1903, N°. 67,
Dinsdag 9 Juni,
90s"' jaargang.
FEUILLETON
De Boekhouder.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelgks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald. 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs p9r kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, 1,25.
Afzonderlijke nommers 5 cent.
ïnüeendiftg wara atfvGSif&entiën wóor 2 op $©h dag
iaiïgav@s
De Liberale Partij en eene Nuisrede.
Op de onlangs gehouden algemeene vergadering
der ♦Maatschappij tot nut van 't Algemeen" heeft
de algemeene voorzitter eene rede gehouden over
de verhouding tusschen werkgevers en werklieden.
Hij schetste de beteekenis van den werkgever voor
de voortbrenging en den omvang van de zorg en
de verantwoordelijkheid, die rusten op den fabrikant
en elk hoofd van eene onderneming van eenigen
omvang Hij legde er den nadruk op, dat de ver
betering dor levensvoorwaarden van de arbeiders
niet tot ondermijning van den ondernemingsgeest
mag leiden en hij waarschuwde tegen het stellen
van eischon aan de industrie, die haar buiten staat
stellen den moeilijken levensstrijd onder de haar
gestelde voorwaarden te voeren.
Een bij uitstek actueel onderwerp dus met het
oog op de dagen, die achter ons liggen.
In zijne rede echter had de voorzitter een verwijt
gericht tot velen, ook onder hen, die geen dwepers
zijn en die niet behooren tot de aanhangers van
het sociaal-democratisch geloof, maar die mede doen
om bij do menschen begeerten op te wekken, die
niet vervuld kunnen worden en meenen, dat door
wetten verkregen kan worden betgeen alleen door
verbetering van de zeden kan worden te voorschijn
geroepen." Deze ♦velen onder hen, die geen dwepers
zijn", werden vervolgens als de ♦zoogenaamde vooruit-
strevenden" aangeduid en gesteld tegenover hen,
»die big ven meenen, dat de maatschappij alleen door
de grootst mogelijke vrijheid in waarheid gedijen
kan."
Deze woorden hebben den Leidschen hoogleeraar
Oppenheim aanleiding gegeven tot het uiten in de
Prov. Gron. Ct. van den wensch, dat deze tegen
stelling wat scherper ware omlijnd. Hij meent echter
den redenaar geen onrecht aan te doen, als hij het
er voor houdt, dat hij de linksche liberalen de
liberale-unie-mannen en de vrijzinnig-democraten
op het oog had en plaatste tegenover de liberalen
van de groep ja van welke groep eigenlijk
De schrijver zou het niet weten te zeggen. Op het
gebied der praktische sociale maatregelen staat bij
voorbeeld Van der Vlugt van Drucker, Mees of Röell
van B>rgesius of van Van Raalte geen duimbreed af.
En tr mag tusschen de rechtscke en linksche libe
ralen ov*r de vraag door welke maatregelen de
vrijheid van allen hot best wordt gediend theoretisch
verschil van inzicht heerschen, in het geloof in- od
den eerbied voor de vrijheid reiken zij elkander
broederlijk de hand en ook de linksche liberalen
hebben het nooit onder stoelen en banken gestoken,
dat wetten tot regeling der arbeidsverhoudingen
altijd een paardenmiddel zijn, slechts bestemd het
parfikulier initiatief, de zelfstandige kracht, aan te
vullen of te prikkelen.
Prof. Oppenheim zegt daarna, dat de wig tusschen
recbtsche en linksche liberalen door de sociale
maatregelen niet wordt gevormd en toont aan, dat
de voorzitter van bet Nut dit zelf heeft toegegeven
door in zijne rede als overtuiging uit te spreken,
dat in den maatscbappelijken strijd onzer dagen
alle voorstanders van geleidelijke hervorming schouder
aan schouder moeten staan om ons volk te behoeden
voor stoffelijken en zedelijken achteruitgang.
In die uitspraak, zegt prof. O., ligt de erkenning
van de mogelijkheid der wedergeboorte van ééne
Roman van o. Klaussmann.
