1900. Ir. 140.
Dinsdag 27 November.
87sle jaargang.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrij dagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binner als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Inzending van advertentie» vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
De prijs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prps
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cont per regel.
OPENBARE VERGADERING
van den
UAAD dei* (üemeente GOKS»
op DONDERDAG 29 NOVEMBER 1900,
des avonds te 8 uren.
Goes, 24 November 1900. i
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Punten van behandeling
Resumtie der notulen van de vorige vergade-
ring. I
1. Ingekomen stukken.
2. Verzoek L. Van Rossen om te worden herbe
noemd tot leeraar bij het Middelb. Onderwijs.
8. Voorstel van Burgemeester en Wethouders
omtrent de galdleening, aan te gaan voor bet
baggeren in de Vesten.
4. Wijziging Kohier van schoolgeld op de H. B.
Bcbool.
5. Wijziging begrooting Burgerlijk Armbestuur
voor 1900.
6. Reclame tegen aanslag in den Hoofdelijken
Omslag.
7. Afschrij vingen van aanslagen in de plaatselijke
belastingen.
De termijn voor afkoop van den dienst bij de
BRANDWEER
voor 1901 is op Zaterdag 1 December aanstaande
geëindigd en moet alsdan de quitantie van den
gemeente-ontvanger voor de betaalde afkoopsom
ter Secretarie bezorgd zijn, omdat daarna dadelijk
wordt overgegaan tot het opmaken van bet register
der dienstplichtigen.
Goes, den 26 November 1900.
Burgemeestor en Wethouders van Goes,
WESSELINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Wekelijksch algemeen overzicht.
Het was te vermoeden, dat in de Kamers der
groote mogendheden van Europa de Chineesche
quaestio aan de orde zou komen en overal tot meer
of minder heftige debatten zou aanleiding geven.
In den Duitschen Rpksdag hiold de nieuwe
Rijkskanselier Von Bulow een breed opgezette rede
voering, waarin hij verklaarde, dat bet optreden
van Duitschland niet voortkwam uit lust tot in
menging of uit willekeur, maar hot gevolg was van
een niet te ontgane noodzakelijkheid. Het land bevond
zich in staat van wettigen tegenweer na den moord
op zijn gezant. Het was Diet het in bezit nemen
van Kian-tsjau, zooals de sociaal-democraten be
weerden, waardoor de uitbarsting ontstond de beer
Von Bulow achtte bet een strijd tegen de beschaving
en tegen alle vreemdelingen in China. Duitschland
wil dan ook daar geen staatkunde van verovering
volgen, maar zijn rechten, zijn belangen en zijn
eer verdedigen, zooals een groot volk betaamt. Het
verlangt niet naar verdeeling van China en geen
politiek van annexatie te volgen. Het hoofddoel
bet ontzet der in Peking opgesloten vreemdelin
gen is bereikt, doch de gestelde vredesvoor
waarden moeten nog worden verkregen en het kan
mogelijk zijn, dat men China nog zal moeten laten
gevoelen, dat Duitschland op militair gebied de
meerdere is. Ten slotte verzocht de Rijkskanselier
den Rijksdag om goedkeuring der maatregelen,
door de regeering genomen, en van de uitgaven,
die daarvoor zijn gedaan.
Het waren vooral de sociaal-democratische aan
voerders, die de regeering heftig aanvielen over
hare eigenmachtige handelwijze in het optreden
tegen China en opkwamen tegen redevoeringen,
die door den Keizer hier en daar zijn gehouden.
Met groot succes wist Von Bulow echter alle aan
vallers te woord te staan en hen in hunne eigen
strikken te vangen. Voor de redevoeringen van
den Keizer nam hij de volle verantwoordelijkheid
op zich. Tevens verklaarde hp, dat hij zelf sterk
had aangedrongen op de bijeenroeping van den
Rijksdag, doch zich daarvan had laten afhouden
door een artikel in de Freisinnige Zeitung. Hij ver
zekerde, dat hp zich door zulke artikelen niet meer
zou laten leiden, en voortaan den Rijksdag zal
bijeenroepen als hij dit noodig oordeelt.
