1903. N°. 86,
Donderdag 23 Juli,
90sle jaargang.
42 FEUILLETON.
De Boekhouder.
COURANT.
De prjjs der gewone advertentiën ie van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgka- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOESGIIE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, lg25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
tnxtndiiig van advertentiSn vóór 2 «ren op den dag
uitgave*
Gemeenteraad van Goes.
Zitting van Dinsdag 21 Juli, 's avonds 8 uur.
Voorzitterde burgemeester.
Aanwezig 12 ledenafwezig dhr. v. d. Leeuw.
Medegedeeld wordt, dat zijn ingekomen o. a.
van Ged. Staten goedkeuring van het kohier van
den hoofdelijken omslag.
Van het gasthuisbestuur de rekening over 1902.
In handen gesteld der financ. commissie.
Van de b.h. Schrijver en Rosier verzoek om een
sloot te mogen dempen en do rooilijn te willen
vaststellen voor een te bebouwen terrein aan den
Westsingel.
Van verschiilendo bewoners van den Oostsingel
een verzoek om tjjdelijk hunne terreinen temogen
afsluiten van den weg.
Tot plaatsvervangend secretaris der gemeente
wordt benoemd dhr. J. G. Legro, commies ter ge
meente-secretarie. Deze legt den vereischten eed af.
Daarna worden door eene commissie de geloofs
brieven der nieuwbenoemde raadsleden onderzocht,
in orde bevonden en door den Raad tot toelating
besloten.
Aan den heer G. F. Maris wordt op zijn ver
zoek eervol ontslag verleend als onderwijzer bij
bet Openbaar Lager Onderwijs.
Tot onderwijzer bij het O. L. Onderwijs wordt
met 7 stemmen benoemd dhr. G. V. Pennings van Hein-
kenszand op dhr. G. De Koeyer van Heinkenszand
worden 5 stemmen uitgebracht.
Tot onder wijzeres bij bet O. L. Onder wijs wordt
met 9 stemmen benoemd tnej. F. Baetens van Ierseke
op mej. A. Blackstone van Hoedekenskerke worden 3
stemmen uitgebracht.
Daarna is aan de orde de benoeming van een
lid der commissie van toezicht op het Lager
Onderwijs. De aanbeveling bestaat uit de heeren
S. Spaans en A. K. Ziveede.
Dhr. Donner vestigt er de aandacht op, dat bij
de vorige benoeming van een lid der commissie,
in de plaats van wijlen dhr. v. d. Bilt la Motthey
de aanbeveling bestond uit personen van verschillende
richting. Toen was dhr. v. d. Wartdie tot de a.-r.
partij behoort, nog lid der commissie. Nu wij dezen
helaas moeten missen, komen er op deze aanbeveling
slechts personen van ééne richting voor en spr.
noemt die aanbeveling dus eenzijdig. Is het recht
en billijk, vraagt spr., dat er op deze wijze ge
handeld wordt Hij had gehoopt, dat de vinger
wijzing, onlangs door den heer Dekker gegeven,
zou zijn ter harte genomen. Het toezicht omvat niet
alleen de neutrale school, maar ook de Christelijke
en R.-Kath. scholen en deze burgers hebben ook
het recht een der hunnen in de commissie te zien.
Men heeft wellicht den heer Spaans genomen,
omdat deze eene gymnasiale en academische oplei
ding heeft genoten, maar er zijn meer predikanten
en anderen in de stad, van wie dit kan worden
gezegd. Spr. wil niets afdingen op de capaciteiten
van de aanbevolen heeren, ook niet afgeven op de
wijze, waarop liberale heeren het bijzonder onderwijs
hebben beoordeeldmaar het spijt hem, dat de
Roman van O. Klaussmann.
De Amerikaan leunde weer achterover in zijn
stoel, ditmaal met een bijna spottenden glimlach.