George schreef, dat hij door het verschrikkelijk
nieuws, dat hij onvoorbereid uit een courant ver
nomen had, verpletterd was en stellig op staanden
voet naar haar zou zijn toegesneld, als hij niet
door gewichtige conferenties, van wier verloop mis
schien zijne geheele maatschappelijke toekomst af
hing, te Berljjn moest blijven. De handelwijze van
zijn zwager was hem onbegrijpelijk, hoewel hij niet
kon verhelen, dat gedurende zijn verblijf te Breslau
verschillende dingen in hdt gedrag van haar man
hem bevreemd en tegengestaan hadden. Doch nu
kwam het er niet op aan zich het hoofd te bre
ken over hetgeen gebeurd was, maar wel hierop,
de komende gebeurtenissen flink en kalm tegemoet
te gaan. Hij had zijne zuster reeds bij zijne aan
komst niet verzwegen, dat hij niet rijk was. Maar
hij was toch niet zoo arm, dat hg haar de broeder
lijke hulp moest ontzeggen, die zij in haar positie
met alle recht van hem mocht verwachten. Als zij
geld noodig had, moest zij het hem zonder schroom
mededeelen, want hij zou met behulp vaD eenige
relaties binnen eenige dagen wel een voldoende
groote som vlot kunnen maken.
Voor 't overige echter sprak hg in haar belang
groote, liberale hervormingspartij. En ook de erken
ning, dat zonder aaneensluiting van alle hervor-
mingsgezinden de taak niet kan worden volbracht.
♦Eene waarheid, die minder dan eenige andere
in de rede verkondigd, verloren moge gaan, maar
moge worden ingeprent aan- en ter harte genomen
door wie ter linkerzijde de verantwoordelijkheid
voor de leiding dragen. Het is even verrassend
als het bedroevend is dat, terwijl rechts de gelederen
steeds dichter zich sluiten, links veeleer het tegen
deel het geval schijnt te zijn, in elk geval van
zucht tot toenadering bij de verschillende fracties
nog niets hoegenaamd aan den dag komt. En toch
zijn de liberalen alleen in staat zich te doen gelden
en opnieuw beslissenden invloed uit te oefenen
op wetgeving en bestuur, als zij zich hereenigen
tot eene liberale partij, die op zich zelve vertrouwt
die niet, iü bange vreeze voor de sociaal-democratie,
kompromissen met reactionnaire elementen aangaat,
maar zelfstandig den kamp onderneemt naar rechts
tegen de clericalen van alle kleur en gading
maar even onverbiddelijk naar links tegen
sociaal-democratie en anarchie. Naar de wederge
boorte van eene dusdanige partij te sturen daarin
ligt het aangewezen middel tegen de reactie, die
de welsprekende nutsredenaar vreesde, dat in de
verhouding tusschen werkgever en arbeider bezig
is binnen te sluipen en die niet alleen daar tracht
meesteresse te worden van het terrein."
Dit zijn woorden die het overwegen meer dan
waard zijn. Wil men door de eerstvolgende ver
kiezingen weer aan het roer komen, dan dient
eerst overeenstemming te komen tusschen de ver
schillende liberale fracties, met opoffering van beide
zijden van wenschen, die nu verdoelen. Dan, en
dan alleen is er kans van slagen.
GOES, 8 Juni 1903.
In ons verslag van de zitting van den Ge
meenteraad op Donderdag jl. is eene drukfout ge
slopen, die verbetering behoeft. Bij de behande ing
van het verzoek van de afd. Goes van den »Ned.
Bond van Onderwijzers," zeide de heer A. S. J.
Dekker o. a. dat, indien een onderwijzer, die op zijn
19e jaar aankomt, eerst met zijn 29e jaar het kan
brengen tot een salaris van f 600, hij zulks niet
gunstig kan noemen. In ons verslag werd gespro
ken van een onderwijzer, die op zijn 17e jaar aan
komt. De meeste lezers zullen dit zelf wel reeds
verbeterd hebben, wetende dat do 18-jarige leeftijd
vereischte is om tot het examen als onderwijzer
te worden toegelaten.