Ook in de Fransche Kamer kwam hetzelfde
punt aan de orde. Aan de regeering werd te ken
nen gegeven, dat men, even als in Duitschland
werd beweerd, de goedkeuring der Kamer had
moeten vragen eer men tegen China optrad, of
heter nog, dat de regeering zich had moeten ver
eenigen met het vredelievend voorstel van Rusland
en Peking had moeten ontruimen. De regeering
werd ook gevraagd hoe lang die oorlog nog duren
zal en hoeveel ze zal kosten, onder opmerking, dat,
als alle regeeringen zooveel vragen als de Duitsche,
er wel 1200 millioen francs zal noodig zpn. Zullen
die worden betaald uit de Chineesche invoerrechten,
dan komen ze feitelijk toch uit de kas der Euro
peanen en moet China ze voldoen met afstand van
grondgebied dan wordt het een wereldoorlog. Daarom
werd in overweging gegeven, dat Frankrijk alleen
het hoofd der schuldigen zal eischen.
De minister van buitenlandsche zaken, Delcassé,
verdedigde zijn handelingen door in herinnering te
brengen, dat men hem den 7 Juli had vrjjgelaten
in de keuze der middelen, die hij tegen China zou
aanwenden het kwam hem noodig voor zich aan
te sluiten bp de militaire «d politieke handelingen
der andere mogendheden en hp sprak als zijne
meening uit, dat de handel met China niet kan
worden uitgebreid, wanneer daarmede niet gepaard
gaat, de voortdurende zelfstandigheid van het Chi
neesche Rijk. De regeering wen sekt een eind te
maken aan alle verdere opofferingen, maar niet voor
dat voldoening is verkregen. Zij vroeg daarom het
vertrouwen der Kamer.
Nog eene andere teere quaestie werd behandeld.
De zoon van den minister van Koloniën en eenige
Kamerleden werden beschuldigd handel te drijven
in eerekruisen, die door dezen minister zijn uitge
reikt. De minister verdedigde zich door te zeggen,
dat alles in het openbaar was geschied, kwam met
kracht tegen de beschuldiging op en wachtte met
vertrouwen het oordeel der Kamer af. Hierover
ontstonden natuurlijk eenigszins heftige discussies,
die eindigden met een voorstel om over te gaan tot
de orde van den dag. Dit voorstel wtrd door den
minister-president afgewezen en door de Kamer ver
worpen, waarna een motie van vertrouwen in de
regeering werd aangenomen met 379 tegen 31
stemmen.
Het moet erkend worden, dat de Kamer met
bewonderenswaardigen spoed daarna aan den par
lementairen arbeid i« getogen, die niet werd onder
broken door scherpe aanvallen tegen de regeering
of door interpellaties. De begrootingen voor buiten
en binnenlandsche zaken, voor handel en voor open
bare werken zijn in twee dagen afgehamerd. Het
ging zoo vlug, dat de leden der Kamer zelf er
over verbaasd stonden en geen gelegenheid vonden
veel woorden in het midden te brengen.
De Senaat heeft de amnestie-wet behandeld, waar
door alle Dreyfus-zaken in het vergeetboek komen.
De regeering wilde onder de amnestie ook opnemen
de delicten van ongeoorloofde vereenigingen, doch
de commissie uit den Senaat wilde dat niet. De
wet is in haar geheel aangenomen met behoud
van den tekst der commissie.
Uit China zelf komen weer minder gunstige
berichten. Graaf Waldersee meldt uit Peking
Het detachement-Müchlenfel8 verdreef den 20sten
sterke Bokserafdoelingon na een kort gevecht uit
Anniatsjwang. De Boksers verloren vpftig dooden
en acht stukken geschut. In de Duitsche wijk zijn
de wachtposten verdubbeld en hebben do troepen
bevel ontvangen om zich gereed te houden om elk
oogenblik te kunnen oprukken. Volgens een telegram
uit Sanghay is daar een geheim decreet van de
Keizerin doorgezonden, waarin den onderkoningen
en gouverneurs wordt last gegeven ora zich tegen
de bondgenooton te verzetten.
