1903. N°. 141.
Zaterdag 28 November.
90s1jaargang.
Bij ait no. behoort een bijvoegsel.
FlUILLSTOM
Van Verliezen en Vinden.
GOESCHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, "Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, J* lf2&a
Afzonderlijke nommers 5 cent.
Inzending van advertenties? vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
COURANT.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfd® advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels f 1,berekend.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 eent per regol.
Uitgave van de NaamL Vennootschap „Goesche Courant". Directeur-Hoofdredacteur R. G. Rijkens.
Het R. C. Parochiaal Armbestuur.
zal op Donderdag 3 December 1003 tun de huizen
van allo ingezetenen een ALGEMEENE COLLECTE
houden ten behoeve van de armen, aan zijDe zorg
toevertrouwd, voor welke collecte (de eenige, die
dit armbestuur in hot jaar houdt) ruime giften
gevraagd worden, ten einde het genoemd armbe
stuur io staat te stellen aan zijne verplichting te
voldoen.
Goes, den 27 November 1903.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
DE KONING KOOIJ.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
MILITAIR ONDERWIJS.
Bewijzen militaire bekwaamheid.
Do Burgemeester van Goes vestigt de aandacht
der lotelingen vaa de lichtingen 1903 en 1904
op de gelegenheid tot het verkrijgen van bewijzen
van militaire bekwaamheid en lichame
lijke geoefendheid.
Bet onderzoek zal o. a. te Goes plaats hebben
tusBchen 4 en 16 Januari 1904.
De aangifte voor het onderzoek moet plaats heb
ben ter Secretarie der gemeente vóór of uiterlijk
op 10 December 1903.
Tot het onderzoek worden uitsluitend toegelaten
a. zij, die hebben deelgenomen aan de loting
voor de lichting 1904
b. de lotelingen der lichting 1903, die, inge
volge het bepaalde bij de tweede zinsnede van art.
99 der militiewet 1901, in 1904 worden ingelijfd
c. jongelieden, adspiranten-vrijwilligers voor het
reserve-kader der Infanterie, Vesting-artillerie of
Genie.
Datum, uur eu plaats voor h»t onderzoek zullen
nader worden bekend gemaakt.
De bewijzen afgegeven door de Commissie worden
op 21, 22 en 23 Januari 1904 aan de belangheb
benden uitgereikt en moeten uiterlijk 25 Januari
1904bij den Commissaris der Koningin in Zeeland
worden ingeleverd.
Nadere inlichtingen zijn le bekomen ter Secre
tarie der gemeente.
Goes, 26 November 1903.
De Burgemeester van Goes,
DE KONING KOOIJ.
GOES, 27 Nov. 1903.
Als men leest, wat ds Maasbode gist, omtrent
eene deze week gehouden vergadering der Katho
lieke Kamerclub, dan ziet het er uit alsof men
binnen niet al te korten tijd weer in de gelegen
heid zal zijn de Regeering te bewonderen in het
maken van retirades.
De Maasbode toch gist, dat in die vergadering
de wetsontwerpen op de Staatsloterij en op de
6
Roman van Gerhard Stein.
Eerst langzamerhand gewenden zijne oogen aan
deze duisternis. Hij zag zich in eene elegant ge
meubileerde kamer, hij onderscheidde eene tafel
met donkergroen pluche tafelkleed, eene sofa en
een fauteuil van dezelfde kleur, hij zag schilderijen
aan de wanden, meubels, vele snuisterijen, photo-
grafieëa en eene schrijftafel iu de nabijheid van het
venster. Overal lagen boeken, op de schrijftafel, op
een tafeltje, ja zelfs op den vloer.
»Dit is mijne studeerkamer1', zeide mevr. doctor
Driessen. »Op deze schrijftafel ontstaan mgno ro
mans", voegde ze er toe met zelfbewusten trots.
»Ik houd van het halfdonkere, het geheimzinnige,
dat verwekt de rechte stemming".
