1903. N°. 34
Donderdag 19 Maart.
90sle jaargang.
Vaccineeren en Rervaccineeren.
FEUILLETON
DE REVOLVERKONINGIN.
F. Q. C. DEN HOLLANDER
W. KAKEBEEKE.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, jf 89S5«
Afzonderlijke nommers 5 cent.
2eesf>ra3i?a$5 wóep 2 op <Sen gagj
De prijs der gewone adverfcentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 cfc.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels A 1,— berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct.
Aanvragen om on vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
De heer A. F. LASONDER, genees- en heel
kundige dezer gemeente, zal
Donderdag ID Ifluart s,
des namiddags te twee uren,
in het Gasthuis zitting houden tot het gratis
lïo zoogenaamde trouwboekjes moeten worden
medegebracht.
Goes, 17 Maart 1903.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
DE KONING KOOIJ.
Do Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
De Schoonmaakwerken
van de openbare gebouwen (met, uitzondering
van het Raadhuis) en schoSen zullen worden aan
besteed op Vrijdag 27 8fl»ar£ 1903, des voor
middags te 10 uren, ten Ra&dhuizo.
Bestek en voorwaarden liggen van heden af ter
secretarie ter inzage voor belanghebbenden, op eiken
werkdag van 's morgens 9 tot 's namiddags 2 uren.
De insehrijvingsbiljetton moeton Donderdag 26
Maart 1903 vóór des namiddags 3 urea in een ge
floten bus, staande op de secretarie, worden ge
worpen. De aandacht wordt er nogmaals op gevestigd,
dat de werklieden moeten worden verzekerd door
de aannemers en dat zulks niet meer door de ge
meente geschiedt.
Goes, den 17 Maart 1903.
Burgemeester en wethouders van Goes,
DE KONING KOOIJ.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJ3.
Gemeenteraadsstemming.
Wij zijn genoodzaakt nog eons terug te komen
op de stemming van morgen. Het is weer de Zeeuw,
wier verkiezingsmanieren wjj reedB meer in het
onaangenaam gev&I hebben verkeerd van to mooten
critiseeren, die ons er toe dwingt. Het blad haalt bij
deze verkiezing de groote politiek van den dag en
zegt dan o. a.
♦Ia deze dagen van spanningen gezagsaanranding,
nu zelfs de poging der Regeoring om de vrijheid
van den arbeid te verzekeren door het gros onzer
liberalen wordt weerstaan"
Hier debiteert het blad eene onwaarheid. Het doet
dit bewust en met bet doel om stommen te winnen
voor zijn candidates Eon onwaarheid is het, dat
het gros der liberalen eene poging weerstaat om
de vrjjbeid van den arbeid te verzekeren. Integen
deel, schier zonder uitzondering willen de liberalen,
dat vrijheid van den arbeid worde verzekerd. Wat
zjj niet willen in deze wetsontwerpen is dikwijls
genoeg geschreven, dan dat wij dit hier nog zouden
moeten herhalen. Maar als de Zeeuw, tegen beter
weten in, onwaarheden verkondigt, met de bedoeling
om stemmen te werven, dan zijn wij zoo vrij daar
tegen te protesteeren en hare handelwijze te quali-
ficeeren als eene oen christelijk blad-onwaardige.
Als het blad niets ten voorde'ele van deze Regee-
ring weet te zeggen met het oog op de arbeidende
klasse die armen, die geen dag en geen nacht
konden wachten, wachten nog tevergeefs op regeling
31
Roman vr.n Reinhold Ortmann.
♦Ik heb u laten verzoeken hier te komen, me
neer de houtvester, omdat ik u nog eenige cate
gorische vragen moet doen. Ik mag wel verwachten,
dat u deze zonder voorbehoud en naar waarheid
zuls beantwoorden, ook wanneer ik genoodzaakt
ben particuliere verhoudingen aan te roeren, waar
van de bespreking u misschien niet aangenaam is."
