Heer", betrad de Staatspresident het door een talrijke
schare geheel gevulde Godshuis.
Na een gebed waarin de president werd herdacht,
richtte de voorganger, ds. Van der Linden alvorens
zijn godsdienstrede naar aanleiding van Jesaja
40: 11 te houden, een gloedvolle toespraak tot den
president, waarbij hij in bezielende taal woorden
van bemoediging en vertroosting voor de kracht
des geloof» tot den heer Kruger sprak, dien hij
tevens hartelijk welkom op deze plaats des gebeds
heette. Hij gaf den Staatspresident de verzekering
dat de gemeente dag en nacht gebeden bad voor
hem en het arme volk van de twee zwaar beproefde
Republieken.
De godsdienstvoorganger herinnerde er tevens
aan, dat de 16de Decemberdag een gewichtige
datum is in de geschiedenis van Transvaal, want
16 December 1838 was do dag der verlossing van
de voorloopers van het Boerenvolk uit de handen
van den hen overheerschenden Kafferkoningen
spreker hield zich er van overtuigd, dat, ware pre-
lident Kruger thans te midden van zijn worstelend
volk, hij vandaag tot hen naar aanleiding van die
verlossing woorden van bemoediging ia den strijd
zou spreken.
Na de godsdienstrede nam president Kruger dool
aan het Heilig Avondmaal. Hij was de eerste, die
aan tafel ging, en na eindiging dezer plechtigheid
bleef hp nog eenigen tyd alléén aan tafel in biddende
houding zittten.
Ovezand. Voor het aan H. M. de Koningin
aan te bieden huwelijksgeschenk is alhier
ontvangen eene netto som van f 42,60. Te Nisse
werd voor hetzelfde doel ontvangen f30,05.
Aan het bestuur van den Reigerbergschen
polder is, naar men ons meldt, aanvrage gedaan
om, wanneer ten behoeve der scheepvaart nog een
of meer lichten by Bath zullen geplaatst
worden, deze aan den dijk van dien polder te mogen
plaatsen.
Van bevoegde zijde wordt vernomen, dat de
kerkelijke inzegening van het huwelijk van H. M.
de Koningin zal plaats hebben in de Groote of
St.-Jacobskerk te 's-Gravenhage.
H. M. de Koningin-Moeder heeft
dezer dagen aan de vereeniging »Pro Juventute"
te Amsterdam doen toekomen eene gift van f200,
als blijk van Hr. M.'s belangstelling in het streven
dier vereeniging.
Een behartigingswaardige wenk. Onder het op
schrift »Paul Kruger" schrijft dr. H. J. Kieviet de
Jonge van Dordrecht in de N. R. Ct. het volgende
Willen AU het op willen aankwam, dan maakte
heel Nederland, van den kleinsten broekeman tot
de oudste spinnewielbes, zich op naar den Haag om
den President te zien en toe te juichen, liefst nog
hem de hand te geven en te zeggen hoeveel men
van hem houdt. L>at weten wy allen en dat weet
de President ook hij heeft het ondervonden op alle
wijs, iu woord en schrift. Hy weet het. Meer het
weten kan hij niet. Elke nieuwe bijdrage is over
bodig.
Alleen overbodig Ik geloof het nietik geloof
scbadelyk tevens. Het zou te wenschen zijn dat de
President in de gelegenheid werd gesteld rustig te
werken aan het vele hoogst gewichtige, dat juist
in deze dagen is af te doen. Om rustig te werken
voor de vrijheid van zijn volk is hy juist bij ons.
Maar hoe kan hij dat, als eiken dag een stroom van
vereerders wil komen bewijzen wat geen bewijs
meer behoeft? Dat aanbooron en beantwoorden
en handendrukktón kost tijd en is zeer vermoeiend.
De President is krachtig voor zijn leeftijd, maar
jong is hij niet. Is het dan wel kiesch om hem,
dien ons volk liefheeft, omdat hij het aan zichzelf
heeft weergegeven, de keus te laten tusschen vrien
delijke berusting en onhoffelijk weigeren
President Kruger is geen roemrijke verwonneling.