Ze schoof hem een fauteuil toe, noodigde hein
uit, het zich gemakkelijk te maken en ging, zelf
in een gemakkelijken stoel zitten.
»Zie zoo, nu zullen we over uwe aangelegenhe
den spreken", begon ze.
Hij zat daar hulpeloos te glimlachen en zag haar
wezenloos aan. Wat wilde de dame van hem Hij
begreep haar niet, hg hoorde nauwelgks wat ze
sprak. Het liefst zou hij nu maar dood zijn. O,
wanneer hg den dief onder zijn handen had Hij
zou hem kunnen worgen. En bij deze gedachte
klemde hij de tanden opeen en zijne handöD krom
den zich als had hij de keel van den misdadiger
reeds tusscheu zgne vingers.
Drankwetsherziening ter sprake zijn gekomen en
zegt dan dat het, te oordoelen naar de persoonlijke
gezindheid van vele Katholieke afgevaardigden, best
mogelijk is, dat noch voor het eene, noch voor het
andere ontwerp vlammen van geestdrift in die club
zullen oplaaien.
»Eu althans wat de Drankwet betreft, verwon
deren doet het ons niet, zegt het blad. De vele
uitmuntende denkbeelden, die ze bevat, daargelaten,
en die in elk geval te behouden zijn, komt het
ontwerp laten we het maar ronduit zeggen
in sommige onderdeelen ons hier en daar wel wat
puriteinsch voor."
Ook de Nieuwe Ct. heeft, evenals wij, het
lage van de in ons vorig nommer besproken ano
nieme circulaire tegen het ontwerp-drankwet-har-
ziening aan de kaak gesteld. Z® zegt o. a.
Zulk verachtelijk geschrijf bemoeilijkt de opposi
tie tegen minder gelukkige of overdreven bepalingen
van het ingediende ontwerp en geeft aan bet geheel»
verzet daartegen ®en karakter, hetwelk uitermate
geschikt is om de Volksvertegenwoordiging te be
wegen de voorstellen der Regeering ongewijzigd of
zelfs nog verscherpt aan te nemen. Aan het adres
van den Volksbond geeft deze circulaire door haar
onzedelijkheid een b8langrijk®n zedelijken steun.
Reeds krachtens zulke overwegingen moesten be
langhebbenden zich dus onthouden hun belangen
op zoo brutale wijze voor te dragen.
Bij kon. besluit is met ingang van 1 Februari
op zijn verzoek eervol ontslag verleend aan den
heer J. M. Pilaarals notaris te Goes.
Met ingang van 1 Dec. a. s. is tot brieven
besteller aan het postkantoor te Goes benoemd dhr.
M. F. van den Berge, thans postbode te Wissekerke,
en ^tot postbode te Wemeldingo, iu de vacature
wijlen dhr. A. van de Visser, diens zoon, dhr. J,
van de Visser aldaar. ,-ffi
Van betrouwbaren kant wordt raedegedeelo,
zegt het Vad., dat de voorbereiding van de in de
Troonrede aangekondigde wet tot verzekering van
de Zondagsrust nog lang niet zoover gevorderd is,
dat een ontwerp weldra den Raad van State zou
kunnen bereiken. De hoofdbeginselen zijn nog in
overweging.
In vrijwaring. De Haagsche Ct. schrijft
Wanneer een curator in een faillissement vorde
ringen int en gelden in bewaring heefr, dan doet
hij dit niet als lasthebber van de crediteuren
rechthebbende op die gelden maar krachtens
opdracht van den rechter, die hem benoemde en
aan de crediteuren oplegde.
Is dan niet vraagt men in het geval van
mr. Van Munnekrede te Delft, die het vertrouwen
niet van de schuldeischers, maar van den rechter
had ea schond, do rechter (d. i. de Staat) aanspra
kelijk voor de schade, door dien advocaat feite
lijk op dat oogenblik ambtenaar van den Staat
aan do crediteuren toegebracht
De stem van mevr. doctor Driessen rukte hem
echter uit dezen droom. Z® drong met onverbidde
lijke enorgie aan en bracht hem met geweld tot
de werkelijkheid terug. Hare grijze oogen, die ach
ter de brilleglazen fonkelden, hypnotiseerden hem
bijna. Hij moest hare vragen beantwoorden, hoe hij
zich ook gevoelde.
