1904 N0, 4.
Zaterdag 9 Januari.
9Te jaargang.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
FEUILLETOBf
Van Verliezen en Vinden.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, lf25r
A.fzonderl|jke nommers 5 cent.
Inzending van adverfentiën vóar 2 uren op den dag der
uitgave.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
Door Y. TALSMA is ingediend een verzoek tot
plaatsing van een gasmotor, in perceel C 5,
kad. bekend sectie D 367.
De stukken liggen ter visie op de Secretarie van
de gemeente, terwijl eventueele bezwaren kunnen
worden ingediend op Vrijdag 22 Jan. 1904des
voormiddags te 10 uur, ter vergaderkamer van
ondergeteekenden.
Goes, 8 Januari 1904.
Burgemeester on Wethouders van Goes,
DB KONING KOOIJ.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLÜIJS.
Dienstweigering.
Het spelletje is weer aan den gang. Na den dienst
weigeraar De Bruindie eindelijk door een predi
kant tot andere gedachten is gebracht, hebben we
nu den dienstweigeraar Terwey gekregen.
Deze heeft in den uitdragerswinkel, waar zich de
oude plunje van Dr. Kuyper bevond, zijn uniform
verwisseld tegen een mantel met het devies
»Het staat bij ons bovenaan als heilige, onom-
stooteljjke regel, zoodra een onderdaan zich op zijn
consciëntie beroept, wjjke de overheid uit eerbied
voor het heilige terug. Dan dwinge zij nooit."
De milicien Terwey zal nu wel ten hoogste ver
baasd zijn, dat de overheid volstrekt niet voor zjjn
heiligste is terug geweken, doch zijn beroep op zjjn
consciëntie heeft beantwoord door hem drie maanden
op te sluiten.
Dat dit geschied is, we kunnen het natuurlijk
niet anders dan goedkeuren zoolang we een leger
hebben, moet ieder Nederlander, die daartoo in
de termen valt en lichamelijk geschikt is, zijn
diensten in dat leger bewijzen, en in dat leger
zelf dient de discipline te worden gehandhaafd.
't Zou wat moois worden, als men tot iemand,
die zeide gewetensbezwaren te hebben om als mili
cien te dienen, eenvoudig zeide, «nu man, ga dan
in vrede". Het zou binnenkort wemelen vau lieden,
Tolstoïanen en anderen, die kwamen verzekeren,
dat ze het niet met hun geweten kunnen overeen
brengen in het leger te treden.
En zou het bij de miliciens ophouden
We kunnen om voorstellen, dat de beweging al
spoedig zou overslaan op de belastingbetalers. We
hooren al iemand in gemoede beweren, dat hij met
geen gerust geweten kan bijdragen in de Rijksbe
lastingen, waarvan zooveel millioenen worden be
steed voor het aanschaffen van snelvuurkanonnen.
Wij zien den fiscus al »wjjken" en uit eerbied voor
dit beroep op een consciëntie de aanmaning- of
waarschuwingsbriefjes terughouden.
Nu zou men tegen dit alles misschien niet veel
kunnen hebben, indien de overblijvenden zouden
23
Roman van Gebhabd Stein.
Heydemann was weer op het bureau en zat aan
een lessenaar. Het ging hem minder vlot af, dan
de andere dagen. Hij was vermoeid van het vele
werken des nachts. Hij had het de beide laatste
dagen drukker gehad dan ooit te voren. De re
dacteur Schultze had weldra ontdekt, dat de nieuwe
medewerker niet alleen een intelligent en beschaafd
mensch was, maar ook eene persoonlijkheid, geheel
geschikt voor de journalistiek. En Heydemann
kwam zelf ook tot die ontdekking. Hij verwonderde
zich er over, hoe gemakkelijk en vlug hij zich
overal in wist te werken, hoe gauw hij over de
moeilijkheden heen was, die een beginner onder
vindt. Ook zijn talenkennis kwam hem te hulp,
zoodat hij al gauw meer werk had, dan h|j in de
eerste dagen had durven hopen.