Maar juist omdat hij stryder is, onthoude men hem
zyn beste wapen nietden tyd. Amsterdam zal hem
twee dagen vieren, weinig voor zooveel geestdrift
zeer veel voor wien boogere plichten roepen.
Althans zoo stel ik het mij voor. En al die steden-
maagden, die schuchter of vrij moedig uitzien naar
hem, zou ik willen zeggen Eert dea President door
hem zichzelf te laten zijn.
Hervorming der huwelyks wet
geving uit medisch oogpunt gewesscht, was het
onderwerp, waarmede dr. C. J. Wynaendts Francken
optrad voor de Vereeniging tot behartiging van de
belangen der vrouw."
Spr. uitte als zijn meening, dat, wil het mensche-
lijk geslacht niet ianger blootstaan aan een lang
zame ontaarding en degeneratie, bet noodwendig
ia, dat de Staat zich in de belangrijke quaesti© van
het huwelijk mengt en zoodanig, dat huwelijken,
die gevaar zouden kunnen opleveren voor de daaruit
geboren kinderen, belet worden.
Bij den voorzitter van bet hoofdcoraité van
het Nederlandsche Roode Kruis is het volgende
telegram ontvangen van dr. Lingbeek uit
Louren<;o Marques
♦Verzoek uitzending van een geneesheer. De
hooge regeerings-commissaris heeft mij toegang tot
de Transvaal geweigerd. Verbinding met onze am
bulances blyft dus onmogelijk. Zend voodings-, ge
nees - en ontsmettingsmiddelen, tabak, sigaren enz."
Naar aanleiding daarvan zyn bereids de noodig®
maatregelen genomen om den 22 dezer met het
stoimscbip Oeneraal do aangevraagde goederen te
verzenden terwijl tot de spoedige uitzending van
een geneesheer is besloten.
Deze zal hoogstwaarschijnlijk 2 Januari te Napels
kunnen embarqueeren.
De heer Stead, de bekende Engelsche vre-
deszendeling en journalist, vertoeft thans in D«n
Haag. Hy werd jl. Zaterdag door president Kru
ger ontvangen, en bad een onderhoud met den mi-
Dister van buitenlandscbo zaken, den heer Beaufort,
aan diens departement. Zijn doel is president Kru-
aan te sporen, zyn sirjjd tegen het Engelsche on
recht vol te houden. De heer Stead zal president
Kruger aanraden zijn pelgrimstocht niet tot Europa
te beperken, maar in elke hoofdstad van Europa zoo
wel als van Amerika zyn goed recht te bepleiten.
Waar zoo zeide de heer Stead de regoeringen
niet willen overgaan tot arbitrage of bemiddeling,
is het eenige wat wij doen moeten en dit zal on
getwijfeld succes hebben de volken zeiven te be
wegen om op hunne regeeriugen invloed te oefenen.
Waar overwegingen van diplomatieken aard de re
geeringen belemmeren tusschen beide te komen,
moet het volk zelf dat doen, moet de geheele be
schaafde wereld het Engeland in de ooren schreeu
wen, dat aan dezen onrechtvaardigen en misdadigen
oorlog een eind moet komen.
De heer Stead zal als vertegenwoordiger van the
committee of the International Union de besluiten
dier Unie kenbaar maken.
Die besluiten zyn vervat in een manifest aan
de onderteekenaars van do Haagsche Conventie be
treffende oorlogsrecht en arbitrage.
Het Vaderland deelt onder voorbehoud mede dat
president Kruger onderhandelt over het huren of
koopen van een huis in het Voorhout.
De Morning Leader verneemt dat geneesheeren
van keizer Nicolaas bij hun patiënt aanleg
voor tering hebben geconstateerd. Er zou geen ge
vaar voor 's Keizers leven bestaan, maar hij zou
in een warm klimaat moeten leven.
's Keizers broeder, grootvorst George, eertijds ver
moedelijk troonopvolger, is aan tering gestorven.
Bij het departement van koloniën is ontvangen
het volgende van 15 dezer gedagteekende telegram
van den gouverneur-generaal van Nederlandsch-
Indiö, betreffende den staat van zaken ter Noordkust
Yan Atjeh
»Toekoe Tji Meureudoe gaf zich onvoorwaardelijk
over."