Morgen, Dinsdag 9 Juoi, herdenkt dhr. G.
Semeijn den dag, waarop hg vóór 40 jaren als
veertienjarig bedionde in betrekking kwam in den
galanteriewinkel van de firma wed. B. Faherij de
Jonge.
Het zal hem zeker niet aan belangstelling ont
breken.
Tot agent van politie '3e klasse te Vlissingen
is benoemd J. van Weeleonbezoldigd rijksveld
wachter en werkman te 's-Heer Abtskerke.
Het grootste gedeelte der lichting 1902 gaat
Woensdag of Donderdag met verlof huiswaarts,
waarna het overige deel spoedig volgt.
den dringenden wensch uit, zoo uitvoerig mogelijk
onderricht te worden omtrent alles, wat met het
verdwijnen van haar man in verband stond. Juist
omdat men haar misschien zou kunnen verdenken,
met den voortvluchtige in verstandhouding te zijn
geweest, en omdat hij dan voorbereid wilde zijn,
om voor haai in de bres te springen, was het be
paald noodzakelijk, dat hij door haar op de hoogte
werd gehouden van alles, wat er tot nu gebeurd
was en verder gebeuren zou.
»De courantenberichten", schreef hij, die ik
natuurlijk met groote aandacht volg, zijn dikwijls
onbetrouwbaar en bovendien lang niet zoo uitvoe
rig als ik moet wenschen. Indien het mogelijk was,
te Breslau te komen, zou ik in een paar uur vol
doende op de hoogte gesteld kunnen worden. Maar
aangezien mij dit tot mijn groote spijt niet moge
lijk is, moet jij je de pijnlijke taak getroosten mij
de verlangde inlichtingen te geven. Blijf daarbij
bedenken, dat er voor mij in de zaak niets onbe
duidends of van geenerlei belang is. Ook het schijn
baar onbeduidende kan onder omstandigheden groote
beteekenis krggen. Daarom verzoek ik je nogmaals
dringend, mij niets te verzwijgen, wat je over de
resultaten van het onderzoek te weten komt".
Aan dit met zoo sterken nadruk uitgesproken
verlangen trachtte Hermine thans naar haar beste
krachten te voldoen. Zij had roeds acht dicht be-
sehreven blaadjes vol, en was nog lang niet aan
het eind, toen zij door het binnentreden der dienst
bode gestoord werd.
's-Heer Abtskerke. In de Donderdagmiddag
gehouden vergadering van den gemeenteraad is
benoemd tot gemeente-secretaris de heer J. M. Slegt
te Goes.
Kolijnsp3aati In de vergadering van den
gemeenteraad, Vrijdag 1.1. gehouden, waren 6 der
7 leden aanwezig. Afwezig was de heer P. C. W.
Swemer.
In de eerste plaats was er een schrijven van het
bestuur der Ambachtsschool te Goes om ook in de
volgende jaren subsidie te verleenen. Besloten werd,
dit verzoek bij de begrooting te behandelen.
Omtrent een schrgven van Gedeputeerde Staten
om de toelage dezer gemeente aan de Gezondheids
commissie tot bestrijding der onkosten van f 60 op
f 71 te brengen, werd na eenige discussie in toe
stemmenden zin beslist.
De verordening op het haven- en liggeld alhier
stelden Burg. en Weth. voor onveranderd te laten,
wat met algemeene stemmen werd goedgekeurd.
Op een verzoek der afdeeling ♦Rotterdam" van
de vereoniging »Schuttevaer" om een licht op de
haven te plaatsen, werd met algemeene stemmen
besloten, eene lantaarn te plaatsen op den haven-
dijk aan het noordelgke havenhoofd. De heer M.
Noordijke zag zijn voorstel, om aan Burg. en Weth.
over te laten, te bepalen wanneer de lantaarn moet
branden, met 5 tegen 1 stem (die van den heer
W. Potappel) aangenomen. Deze laatste had liever
gezien, dat die lantaarn eiken nacht, dus ook bij
volle maan, zou branden.
