1903. N°. 61.
Zaterdag 23 Mei.
90s,e jaargang.
Bij dit 110. behoort een bijvoegsel.
De prjjs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 et.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbend®
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
PrSs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,25a
Afzonderlijke nommers 5 cent.
i a as <*33 tg 5 sjipsii @gs $©«3 ^0?
1***' i' in~r iiT"7T~iinitT'.fn*-n,sr*irTrTTrrT-*^^T"xriTi''^Trr-^T'^«Tnirrfnr'r.r?rr,-l'ir*»-—-^-T-Trr i i i i»uur r
GOES, 22 Mei 1903.
In de gisteren gehouden vergadering der
»Goesche Zendingsvereeniging" werden de aftredende
bestuursleden, dhrn. C. R. van Lelyveld on M. IJ.
Ilarinck, herbenoemd.
De directeuren der post- en telegraafkantoren
hebben van den directeur-generaal aanschrijving
gekregen, bij voorkomende vacatures van besteller
en postbode, de miliciens, die tengevolge van de
jongste stremming in het verkeer hun betrekking
kwijtgeraakt zijn, ernstig in aanmerking te doen
komen.
President Kruger is wear op Nederlandschen
bodem. Woensdagavond te 11.37 is hij te Hilversum
aangekomen, waar hij zijn introk heeft genomen in
de villa »Djemaah."
Wemeldinge. In de onlangs gebonden half-
jaarlijksche vergadering der vereeniging »Z?oken-
zorg" alhier deelde het bestuur mede, dat van af 1
Dec. 1902 tot heden waren verstrekt 1849 liters
melk, 295 eieren en 250 porties vleesch. Het be
stuur, vermeldende hoe, door de nuttige werking
der vereeniging veel lijden van de behoeftige dorps-
genooten was verzacht, wekte op tot nog meer
algemeene deelname en hoopte, dat velen, die tot
nog toe, afschoon zij best wat missen kunnen, van
verre bleven staan, de kas met hunne gaven zullen
steunen. Mog9 dit beroep op do meer gezegende
Wemoldingers niet vruchteloos wez9n, gedachtig
aan het Is zaliger te geven dan te ontvangen
KoSijnsplaaïi In do vergadering van ingelan
den van den polder Nieuw-Noord-Beveland, Woens
dag 1.1. ten gemeentohuize alhier gehouden, waren
13 van de 19 ingelanden vertegenwoordigd. De
rekening van het dienstjaar 1902 1903 werd vast
gesteld, in ontvang op f 15237,931 2» in uitgaaf op
f 13726,72, dus met een goed slot van f 1511,211/2- De
begrooting voor hot volgende dienstjaar 1903 1904
werd in ontvang en uitgaaf op f22870,331/2 gesteld,
met een post van onvoorzien van f577,11. ïn dien
post van ontvangst is begrepen f17338 tot dijk-
vorbetering van den polder.
FEUILLEÏOH
De Boekhouder,
Roman van O. Klaussmann.
IX.
Tegen acht uur 's avonds kwam de beklagens
waardige echtgsnoote van den kassier in een rij
tuig voor het kantoor aan.
Zij was zeer opgewonden en angstig. Want daar
zij op haar vraag geen antwoord ontvangen had,
wist zij nog altijd niet, wat erin baar afwezigheid
hier gebeurd was. Haar eerste vraag aan den por
tier Nitschke, die naar buiten gekomen was, om
haar behulpzaam te zijn bij het uitstappen, was een
haastig uitgestooten Waar is mijn man? En wat
is er met hem gebeurd
De oude Nitschke was goedig van aard, maar
een bijzonder fijn ontwikkelde teergevoeligheid be
hoorde nu juist niet tot zijne grootste deugden.
Misschien ook had hij van den beginne af van de
hoogmoedige vrouw van den kassier een stillen
afkeer gehad, die hem nu minder voorzichtig deed
antwoorden dan een meer fijngevoelig mensch onder
de gegeven omstandigheden noodzakelijk zou heb
ben geoordeeld.
Meneer Winter is verdwenen," zeide hjj zonder
eenige voorbereidende omschrijving, »en het heet,
dat hjj de geheele kas meegenomen heeft."
Hermine gaf een gil, en in haar oogen was een
zoo groote ontzetting te lezen, dat de oud® nu
toch besefte, dat hij onhandig en zonder takt ge
handeld had.