»Een advocaat moet men zulk een vraag niet
kwalijk nemen, ook wanneer men haar uit den
mond van een ander zeer indiscreet zou hebben ge
vonden. Doch het is voor mij nochtans niet moei
lijk haar te beantwoorden. Want ik mag u wel
mijne eigen geheimen vertellen, echter niet die van
etn ander, te minder wanneer die ander een dame is."
i>Dat zou mg als antwoord misschien reeds vol
doende kunnen zijn, aangenomen, dat ik u goed
begrijp. U hebt dus niet te vreezen, dat juffrouw
Winter een bijstand, die van u komt, van de hand
zal wijzen
George Millers glimlach was nu van een soort,
die geen twijfel meer toeliet. >Neen mijnheer Schrö-
der, voor die zorg bestaat voor mg volstrekt geen
reden".
»Goed I Wilt u de aangeboden borgstelling bij
een bankier te dezer stede ter mijner beschikking
stellen
»Eenvoudigbeidshalve zou ik lievor dadelijk het
geld ter hand willen stellen. Dat bespaart ons allen
nutteloozen omslag. U geeft mij een quitantie, en
de zaak is afgedaan".
»Zooals u wenscht. Ik hoop, dat de borgstelling
leden der commissie geen rekening hebben gehouden
met het feit, dat hun toezicht alle lagere scholen
omval. Hij zou willen adviseeren niet meê te gaan
met deze aanbeveling, maar te stemmen op dhr.
ds v. d. Veen. Er is eene partij, die tot devies
voert utura Nobis". Wij durven dat niet zeggen,
maar indien de toekomst aan ons mocht zijn, dan
zullen wij toonen, dat wij billijk^ zijn, door ook
liberalen op aanbevelingen als deze te zetten.
Dhr. Dekker zegt het geheel eens te zijn met
dhr. Donner en hoopt, dat men op dergelijke zaken
de aandacht zal blijven vestigenten slotte holt
een droppel den steen uit. Hij hoopt, dat vele leden
j zullen begrijpen, dat de ware liberaliteit meebrengt
ook anderen dan liberalen in dit college te benoemen.
Dhr. Pilaar bad ook gehoopt, dat na de vinger
wijzing van dhr. Dekker eene andere aanbeveling
zou zijn voor den dag gekomen hij kan zich vpl-
komen vereenigen met het door dhr. Donner ge
sprokene.
Dhr. Risen sluit zich aan bij dhr. Pilaarde
billijkheid oischt, dat men ook iemaad van andere
richting had aanbevolen, omdat het toezicht ook
het Christelijk en R.-K. onderwijs omvat.
Daarna wordt tot stemming overgegaan en worden
7 stemmen uitgebracht op dhr. /Spaans en 5 op dhr.
V. d. Veenzoodat dhr. Spaans is benoemd.
Op den 31 December 1903 eindigt de erfpachts
termijn van den wal bij den voormaligen koron-
inolen »de Korenbloem". De tegenwoordige pachter
Leendert de Jonge heeft verzocht den grond weder
voor veertien jaren onderhands te mogen pachten
op dezelfde voorwaarden als tot nu toe, voor eene
som van f 40 'sjaars.
Aangezien de grond, liggende tusschen woningen,
voor het grootste gedeelte toebehoorende aan L. de
Jongevoor hem de meeste waarde heeft, is onder-
handscho verpachting het voordoeligste en moenon
B. en W. dat f 40 voldoende is, zoodat zij advi
seeren de pacht daarvoor te gunnen.
Dhr. Pilaar vraagt of er hier goene verwarring
heerscht. Hij meent, dat er sprake is van gewone
pacht en in de agenda wordt gesproken van erfpacht.
De Voorzitter zegt, dat dit eene vergissing is
op de agenda.
Besloten volgens het voorstel van B. en W.
In behandeling komt nu een adres van onder
wijzers en onderwijzeressen bij het Lager onderwijs
te Goes, waarin zij te kennen geven, dat zij eene
bezoldiging volgens het wettelijk minimum voor
Goes onvoldoende achten reden waarom zij zich
tot den Raad wenden met het verzoek hunne salaris
regeling te wijzigen, opdat de minima verhoogd
worden, de opklimming sneller geschiedt en de
tegemoetkoming voor woninghuur billijker wordt
geregeld.
