niet ge-
looven, dat ik mijn doel eenmaal bereiken zal
♦Omdat ge mij geen enkel resultaat kunt aan
wijzen antwoordde zij en boog weer vlijtig over
haar naaiwerk heen.
»Is mijne verzameling gedichten dan niet zeer
gunstig opgenomen door de kritiek vroeg hij
levendig.
»Maar je hebt er geen cent mee verdiend",
luidde het nuchtere antwoord, »en je stukken wor
den je door alle directeuren teruggestuurd
♦Ja, mijn eerste pogingen antwoordde hij.
♦Maar het drama, dat ik nu opgestuurd heb, is
van verschillende en zeer invloedrijke zijden als
tooneelmatig en goed geschreven beschouwd het
zal en moet opgevoerd worden en als het in den
smaak valt, ben ik opeens rijk en beroemd," voegde
de jonge dichter er levendig bij, terwijl zijne oogen
begonnen te schitteren. Hij sprong op en liep het.
kleine kamertje op en neer, alsof hij nu al genoot
van zijn toekomstig geluk.
♦Als het in den smaak valtzei mevrouw Stahl
hem na.
Maar Rudolf lette niet op die opmerking.
»Dan zal het mijn hoogste geluk zijn zonneschijn
om u te verspreiden," vervolgde Rudolf levendiger.
Dan krggt u weer een mooie woning, dan kunt
n weer overkleeden koopen, die u zoo mooi vindt
en de meisjes gaan dan naar de beste scholen in
plaats van naar dehij kon het woord »ar-
Februari te Brussel geopend wordt, hoopt te kunnen
bij wonen.
Kaitendijke. Herbenoemd tot leden der Com
missie tot wering van schoolverzuim alhierds.
JG. M. Andreae, 1. J. E. Feteus, H. van Belois,
L. de Bel eu M. Wisse.
De opbrengst der collecte voor het huldeblijk
aan fl. M. de Koningin-Moeder beeft te 'a-Beer
Abtskerke opgebracht f 22,75.
Te Schore is, door de leden van den Raad en
het hoofd der schooi als commissie, gecollecteerd
f41,57.
Te Baarland werd f49,70 bijeengebracht.
Kunst en Wetenschap.
Gisteravond hield dhr. W. C. van de Volkere
van Vlissingen zijn tweede voordracht in de schouw
burgzaal der sociëteit V. O. V. alhier, die bgna
geheel was gevuld met belangstellenden in de door
hem behandelde onderwerpen: Röntgenstralen en
d'Arsonvalisatie."
Spr. ving aan met zijne hoorderessen en hoorders
duidelijk te maken wat men onder Röntgen- of
X-atralen, zoo genoemd naar den ontdekker Röntgen,
of naar X, de onbekende in de wiskunde hoe zij
worden verkregen en vertoonde daarbij een aantal
goed geslaagde proeven, die het gesprokene beves
tigden.
Na deze voorafgaande verklaringen liet dhr. v. d.
V. een serie lichtbeelden zien, dio een duidelijk
idee gaven van de merkwaardigste opnamen met
Röntgenstralen, van eenige Röntgen-laboratoria in
verschillende hoofdsteden van Europa, van ver
scheidene opnamen, in zijn eigen laboratorium ge
daan, en van de behandeling van lupuslgders in
het gesticht van dr. Bollaan.
Deze lichtbeelden waren inderdaad zeer interes
sant men zag op het sehtfrm duidelijk de beenderen
van hand, arm en borstkas in het veel donkerder
schaduwbeeld van het geheel, zelfs de indrukken van
ringen, armbanden, stukjes glas en naalden waren
duidelijk zichtbaar. De belangstelling der aanwe
zigen steeg echter ten top, toen proeven werden
genomen bij een jonge dame, die zich daartoe wel
willend beschikbaar stelde en daardoor ten volle den
dank verdiende, dien de spr. haar bracht, onder
menschool" niet over zijne lippen krijgen. De
kleine meisjes hadden al bij zijn eerste woorden
aangaande die heerlijke toekomst hare pennen neer
gelegd en luisterden aandachtig.
Er is iets meesleepends in de droomen der jeugd.