»Maar ik kan er nog niet aan gelooven," voegde
hij er welmeenend aan toe. ^Meneer Winter was
altijd aoo'n fatsoenlijk measch."
Zij had zijne laatste woorden in 't geheel niet
meer gehoord. Als een razende was zij hem voorbij
naar binnen gesneld en had de eerste van de op
de corridor uitkomende bureaudeuren opengerukt.
Het was de kamer, die men ter beschikking had
gesteld van de heeren van de justitie en van de
politie voor hunne voorloopige instructies en de
rechter van instructie, die juist bezig was den
boekhouder Dogmaals 1e verhooren, behoefde slechts
een enkelen blik op k*t ontdane gezicht van deze
doodsbleek tegen den deurpost leunende vrouw te
werpen, 0121 te weten, wie hij daar voor zich had.
Door innig medelijden bewogen, stond hij van
Uit de bestuursvoordracbt der reeds gemelde 3
waterbouwkundigen vrerd, zooals reeds in ons vo
rig nommor is vermeld, met algemeene stemmen
de heer Krijger van Wissakerke gekozen.
Het voorstel vau hot bestuur tot pensioen verloening
aan mej. do wed. J. Nieuwdorp werd door staking der
stemmen 6 stemmen waren er voor, 6 er tegen en 1
blanco tot de volgende vergadering aangehouden.
Met algemeene stemmen werd besloten den 74-jari-
gen dijkwerker, dhr. M. Bouterseeen pensioen vaa
f 3 's weeks te verleenen.
Kolijnspbat, In de vergadering van het Nutg-
departoment »Noord-Beveland", Woensdag 1.1. alhier
gehouden, en door slechts 7 loden bezocht, werd
de rekening van het dienstjaar 1902/1903 vastge
steld in ontvang op f 160,70 en in uitgaaf op
f 149,42, dus met een saldo van f 11,28.
De begrooting voor het nieuwe dienstjaar werd
i vastgesteld op f 156,33 in ontvang en uitgaaf.
Als lid van 'l bestuur werd in plaats van den
heer A. N. van Langeraad de heer W. Duclaux
van Wissekerke gekozen. Tot afgevaardigde ter alge
meene vergadoring werd d^keer A. T. G. Sivenne
gekozen, ais plaatsveiwarf^r de hoer Duclaux
Eindelijk werd nog besloten dat het departement
zich als bewijs van sympathie met de vier onlangs
opgerichte werkliedenvereenigingon op Noord-Beve
land als donateur van elk dezer zal opgeven a fl
's jaars.
Kerknieuws,
Doopsgezinde kerk
Zondag 24 Mei, voormiddag 10 uur, gods
dienstoefening door ds. S. Spaans.
Ned. Hervormde Kerk.
Beroepen te Zoutelande dhr. H. P. de Preey
cand. te Rotterdam te Noordgouwe dhr. J. J.
Meyercand. te Utrecht.
Land- en Tuinbouw en Veeteeit
Heft mesten van kaEveren.
Voor het mosten der kalveren worden bij voor
keur bij de geboorte zware kalveren genomen. In
Noord-Brabant zijn de zoogenaamde dubbelbillen
daarvoor gezocht, aangezien deze gewoonlijk 5 a
zjjn stoel op en zeide zeer vriendelijk »U isme
vrouw Winter niet waar Ik ben de rechter Bar
rens. Mag ik u verzoekeD, nader te komen
of vindt u het beter, mij in uw woning de inlich
tingen te geven, die ik van u zou wenschen
Hermine, die door den vreeselijken schrik en de
voorafgaande urenlange opgewondenheid verschrik
kelijk ontdaan was, schudde het hoofd. »Hier of
daar dat is mij onverschillig. Maar voordat u
mij iets vraagt, zeg mij om Godswil, wat er sedert
eergisteren gebeurd is. Waar is mijn man
»Het zou ons veel waard zijn, mevrouw Winter,
als wij het wisten. W.ij hadden gehoopt, van u
daaromtrent inlichtingen te ontvangen. Uw echt
genoot is sedert van morgen vroeg verdwenen dat
wil zeggen, hjj is op jreis gegaan, zonder iemand
omtrent het doel van zijn reis te onderrichten,"
»En dat dat andere, wat de portier rajj zoo
eren zeide deze verschrikkelijke beschuldiging
het is onmogelijk ondenkbaar, dat mijn man
iets dergelijks zou hebben gedaan."
