De correspondent van het Handelsbl. te Rome
schrijft
Pier Pander is sinds eenigen tijd bezig aan het
gipsmodel voor een medaille, welke zal ver
schijnen bij gelegenheid van het h u w e 1 ij k van
H. M. de Koningin.
Do eene zijde stelt een stijlvol huwelijksbootje
voor met kromme mast, gozwollen zeil, kronkelendon
wimpel en vroolijk wapperende banier. Achterin
ziet mon de beeltenissen van Hertog Hendrik en
Koningin Wilhelmina, dio het roer houdt. Beide
staren recht voor zich uit, de toekomst in.
Op de achterzijdede medaillon-portretten der
vorstelijke personen.
De uitvoering der medailles in brons en zilver
naar het gipsmodel zal door de bekende firma Be
geer te Utrecht geschieden. Toen Pander den munt
stempel ontwierp achtte men het noodig de uit
voering (d. i. de verkleining) aan Tasset in Parijs
toe te vertrouwen. Thans zal men geheel Neder-
landsch werk zien. Wij hopen van harte dat de
Nederlandsche techniek eer moge behalen met dezen
arbeid. (Hand.)
In Friesland wordt het denkbeeld geopperd
om te trachten het landgoed Oranjewoud bij
Heerenveen, waaraan voor het Huis van Oranje-
Nassau zooveol belangrijke herinneringen zyn ver
bonden, aan te koopen, ten einde het te doen dienen
voor het H. M. de Koningin aan te bieden
nationaal geschenk.
Reuter seint uit Brussel
Volgens berichten uit Parijs zal president
Kruger den 23en te Parijs aankomen en de
tweede verdieping van het Hotel Scribe betrekken.
Hij blyft acht dagen iH Parys en gaat dan recht
streeks naar Nederland. Afgezanten uit alle landen
komen te Marseille aan de commissie van ontvangst
wordt letterljjk overstroomd.
In hot Vaderland schrijft»Een uit velen"
het volgende ingez. stuk
t>Waarom ik ben tegen do opheffing van
de Staatsloterij.
Ik ben tegen de opheffing van do Staatsloterij
10. omdat ik aan de duizenden, die spelen, niet
zou willen ontnemen het kansje, dat ze hebben op
een buitenkansje
2o. omdat ik het spelen niet zou willen onttrek
ken aan de leidende hand van den Staat
3o. omdat ik, bij opheffing, bang 2ou zijn voor
erger.
Tot toelichting van deze drie het volgende
I. Duizenden spelen." Een feit. De Staatsloterij
is populair. Gerogeld is er meer vraag dan aan
bod. Uit alle standen neemt men deel. Ook uit
wat heet »de mindere stand." Vooral aan dio lui
blijve »hot kansjo op een buitenkansje" gegund.
Ze mogon wel eens eon kansje hebben en een bui
tenkansje ook.
11. Men spreekt van »spelen" in de Staatsloterij.
Het zij zóó. Toch is dat spelen vry onschuldig.
Men speelt zonder hartstocht Men spaart er zelfs
voor. En dat spelen zit er in bij de menschen. En
er uit krijgt ge het niet. Hoogorcn en lagoren doen
het en zullen het blijven doen. Ik acht het dan
ook goed dat de Staat, rekening daarmee houdende,
het spelen leidt. Haast zei ik leidt in het rechte
spoor. Hij logt de hand op dat spelen. Hij houdt
hot binnen de perken. Kunt gy slachtoffers noemen
van de Staatsloterij Ongelukken aan haar te wij
ten Niet in drank- of snoepwinkeltjes komen te
recht de dubbeltjes, die men uitgeeft voor een
twintigje-klassikaal. De teleurstelling van een niet
draagt mon zonder vloek of zucht. En dat een
prijs of prysje wel eens in verkeerde handen valt,
wat bewijst dat tegen de Staatsloterij Hetzelfde
geldt van een erfenis en een aalmoes.
III. De Staatsloterij »een kwaad." Aldus som
migen. Wat mij betreft, ik zie kuns de stelling te
verdedigen dat de Staatsloterij meer goed dan kwaad
doet. Het verlies, door ©en niet geleden, is luttel.