Wanneer hij 's avonds thuis kwam, wachtte hem
echter nog het omwerken van mevr. Driessen's
manuscript. Het moest eigenlijk heelemaal opnieuw
geschreven worden zoodat hij vaak tot laat in
den nacht zat te werken en te weinig slaap en rust
kreeg.
Zoo zat hij nu moe en uitgeput aan zijn lesse
naar en schreef langzaam het eene woord na het
andere, toen de deur werd geopend en Bohne
kwam binnenstormen.
»Nu, Heydemannetje, hoe gaat het, hoe staat
het er mee?" begon hij. «Vrooljjk en gezond, ja?
En vlijtig als altjjd. Ik hoor, dat je hier in enkele
dagen een nummer zijt geworden. Nu, weet ge het
nieuws al Ik heb Krüger leeren kennen En weet
ge, hoe het hem gaat
willen invallen en met genoegen dienst gingen
doen voor de weigeraars of de belasting betalen
voor hen, die hierin achterwege bleven, maar onze
meeuing over het menschelijk geslacht is helaas
zoo sceptisch, dat wij gelooven, dat er in een mi
nimum van tijd geen mensch meer zou rondloopen
zonder gewetensbezwaren.
Maar, scherts ter zijde; ter willo van de gemeen
schap moeten nu eenmaal vele menschen zich een
weinig gewetensdwang getroosten en de wet moet
die wel opleggen. Doch dit is zeker, en hierop
wilden wij eens weer de aandacht vestigen, in hoe
veel moeil|jker positie bier een ministerie staat, dat
altijd prat gaat op specifiek-christelijke beginselen,
dan een liberaal Kabinet en hoe weinig er van
die beginselen in de pract|jk terecht kan komen.
Als straks de heer Terwey op Bijbelsche gronden
zjjn dienstweigeren zou willen verdedigen, dan zou
hij voor een specifiek-christelijk rechter vermoedelijk
vrij uitgaan.
Het is altijd schipperen tusschon die beginselen
en de practijk, eeü transigeeren in alles De Staats
loterij bijv, is in de oogen van de anti-revolutionairen
eene zonde, maar toch gooit men het op een
accoordje en zal deze zonde nalaien Da twintig
jaar.
Verdunning der beginselen, zoude prof. Drucker
zeggen, en wel een homeopathische.
Wat komt er bijv. van het vierde gebod onder
dit ministerie meer terecht dan onder een ander?
Een paar personentreinen heeft men op Zondag op
onze spoorwegen minder doen loopen in het eerste
jaar het vorig jaar zijn die treinen weer inge
schakeld. En zoo zou men door kunneD gaan.
Nu weten wij zeer goed, dat al deze dingen niet
anders kunnen, maar we wilden alleen eens in het
licht stellen hoe verkeerd de kiezers er in 1901
aan doden te gelooven, dat alles nu zoo geheel
anders zou gaan, dat nu »de Daam van God zou
worden hersteld in ons land," enz. enz. Men leefde
toen in een tijdperk van phrasen dat moge men
nu inzien.
GOl
8 Jan. 1904.
Gisteravond vergaderden in de Raadzaal alhier
een achttal heeren, die zich gevormd hebben tot
een commissie en zich ten doel stelden plannen te
bespreken tot het brengen eoner bijzondere buldo
aan H. M. de Koningin-Moeder ter herdenking vaD
den dag, 22 Jan. a. s., waarop zij vóór 25 jaar
Haar intocht deed in ons land. Deze commissie be
staat uit den Burgemeester en de h.h. J. Fransen
v. d. Puttemr. C. Lucassef Joh. PilaarMde Jonge Jz.,
D. CapponM. A. Stieger, jbr. v. Reigersberg Yer
sinia's, 1. O. J. Kakebeeke en M. FI. Harink. De
beide laatsten waren verhinderd tegenwoordig te zijn.
De Burgemeester opende de bijeenkomst met onder
de aandacht te brengen hoezeer H. M., niet alleen
als vorstin, maar ook als weldoenster, aanspraak
Heydemann haalde de schouders op.
»Nu, ge behoeft niet zoo onverschillig te doen,
beste Heydemann. Krüger laat een groote fabriek
bouwen."