AlvÖrdens verwonderd gezicht bewees voldoende
hoe varrassend en tevens krenkend deze inleiding
op hem werkte. ♦Eik antwoord, dat ik -in staat
ben te geven, zal natuurljjk overeenkomstig de
waarheid zijn," zeide hij kortaf
♦Toen ik u van middag verzocht, mij alles mede
te deelen, wat naar uwe meening voor het onder
zoek van belang zou kunnen zijn, hebt u niet ge
sproken over de persoonlijke betrekkingen, die tus-
schen u en graaf Meinburg bestaan hebben. Had
u een bjjzondere roden die te verzwijgen
♦Inderdaad. En ik acht mjj gerechtigd ook nu
elke inlichting daarover te weigeren, daar zjj met
de misdaad, waarvan graaf Meinburg het slacht
offer is geworden, in elk geval hoegenaamd niets
te maken heeft."
♦Dat te beoordeelen, meneer de houtvester, zult
u aan de jnBtitie moeten overlaten. Ik maak u er
van het arbeidscontract dan zwijge het bij deze
gemeenteraadsverkiezing over de groote politiek,
maar belastore geen liberalen. Als men tot zulke
middelen zijn toevlucht moet nemen, kan men niet
van de eminentheid zijner candidates overtuigd zijn.
De arbeiders zullen dit ook wel inzien en eens
nadenken over dergelijk gedoe. En als protest tegen
het geschrijf van de Zeeuw over de liberalen, blijve
nu eens geen enkele liberaal thuis van de stern bus.
Aan het slot, van haar artikel schrijft de Zeeuw .-
no. één en no. lest van de stemkaart, onverschillig
of men haar recht voor zich, dan wel onderste boven
boudt." Dit is of geen compliment aan 't adres van
de a.-r. kiezers, onder wie hot blad veronderstelt
dat veel analphabeten zullen zijn, öf een aardig-
I beidje, dat vrij laag by den grond blijft. Als wij
het blad hierin zouden willen volgen, zouden wij
kunnen schrijven: kiezers, stemt de twee middensto
kandidatenin medio Veritas In het midden ligt
de waarheidMaakt de twee middenste vakjes
zwart, en stemt zoodoende de heeren
EN
Dat zjjn mannen, die in den Raad een goed fi
guur zullen maken.
Een ieder doe zijn best om trage kiezers tot
stemmen te bewegen.
Do stembus is open Donderdag van 8 uur 's voor
middags tot 5 uur 's namiddags.
Als ge uw stemkaart kwijt zjjt, kunt ge ter se
cretarie een andere krijgen.
Werkstaking
Als men nauwkeurig wil nagaan of do kansen
op eene algemeene werkstaking grootor of kleiner
worden, zal men de hoofdartikelen van het Volk
hebben na te gaan. Men kan daaruit zien hoe bjj
de Soc. Deen. Arb. Partij over eene staking wordt
gedacht en het oordeel van mr. Troelstra zal bij
vele vakvereenigingen veel gewicht in de schaal
leggen.
Het Volk dan is van oordeel, dat, nu de kans
bestaat, dat over eenigo weken den arbeiders hun
stakingsrecht, zal zijn ontnomen, zij verplicht zijn
hunne gewone toonbewegingen niet uit te stellen
tot een algemeene werkstaking, die in het gegeven
geval oenige weken, tot na Paschen, zou aioeten
duren maar dat men hen dwingt, nu hun de
boeien nog niet zijn aangelegd, zooveel mogelijk
thans, nog vóór de toestand koming der nieuwe
wetten, hun slag te slaan.
De spoorwegorganisaties hebben dan ook niet
op de vooi'gestelde enquête gewacht, om hunne
eischen aan de Direction te stollen.
Het blad meent dan ook dat indien de Re
geering nog niet bijtijds de bakens verzet een
menigte kleinere of grootere werkstakingen zijn te
voorzien, die ten slotte, als do beruchte strafbe
palingen toch in de Kamer komen, in eene groote
werkstaking, voornameljjk in de transportbedrijven,
zullen uitloopen.