Engelsche bladen melden, dat de Paus aan
Kruger ten geschenke heeft gezonden een mooi
mozaiek met ©en afbeelding van de St.-Pieters-
kerk.
De bijzondere correspondent van de N. R. Ct.
te Lissabon seint
De minister van buitenlandsche zaken heeft een
langdurige samenspreking gehad met graaf Selir
over het incident Pott.
Oorlog Tranisvaal*
Als vervolg op het telegraphisch bericht in ons
vorig nr. ontvingen wij Zaterdag het volgend tele
gram
♦Londen, 15 Dec. Kitchener meldt uit Pretoria
van 14 Dec.Clements is zonder tegenstand te
Kommaudonek aangekomen. Zijne verliezen te Maga-
liesberg waren zwaar 5 EngoUche officieron en 9
man gedood, 18 officieren en 555 minderen worden
vermist, waarvan 4 compagnies Northumberland
fuseliers."
Meer en meer blijkt het inderdaad een zeer be
langrijk succes te zijn geweest, door de 2500 Boeren
onder de la Rey en Beyer te Nooitgedachfc op den
Magaliesberg, op korten afstand van Pretoria, be
haald. Als bij Majuba is daar wéér een nachtelijk
stout stukje als het beklimmen van een steilen berg
geleverd, met volkomen verrassing eener Engelsche
bezetting van niet minder dan vier geheele com
pagnieën Northumberlandsche fuseliers, die allen
blijken gevangen genomen te zijn.
Deed het cijfer der gedoode officieren (vijf, onder
welken een kolonel en drie kapiteins) al dadelijk
vermoeden, dat de overige verliezen wel naar even
redigheid zouden wezen, in die verwachting is
men niet bedrogen. Immers bovenstaand bericht van
Lord Kitchener bevestigt dit ten volle.
Gewonden geeft Kitchener niet op. Wellicht wer
den zij bij den overhaasten terugtocht achtergelaten
en zyn zij onder de vermisten te rekenen. Aan d^n
anderen kant zal er voor de Boeren aan behaalden
buit enz. enz., nog wel het een en ander bijkomen.
Om de geleden ernBtige nederlaag voor zich zei
ven wat te pleisteren voegen de Engelsche bericht
gevers er aanstonds weer het gerucht bij van
het sneuvelen van den dapperen commandant Lem
mer. Maar de man aan wien de overwinning te
danken is, de la Rey, is immers zelf ook ai dikwijls
dood gezegd, evenals bijna al de Boeren-aan voerders.
Intusschen is dit bericht nader bevestigd.
Overigens blijft de aandacht gespannen op de
vervolging van De Wet. Nadat Kitchener eerst
gemeld had »Knox heeft De Wet in noordelijke
richting naar de linie tusschen Thaba'nchu en Lady-
brand gedreven, die de Engelsche troepen bezet
hielden. De Wet's strijdmacht is ongeveer 3000
man sterk. Hij heeft in den loop van den dag
verschillende pogingen gedaan om door te breken,
daarby gesteund door een van het noorden uit
opereerende strydmacbt vau de Boeren. Deze aan
vallen zijn afgeslagen, ofschoon het eenigen Boeren
gelukt is van het zuiden uit door de linie heen te
komen", 6einde hij laterBij het passeeren van
de Engelsche linie in de nabijheid van Thaba'nchu
heeft De Wet aanmerkelyke verliezen geleden. De
Engelschen vermeesterden een bij de Wetsdorp ge
nomen vijftien ponder, ©en pompom en verscheidene
ammunitie-wagens en maakten 22 gevangenen. Een
gedeelte van de vijandelijke macht is er nog niet in
geslaagd naar het noorden door te breken.
Eerst dus was een gedeelte er doornu is een
gedeelte er nog niet door. Dit verschil in uitdruk
king geeft moed. En daarom behoeft men zich nog
niet al te ongerust te maken over bet bericht aan
den Evening Standard, volgens hetwelk Generaal
Knox in samenwerking met de colonne van Red
dersburg, De Wet zou hebben genoodzaakt stand te
houden en er nu een gevecht zou gaande zyn,
waarin vele van De Wet's volgelingen zouden zyn
gevangen genomen. Het is veel v jw.ischynlijker dat
men hier weêr met een deel van De Wet's strijd
macht, de achterhoede bv. of slechts een der vleugels
te doen zal hebben.