Aan mejuffr. G. M. Beun werd met algemeene
stemmen op haar verzoek eervol ontslag verleend
als helpster in de nuttige handwerken aan de open
bare school alhier tegen 1 Juli a. s.
Het voorstel van Burg. en Weth. om voorloopig
geene helpster in hare plaats aan te stellen, werd
met algemeene stemmen aangenomen.
Daarna sloot de Voorzitter de openbare verga
dering en ging men over tot eene zitting met ge
sloten deuren.
Kerknieuws.
Heer Abtskerke. Tot kerkelijk ontvanger
is benoemd de heer Chrvan de Linde, en tot se
cretaris ds I. Ph. F. van de Plassche.
Volgens eene aankondiging in dit blad zal
in het gebouw van het Leger des Heils bij het
Ravelijn alhier, Woensdagavond 10 Juni een bg-
zondero samenkomst worden gehouden door kom-
mandant Railton. Deze kommandant was een der
eerste helpers van den generaal William Booth en
is reeds vele jaren in verschillende landen en po
sities werkzaam in het Leger des Heils. Hij is de
oudste kommandant in dat Leger. Hij zal verge
zeld zijn van een aantal Nederlandsche officieren.
Onderwijs.
Benoemd tot onderwijzeres aan de christ.
school te Dinteloord mej. E. van Vijven te Goes.
Door de Vereeniging van Hoofden van Scholen
in Nederland is eene commissie benoemd tot ver
eenvoudiging in de leerplicht-administratie. Zij zal
een rapport samenstellen, dat gezonden zal worden
aan den Minister van Binnenlandsche Zaken. Deze
♦De advocaat, meneer Schröder, vraagt, of hij
mevrouw Winter kan spreken."
Haastig schoof de jonge vrouw den brief onder
het vloeiblad dor schrijfmap ♦Zeker 1 Laat meneer
binnen komen."
Nog voordat de aangediende den drempel over
schreden had, had haar gezicht weer die uitdruk
king van groote droefheid aangenomen, die bij
haar eerste verhooren den rechter van instructie
zoo ter harte was gegaan. Bij Schröders binnen
treden wischte zij met haar zakdoek over haar
oogen, om het te doen voorkomen, alsof zij de
sporen van pas vergoten tranen wegwischte.
♦Heb dank voor uw komst, m'n vriend", zeide
zij met matte stem, terwijl zij hem de hand reikte.
♦Ik durfde nauwelijks hopen, dat u aan mijn ver
zoek gevolg zoudt geven."
♦U hebt mij met dien twijfel groot onrecht
aangedaan", antwoordde hij hartelijk. ♦Of is de brief,
waarin ik u reeds den eersten dag na het bekend
worden van het ongeluk mijne diensten aanbood,
niet in uw bezit gekomen
♦ZekerIk heb hom ontvangen. Ik was tot in
het diepst van mijn ziel bewogen door uw warme
en deelnemende woorden. In zulk een toestand
twijfelt men maar al te licht aan alle menschen.
En eerst in het ongeluk weet men ware vriendschap
op haar volle waarde te schatten
Met een vermoeid gebaar had zij hem beduid,
plaats te nemen, en hij gaf aan haar uitnoodigiog
gehoor.
commissie bestaat uit de heeren E. F. A. Rosbergen,
hoofd eener school te Amsterdam, J. Dwarshuysid.
te Loosdrecht en A. van Schelvenid. te Goes.
Aan alle hoofden van scholen in het arron
dissement Toien, waartoe ook Noord-Beveland be
hoort, is eene circulaire gezonden vanwege de afd.
Tolen van het N. O. G., om hen zoowel als hun
personeel uit te noodigen deel te nemen aan de
aanstaande algemeene arrond.-vergadering, die in
de laatste jaren door verschillende omstandigheden
niet gehouden werd en thans den 26 Juni a. s. te
Vlissingen zal plaats hebben. Daar zal een bezoek
gebracht worden aan de mailbooten en aan de
Maatschappij »De Schelde".
De lezing zal gehouden worden door den heer
C. van der Graaff van St. Annalandonderwerp
♦Opleiden tot alle christelijke en maatschappelijke
deugden".