»Het staat vast, dat met hem tevens de geheele
inhoud der brandkluis, een som van meer dan
driemaal honderd duizend mark, verdwenen is. En
alles wijst er op, dat hij het was, die dit geld ge
stolen heeft."
Weer gaf mevrouw Winter een gil, en haar
handen tastten in de ijle ruimte, alsof zij een
steunpunt zochten. Bartel, die haar zag wankelen,
wilde de ongelukkige vrouw gauw een stoel geven.
Doch hij kwam te laatwant zonder dat zij nog
slechts een enkel woord had kunnen zeggen, was
zij bewusteloos neergezegen.
»Men had de ongelukkige wat voorzichtiger op
het slechte nieuws moeten voorbereiden," zeide de
rechter van instructie, nadat hij met de hulp van
Bartel en den griffier de bewustelooze op een stoel
gezet had.
»Aan een verder verhoor valt nu voorloopig bij
haar toestand wel niet te denken."
Men liet juffrouw Nitschke, de eenige vrouweljjke
persoon in dit huis, komen, en dokter Weisz. Het
gelukte den dokter heel spoedig, haar uit haar be
wusteloosheid te wekken. Doch de vrees van den
rechter van instructie, dat van een verder verhoor
met hot oog op haar toestand vooreerst moest wor
den afgezien, bleek volkomen gerechtvaardigd, daar
de jonge vrouw, zoodra zij haar toestand weer
besefte, bijna onafgebroken schreide en voor elk
geruststellend woord outoogankeiijk was.
>Ik acht het bepaald onverantwoordelijk, haar
10 ct. per K.G. levend gewicht meer opbrengen en
bij verbruik van dezelfde hoeveelheid melk ook
meer in gewicht toenemen. Verder wordt aan stier
kalveren de voorkeur gegeven, omdat deze zwaarder
worden en ook d® kwaliteit van het vleesch, vooral
wat de kleur betreft, beter is dan die van vaars
kalveren. Bij aankoop van kalveren voor het mesten
wordt verder gelet op: goedgevormde voorhand,
schoft en lendenen.
Het kalvermesteu is eenvoudig en kost weinig
werk. De grootste concurrenten daarvoor zijn de
zuivelfabrieken of, wil men, de prijzen, welke deze
voor de melk besteden en de meerdere of mindere
gemakkelijkheid om de melk naar de fabriek te
kunnen vervoeren. Van den anderen kant treedt
daarmede natuurlijk in concurrentie het min of
moer voordeelige van 't aanfokken van vee.
Ook is het min of meer voordeelige van het mes
ten afhankelijk van den prijs, die van het kalfs-
vleesch gemaakt kan worden, b.v. in de nabjjheid
eener welvarende bevolking, die goede prijzen kan
en wil besteden, enz. Die prijzen loopen zeer uiteen,
ook in denzelfden tijd, maar er dient ook onder
scheid iu prijs gemaakt te worden tusschen kalfs-
vleesch goed uitgemest met volle melk half go-
mest met volle melk; met afgeroomde melk; met
melk en verschillende surrogaten.
Als de mesting goed gaat, kan men voor 10 K.G.
volle melk 1 K.G. toeneming in levend gewicht
rekenen. Uit genomen proeven bleek, dat de toe
neming in de verschillende weken, dat gemest wordt,
niet gelijk is. De uitslag leerde, dat do hoeveelheid
melk voor 1 K.G. gewichtstoeneming steeds ver
meerdert tot op den leeftijd van omstreeks 13 weken.
Hierbij dient echter opgemerkt te worden, dat het
kalf tijdens het mesten belangrijk armer aan water
wordt. Terwijl toch een nuchter kalf uit meer dan
80 pet. water bestaat, bevat het lichaam van een
goed gemest kalf ongeveer 65 pet. water. Een
nuchter kalf bestaat dus slechts voor 1/5, een weinig
gemest wellicht uit 1/4, maar een goed gemest kalf
uit 1 '3 vaste stof.