Zij voegen daarbij de volgende toelichting
»De onderwijzers en onderwijzeressen bij het
Lager onderwijs te Goes, kennis genomen hebbende
van het praeadvies van Burg. en Weth. en het
gesprokene in den Raad van 4 Juni 11., waar bij
de behandeling van het verzoek van de afdeeling
»Goes" van den Bond van Nederlandsche onder
wijzers er op gewezen werd, dat dergelijk verzoek
van de onderwijzers zeiven had behooren uit to
in 't geheel niet noodig is, maar het is toch wel
doelmatig, er op voorbereid te zijn."
Hg verraadde den ander met geen woord of
trek, hoe smartelijk hem de zekerheid getroffen
had, die hij aan zijne zoo erg doorzichtige toe
spelingen ontleend had. Bedaard ontving hij de
bankbiljetten, die Miller met zekere ongegeneerd
heid op de tafel uittelde, en met vaste hand schreef
hij een quitantie.
»Ik hoop, u binnen kort een gunstig resultaat
te kunnen melden," zeide hij, terwijl hij opstond.
»U blijft toch nog in Breslau
>Vermoedelijk niet langer dan twee of drie dagen.
Maar ik reken er stellig op, mijne juffrouw
Martha Winter nog voor mijn vertrek weer te zien.
Ontvang voor uw vriendelijke bemoeiingen, om mij
die gelegenheid te verschaffen, bij voorbaat mijn
vriendelijken dank
Eer lichte buiging van weerszijden, en George
Miller mocht zich verwijderen met het aangename
bewustzijn, zijn doel volmaakt te hebben bereikt.
XX.
Op den terugweg naar het kantoor der Glllkauf-
maatschappij was George Miller het bureau van een
expediteur binnengetreden, om de noodige afspraken
te maken met betrekking tot het vervoer der
brandkast en men had hem op zijn dringend ver
langen beloofd, reeds in den loop van het volgende
uur een wagen en de noodige manschappen te
zenden. Toen hij de Ohlauergracht bereikte, vond
hij daar een groote druktewant bet bericht
van Bartels arrestatie en van zijn zelfmoord was
gaan, hebben de vrijheid genomen dezen wenk ter
harte te nemen en komen bij dezen met het boleefd
verzoek hunne tractementsregeling te herzien.
Waar zij er van overtuigd zijn, dat een gedeelte
van hen over het door hen genoten salaris geen
5 reden van klagen heeftwaar zij bij ondervinding
weten, dat het onderwijs bij den Raad dezer ge
meente steeds in goede handen is, meenen ze er
toch op te moeten wijzen, dat een ander gedeelte
van hen in zeer ongunstige omstandigheden ver
keert, daar zij slechts het minimum, hun bij de
wet op het lager onderwijs verzekerd, als hun eenig
salaris genieten.
Het is dan ook met het oog op hen, dat zij Uwe
aandacht er op vestigen, dat 500 gld. als aanvangs
salaris, in verhouding met den levensstandaard
alhier, te gering is, vooral ook, daar die bezoldiging
6 jaren onveranderd kan blijven.
Voorts achten zij de tegemoetkoming voor huis
huur voor de gehuwden te matig, aangezien "deze
gelijk staat met die van kleinere gemeenten, waar
de woninghuur aanmerkelijk lager is."
In verband met dit adres leggen B. en W. een
staat over, opgemaakt naar aanleiding van de door
den heer Dekker in de raadsvergadering van 4
Juni jl. geopperde denkbeelden, waaruit de invloed
van de toepassing dier denkbeelden op de uitga
ven voor het onderwijs in deze gemeente bleek.
Aangezien adressanten dezelfde punten als de
heer Dekker aangeven, op welke naar hunne mee
ning verhoogiog behoort te worden toegepast, kan
de opgemaakte staat volkomen dienen voor de zaak,
nu in behandeling.
Uit dien staat blijkt, dat gevolg geven aan het
verzoek der onderwijzers eene niet onbelangrijke
vermeerdering van uitgaven zou meebrengen.
Voor 1904 zou die vermeerd. zijn f1475 of f1600
t> 1905 3» 1725 1825
1906 t> 1875 2000
naar gelang de verhooging voor huishuur op f25
of f50 werd bepaald.