Het blad is van meerling, dat «en politieke werk
staking, wier doel op de afstemming of intrekking
attent op, dat de wot u slechts in één enkel geval
toestaat, uw getuigenis te weigeren, in het geval
namelijk, dat u door het afleggen daarvan u zelf
van een strafbare handeling zoudt betichten. En
ik noem aan, dat het niet deze wetsbepaling is,
waarop gij u beroepen wilt".
»Neen Als het u er misschien op aankomt,
van mg de bevestiging te hooren, dat mjjne per
soon lp ke betrekkingen tot graaf Meinburg niet van
vriendschappelijke» aard waren, geef ik dat dade-
ljjk toe".
Dat wil zeggen er bestond een oude en diep
gewortelde vijandschap tusschen u
Niot aan mijn kant. Want de persoonlijkheid
van den graaf had al lang opgehouden, eenige be
langstelling voor mij te hebben. Maar ik acht bet
inderdaad mogelijk, dat hij ten aanzien van mij een
gevoel van diep geworteldon haat koesterde".
♦Natuurlijk was u niet in 't onzekere omtrent
de oorzaken van dezen haat. Wilt u mij die mede-
deelen
♦Neen".
♦En waarom niet
«Omdat ik daarbij dingen zou moeten aanroeren,
die niet alleen den vermoorde en mij, maar ook
derde personen aangaan".
U zult zelf inzien, meneer de houtvester, dat ik
met zulk een verklaring onmogelijk tevreden kan
zijn. Als het de opheldering van zulk een zware
misdaad geldt, mag er geen sprake meer zijn van
zulke consideraties. Ik vraag u niet uit persoon
lijke nieuwsgierigheid, maar uit naam der juBtitie*
der ingediende wetten is gericht, geen aanbeveling
verdient. Een dergelijke staking, zegt het, kan
slechts gerechtvaardigd zijn, wanneer de gewone
middelen van agitatie en overreding ontbreken.
Deze ontbreken tbans niet, daar de akfcie der ge
organiseerde arbeiders in en buiten de Kamer reeds
dit succes heeft gehad, dat de heeren blijkbaar
geen kans meer zien, de wetten vóór Pascben in
behandeling te nemen. Maar daD hebben wij, zegt
Het Volk, ook alle gelegenheid, om door een meer
geregelde, zakeljjke, grondige bespreking der inge
diende wetten hare aanneming te voorkomen. Het
komitee heeft trouwens daartoe ook de noodige op
dracht ontvangen.
Bovendien het komitee heeft de bevoegdheid tot
het uitschrijven eener politieke werkstaking be
houden, als eeomaal de spoorweg- en transport
arbeiders «taken,
i Een andere vraag is echter, zegt het blad, of de
spoorweg- en transport-arbeiders wél zullen doen,
een staking uit te sehrjj ven, die tegen de ingediende
wetten is gericht. Op die vraag moet zij ontkennend
antwoorden. Niet alleen wettigen de omstandighe
den niet meer een dergelijke politieke werkstaking,
maar bovendion vreest Het Volk, naar hetgeen zij
vernam, dat men de meeste kans heeft, de wetten
in hun seherpstea vorm door de Kamer te doen
aannemen, wanneer men deze stelt onder de pressie
eener politieke werkstaking.
Wil men de wetten zoo scherp mogelijk hebben,
dan gebruike men dwangmiddelenwil men ze
weren of ze zoo weinig gevaarljjk mogelijk maken,
dan vervorm© men de bestaande agitatie in een
meer zakelijke, grondige behandeling der wetten
door en in de vakvereenigingen, dan toone men
met voorbeelden uit de praktijk kuu overbodigheid,
slechtheid en onbehoorlijkheid aan; dan make men
het de Kamer moreel onmogelijk, de vakbeweging
don dreigenden slag toe te brengen.