Over do vredesonderhandelingen kunnen de mo
gendheden het maar niet eens worden. Te Wash
ington is een zitting van den Kabinetsraad ge
houden, waarin de eischen der gezanten werden
besproken. De regeering der Vereenigde Staten
schijnt niet voornemens te zpn zich aan te sluiten
bij de ander© regeeringen, indien deze eischen stellen,
die door China niet kunnen worden ingewilligd.
Het bericht, dat de gezanten de toe te kennen
schadeloosstelling zouden hebben bepaald, acht men
te Washington onjuist. Amerika heeft zich geheel
aangesloten bp Ruslands voorstel om de schadeloos
stelling te doen bepalen door hot Hof van arbitrage
te 's-Gravenhage.
Allo mogendheden hebben direct of indirect te
kennen gegeven, dat zij de verdeeling van China
niet verlangen, doch de loop der onderhandelingen
toont aan dat deze verklaring niet bp alle gemeend ie.
In de bijeenkomst der gezanten te Peking kwam
onverwachts een geschilpunt aan het licht, dat de
onderhandelingen tpdolijk tot stilstand bracht. De
gezanten seinden over de zaak naar hun kabinetten
en gingen uitten, zonder den dag van de volgende
bijeenkomst vastgesteld te hebben. Men vreest dat
het eenigen tijd zal duren voordat de moeilijheid
opgelost is.
GOES, 26 November 1900.
President Krugor zond bij zijn aan
komst te Marseille aan Hare Majesteit do Koningin
het volgende telegram
H. M. de Koningin der Nederlanden.
's-Gravenhage.
Door Gods bescherming onder de goede zorgen
van den commandant, de officieren en manschappen
Uwer Majesteits kruiser Gelderland behouden en in
welstand te Marseille aangekomen, gevoel ik mij
gedrongen bij hot verlaten van dien oorlogsbodem,
in afwachting dat ik het voorrecht moge hebben
zulks persoonlijk te doen, Uwe Majesteit mijn op
rechten dank te betuigen voor het bewijs van Hare
welwillende gevoelens, mp gegeven door het ter
beschikking stellen van den kruiser Gelderland.
Kruger.
H. M. de Koningin heeft daarop Vrijdag het
volgende telegram aan Kruger gestuurd
Den Haag, 23 November.
Aan den heer Paul Kruger, president van de
Zuid-Afrikaansche Republiek.
Het is mij aangenaam geweest, aan Uwe Excel
lentie den Kruiser Gelderland aan te bieden, on ik
ben gelukkig te vernemen, dat gp Uwe reis in
goede gezondheid hebt volbracht.
WILHELMINA.
Men schrpft uit Den Haag aan de Arnh. Ct.
Hier ter ter stede zijn er die beweren, dat onze
Regeering (inzake het huwelijk van H. M. de Ko
ningin) moeiljjkheden ondervindt van de zijde
des Duitschen Keizers, die Hertog Hen
drik niet uit het Duitsche onderdanen-verband zou
willen ontslaan. Het historisch bekende *beschrankte
Unterthanenver stand" maakt 't voor een nederigon
burger als de schrijver dezer brieven moeilijk, om
zich aan een zoo verheven onderwerp te wagen.
Wij willen hopen dat de loopende geruchten onjuist
zijn en dat onze keizerlijke buurman geen nevels
laat oprpzen tusschen zpn land en bet onze,
wij hebben voor ons deel waarlijk mist genoog als
wp naar de zpde van Groot-Brittanië 't oog slaan.
Naar nuchtere opvatting kan de Gemaal eener re-
geerende Koningin toch onmogelijk de onderdaan
wezen van eenigen anderen Souverein, wien ook.