En zij vroeg en vroeg, als was ze een levend
geworden vraagteeken. Waar hij vandaan kwam,
wat hij van beroep geweest was, wat hij vroeger
gedaan had. En hoe hij aan zijn geld gekomen was.
Hoe groot de som was. Of hij het geld wel goed
in de schrijftafel gelegd had. Of alle laden goed
onderzocht waren. Wat de politie er van dacht.
Wat bij er zelf van dacht.
Elke vraag behandelde ze met groote nauwkeu
righeid.
»Het geringste zelfs interesseert mij," zeide ze,
hare vraagwoede verklarend. »U weet toch, wat
ik ben, niet waar
Heydemann wist het nog altijd niet.
Zonder zgn antwoord af te wachten, ging ze
voort
»U weet immers, dat ik criminalistische romans
schrijf? Mijne romans verwekken opzien en worden
met de grootste nauwkeurigheid door de politie
bestudserd. Ze heeft ook alle reden daartoe. Wat
kan de poliiio eigenlijk doen Wanneer bol toeval
haar niet te hulp komt, wanneer de bandieten haar
niet direct in de armen loopen, bereikt zo in het
geheel niets. Combinatie daarvan is geen spoor
te ontdekken. Ge zult dit zelf nu ondervinden
do politie zal u het geld wis en zeker niet terug
doen bekomen. Nu, ik heb andere methoden dan
de politie. Bij een geheimzinnig geval moet men
M. a. w.behoort niet de Staat de verduisterde
som aan den boedel te vergoeden
Te meer omdat do rechter (d. i. de Staat) con
signatie van het geld had kunnen (misschien moeten)
eischen of wel de particuliere belegging heeft goed
gekeurd of althans toegelaten
De vraag doet zich wellicht voor 't eerst voor.
Het is in dat geval dubbel wenschelrjk, haar
uit te maken.
Be Memorie van Antwoord.
De Memorie van Antwoord op het le Hoofdstuk
der Staatsbegrooting voor 1904 is verschenen.
Het stuk bespreekt allereerst de vier grieven,
tegen het Kabinet te berde gebracht
het Kabinet houdt de christelijke beginselen
schuil
het is noch vast noch vaart voort
het viert den teugel aan ongowenschte reactie
en het gaat bij benoemingen partijdig te werk.
Do èerste grief. De regeering verwijst
naar de toegezegde ontwerpen, doch voegt er natuur
lijk aan toe, dat eerst op doeltreffende wijze be
sproken kan worden of zij den toets der christelijke
beginselen zullen kunnen doorsraan, als de drie
hierbij in aanmerking komende ontwerpen (her
ziening der Lager-Onderwijswet, vervanging der
Zondagswet, en de voordracht rakende het onder
zoek naar het vaderschap) bij de Kamer zijn inge
komen.
De tweede grief. De Troonrede is geen
afgesloten werkiijst, zoodat die van 1901 niet het
werkprogram voor één zittingjaar gaf, terwijl er
daarentegen wel ontwerpen zijn ingekomeu, die
toen niet waren aangekondigd.
De bekende troebelen hebben veel van de leden
van het Kabinet gevergd. Dit in geheel zgn omvang
en in bijzonderheden mede te deelen, zou de re-
goering niet alleen beneden haar waardigheid ach
ten, maar veel meer nog ongeoorloofd. Waar van
een hervatting van den aanval op het gezag van
den Staat allerminst is afgezien, zou zulk een me-
dedeeling door inzicht te geven, in de wijze waarop
het verweer is gevoerd, dat verweer voor de toe
komst in hooge mate belemmeren. Zij, die zonder
kennis van zaken hier oordeel velden, onthielden
zich van de poging om in het Adres van Antwoord
op de Troonrede dit oordeel to doen uitspreken.