Zelfs de nuchterste mensch wordt er door mee
gesleept en begint eindelijk de^schitterende schil
deringen te zien, die door jeugdige dweeperij op
de zwarte wolkenwand der toekomst zijn neerge
worpen. Mevrouw Stahl kon zich ook niet onttrek
ken aan die toovennachfc. Zij richtte zich op hare
bleeke wangen werden lichtrood getint, zij liet
haar werk rusten en zoi zachtjes en schuchter
alsof zij den drempel van het door haar zoon op
gerichte kasteel zijner droomen nog niet durfde
te overschrijden Eerst moeten we onze laatste
kleine schulden betalen
Ofschoon er uit die opmerking weer de groote
nuchterheid zijner moeder sprak, was Rudolf toch
al gelukkig, dat zij rekening hield met zijn toekom
stig succes en zgne plannen en dus antwoordde hij
dadelijk ♦Zeker, lieve mama, daarvoor zal ik in
de eerste plaats zorgen. Ik verwacht het antwoord
eiken dag. De intendant heeft mij nog al hoop go-
geven en als mijn stuk in den smaak valt, dan heb
ik allesgeld, eer, roem, dan kan ik in volle vrij-
heid een meer beteekenend levensdoel vervolgen,
dan wacht ons een schoone, eene schitterende toe
komst."
Rudolf was nog geheel verdiept in zijne droomen
en wilde voortgaan de toekomst te versieren met
de rijke bloeiende fantasie van een jongen dichter,
toen er aan de deur geklopt werd.
Een oogenblik daarna stak de brievenbesteller
een klein dik pakje door de half geopende deur
aan den heer Rudolf Stahl, het kost niets."
Nauwelijks had Rudolf er zijn trillende hand naar
uitgestoken of do brievenbesteller was al weer ver
dwenen. De jonge dichter behoefde het pakje niet
eerst te openen de vorm ervan zei hem, dat zijn
stuk niet was aangenomen. Niettegenstaande dat
scheurde hij het haastig open en vond behalve zijn
handschrift een brief, waarin hem zeer koel doch
zeer beleefd werd medegedeeld, dat zijn stuk niet
was aangenomen. De redenen voor die weigering
waren niet eens opgegeven. Zjjn gezicht was doods
bleek geworden en drukte groot verdriet uit maar
er kwam geen enkel woord over zgne lippen. Hg
legde het pakje zachtjes op de tafel, liep naar
zijne moeder toe, die elk van zijne bewegingen in
angstige spanning gevolgd had en zei met trillende
belofte haar een fotografie of liever radiografie
te zullen toezenden, van haar eigen hand, waarvan
tijdens de voordracht met Röntgenstralen een beeld
is genomen.
Ten slotto noemde spr. de groote diensten, die
de X-stralen bewijzen in de geneeskunde bij het
opsporen van harde voorwerpen, die het lichaam
zijn binnen gedrongen of bij gebroken beenderen.
Na de pauze behandelde hg d'Arsonvalisatie"
of de nieuwste geneeswijze, voarnameljjk van lupus,
exeem en andere hardnekkige huidziekten. De be
handeling onderscheidt zich in eene locale, bij
plaatselijke ongesteldheden, en in eene algemeene,
waardoor andere ziekten, als slapeloosheid en suiker
ziekte worden genezen. Bij de eerste gevoelt de
lijder meer of minder pijn, terwijl bij de tweede
de patient niets waarneemt, wat de spr. een schaduw
zijde van die behandeling acht, omdat men toch
iets voor zijn geld wil hebben, al is het ook wat pijn
Dezelfde jonge dame was ook nu zoo wilwillend,
door plaats te nemen in de spoel (bet toestel, waar
mede d'Arsonvalisatie geschiedt) het door den spr.
verklaarde te toonen.
Aan het einde der voordracht beloonde een
daverend applaus dhr. v. d. V. voor zijn interessante,
leerzame en onderhoudende voordracht, en onge
twijfeld zullen velen hopen, dat de waarschijnlijkheid,
die hij mededeelde hier nogmaals te zuilen optreden,
werkelijkheid moge worden.
Jozef Israels.
Van de koninklijke hulde en van die der buiten
landers, Neérland's grootsten schilder op zijn 80en
geboortedag ten deel gevallen, hebben wij in ons
vorig nommer reeds met een enkel woord melding
gemaakt.