Een prijs of prijsje is menigmaal een uitkomst,
legt menigmaal den grond tot welvaart. Doch aan
genomen dat de Staatsloterij een kwaad is, wat
zal men, die instelling opheffende, inhalen Ik
zeg uerger.
Het spelen ik herhaal het zit en blijft er
in bij de monschen. Het zal een uitweg zoeken.
En op uitwegen is het zeer dikwijls niet veilig."
Mon seint uit Marseille aan do N. R. Ct.
De afgevaardigde W e s e 1 s werd gisteren ge
ïnterviewd door een groot aantal Engelscbe en
Amerikaansche reporters. Hy zeide, dat de burgers
zouden vechten tot de laatste patroon verschoten
was, indien geen aanneembar» voorwaarden verkre
gen werden. Men zou voorwaarden, indien ze aan
geboden werden, zeker ernstig overwegen, doch tot
heden wilde Engeland slechti on voorwaardelijke
overgaaf. Zijne meening was, dat de toestand nu
geheel anders zoude zijn, indien Lord Roberts de
voorwaarden zyner eerste proclamatie had gehand
haafd en de burgers, die onder die proclamatie
terugkeerden, niet bad verbannen en geen hoeven
bad verwoest en vrouwen en kinderen had verjaagd.
Do regeering iu Transvaal is nog altijd intact. De
vice-president neemt het presidentschap waar, en
de Uitvoerende Raad is bij hem. Kruger komt hier
om te doen wat hij kan in het belang der repu
blieken.
Er ging een gerucht, dat do Gelderland eerst
Donderdag komtofficieel verwacht men ze heden.
De particuliere secretaris Eloff is hier aangekomen.
Hij verliet de Gelderland te Port Saïd, en zegt dat
de president zich in goeden welstand bevond. Ook
de h jer Sandberg, door de legatie naar Suez ge
zonden, is hier gearriveerd.
Oorlog Transvaal*
Belangrjjke berichten zijn schaarsch.
Volgens Laffan's correspondent te Pretoria heeft
Botha een nieuwe Boeren-republiek gesticht te
Roosenkal ten westen van Lydenburg. Botha be
schikt, naar men zegt, over 150,000 pond sterling,
en betaalt daarmede zyn burgers een daggeld van
vijf shillings.
De correspondent van de Daily Mail te Louren^o-
Marques verneemt dat Abel Erasmus bij de Olifants
rivier staat met een commando van 2000 man, 1000
ossenwagens en 12,000 stuks vee. In Swazieland
wordt het woelig. Veel Boeren, die verhongerden,
hebben by de Swazies hun geweren ingeruild tegen
mieliesde Engelschen trachten nu die geweren
weer van de Swazies af te nomen, maar dezen ver
zetten zich daartegen. Consul Pott is gedwongen
geworden, de wapenborden van de Z.-A. Republiek
en van den O ran je-Vrij staat weg te nemen de
Portugeezen waarschuwden Pott dat de Bóeren-
vlaggen niet geheschon mochten worden, en toen
Pott ze toch heesch, haalde een Portugeesch ambte
naar ze neer.
Een telegram van Roberts uit Johannesburg dd.
18 dezer deelt mede
Een kleine Boeronstrydmacht daagde den lGden
dezer op ten oosten van Thaba'nchu en viel eenige
voorposten nabij deze plaats aan. Een officier en
drie man sneuvelden, terwijl een gewond werd.
Bovendien werd een mindere gevangen gemaakt,
die echter daarna in vrijheid werd gesteld. Latei-
op den dag werd Springbokspost aangevallen en
het garnizoen gesommeerd zich over te geven. De
bevelvoerende officier weigerde, waarop de Boeren
na eenig artillerie-vuur aftrokken. Aan onze zijde
waren geen verliezen.
De vijand is de laatste dagen zeer woelig geweest
in het zuidelijk deel van de Oranje-rivier-kolonie.
Herhaaldelijk werden in de buurt van Edenburg
de spoorweg- en telegraaflijnen vernield.