Uit wat zij nu verluiden lieten, valt alleen af te
leiden, dat zij, ware hun in die dagen het bewind
toevertrouwd geweest, in schier onverstoorbare
kalmte met hun' legislatieven arbeid zouden zijn
doorgegaan iets waarbij zich zonder moeite laat
gissen, welke dan de uitkomst voor het land zou
zijn geweest.
Na nog nader betoogd te hebben, dat de ge
beurtenissen van JanuariApril in veel legisla
tieven arbeid een stagnatie van meer dan twee
maanden hebben veroorzaakt, wordt omtrent de
invaliditeits- en ouderdoms-vcrzekeriDg het volgend»
De voorbereiding van het toegezegde wetsont
werp in zake de invaliditeits- en ouderdomsver-
combineeren men moet de verborgen draden ont
dekken, die vaak te vinden zijn, waar men ze in
't geheel niet vermoedde. Wat heeft de politie nu
voor u gedaan? Niets. Men heeft alles opgeschreven,
men heeft een paar lui en misschien wel juist
de verkeerden uitgevraagd. U kan nu naar uw
vermogen zoeken. Ik echter, ik zal u helpen zoe
ken. We zullen een anderen weg inslaan dan de
politie, wij willen coinbineeren, wij willen alles
nagaan tot in de kleinste bijzonderheden en wij
zullen het ontdekken
Ze sprak de laatste woorden mat verheffing van
stem, op eene triomfantelijke wijze, alsof ze den
misdadiger reeds bij den kraag had. Er lag zoo'n
overtuiging in hare belofte, dat Heydemann haar
vol verwondering aanzag.
En na hare rede verzonk mevrouw doctor Driesen
voor korten tijd in nadenken.
Daarna zag ze weer op, hare grijze oogen richtten
zich op Heydemann en ze sprak verder
»We zullen de politie eenige dagen tijd laten.
Ze zal zelf tot de overtuiging komen, dat ze niels
kan uitrichten. Daarna zal ik ingrijpende maat
regelen nemen. En gij wacht geduldig af, hetgeen
de politie u bericht, niet waar
»Ja, ja" zside hij werktuigelijk.
»Maar", zeide ze hierop, »ge zult nu maar weinig
geld moer hebben."
Hij liet het hoofd zinken. Hij had immers maar
vier mark meer-op zak.
»Hm, waarlijk, daar had ik niet eerder aan ge
dacht", zeide ze.
Plotseling kwam ze op eene gedachte.
»Ik heb iets voor u", zeide ze aarzelend, »voor-
loopig tenminste. Wanneer u het wilt aannemen
zekering is volstrekt niet nu pas begonnen, maar
de ernstige critiek hier en in het buitenland ge
oefend op do leidende gedachte van het Duitsche
stelsel, dat naar zijn hoofdgedachte ook in het
avant-projet van don vorigen minister van Water
staat, Handel en Nijverheid belichaamd was, dwong
tot de overweging of de oplossing van het moeilijke
vraagstuk niet op andere wijze ware te vinden,
iets wat herhaaldelijk uitgebreide nieuwe bereke
ningen vorderde.
De derde grief. Na erop gewezen te
hebben, dat thans de christelijke volksgeest tegen
het weder opkomen van paganistische factoren zou
reageeren, en er zonder reactie tegen wat men keeren
of vervormen wil, op staatkundig terrein geen
krachtig willen denkbaar is, betoogt de regeering
geheel en al conform de feiten te zijn de verklaring
van 25 Februari jl., toen zij uitsprak»Reactie
wil hier niemand op hervorming van onze sociale
toestanden bljj ft èn regeering èn Kamer onver
anderlijk aansturen."
Uitvoerig verdedigt zich de regeering verder
tegen het verwijt van reactie, welke volgens haar
hoofdzakelijk hierop schijnt neer te komeu, dat een
leeraar aan da Landbouwschool te Wageningen
ontslagen is dat enkele marine-matrozen uit den
dienst zijn verwijderd en dat bij het aanstellen
van rijki-ambtenaren het behooron tot de sociaal
democratische partij hun niet ter aanbeveling strekt.