Bovendien mag men vragen of een lid van het
immers ook souvereine Huis van Mecklenburg,
mits hp ophoudt Duitsch officier te zpn, .wel een
onderdaan van den Duitschen Keizer is, al is deze
»Oberster Kriegsherr" der Duitsche armée.
De Maatschappij tot Exploitatie van Staats
spoorwegen laat een work verrichten, dat eenigen
barer ambtenaren zeker niet onwelkom zal zpn.
Sedert ODgeveer anderhalf jaar is hot stelsel van
hulp wachters aan de overwegen ingevoerd
om daardoor den langen dagelpkschen dienst der
wachters tot een behoorlijken arbeidsdag terug te
brengen. Deze hulpwachters waren echter tot hier
toe genoodzaakt hun dienst in de open lucht te
verrichten, indien de wachterswoningen, ora welke
reden dan ook, voor hen niet toegankelijk waren.
Thans worden aan alle wachthuizen hulpkeetjes
gebouwd, die de hulpwaehters tegen het onstuiinigste
weer beschutten en voorzien zpn van twee raampjes,
die aan weerszijden zicht geven op de lijn voorts
van een stookplaats en van de noodigste meubelen.
Hierdoor vervalt natuurlpk ook elke noodzakelijk
heid om eventueel de wachterswoningen voor de
hulp wachters open te houden, zoodat nu do rust
der wachters zeiven beter verzekerd is.
In het belang harer ambtenaren heeft de Maat
schappij niet opgezien tegen de hoogo kosten, die
van haar worden geëischt voor de oprichting van
een groot aantal dergelijke keetjes over al hare
lijnen.
Voor de lichting van 1901 is benoemd tot
militair lid van den militieraad van Zee
land de luit.-kolonel Van den Oudendijk Pietorse,
prov. adjudant in Zeoland en tot plaatsvervangend
lid de kapt. Bernelot Moens, van het 8e rog. infan
terie, beiden te Middelburg.
In verband met hot, ook door ons aan do
N. Rott. Ct. ontleend bericht, dat de zoogenaamde
goudfabriek te Sas van Gent zou wor
den gesloten, meldt de directie dor fabriek thans,
dat het werk gestaakt was om het binnengedeelto
der ovens, bestaande uit vuurvaste steen, die ge
sprongen waren, te herstellen. Overigens kan gezegd
worden, dat de uitkomst der bewerking ver van
nadeelig is en zelfs de verwachtingen heeft over
troffen.
Het arsenicum is bp chemisch onderzoek gebleken
j van hot zuiverste te zijn dat tot heden is voort-
gebracht. Al het in de ertsen zich bevindend goud
I kan daaruit afgescheiden wordon, terwijl al hot
i arsenicum er reeds uit verwijderd is.
Reuter seint uit Brussel
Volgens de Soir zou Kruger onmiddellijk na zijn
aankomst in Nederland een verzoek om scheids
rechterlijke bemiddeling doen. Indien
hij stuit op een weigering, zal hij alle staatsstuk
ken, die hp bezit, openbaar maken, om het licht
te doen schijnen over de adessous" van den Zuid-
Afrikaanscben oorlog. Krugor toch meent, dat wan
neer Europa de geheele waarheid zal kennen, er
in de openbare meening een dusdanige beweging
zal ontstaan, dat Engeland zich wel minder hard
zal moeten tooneu. Werd hij ook in deze laatste
verwachting teleurgesteld, dan zou Kruger naar
Transvaal terugkeeren, om te midden van zpn
dappere medeburgers te sterven.
Blijkens Vrijdag ontvangen officieel bericht
heeft het pantserschip Gelderland Donderdagavond
om 51/2 uur de reede van Marseille verlaten en
is het den volgenden dag te Algiers aangekomen.