In den nacht van 15 November werd een niet
geslaagde poging gedaan om twee duikers te laten
springen op de Kimberley-lijn in de buurt van
Brussel.
Een bericht uit Natal deelt mede dat de Boeren
een wagen met dertien manschappen ten zuiden van
Utrecht in een hinderlaag lokten. Zij maakten den
wagen buit, doch lieten do soldaton vrij. Vier man
waren licht gewond.
Kerknieuws.
Ned. Hervormde kerk.
By de herstemming voor een notabele te
Kloetinge is heden gekozen dhr. H. Mieras met
44 van de 64 uitgebrachte stemmen.
Het provinciaal kerkbestuur van Zeeland heeft
tot vice-president van het kerkbestuur benoemd
den heer C. R. van Lelyveld, pred. te Goes, in
plaats van ds. A. Scholte, die met 1 Januari uit
het kerkbestuur treedt.
Bedankt voor het beroep te Nes op Ameland
door den heer G. A. van den Bergh van Eysiuga,
cand. te Hulst.
Gereformeerde kerken.
Bedankt voor het beroep naar Grijpskerke,
door ds. H. Buitenhuis, te Vreeswijknaar
Werkendam, door ds. J. H. Donner, te Nieuvvdorp.
Onderwijs.
Aan de openbare school der le klasse no. 53
te Amsterdam, is benoemd tot tij del yk onderwij
zeres in de handwerken mej. W. A. Bolland, on
derwijzeres aan die school.
Ter beschikking van den Gouverneur-Generaal
van Nederlandsch-Indië kunnen wordt n gesteld
onderwijzers, om te worden benoemd tot onderwijzer
3e klasse by het openbaar lager onderwijs voor
Europeanen en daarmede gelykgestelden daar te
lande.
Voor uitzending kunnen in aanmerking komen
zij, die iu het bezit zijn der hoofdakte en van eene
akte voor de Fransche taal. Akte voor gymnastiek
of vrije- en orde-oefeningen der gymnastiok strekt
tot aanbeveling. (Voor bijzonderheden zie de Stct.
no. 272).
Rechtszaken.
Sanguinose. Door do Haagsche rechtbank is
bevestigd het vonnis van den kantonrechter, waarbij
de directeur van de Centraal-apotheek aldaar ver
oordeeld werd tot geldboete wegens het voorhanden
hebben van Sanguinozo in zijn apotheek (kelder
daaronder gelegen) zonder dat daarop de wijze van
bereiding of samenstelling was aangegeven.
Do rechtbank vereenigde zich met de overwegingen
van hot vonnis van den Haagschen kantonrechter
en nam die over, m. a. w. ook de rechtbank nam
aan dat Sanguinose is een geneesmiddel en dat de
kelder, onder de apotheek gelegen, is de apotheek.
Gemengde Berichten.
Aannemer van den postrit Goes Wolfertsdijk
is geworden firma wed. H. J. Molhoek on Zonen
alhier, ingaande 1 Dec. Als postbeambte daarvoor
is aangewezen de bodo J. C. Jeronimus. De 2e bode,
die aan den ouden dienst vervalt, J. Jauisse, is over
geplaatst naar Oostburg met dienzelfden datum.
(De Z.)
lerseke. By het graven van gaten om er boomon
in te planten, werd op een stuk land van den heer
E. de Jonge alhier het geraamte van een mensch
gevonden.
Men verdiept zich natuurlijk in gissingen, hoe
dat geraamte daar gekomen is, doch -tot heden te
vergeefs.
Nisse. Maandagavond omstreeks elf uren is de
herberg »de Olieton" met annex schuurtje totaal
afgebrand. Van den inboedel is bijna niets gered.
Alles was togen brandschade verzekerd. De oorzaak
is onbekend.
Men meldt ons uit Ellewoudsdijk s Jl.
Maandagavond gaven ruim een 40tal ingezeteoen
gehoor aan jde door enkele personen gedane uit-
noodiging om de wenschelykhcid van het oprichten
van een kolenfonds te bespreken.
Na eenige discussie werd tot de oprichting be
sloten en alle aanwezigen sloten zich daarbij aan.