In het ♦Café Bos", op den zee-boulevard, wordt
koffie gedronken en te Middelburg in het »hótel
Versoput" gedineerd.
Het programma paart gewis het aangename aan
het nuttige en zal vermoedelijk vele onderwijzen
van het zoo verbrokkelde arrondissement Tolen
genoegelijk samenbrengen.
Kunst en Wetenschap.
Het Juni-nommer van het Maandblad tegen
de Kwakzalverij bevat
HoofdartikelEen en ander over de z.g. natuur
geneeskundigen.
BerichtenVoorzichtig met huismiddeltjes
Wat aan pillen verdiend wordt. Een brutale
advertentie. Kwakzalvers-annonces door Duitsche
bladen geweigerd. Toename van kwakzalvers in
Saksen.
Mededeelingen van verschillenden aardSiegartt's
rheumatiekzalf. Faguhne. Het boek en de
methode van Louis Kuhne. Hulp van het Week
blad De Alkmaarder. Sanden's electrische gordel.
Weer zoo'n Amerikaansche kwakzalver.
IngezondenOver kwakzalvers-advertenties in de
dagbladen.
RechtszakenOnbevoegde uitoefening van genees-
en tandheelkunde.
Correspondentie.
De bij de firma F. Rleeuwens Zoon versche
nen vijfde aflevering van het Tijdschrift ter beoefening
van het Administratief Recht, bevat
Geschiedenis en beteekenis van artt. 61 en 62 dei-
grondwet, door JSnater. Beantwoording der
door de Redactie gestelde vragenGoedkeurings-
recht der kohieren van den hoofd, omslag
dubbele aanslag in den hoofd, omslagbesluit
tot onbewoonbaarverklaring van eene woning
periodieke werkzaamheden in Meiart. 34 van het
burg. wetboek. Ingezonden stukken Schorsing
raadslid als ambt. v. d. burg. stand. Examen
der Nederl. Vereeniging voor gemeentebelang.
Leestafel. Vragen ter beantwoording.
Rechtzaken.
Ter griffie der Arrondissements-Rechtbank te
Middelburg is door H. G., 22 jaar, arbeider te
's Heerenhoek, gedetineerd te Middelburg, booger
beroep aangeteekend tegen het op den 29 Mei 1903
♦Ik had u alles veel liever mondeling gezegd",
zeide hij. ♦Doch men deelde mij mee, dat uw
toestand verbood, bezoeken te ontvangen. Er zijn
gevallen, waarin men nog minder indringerig dan
onverschillig wil schijnen. Maar thans, nu u zelf
dit onderhoud gewenscht hebt, is het mij voor alle
dingen eene behoefte, u te verzekeren, dat ik Ger
hard niet voor schuldig houd - althans niet voor
zoo schuldig als iedereen nu nog meent. Ik ken
hem sedert de dagen zijner kindsheid. En hoewel ik
in mgn leven menige pijnlijke teleurstelling onder
vonden heb dat ik omtrent de eerlijkheid en
de oprechtheid van zijn karakter zoo geheel zou
hebben gedwaald, kan ik nog altijd niet voor
mogelijk houden."
♦U wilt mij troosten, en ik dank u voor de
vriendelijke bedoeÜDg. Maar mijn toestand is helaas
niet van dien aard, dat ik mg in een weldadig
zelfbedrog mag laten wiegeD en mijne oogen voor
de wreede waarheid mag sluiten. Ik kan evenmin
aao de onschuld van mijn man gelooven, als ik
ondanks al mijn peinzen en zoeken een verklaring
voor zijne handelwijze kan vinden."
♦Aan het feit, dat hg met het geld van anderen
gevlucht is, valt inderdaad nauwelijks te twgfelen.
Maar zoo lang men mij niet het tegendeel bewezen
heeft, zal ik altijd blijven gelooven, dat hij ge
handeld heeft onder don dwang van omstandig
heden, die invloed hadden op zijn denkvermogen
en hem meer of minder ontoerekenbaar maakten»
Is dat daa niet ook uw meening?"