Een pleister op de wond moet het zeker heeten,
dat Kitchener meldde
♦De Boeren hebben verder vergeefsche aan vallen
gedaan op Lichtenburg, Bethlehem, Vrede en Vrij
heid."
Intusschen is er ook de tijding, dat de toestand
to Komati-poort ernstig is. Een strijdmacht van
1500 Boeren in de buurt zal vermoedelijk een over
rompeling wagen van Komati-poort. De Engelsche
cavalerie is naar de Sabie vertrokken. Alle troepen
hebben last gekregen zich gereed te houden. Men
verwacht elk oogenblik een gevecht.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de jl. Zaterdag gehouden zitting is de be
grooting van Financiën goedgekeurd.
Daarop is het algemeen debat over de begrooting
van Oorlog aangevangen.
Kerknieuws.
Ned. Hervormde kerk.
Beroepen te St.-Annaland ds. J. H. Schreuder,
te Ovezand.
Aangenomen het beroep te Osoh (toez.) door
den heer G. A. van den Bergh van Eysinga, cand.
te Hulst.
Nisse. Tot kerkvoogd is herkozen dhr. M. van
Lieretot ouderling dhr. H. Dane Lz. en gekozen
tot diaken dhr. C. Hoebeke.
's-Heer Abtskerke. Door stemgerechtigden
zyn hedennainiddag herkozen tot ouderling dhr.
A. van der Meulen en tot diaken dhr. D. Korstanje.
Gereformeerde kerken.
Heinkenszand. Herkozen als ouderling dhr.
C. de Schipper en als diaken dhr. J. L. van Vessem.
Voor den ouderling C. Karelse, die deze betrekking
niet meer wenscht waar te nemen, zal eerst begin
volgend jaar een ander worden gekozen.
Onderwijs.
Het Getuigschrift voor goed en duidelyk lees
baar schrift met de Nederlandsche Stenografie, sy
steem Riënts Balt, i3 o. a. uitgereikt aan P. C. Geus
te Goes.
Geslaagd voor het examen in de Wiskunde ICi
(M. O.) de heer J. Lepoeter van Baarn.
Rechtszaken.
W. P., vroeger oesterhandelaar en administra
teur te Goes, is jl. Zaterdag uit het huis van be
waring te Middelburg naar 's Gvavenh«vge over
gebracht. (M. Ct.)
Landbouw en Veeteelt.
Gedeputeerde Staten van Zeeland brengen in
Prov. Blad van beden ter algemeene kennis, dat bij
de in bot najaar van 1900 gehouden keuringen
voor 1901 o. a. zijn goedgekeurd de hengsten
van J. de Jonge Pz. en J. P. de Jonge te Borsele,
wed. G. Gesekiere eD C. Verdonk te 's-Heer Arends-
kerke, A. Langebeke te Heinkenszand (2 hengsten),
de Wilhelminapolder te Kattendijke (3 hengsten),
J. Jasperse, M. de Jonge, jhr. de Jonge en 0. Zandee
te Kloetinge, P. Dees en C. P. Vogelaar te Krabben-
dijke, E. van Hootegem en C. van I waarden te Krui-
Dingen, A. Goossens en Oh. G. Harison (3 hengsten)
te Rillaod-Bath, E. T. Guljé te Waarde, J. de Looff
te Kolijnsplaat (2 hengsten), H. J. Leendartse (2
hengsten) en D. Verburg te Wissekerke.
Mon sckijft aan de N. R. Ct.
Evenals bij de andere fabrieken loopt ook de cam
pagne aan de coöperatieve beetwortelfabriek te Sas
van Gent ten einde. De aandeelhouders hebben alle
reden tot tevredenheid over hun gezamelijk werken.