Zjj, die zoo zenuwachtig roepen om een *daad",
zegt het blad verder, zullen door dezen raad niet
worden bevredigd. Er zijn blijkbaar minder politiek-
gezinde elementen in de beweging, die thans de
beweging tot een groote politieke macht der bour
geoisie in baar geheel, willen aanvaarden. Mocht
de beweging eenmaal tot zulk een avontunr over
gaan, wat het blad niet verwacht, dan zou, zegt het,
de S. D A. P. dit als een gevolg van 't onvoldoend
inzicht in onze arbeidersbeweging moeten aanvaar
den, en in geen geval als spelbreker mogen optre-
treden. Maar Het Volk acht het haar taak, nu het
nog tijd is, voor een dergelijke overschatting van
krachten te waarschuwen en de stakingsbeweging,
die zij meor dan ooit noodzakelijk en aktueel acht,
in de goede bonen te leiden.
Niet geheel ten onrechte noemt het Vaderland
de houding van Het Volk in dit stuk ♦jammerlijk
van beginsellooze halfslachtigheid". Het ziet den
handigen tacticus der S. D. A. P. in zijn te groote
handigheid de teugels ontglippen. Hij is het niet,
die den toestand beheerscht; de beweging is hem
ver boven hot hoofd gegroeid.
Politiek gedraai.
Op een paar niet onaardige staaltjes van politiek
gedraai vestigt in de N. R. Ct. iemand volgender wij ze
de aandacht
als wier vertegenwoordiger ik hier voor u zit.En
ik moet u in uw eigen belang dringend verzoeken,
daaraan te blijven denken".
♦In mijn eigen belang? Wat moet dat betee-
kenen
♦Dat moet betsekenen, dat misschien niemand
dringender moest wenschen dan u zelf, volledige
inlichtingen te geven over al die zaken, die bier
in aanmerking komen."
Zoo iets als een glimlach speelde om Alvördens
lippen. ♦Pardon, meneer maar als het niet al
te krankzinuig was, aan uw woorden zulk een
uitleg te geven, zou ik na deze plechtige uitnoo-
diging bijna geneigd zijn, te gelooven, dat men
niemand anders dan mij voor den moordenaar van
graaf Meinburg houdt."
♦Het ligt niet op mijn weg, op dergelijke be
sprekingen in te gaan. Nog eenmaal vraag ik u
dus kort en duidelijkWilt u mjj over de oor
zaken van uw vijandschap inlichtingen ge vod of
wilt u hot niet?"
♦Ik kan slechts herhalen, dat ik ze weiger."
Welnu, meneer v. Alvörden, dan wil ik ze u
noemen. U haatte graaf Meinburg sedert den dag,
waarop hg u als een door het geluk begunstigde
medeminnaar in d«n weg getreden was. G«9ffc u
dat toe?"
♦Niet geheel. Het moge waar zijn, dat ik den
graaf destijds haatte. Maar ik had er' mij al
lang aan gewend, deze al zeer oude gebeurtenis
sen met veel koeler gevoelens te beschouwen. Zij
wareu voor mjj dood en begraven."
Weet men, dat de minister van bianenlaudsehe
zaken in de vergadering van Woensdag jJ. het nieuw
voorgestelde artikel 284bis Swb. totaal heeft ver
nietigd
Men hoore. De minister had aan de sociaal-demo-
kraten verweten, wottigljjk tot stand gekomen be
sluiten van de Overheid met geweld te willen aan
tasten. Als dan d© heer Troelstra daartegen opkomt,
dringt de minister nader aan ♦Waar gezegd is door
den geachten afgevaardigde, dat, bij niet heeft ge
dreigd met geweld, wijs ik nog eens op zijne
woorden *dat de transportarbeiders door te staken
de regeering en de wetgeving moeten dwingen.
♦Nu vraag ik, of dwingen ooit anders dan met
geweld denkbaar is."
Tot zoover de minister. Maar nu artikel 284bis
Hij, die een ander door hinder of overlast.
dwingt iets te doen, enz."