Glorierijk werd hij gehuldigd in Pulchri Studio"
in den Haag, waar de jubilaris, binnengeleid door
het feest-comité, in tegenwoordigheid van honder
den vereerders en vrienden, kunstbroeders, enz.,
die den krassen grgsaard met luid applaus be
groetten, naar een podium werd gevoerd, dat ver
sierd was met groen en bloemen. Nadat hem eene
cantate was toegezongen," werd eerst het woord
gevoerd door den schilder Mesdag, die zgne groote
voldoening uitte, dat Israels nog steeds is gebleven
dezelfde kuustenaar, èn sieraad én nestor der Hol-
lippen »Ik zal nu de eerste de beste gouverneurs
plaats, die mij wordt aangeboden, aannemen." Zonder
haar antwoord af te wachten stormde hij de kamer
uithij moest naar buiten, hij moest den vrijen
loop laten aan zijn smart. Hij zag niets van den
blauwen hemel, noch van den vroolijken zonneschijn,
die het nog wat dunne gras op de weiden donkorder
scheen te kleuren zijn blik rustte somber op den
grond en hij liep zoo hard hij kon naar zijn lievelings
plekje toe, een klein boschje, dat een klein meertje
schilderachtig omgaf.
De zacht ruischende voorjaarswind joeg de laatste
dorre blaadjes op den grond die blaadjes hadden
de winterstormen zoo lang getrotseerd, maar waren
niet bestand tegen de zoele voorjaarswinden. Het
ontlokte Rudolf een glimlach en hij luisterde in
somber gepeins verdiept naar het vallen der ver
dorde bladeren.
Zij zingen een klaaglied", mompelde kg, »en
dat ofschoon zij hun levenstaak volbracht hebben
terwijl ik in den eersten dageraad van het leven
al op den grond geslingerd word."
Er bestaan geen plageriger droombeeldon dan die
welke een jongen dichter vervolgen. Duivelachtige
machten schijnen dikwijls met zoo'n ongelukkige
hun spel te drijven zij wgzen hem nooit geheel
af, zij gunnen hem nooit een volmaakt succes. De
jooge Stahl had ook den invloed dier macht gevoeld.
Hij had alle hoop opgegeven, toen hij plotseling een
uitgever voor zijn gedichten gevonden had. Zij waren
door do critiek zeer gunstig opgenomen en Rudolf
ging zich verbeelden, dat hij zich geheel aan de
dichtkunst kon wijden. Hij gaf zijne betrekking op
en nu ontstonden er na elkaar verscheidene gedichten
en drama's, maar hij vond nu noch een uitgever
voor zijne gedichten, noch een tooneel voor zgne
drama's. Kunstrecensenten, wien hij zijn werk
voorlegde, spraken er een zeer gunstig en bemoe
digend oordeel over uit, maar zelfs de scherpste
blik kan uit de eerste dichterlijke pogingen van
een beginneling niet opmaken of er een toekomst
in zit of een volmaakt gebrek aan talent. Een be
vallige zonnestraal kan ook oen klein talent doen
ontwikkelen en de voortdurende druk van het
noodlot kan zelfs een werkelgk bestaand talent
eindelijk g6heel vernietigen. In het ernstige strijden
en worstelen van oen jong talent zit altijd iets, dat
aan waanzin doet denken. Gelukt het den zwemmer,
die moedig in zee is gesprongen, den vasten wal
te bereiken, dan wordt hom van alle kanten veel
succes" toegeroepen, maar als hij zinkt dan fluistert
landsche schoolhij wenschte hem namens duizen
den vrienden en vereerders geluk en hoopte, dat
Israels in goede gezondheid de glorie van Neder
land mocht big ven. Daarna werden als huldeblijk der
beeldende kunstenaars aangeboden bronzen en zil
veren eeremedailles der Nederlandsche kunstenaars
en deelnemers uit bijna alle landen der wereld, en
vertoonende de beeltenis van Israels en de sym-
bolieke voorstelling van de plaats, door hem in de
wereld ingenomen. De jubilaris dankte het comité
en allen, die aan het geschenk medewerkten, waarna
bet zangkoor het tweede gedeelte der cantate zong.
De mededeeling van Israels bevordering tot Com
mandeur van den Nederl. Leeuw, werd stormachtig
toegejuicht. Hierop bood prof. Quack in een gloed
volle toespraak het huldeblijk van kunstvrienden
en vereerders aan.