Staande de vergadering werd eene commissie be
noemd, welke in opdracht kreeg een reglement
samen te stellen, bestaande uit de heeren P. Burgel,
M. Geense, H. Koole, M. Jansse, G. Noels en J. 0.
van Wyck, die allen zich de benoeming lieten
welgevallen.
Later zal tot het benoemen van een fonds-bestuur
worden overgegaan.
De drie personen, die doo.r de Belgische politie
gevangen waren genomen als verdacht van mishan
deling en verwonding van Fr. de Mey en P. Suy
te Overslag zijn weer op vrije voeten. Nu de Mey
niet, zooals ieder vermoedde, gestorven is en de
hoofdschuldige te Middelburg gevangen zit, heeft
de Belgische justitie geen termen gevonden de voor-
loopige gevangenhouding van de verdachten te ver
lengen.
Zaterdag zyn verschillende personen van Overslag
te Middelburg door den rechter van instructie ge
hoord.
De Belgische getuigen zouden heden te Gent
gehoord worden. NR. Ct.)
Aan hot arme, gryze echtpaar in de Friesche
gemeente Franekeradeel, dat in een varkenshok
woonde, is door bemiddeling der diakenen van de
Ned. Herv. gem. nu eindelijk toch een beter©
woning verschaft, die reeds door de arme stakkers
betrokken is.
Een reiziger dorde klasse word Maandag in
den sneltrein van Rotterdam naar Den Haag onwel.
Toen hy uit den trein in een der lokalen van het
station werd binnengedragen, bleek de man reeds
te zyn overleden.
Onder Belfeld bij Venlo zijn Zaterdag twee
belendende boerderijen geheel afgebrand, waarbij
11 koeien en 12 varkens zijn omgekomen en de
geheelo voorraad van den iugeschuurden oogst en
gedeeltelijk ook de inboedels in de vlammen zyn
opgegaan. Alles was verzekerd.
In sommige afdeelingen van de Friesche Maat
schappij van Landbouw gaan stemmen op tegen
het houden van harddraveryen en wedrennen. Vooral
in de laatste ziet men eene wreedaardige af beulery
van paarden. Op de vergadering der afdeelingen
Berlikum werd voorgesteld niet meer naar hard
draven of wedrennen te gaan kijken, de veehouders
leden moesten daarvoor te hoog staan. Velen onder
steunden dit voorstel, doch een besluit werd nog
niet genomen.
De jongeling Smelt, die onlangs te Utrecht
wegens zijn aanslag op mejuffrouw Brouwer werd
veroordeeld en wiens zaak in hooger beroep
komt wordt in het testament van zijn slachtoffer
vermeld met een legaat van f 10,000.
Men schrijft ons uit Westerwolde, ter illustra
tie van wat er zoo al moet gedaan worden om met
een heel klein tract omentje rond te komen, dat daar
op een der dorpen aan een onderwijzer voor de
som van zegge f 14 per jaar, voor welk bedrag hij
de laagste inschrijver was, het belangrijk »ambt"
van lantaarnopsteker is toevertrouwd.
Zoo zorgt dezo volksonderwijzer dus in nog ande
ren dan in figuurlijken zin voor verlichting!
Het Schoolbl.
De studenten te Parijs trachten thans door
coöperatie een inrichting tot stand te brengen waar
zij voor weinig geld gezonden kost kunnen krijgen
en sterk-* drank zal geweerd worden. Een som van
20,000 francs is daarvoor noodig, welke men wel
dra hoopt bijeen te hebben.
In de Straits Times scbryft de heer Henri
Couperus, zich noemend late superintendent of the
mountain-section of the government botanie garden,
Buitenzorg, Java, een en ander over het gebruik
van het aftreksel der koffiebladen. Ik ben, zegt hy,
eveneens van meening dat koffieplanters niet meer
zooveel vertrouwen moeten stellen in de koffieboon
bij een dalende markt, doch veeleer hun heil moe-
ton zoeken in hot drogen dor bladeren, gelijk do
Maleiers op Sumatra doen, en te beproeven er een
handelsartikel van te maken, dat ongetwijfeld veel
aftrek zal vinden onder de inlanders van Sumatra, den
Maleischcn archipel en eenige gedeelten van Java.