Ziedaar dus een straf bedreiging tegen een ondenk
baar delict, want dwingen kan men immers alleen
met geweld En daar wordt nu reeds veertien dagen
lang met felheid over gestreden
Nu wij toch aan het citeeren zijn, moeten wij
nog een paar korte aanhalingen doen. Men zal
zich de interessante strafreebtsdebattee herinnaren,
die dezen zomer plaats hadden bij de behandeling
van het militaire strafwetboek De hoer Heemskerk
kreeg het daarbij te kwaad met de strafrechts-
theorieën van den minister van justitie en van
den liberalen regeerings-commissaris, prof. Van der
Hoeven. Wjj halen aan van mr. Heemskerk
♦Maar noodweer en strafrecht met elkander ver
eenigen ik wil eerlijk bekennen, dat ik daarvan
een afschuw heb." Eilieve, maar nu lezen wjj in de
toelichting tot de voorgestelde wijziging van het
Wetboek van Strafrecht, dat straf is een *ultimum
remedium♦een middel, dat alleen toepassing mag,
maar dan ook behoort t© vinden, daar, waar de
handhaving der openbare rechtsorde zulks eischt
De straf, mr. Heemskerkis een *ultimura reme
dium" ter handhaving dor openbare rechtsorde
Dit komt dus vrijwel overeen met hetgeen de regee-
ringscommissaris zeide in de vergadering van 2
Mei jl.
♦De staat is geroepen tot handhaving der rechts
orde. Op die rechtsorde wordt inbreuk gemaakt en
nu is de staat bevoegd, ter zake van die inbreuk,
op hem, die dit gedaan heeft, toe te passen een leed,
dat evenredig zal zijn aan de zwaarte van de in
breuk.
Dit leed wordt op hem toegepast, omdat hij door
het inbreuk maken op de rechtsorde getoond heeft,
dat hjj voor de maatschappij is een gevaarljjk,
schadelijk individu. Dergelijke individuen moeten
gemaakt worden ongevaarlijk, onschadelijk."
Doch tbaDS beeft geen liberaal regeeringscom-
missaris gesproken of geschreven, maar een minister
van justitie onder de auspiciën van dr. Euyper.
Waar moet het toch heen met de christelijke be
ginselen
GOES, 18 Maart 1903.
Ter aanvulling van het bericht in ods nom-
mer van Maandagavond betreffende den uitslag van
den gehouden schietwedstrjjd der kadervereeoigiüg
der d.d. schutterij alhier, verzoekt de voorz. van
genoemde vereeniging ons beleefd mede te willen
Als dat zoo was, hoe wilt u dan verklaren wat
gedurende do laatste dagen tusschen u ©n den
graaf plaats vond
De vraag was op zeer dringenden toon gedaan
en Alvörden kon zijn ontsteltenis niet geheel ver
bergen. Docb hij had zeer spoedig zjjoe kalmte en
zekerheid teruggekregen.
♦Ik moet, zooals ik zeide, in dit opzicht elke
verklaring weigeren tenzij mij de noodzakelijk
heid daarvan voor het ophelderen van de hier ge
pleegde misdaad aangetoond wordt."
Misschien zult u zelf deze noodzakelijkheid zeer
spoedig ia zien. Laten wij eerst eenige feiten vast-
«tellen U was op het oogenbiik der misdaad in
het jachtdistrict van Ristow
Alvörden verkeerde al lang niet meer in twijfel
over het doel en de beteekenis van dit zonderlinge
verhoor. Doch het onverwachte en verschrikkelijke
van de verdenking, dat hij daar plotseling als een
vreeselijke onweerswolk boven zich zag opkomen,
deed hem zijne kalmte niet verliezen. Hjj was zich
van den beginne af bewast, dat hier met vlam
mende verontwaardiging en met hartstochtelijke
protesten niets gewonnen zoude zijn, doch dat het
veeleer zaak was, het gevaar vast en kalm in de
oogen te ziea.
♦Ja," antwoordde hjj. ♦Ik ontving het bericht
van het vinden van den doode gedurende mjjn
verblijf in het jachtgebied van Ristow."
Met welk doel is u nog zoo laat daarheen ge
gaan
♦Om den houtvester van Ristow persoonljjk eenige