De ÜDanciëele uitkomsten deden zieD, dat het
lange mesten geenszins het voordeeligste wasof
andershet mesten 4 a 6 weken lang was voor-
deeliger dan van 10 en meer weken. Een en ander
zal echter ook afhangen van den prijs, die voor
goed of miuder goed gemest kalfsvleesch te bedingen
aan haar zelf over te laten," zeide de dokter, toen
de directeur-generaal hem liet roepen, om naar
den toestand der patiënte te informeeren. »Voor
dezen nacht heeft de vrouw van den portier zich
bereid verklaard, bjj haar te slapen. Maar het zou
mjj zeer aangenaam zijn, als zjj ook over dag
vooreerst nog onder zorgvuldig toezicht bleefwant
zij is eenigszins hysterisch en trekt zich het geval
buitengewoon erg aan. Heeft men er dan niet aan
gedacht, ook de zuster van den kassier telegrafisch
terug te roepen."
Juffrouw Winter ja, waarlijk, dat hebben wjj
tot nu toe geheel vergeten. Natuurlijk moeten wij
haar hier hebben niet alle®n met hot oog op haar
schoonzuster, want zij is een verstandige vrouw, en
als zij ons met de een of andere inlichting van nut
kan zijn, zal zij zeker niet uil valsch medelijden
met haar broer nalaten ons die te geven.
Daar de dokter toevallig in een gesprek met de
dames Winter den naam gehoord had van het land
goed, waar Martha haar vacantie hoopte door te
brengen, kon het telegram, dat het jonge meisje
zonder opgave van redenen, maar in zeer dringende
bewoordingen verzocht, dadelijk naar Breslau terug
te keeren, nog dien avond verzonden worden. Ook de
rechter van instructie, die er ondanks het verge
vorderde uur nog niet aan dacht zijn vermoeienden
arbeid te schorsen, betreurde het zeer, dat men
niot eerder aan juffrouw Winter gedacht had, daar
zij als huisgenoote van den verdwenen broer, bij
de huiszoeking heel wel de zieke echtgenoote van
den kassier had kunnen vervangen.
»Het spijt mjj zeer, de beklagenswaardig® dame
met vragen lastig te moeten vallen", zeide hjj,
»en daar zij blijkbaar niets over de verblijfplaats
van haar man weet, wil ik ook van een eigenlijk
verhoor voor vandaag gaarne afzien. Eéne inlich
ting echter moet ik onder alle omstandigheden van
haar hebben, omdat zjj voor ons voor de vervolging
van den voortvluchtige van groot gewicht kan zijn.
Ik moet weten, welk® kleedingstukken en andere
voorwerpen Winter meegenomen heeft op reis. Zijne
vrouw zal gemakkelijk kunnen constateeren, wat er
hier van zijn goed ontbreekt."
Onder voortdurend schreien wel is waar, doch
zonder tegenstreven was Herraine bereid gevolg
te geven aan den wensch van den rechter vaD
instructie. Nadat zjj de kleerkast en het linnengoed
doorzocht had, kon zij vrij nauwkeurig opgeven,
wat haar man meegenomen had. Ook de middel
matig groote bruine handkoffer, dien zjj hem voor
is. Er bleek evenwel zooveel uit, dat het mesten
gedurende een korten tijd zeer goede uitkomsten
geeft. Daarvoor wordt voorzeker ook een beter
voedingsmiddel verkregen dan het nuchter-kalfs-
vleesch, dat een der slechtste voedingsmiddelen
vormt, zoodat hot gebruik zelfs in eenige landen
is verboden. Niet onopgemerkt mag worden, dat
de kalversterfte in de eerste levensdagen een schade
post kan worden, waartegen echter eenige gezond
heidsmaatregelen en vooral zindelijkheid te baat
kunnen worden genomen.