In de daarop volgende jaren zou het bedrag even
zeer steeds stijgen, en aangezien het maximum der
gewone jaarwedde reeds in 12 jaren, in plaats van
zooals nu in 20 jaren, zou bereikt zijn, kan men
den gemiddelden invloed op de begrootingen der
naaste 8 jaren op f 2000 a f 2200 stellen.
Voorts zeggen B. en W. dat zij, daarlatende de
vraag of het te verdedigen zou wezen, bij het
groote aanbod van sollicitanten en dus zonder
eenige bepaalde noodzakelijkheid, den post onderwijs
zoodanig te bezwaren en daarvoor den ingezetenen
nieuwe lasten, in welken vorm ook, op te leggen,
van meening blijvendat de positie der onderwijzois
alhier, zooals zij thans reeds is, volstrekt niet on
gunstig is te noemen.
Immers uit den staat blijkt, dat er onder vigueur
der tegenwoordige verordening reeds in 1904
zullen zijn
3 onderwijzers met f 500 jaarwedde
2 550
2 t> 600
4 t> f 650 T>
1 i> 700
2 j> 750
2 825 i>
misschien ook hier verspreid en was natuurlijk het
eenige onderwerp van gesprek voor de talrgke amb
tenaren der maatschappij.
De directeur-generaal was er niet, maar bij had
den boekhouder, die Bartel sedert het verdwijnen
van den kassier bij de kassierswerkzaambeden ge
holpen had, de noodige instructies achter gelaten,
zoodat. Miller den koopprijs voor de brandkast vol
doen kon.
»Ik geloof niet, dat het een erg voordeelig zaakje
geweest is," zeide hij, terwijl hij de quitantie in
den zak stak. »Maar het deed mij plezier, den koop
man een beetje te ergeren. En het genoegen, het
langer wordön van zijn misdadigerstronie te aan
schouwen, was met een paar honderd mark niet te
duur betaald."
Vervolgens ging hij bedaard naar de woning zijner
zuster. Doek hij vond ook haar niet tehuis. Want
zij was, zooals het dienstmeisje hem vertelde, door
een meneer van de politie verzocht voor een ge
wichtige zaak bij den rechter van instructie te komen.
Eerst tegen den middag, keerde zij terug, na
tuur lijk opgewonden over 't geen zij gehoord had,
doch met eene opvatting van 't geval, welke geheel
niet strookte met die van haar broer. Zij verklaarde
met groote beslistheid, dat zij niet aan een moord
op haar man geloofde, maar dat deze Bartel onge
twijfeld gemeenschappelijke zaak met hem gemaakt
had, en dat zij nu vaster dan ooit van de mede
plichtigheid van haar schoonzuster overtuigd was.
George Miller vond het blijkbaar niet de moeite
waard daarover lang van gedachten met haar te
wisselen doch hij gaf haar ook niet de gewenschte
2 onderwijzers met f 850 jaarwedde
2 t> 950
1 1000
een en ander met inbegrip der verhooging voor
diensttijd, hoofdakte, bijvakken en tegemoetkoming
huishuur. (De benoeming van dhr. Maris naar Mid
delburg kan hierin eene geringe wijziging brengen.)
Neemt men voorts in aanmerking, dat boven
dien door do daarmede belaste onderwijzers f 0,80
per uur wordt genoten voor het herhalingsonder-
wijs dat eenigen hunner werkzaam zijn aan de
Normaallessen, de Landbouw-winterschool of aan
de gevangenis, van al hetwelk de inkomsten niet
onder de bovenstaande zijn begrepenterwijl hun vele
vrije tgd hen in staat stelt, deze betrekkingen bij
hunne hoofdbetrekking waar te nemen, dan vinden
Burgemeester en Wethouders volkomen vrijheid,
den Raad te adviseeren, op het verzoek afwijzend
te beschikken.
Zij voereD voorts nog aan
lo. ten opzichte van de verhooging der aanvangs-
jaarweddedat naar hunne meening eene vaste
jaarwedde van f 500 voor beginnende jongelieden
van 18 a 19 jaar, die hunne studie aan de Rijks-
Normaallessen schier geheel kosteloos hebben genoten,
en voor die jaarwedde niet meer dan 4 uren arbeid
per dag behoeven te verrichten, niet gering is te
noemen. Jongelieden in andere betrekkingen zullen
in den regel op dien leeftijd zelden zulk eene vas
tigheid onder de voeten hebben.