Terwijl de gewone contract-prys der bieten dit jaar
f9.50 per 1000 kilo's is geweest, hebben de aandeel
houders aan deze fabriek voor de wortels van ge
middelden suikerrijkdom d. i. een gehalte van 15
tot 16 pet. f9.62 Va tot f 10.50 ontvangen, terwyl
het bekend is dat tegenwoordig met goed zaad en
by goede cultuur het suikergehalte zeer dikwijls
niet onaanzienlijk hoogor is en dien overeenkom
stig ook een hoogere prijs wordt betaald, tot f 12
en zelfs daarenboven. De fundeering, aanleg en ruimte
der fabriek is zoo ingericht, dat uitbreiding gemak
kelijk kan plaats hebben. Met 146 van de 157 stem
men hebben de aandeelhouders nu reeds daartoe
besloten zoodat het volgende jaar in plaats van
400,000 kilo's 700,000 kilo's wortelen per dag kun
nen worden verwerkt.
De benoodigde aandeelen, tot een gezamenlijk
bedrag van ongeveer een ton daarvoor te plaatsen,
zal gemakkelijk genoeg zijn wanneer men bedenkt,
dat de tegenwoordige aandeelhouders bijna zonder
onderscheid veel meer beetwortelen uitzaaien dan
noodig is alleen voor de leverancie aan deze fa
briek, waartoe zij zich hebben verbonden, uil een
begrijpelijke vrees indertijd om niet alles te wagen
op één kaart. Nu de ervaring hun heeft doen zien,
hoe zij door onderlinge samenwerking aller voor
deel kunnen behartigen, zal de tweede stap, die
thans gedaan moet worden, vrij wat gemakkelyker
kunnen geschieden.
Gemengde Berichten.
Met spanning van de zijde van het weer
talrijke publiek werd verleden Zaterdagavond in
het circus-Roberti het voorlaatste nummer van hot
programma afgewacht. En geen wonder een koppig,
onhandelbaar driejarig paard van dhr. Hendrikse
alhier, dat door dhr. Roberti in 10 uun tit34 va
gedresseerd, zou voor het eerst in het pubiitk
optreden en medewerken, evenals de andere paarden
van het cirque.
Alleen voorzien van een gewonen toom en eenige
onschuldige versierselen, werd de nieuweling in
het vak binnen geleid en gebracht tot midden in
de manege, waar het werd vrijgelaten. In onder
danige houding, zonder eenige vrees of schuwheid
te toonen in die vreemde omgeving, stond het daar,
blijkbaar er niet aan denkende zonder verlof zyn
plaats te verlaten. Op een nauwelijks merkbaar
toeken van den directeur begon bet in draf de
manege rond te loopen, alsof dit sedert langen tyd
zyn dagelyksch werk was, keerde daarbij op bevel
eenige malen om en kwam naar den dresseur,
die steeds midden in het circus bleef staan, als of
het vragen wilde heb ik dat niet goed gedaan
En als uit dankbaarheid voor een kleine streeling
als toestemmend antwoord op die vraag, knielde
het thans totaal onderworpen dier op de beide
voorpooten, als om ook aan het publiek zyn dank
te betuigen voor het applaus, dat begon los te
breken, doch op verzoek werd ingehouden, om het
paard geen schrik aan te jagen.
Het sterkste bewijs van bewonderenswaardige
dressuur volgde eerst nu. Door het geven van een
paar zachte tikjes tegen de voorpooten legde het
dier, dat vóór het zijn eerste les ontving nog nooit
eenige gehoorzaamheid of onderwerping aan den
menschelijken wil had getoond, zich gedwee ter
neder ©11 liet toe, dat dhr. Roberti er op ging
staan, zitten en liggen, zonder dat het zich ver
roerde, ondanks het klappen met de zoo zeer ge
respecteerde zweep. De verbazing van het publiek
6teeg echter ten top, toen hij tusschen de voor- en
achterbeenen ging liggen, do hoeven bij elkaar
bracht en ten slotte zijn hoofd tusschen de achter
beenen legde.
Nadat het dier deze proeven van dressuur zoo
luisterrijk had volbracht, stond het bedaard op en
verliet rustig het circus. Natuurlyk stelde het
publiek zich thans schadeloos in het betuigen van
zijn bewondering aan den directeur over zooveel
succes.