»Wat?" vroeg Heydemann, vaD zijn stoel op
springend.
»Nu, ziet ge welriep Bohne triomfantelijk.
»Ik wist immers, dat dit u interesseeren zou. Eene
groote fabriek en hij heeft geen compagnon. Ik
ben in het gebouw geweest en heb ook de fonkel
nieuwe machines gezien. Ik maak hem wijs, dat
hij door toedoen van mij voor het Olympia-circus,
dat hier gebouwd wordt ik schrijf immers alle
berichten daarover de electrische machines zal
leveren. Nu en zoo zijn we de beste vrienden ge
worden."
«Maar daarmee zijn we nog niet veel verder",
zei Heydemann gedrukt.
«Wacht maar, wacht maar, beste Heydemann",
zei Bohne gewichtig. »'t Is een groote schurk, die
Krüger. Wanneer men met hem spreekt, zou men
hem voor den eerlijksten man houden. Maar hij
heeft ze achter de mouw. Hij kan zich beheerschen.
Ik hen overtuigd, dat bij, en hij alleen het geld
weggenomen beeft."
«Och, Ik ben daarvan nog lang niet overtuigd
zei Heydemann bitter.
«Maar ik des temeer!" riep Bohne. «Denk eens
•Ttn na. De man h«eft in 't geheel geen vermogen
en laat eene fabriek bouwen. Over zijn toekom-
stigen schoonvader is bij slecht te spreken, bij
scheldt op hem en noemt hom niet anders dan
«ouden knikker". Van dezen heeft h|j het geld
dus niet gekregen. Maar hij heeft geld
Vanwaar? En plannen plannen zeg ik u!
Gisteren heb ik het gesprek eens op den diefstal
gebracht. Ik sprak over zijn toekomstigen schoon
vader, over «De Roode Leeuw", en toen noemde
ik ook den naam Heydemann. Toen hadt ge hem
heeft op de oprechte erkentelijkheid van het Neder-
landsche volk. Het is bekend hoe groot belang de
Koningin-Moeder stelt in de nieuw opgerichte ge
stichten ter verpleging van longlijders en met welke
vorstelijke mildheid zij het Oranje-Nassau-Oord in
het leven riep en op Haar initiatief het «Emma-
fonds" werd gesticht, waaruit steun wordt verleend
aan hen, die een verblijf in het Sanatorium Diet
zelf kunnen bekostigen. De stichting zelve heeft
EOg veel behoefte aan geldelrjken steun, om de nu
reeds ongeveer 100 patiënten te kunDen verplegen.
De zich te 's-Gravenhage gevormd hebbende Hoofd
commissie tot het brengen van een bijzondere hulde
aan H. M. de Koningin-Moeder is overtuigd, dat
de meest welkome hulde, die het Nederlandscbe
volk Haar bij deze gelegenheid zou kunnen aan
bieden, zou ziju het bijeenbrengen van een flinke
bijdrage voor Hare stichting.
Na deze inleiding stelde de Burgemeester voor
zich bij de Hoofd commissie aan te sluiter, wat
algemeen werd goed gevonden en waarna de Bur
gemeester als voorzitter, dhr. J. Fr. v. d. Putte
als penningmeester en dhr. Joh. Pilaar als secre
taris dezer sub-commissie werden' aangewezen.
Hierna werd besloteD, zoo mogelijk op 22 Januari,
aan de huizen der ingezetenen gelden te verzamelen
voor bovengenoemd doel. Indien noodig zal do com
missie daarvoor nog met eenige leden worden uit
gebreid.
Daarna werd de bjjeonkomst door den Voorzitter
gesloten met den wenseb, dat de Goesenaren hunne
offervaardigheid voor dit schoone doel zullen toonen
en hunne sympathie voor H. M. zullen aan den
dag loggen, o. a. door het uitsteken der vlag bij
gelegenheid van dit jubileum.
Minister Kuyper te Brussel. Minister Kuyper
maakt een reis naar België. Eergisteravond is in
het koninklijk palcis te Brussel een maaltijd ge
blader, door den koning der Belgen onzen mi
nister aangeboden. Vóór bet diner had de koning
dr. Kuyper het grootkruis van de Leopoldsorde doen
toekomen.