De gansche wereld volgt thans met spanning
den tocht van den grijzen banneling uit
Zuid-Afrik a. Niemand ziet op 't oogenblik
recht duidelijk waar het heengaat, maar na de
ontvangst in Frankrijk is er toch een van die
»imponderabiliën" in de quaestie gekomen, waar
mede men ten allen tijde zooveel rekening heeft
moeten houden in de politiek. Men heeft zoo den
indruk moeten krijgen, dunkt ons, dat er uit de reis
van dezen schranderen ouden diplomaat, dien Bis
marck als zpn meerdere erkende, meer kan voort
vloeien dan men eerst wel dacht.
Kruger zelf heeft dit is reeds de eerste ver
rassingonmiddellijk te kennej gegeven wat het
doel van zpn komst is. Hij komt aandringen op ar
bitrage. Misschien komt hij nog meer doen, maar
dit in allen goval heeft hp aanstonds uitgesproken.
Nu zal het er hem echter niet om te doen zijn,
de Europeesche kabinetten voor dit denkbeeld in
beginsel te winnen. Dat zou vrijwel zijn een open
deur openstooten. Maar hij moet wezenlijken steun
trachten te vinden.
En dien steun, al is het ook maar moreel, kun
nen de Europeesche regeeringen niet geven dan
wanneer zp er de verstandhouding met Engeland
aan wagen. Geen enkele mogendheid zal bereid
worden gevonden, alléén tegen Engeland op te treden.
Maar misschien is alsnog, ouder den invloed van
Kruger, een continentale pressie op Engeland moge
lijk. Het is maar de vraag hoe ver die gaan zal
en wat ze kan uitwerken.
Of laatste mogelijkheid het kan gebeuren dat
het impressionabele en nog altijd grootmoedige Fran
sche volk de door minister Delcassé verloochende
vrijheidsmissie weer opvat, de regeering onder den
voet loopt en in een van die groote clans, die het
reeds meer heeft getoond, toch alléén doet wat an
deren niet durven.
De steen dit blijkt reeds uit de houding van
verschillende autoriteiten, ook van president Loubet
is aan 't rollen. Wie weet of er niet meer van
komt dan wp wel vermoeden. {Hand.)
De Minister van Oorlog heeft maatregelen
genomen om oen aantal behoorlijk in de gymna
stiek onderlegde dienstplichtigen, die
in Maart 1901 onder de wapenen moeten komen,
met elkander bij één of meer compagniën in te
deelen en dat de bedoeling biervan is, te onderzoeken
in welken tijd deze jongelieden tot goede soldaten
c. q. kaderleden te vormen zijn.
Het ligt in de bedoeling, deze eischen in den
vervolge ook te stellen aan de adspiranten voor
het reservekader.
Mevrouw Warzklewicz stelt f 10,000 voor de
op te richten hypotheekbank voor Afrika
beschikbaar. (N. R. C.)
Naar do Soerab. Ct. verneemt, heeft resident
Liefrinck, die steeds heeft aangedrongen op ver
mindering van hot garnizoen op Lom
bok, en die zelfs in een geheel opheffen van de
militaire bezetting op dat eiland geen bezwaar hoe
genaamd zag, op hot laatste oogenblik een eenigszins
gewijzigd advies aan do Regeering gezonden.
Hij verzoekt thans, dat de laatste compagnie,
die met November vertrekken zou, nog tot Juni
daar gelaten zal wordon.
Do Figaro schrpft omtrent Kruger te Mar
seille
De president komt aan wal. Ik kan hem nu van
dichterbij zien. Hij is zeer groot on zwaar met
breede schouders. Maar de jaren, misschien ook de
nederlaag, helaashebben zijn gestalte gebogen.
Hij heeft een lange donkergrijze overjas aan, waar
een zwarte broek onder uitkomt. Hij heeft een
hoogen hoed, tot halverwege mot zwaar krip om
geven, in do hand en tracht er zijn zieke oogen
mee te beschermen. De hoed is niet fonkelnieuw,
maar wie let daarop Alle oogen uit de menigte
zijn op den grijsaard gericht en nemen hem op.
Hij ziet er wel uit zooals do portretten hem bekend