Te dezen aanzien merkt de regeering op, dat het
concrete geval van dien leeraar bg hoofdstuk IX,
en dat der marine-matrozen bij hoofdstuk VI ter
sprake kan kotneD, doch dat, wat het algemeone
standpunt betreft, elke regeering zoo hier als elders,
zich wel tweemalen zal bedenken, eer zij verklaarde
aanhangers der sociaal-democratische propaganda,
zonder nadere keur, in gewichtige ambten stelt.
Ten opzichte van het algemeen stemrecht zegt
de rogeering
»In »alle zijn geledingen" is de burgerij reeds
tot de stembus toegelaten. Bedoeld zal dus zijn,
dat uit elke geleding ook elk dör samenstellende
deelen stemrecht behoort te erlangen. Of dit tot
het opkomen van »frisscber geest" in 's lands be
stuur zou loiden, blijve buiten beoordeeling. Hoofd
vraag is maar of bij het uitwaaien van dien fris
scheren wind het scheepke van Staat in veiliger
haven zou komen, dan wel in schipbreuk zou onder
gaan. Ook bij schipbreuk kan hot frisch zijn".
De vierde grief. De regeering kan niet
toegeven, dat bij het oordeel over de geschiktheid
van een candidaat voor het ambt van burgemeester,
zijn kerkelijke, sociale en politieke geestesrichting
buiten beoordeeling zou vallen.
Bg de benoeming van schoolopzieners zou aan
merking te maken zijn, zoo bleek, dat de uit doze
categorie benoemden hun icBpectoriale functie partij
dig ten koste van het openbare en ten faveure
van het bijzonder onderwijs uitoefenden.
Dat bij de keuzen iu zake benoemingen bij de
Rijksverzekeringsbank partijdig zou zijn te werk
gegaan, zou dan eerst zijn waargemaakt, zoo werd
aangetoond, dat candidaten, omdat ze links stonden,
waren voorbijgegaan.
»Maar natuurlijk riep hij levendig.
Ze ging naar hare schrijftafel en zocht wat losse
beschreven bladen bijeen. »Ditismijn laatste roman,
waaraan ik nog bezig ben", zeide ze. Ziet u het
manuscript eens in. Het is wat verward geschreven.
Ik moet mijn werk altijd laten afschrijven. De
schrijver moet intelligent zgn, war.t ik ben wat
vluchtig, ook in de punctuatie. Wilt u dit voor me
doen Ja Nu, dan is u voorloopig gebolppD."
Ze gaf hem het manuscript en hij stond op. Hoe
verward bij ook dacht, hij voelde, dat hetgeen deze
vrouw hem aanbood, een tijdelijke hulp was. Wat
had hij anders ook moeten beginnen Het was nu
eeüuiaal zgn lot, om steeds arm te blijven. Bij was
deze vrouw dankbaar, die hem voorloopig redde.
»Ik dank u, ik dank u zeer," zeide hij, terwijl
hij hot manuscript in zijn valies deed.
Nu kon hij gaan. Hij had hier immers niets meer
te doen. Hg nam zijn hoed, stond nog een oogen
blik te aarzelen, daarop maakte hij een buiging
en deed eenige stappen naar de deur.
»Adieu, mijnheer Heydemann," zeide ze, hem
wat verstrooid aanziende.
Daar viel het haar in, dat ze nog iets vergeten had.
»U hebt nog geen kamer vroeg ze.
>Neen," antwoordde bij.
»Hier in huis, vier trappen hoog, is nog eeno
kamer te huur. Gaat u eens n.aar boven misschien
vindt u de kamer wel geschikt. Ge kunt bier be
talen, wanneer ge wilt. Na 3 degen komt u zeker
wel terug. Ik zal u het uur melden, waarop ik u
kan ontvangen, om verder alles te overleggen."
Wordt vervolgd.)