Gisteravond werd het zoo geheel veranderde
paard weer voorgebracht om zijn proeven van den
vorigen avond te herhalen en gaf toen bovendien
het bewys, dat het niet alleen in figuurlijken, maar
ook in letterlijken zin voor zijn »tijdelyken" baas
door het vuur wilde loopen in draf liep het over
drie flinkop brandende palen, die een goeden meter
van elkaar op zyn baan waren nedorgelegd.
Ook op andere plaatsen 0. a. te Neuzen beeft
dhr. Roberti dergelijke weerspannige paarden, hunne
kwade eigenschappen ontnomen en zyn wil gemaakt
tot de hunne.
lerseke. Door wijlen mej. Vervoorn te Mid
delburg, dochter van een vroegeren predikant te
lerseke, is aan de diaconie der Ned. Herv. ge
meente albier f 200 gelegateerd, vrij van successie
rechten.
Kolijnsplaat. Donderdagavond gaf het Fanfare
gezelschap ♦Wilhelmina" alhier in het hótel »De
Patrijs" eene uitvoering voor donateurs en de ge
zinnen van de leden der vereeniging. Flink werden
zij daarby gesteund door de rederykersvereeniging
♦Voorwaarts" alhier.
Onder den nieuwen directeur, den heer G. Fran<;oys,
speelden de fanfaren recht verdienstelijk. Voor
waarts" handhaafde zijn goeden naam met de opvoe
ring van Arbeid adelt", tooneelspel in vier bedrijven,
terwyl eene komisehe voordracht, getiteld>Uit
het leven van een oud artist", om den inhoud en
de voordracht zeer in den smaak viel.
Nisse. De dianonie der Ned. Hervormde ge
meente ontving van den pachter vau het jachtrecht
alhier eene flinke gift, berekend naar het aantal
gesehoten wild. Met erkentelijkheid wordt hiervan
gewag gemaakt, wijl zulk eene nobele daad hier
nog niet was voorgekomen.
Te Rilland-Bath bestaat de commissie voor
bet inzamelen van gelden voor het huwelijkscadeau
der Koningin uit dezelfde leden, die werkzaam
waren voor het nationaal geschenk aan de Koningin
moeder. Slechts twee personen, die bedankten, wer
den vervangen door de krn. Hirdes en Van der
Werff.
280 Hectoliter aardappelen is geen kleinig
heid. Toch zyn ze onbeheerd liggende gevonden
aan de fruitmarkt te Amsterdam. De politie heeft
die massa naar de Belt doen brengen.
Men meldt uit IJzendijke aan de N. R. Ct.:
De jachtopziener B. alhier is door een wildstroo-
per aangeschoten. De dader is bekend, hij is zelf
op verschillende plaatsen geraakt.
Spoorwegongeluk. Even buiten Vaals is de
18-jarige A. M. P., toen hij met kar en paard den
overweg van de spoorbaan wilde oversteken, door
een trein gegrepen en gedood. Ook het paard werd
door den trein vermorzeld.
Eenige broodbakkers in de Friesche dorpen
Hantum en Hantumhuizen deelden aan hunne klan
ten mede, dat zij voortaan zouden breken met de
grijze gewoonte, om aan iederen klant met Kerst
tijd een bolle ten geschenke te geven, bekend on
der den naam van Kerstwigge. De gezamenlijke brood-
verbruikers hebben nu bekend gemaakt, dat zij met
1 Januari a. s. van die bakkers geen brood zullen
nemen.
Te Aalst was iemand door een »kwade" hand
aangeraakt. Op raad van een »tooverdokter" werd
een zwarte kip gekookt, om de tooverkol te doen
verschijnen. En ziet daar komt buurman's kat voor
bij. Hierop dus jacht gemaakt, doch poeslief was
in een wip verdwenen.
Of ©r dus nog by geloof beerscht
De Haagsche briefschrijver van De Tijd zegt,
dat onder de huwelijksgeschenken aan H. M. de
Koningen 0. a. zal zijn een prachtig kleed ten ge-
bruike in de kerk op den dag van het huwelijk,