Maar bovendien hangt het grootendeels van de
onderwijzers zeiven af om die jaarwedde reeds na
2 jaren met f100 verhoogd te zien. Bij ijverige
studie, waarvoor zg overvloedig tijd hebben, kunnen
zij in 2 jaren de hoofdakte hebben behaald.
Voorts merken Burgemeester en Wethouders op,
dat vrijkomende uren bij het onderwijs in vak j,
hetwelk voor elk uur 's weeks f25 meer jaarwedde
geeft, ook aan de jongere bevoegden kunnen wor
den opgedragen, zoodat er voor dit gedeelte van
het adres, waarop adressanten eenigszins den na
druk schijnen te leggen, weinig grond bestaat.
Wat 2o. de snellere opklimming naar diensttijd aan
gaat, wordt het motief daarvoor grootendeels reeds
onder punt 1 weerlegd. Burgemeester en Wethou
ders achten het echter niet ondienstig hierbij de
vraag te stellen of de bezoldiging van een gemeente
ambtenaar uitsluitend naar leeftijd en burgerlijke
positie, dan wel ook naar de diensten, die[men be
wijst, moet beoordeeld worden
Nu brengen de periodieke verhoogingen volstrekt
geen meerdere diensten mede en moet dus het motief
gezocht worden in de meerdere ervaring en het
daardoor wellicht nuttiger werkzaam zijn. Maar,
waar in de wet zelve reeds het beginsel is opge
nomen van eene verhooging na vijf jaren dienst en
ingevolge de wet ook hier deze periodieke verhoo
gingen van 2 tot 4 zijn uitgebreid, waardoor bet te
bereiken maximum voor bet gewone vak met f 100
'sjaars is gestegen, wat wel opweegt tegen de
tragere wijze van opklimming, achten Burgemeester
en Wethouders geen gronden aanwezig om met dit
beginsel der wet te breken.
Omtrent punt 3 verhooging van de tegemoetkoming
in de huishuur van gehuwde onderwijzers merken B.
en W. op, dat vóór de jongste wijziging der wet
inlichtingen, toen zg hem naar het resultaat van
zgn onderhoud met den advocaat Schroder vroeg.
Hg at weinigmaar hij ledigde de flesch wijn,
die zij uit den kelder had laten halen, tot den
laatsten druppel, en toen Hermine nu na een diplo
matieke inleiding het gesprok op haar toekomst
bracht, sloeg hij, misschien onder den invloed van
den zwaren drank, een toon aan, die haar zeer
slecht beviel.
^Natuurlijk moet je den een of anderen fat
soenlijken werkkring zoeken," zeide hij, »misschien
door het houden van een pensionaat, en ik zal je,
zoover mijne krachten reiken, gaarne met de daar
toe vereischte geldmiddelen steunen. Dat je Diet
hier te Breslau wilt blijven, zelfs dan niet, als ten
slotte de onschuld van je man aan 't licht mocht
komen, kan ik je niet kwalijk nemen. Maar ik zeg
je bij voorbaat, dat ik het niet zou goedvinden,
dat je naar Berlijn verhuist, zooals je voornemen
schijnt te zijn. In mijn toekomstige huishouding
zal wel niet een geschikte plaats voor je zgn. En
wg zullen in elk geval de beste verstandhouding
bewaren, als wg een paar dozijn mijlen van elkaar
verwijderd blijven. Je moogt mij deze openhartig
heid niet euvel duiden, maar zooals de zaak nu
eenmaal staat, zou je met mooie frazen weinig ge
baat zijn. Een weinig oprechtheid op haar tijd is
I beter dan latere teleurstelling en berouw."
j Hermine, die na zijne hartelijke brieven eene
veel hartelijker behandeling verwacht had, drukte
den zakdoek tegen de oogen, en het gesprek stond
op het punt, een zeer onaangename wending te
nemen, toen het onderbroken werd door de bood-»