De reden van deze reis weet de Brusselsche cor
respondent van 't Hbld. mee te de len. Hij seiude o a.
«Z.E. vertelde herwaarts gekomen te zjjn, daar
Koning Leopold den wensch geuit had zich met
hem te onderhouden, met het doei een hartelijker
toenadering tot Nederland t® bewerkstelligen. De
gezamenlijke bevolking van beid® landen is thans
dertien millioeu, een niet gering to schatten cijfer.
Het Nederlandsch element is, vooral sedert den
Transvaalschen oorlog, algemeen gewaardeerd, en
wie weet wat de toekomst baart."
Uit een uitlating van De Standaard valt op
te maken, dat d© Regeering uit de door haar in
uitzicht gestelde verhooging der invoerrechten eeoe
vermeerdering van inkomsten van ten minste l2
millioen gulden deokt te krijgen.
moeten zien Hjj werd bleek, hij werd rood, hij
werd onrustig en ik zeg zoo onschuldig mogelijk
»Eene onaaugename geschiedenis. Do politie zal u
wel verdenken". Eu hjj vroeg »Zou u denken
ik zou dat zeer onaangenaam vinden". Nu, natuur
lijk. Hjj werd toen opmerkelijk stil, zag mij voort
durend van ter zijde aan als iemand met een slecht
geweten en maakte plotseling een eind aan ons
gesprek. Hij kreeg bet iD eens te kwaad. Ik twijfel
er in 't geheel niet meer aan hij is de grootste
schurk".
Heydemann verzonk in gedachten. Half hoopte
h|j, half twijfelde hij. Somber bleef hij voor zich
kijken en zweeg.
Bohne legde dit zwijgen uit als het gevolg van
eene hopelooze vertwijfeling. Hij klopte Heydemann
op den schouder en zei vertroostend
«Ik zal wel voor alles zorgen Ik krijg hem, ik
vang hem Wis en zokerNu over wat anders.
Zien wij elkaar bij mevr. Driessen Ik ben door
Beutler voor het diner genoodigd. Het moet eene
interessante dame zjjn. Niet
>0, ja," vergenoegde Heydemann zich te ant
woorden.
«Ik zal u daar dus vinden
«Ja, tot weerziens dan
Bohne verdween weer en Beydemann trachtto
verder te gaan met zijn werk. Maar hot vlotte Diet.
Bohne had hem onrustig gemaakt. En nu was hij
in het minst niet in eene stemming voor een groot
gezelschap. Hij had bij de afspraak van mevr.
Driessen en Beutler er in 't geheel niet aan ge
dacht, dat ook hij bedoeld werd. Maar zij bad h®m
laten zeggen, dat zo hem dien middag verw?.cht,te,
en hij had niet den moed voor bare uitnoodiging
te bedanken.
Toen hij evon later dan het vastgestelde uur de
eetkamer binnentrad, was men reeds in druk gesprek.
Bohne was nu do hoofdpersoon. Hij had zich
Nieuwdorp. Woensdag hield de Laodbouwers-
vereeniging «Ons BelaDg" haar gewone vergadering.
Uit de rekening bleek, dat ontvangen was f 365,745,
de uitgaven bedroegen f265,285, batig saldo f 100,49.
Uit het verslag bleak, uat er in 1903 aan kuDst-
mest werd omgezet 283000 K G. voor den prijs
f 13980,40 en f745,795 aan verschillende klaver
zaden. Do aftredende bestuursleden, de heoren B.
de Jager en P. de Putter werden met algemeene
stemmen herkoztn.
Nadat de belangen van cöoperatie in zake kunst
mest bepleit waren, werden nog al enkele aan-
deelen genomen. Een voorstel van den heer G. de
Jagerom de onkosten f0,02 per baal te vermin
deren, werd met algemeene stemmen aangenomen.