Het huldebljjk bestaat in een groot gedenkboek
met op het eerste blad het handschrift der Konin
gin-Moeder en bevattende alle namen van Israels'
vrienden. Spreker huldigde onder meer Israels
strijd tegen sleur en routine. Na een kort dank
woord van den jubilaris, sprak dhr. Bart van Hove
en bood den jubilaris bet eerevoorzitterscbap van
♦Arti et Amicitiae" te Amsterdam aan. Nog spraken
Blommers namens de Hollandsche Teekenmaatschappij
de voorzitter der Maatschappij ter bevordering dor
bouwkunst namens het Comité van architecten en
de beoefenaars van decoratieve kunst, die den jubi
laris een oorkonde overhandigde. Namens ♦Pictura"
en Minerva" te Groningen, Israelsgeboorteland,
bood mr. Feith zijn huldebetuiging oaD, zeggende
trotsch te zijn, Israels als eerelid van het Genoot
schap te tellen. Hij betitelde Israels als prins der
schilders en overhandigde hem een lauwerkrans als
groet uit zijn vaderstad. Ook werd een krans aan
geboden door den heer J. Hudig, namens de Aca
demie van beeldende kunsten on technische weten
schappen te Rotterdam. Vervolgens werd de jubi
laris gehuldigd door prof. Blok, namens de Maat
schappij der Nederlandsche letterkunde te Leiden,
Israels het eerelidmaatschap aanbiedende.
Kerknieuws.
Doopsgezinde kerk.
Zondag 31 Januari. Geen dienst.
de laatste hem verderf aanbrengende golf hem nog
plagerig in het oor: ♦ge zijt een dwaas geweest."
Het scheelde niet veel of de jonge dichter had
door die gedachten gekweld, in het meer een eind
gemaakt aan zijn leven, maar dan dacht hij plotseling
aan zijne moeder en zgne kleine zusjes, voor wie
bij beloofd had te zullen zorgen en zijn besluit
was genomen. Hij zou voor goed afscheid nemen
van zijne dichterlijke droomen en zijn best doen
om, ondanks de schipbreuk zijner idealen, een
achtenswaardig bestaan te leiden.
Toen hg naar huis wandelde, was zijn gezicht
geheel veranderd de weeke, droomerige uitdrukking
was er geheel uit verdwenen en hij betrad het
kleine kamertje met op elkaar geklemde lippen en
ernstig gefronsd voorhoofd.
Mevrouw Stahl keek haar zoon bezorgd aan, toen
hij binnenkwam zij liet zich echter door zijn kalm
uiterlijk om den tuin leiden en herademdeer is
visite voor je gekomen," zei zij vriendelijk en wees
naar een jongen man met het pakje van een ♦lijf-
jager" aan, die voor het raam zatvervolgens ver
liet zij het vertrek. Rudolf keek den vreemdeling,
die hem toch bekend voorkwam, verbaasd aan,
Herman Wolf...." zei hij aarzelend.
♦Zekor, de dolle Herman Wolff, het is mg aan
genaam, dat ik nog horkend word," zei de jonge
man en drukte Rudolf de band. Ofschoon zij samen
op de schoolbanken hadden gezeten, vermeed Her
man tocb het vertrouwelijke *jij," daar hij wilde
afwachten welken toon zijn vroegere schoolkameraad
tegen hem zou aanslaan.
»Zijt ge het werkelijk riep hg hartelgk uit,
»ik vind het erg aardig je na verloop van zooveel
jaren weer te zien. Hoe is het jou gegaan voegde
hij er levendig bij om een vraag naar zijn eigen
levensloop te vermijden. Toen Herman merkte, dat
de jonge Stahl hunne vroegere vriendschap niet
vergeten was en zich niet stootte aan zijn livrei,
richtte hij zich hooger op en antwoordde lachend
Sedert ik om mgno dolle streken van het gym
nasium ben weggejaagd, heb ik menig avontuur
beleefd, totdat het noodlot mij eindelijk in deze
livrei heeft gestoken."
Het noodlot?" vroeg Rudolf peinzend.
»Ja zeker," zei Wolf, ♦geloof het maar gerust
het noodlot doet alles van den een maakt het
een minister, van den ander oen lakei, wat feitelgk
op hetzelfde neerkomt."
(Wordt vervolgd.)