Van de financiëele uitkomsten, door de kalver-
mesterjj verkregen, deolen we mede die van een
landbouwer in Noord-Brabant. Hij gebruikte ge
durende twee jaar, in 1895 en 1896, daarvoor do
melk van 8 kooien, die in 1895 alle voor de eerste
maal kalfden. In het geheel werden daarmcê 50
kalveren gemest. De totale opbrengst was f2934,
of na aftrek van den aankoop der kalveren, zijnd®
f629, blijft f2305 in twee jaar of per jaar en per
koe f144. Aannemende, dat zij gemiddeld 13 L.
melk daags ontvingen en 10 weken gemest werden,
dan wordt dit. per kalf 13 X 10 X 7 910 L.
en voor de 50 kalvers *45500 L., in 2 jaar van
8 koeien, dus per koe en per jaar 2844 L. Do
kalvers brachten gemiddeld op f144, dus werd een
L. melk betaald met ongeveer 5 cent. Daartegen
over staat, dat in 1897 de m«lk van denzelfden
stal aan een zuivelfabriek werd geleverd. Elke koe
bracht toen gemiddeld op f 151,30 plus do onder-
melk van de 3892 L. per koe geleverde melk, be
rekend op 1 c. per L., dus te zamen f 190,22.
Een L. melk werd toen dus eveneens betaald met
ongeveer 5 cent. Een opbrengst van 5 c®nt perL.
derhalve als een zekeren maatstaf aannemende, kan
men zeggen, dat, als de Liter melk voor een hoogeren
prijs verkocht, of uit de ondermelk meer dan 1 cent
per L. gemaakt kan worden, aangenomen dat de
fabriek denzelfden prijs voor de melk betaalt, het
kalvermesten geen voordeel zal geven.
Wolferftsdijk. »Landbouw en Voet®®lt" besloot
Woensdagavond jl. f20 toe te kennen voor de land
bouwtentoonstelling te Goes, aan de afdeeling Hein-
kenszand der Maatschappij tot bevordering van
Landbouw en Veeteelt in Zeeland en aan Gede
puteerde Stat®u van Zeeland een verzoek te richten
tot verbetering van den opril aan Wolphaartsdjjk-
de reis naar Spindelmilhle klaar gezet had, was
er niet meer. Ea daar d® beschrijving van den
koffer klopte met de door den nachtwacht gegeven
beschrijving, kon men er niet aan twijfelen, dat
de waarneming van dien ambtenaar inderdaad vol
maakt betrouwbaar geweest was.
Voor verdere huiszoeking vroeg de rechter van
instructie niet de hulp van de uitgeputte mevrouw
Winter, maar deed die in het bjjzjjn van den
griffier en van den commissaris op eigen gelegenheid.
Zjjn bijzonder oogmerk was daarbij gericht op eene
in d® woonkamer staande schrjjftafel, waaraan, naar
men hem zeide, Winter dikwijls gewerkt had en
al zjjne particuliere correspondenties afgedaan had.
Een sleutel was er niet te vindenmaar het kostte
weinig moeite, het slot met een looper t® openen.
Niettegenstaande hjj zeer vermoeid was, liet de
rechter van instructie van de in de verschillende
vakken gevonden brieven en papieren geen enkel
blaadje onbezichtigd.
Ook een geheel met data's en getallen beschre
ven notitieboekje, dat hjj in de groote middelste
schuiflade ontdekt had, doorbladerde hjj met aan
dacht, zonder dat hem aanvankeljjk de beteekenis
van deze aanteekeningen duidelijk voor den geest
kon staan. Doch eensklaps slaakte hjj onwillekeurig
een kreet van groote verrassing. Hij legde het
boekje ter zjjde en liep met gefronst voorhoofd
een paar keer in do kamer op en neer.
»De kerel moet of volmaakt krankzinnig geweest
zjjn", zeide lijj tot den griffier, wien de verrassing
van den rechter van instructie eenigszins vreemd
was voorgekomen, >öf er is hier een verschrikkeljjk
geheim, van welks oplossing wjj dan inderdaad
nog heel ver verwjjderd zouden zjjn. Waar is do
commissaris
>Waarscbijnijjk in een der andere vertrekken,
meneerZal ik hem roepen
»Ja, doe dat. Wat ik met hem te bespreken heb,
schjjnt mjj op dit oogenblik van meer belang toe
dan de voortzetting dor huiszoeking."
De commissaris verscheen en een wenk van den
rechter van instructie beduidde den griffier zich te
verwjj deren.
»Laat voor het overige van den nacht het gar
nizoenskerk hof zorgvuldig bewaken, meneer Neu-
biirger, en het daarna bjj het aanbreken van den
dag nauwkeurig doorzoeken."
»U gelooft dus, dat. het geld op het kerkhof
begraven zou kunnen zjjn
(Wordt vervolgd.)