Rilland* Het bestuur der kolenvereeniging «De
Vrijheid" deed gisteren rekening en verantwoording
van z|jn beheer. Do kassier bleek ontvangen te
h®bben f 2313,62 terwijl de uitgaven f 2134,04
bedroegen, alzoo een goed slot van f 179,58, te
verdeelen over 65 aandeelen. Het aantal H.L.
kolen beliep 2657. Voor de leden bedroeg de prijs
f 0.68 per H.L., voor niot-leden t 0.84. Door de
wijze van optreden van een der leden namen de
drie commissarissen hun ontslag, zoodat nieuwe
commissie-leden moeten worden benoemd.
Kruiningen. In de Donderdagavond gehouden
raadsvergadering waren afwezig de h.h./. Wonder-
gem en JNieuwenhuijse.
Medegedeeld werd dat de B*grooting over 1904
door Ged. Staten is goegekeurd en dat in de vorige
maand kasverificatie heeft plaats gehad.
Aan de orde was nu de benoeming van de leden
der commissie tot wering van schoolverzuim. Aan
genomen werd het voorstel van den Voorzitter ooi
het aantal leden te bepalen op 7 in plaats van 9
voor Kruiningen en 4 voor Ilansweerd.
Tot leden der commissie te Kruiningen werden
benoemd de heeren JKost nse, J. van Dijke, M. G.
Bouwens, A. Visser, A. J. Weber, D. Duindam en
G. L. van 'f Hof.
Voor die te Hansweerd werden gekozen de heeren
J. B. Koch, J. E. v. d. Slikke, J. L. de Paauw en
J. Nieuwenhuijse.
Een volgende benoeming gold die van een lid
van 't Burgerlijk Armbestuur. Hiert03 werd her
komen de heer C. Dek.
Een derde benoeming betrof die van een onder
wijzer voor het herhalingsonderwijs. Met algemeene
stemmen werd gekozen de heer G. Lvan Hof.
Verder keurde de Raad een voorgestelde wjjziging
in de begrooting van 1903 goed.
Op voorstel van B. en W. werd besloten voor
de ontstane vacature van gemeente-verloskundige
een oproeping te doen tegen eeu salaris van f 150.
Verder werd niets van belang meer behandeld
en sloot de Voorzitter de vergadering.
elegant gekleed en zag er goed uit in zijn onbe
rispelijke kleeding. Toen Heydemann binnenkwam,
maakte Bohne zich juist warm over de politie.
>0 dames, u weet in 't geheel niet, hoe dom
die menschen zjjn," zei bij. »Ze zijn altijd op het
spoor, maar vinden doen ze bijna nooit iets. Slechts
dan, wanneer een van ons hen helpt. Ja, dan
en ik zeg u, voor mij siddert iedereen."
»U bemoeit zich du9 met politiezaken vroeg
mevr. Driesen nieuwsgbrig.
«Ja, zoo tusschenbeide," aatwoordde Bohne, «wan
neer zich een interessant geval voordoet. Ik houd
mij bezig met alles, wat betrekking heeft op de
rpdactiepolitiek, litteratuur, schouwburg, dage-
lijksch nieuws, beurs
Heydemann zag hem verwonderd aan. Deze man
zei immers de grootste leugens. Hij was niets dan
verslaggever en Heydemann wist, dat zijne ver
slagen in een slechteD, ruwen stijl werden geschreven,
zoodat ze door den redacteur soms geheel moesten
worden omgewerkt.
Mevr. Driessen zag echter vol bewondering tegen
Bohne op.
«Dan is u immers een genie," zei ze met op
rechte bewondering.
Heydemann boog zich diep over zjjn bord. Hjj
ergerde zich en kon het lachen ook nauwelijks laten.
Bohne liet zich hier van een geheel andere zijde
Hij scheen echter een goeden indruk te maken.
Mevr. Driessen zag hem voortdurend met de grootste
bewondering aan, ze geloofde alles en ook Edith
hield zich niet geheel onverschillig. Ze zag hem
nu en dan erns van ter zijde aan. E-n fjjn lachje
lag om hare lippen, hetgeen lleydemann uitlegde
als een bewjjs van welgevallen. Dit ergerde hem,
en hjj wist zelf niet recht waarom.
(Woidt vervolgd