Er is veel kans, dat zelfs Europeanen dit aftreksel
een verfrisschende drank zullen vinden als het goed
toebereid wordt.
In het begin van 1898 was ik ter Westkust van
Sumatra in de gelegenheid eenige proeven te nemen
met koffiebladen en ik had daarmee zeer bevredigende
resultaten, waaruit ik concludeer dat de stapels koffie
bladeren, thans na het toppen der hoornen wegge
worpen, groet voordeel kunnen opleveren aan de
koffieplanters. Ik geloof zelfs dat een koffieonderne-
ming de exploitatie kan beginnen met de bladeren
voor de inlandsche markt te bereidefa om die later ook
naar Europa te verschepen. (Bat. Nbld.)
De Petit Temps meldt dat de minister van
buitenlandsche zaken een telegram heeft gokregen
van den Franscken consul te Santiago de Chile,
meldende dat de gekeele stad Valparaiso is aange
tast door een vreeselijken brand. Het Cbileensche
gezantschap heeft geonerlei bevestiging gekregen.
De eerste sneeuwberichten. De winter doet in
het buitenland zijn intrede op alles behalve be
scheiden manier. Uit den staat New-York komen
de eerste sneeuwberichten en dadelijk zyn treinen
tegengehouden en zijn de sneeuwploegen aan het
werk gezet. De vorige week Vrijdag hadden alle
treinen, die in New-York moesten aankomen, uren
vertraging. In de stad zelf sneeuwde het niet, doch
het was er reeds vinnig koud. Buiten werd de sneeuw
vier voet hoog gemeld en op sommige windhoeken,
waar de sneeuwstorm geblazen had, tot 10 voet.
Ook dichter in de buurt, in Brussel, is de eerste
sneeuw gevallen. Het waren daar geen sneeuwstor
men, doch zeer lichte, teere sneeuwvlokjes.
Volgens een verklaring van den Ruts lid. en
minister van verkeerswegen zal het na het ger» ed
komen van den Sibenschen spoorweg mogelijk zyn
de reis om de wereld te volbrengen in 33 dagen,
te verdeelen als volgtvan Bremen naar St. Peters
burg 11/2 dag, van St. Petersburg naar Wladiwostok
10 dagen, van Wladiwostok naar San Francisco 10
dagen, van San Francisco naar New-York 4 1/2 dag
en van New-York naar Bremen 7 dagen.
400 personen vergiftigd. In St. Petersburg zijn
alle leerlingen van het Smolna-instituut, 400 in
't geheel, ziek geworden tengevolge van een arse
nicumvergiftiging. De ziekte [begon met hevige
brakingen, krampen en verlamming van da adem
halingsorganen on tastte in "t bijzonder een tiental
meisjes aan. Uit het onderzoek bleek, dat een ge
bak, hetwelk de leerlingen als dessert genuttigd
hadden, met arsenicum vermengd was door een
hakkersknecht, die verklaarde uit wraakzucht ge
handeld te hebben.
In Beieren is onlangs een der zwaarste boomon,
een linde met 8 1/3 meter omtrek, aan een houtkooper
verkocht en geveld. In de bladen wordt dit een
wandalisme genoemd en de vraag gesteld, of men
niet, evenals by geschiedkundige gedenkteekenen
thans het geval is, zulke oude boomen behoorde te
beschermen, desnoods met schadeloosstelling voor
de eigenaars.
De Duitsche keizer heeft zich, in verhand
met de soesah over het incidentje te Breslau door
sommige bladen gemaakt, verplicht gezien tot de
autoriteiten het verzoek te richten, geen beteekenis
te hechten aan het gebeurde, dat hij heet de daad
van een krankzinnige, aangetast door vervolgings
waanzin. Het leven en de uitlatingen der ongel uk-
kige worden nageplozen tot in de geringste bijzon
derheden en de keizer is nu in het bezit van heel
wat sympathie-betuigingen, waaronder een van zijn
grootmoeder, koningin Victoria.
Te Cheltenham, in het Engolsche graafschap
Gloucester, stierf vóór eenige dagen een oude dame.
Zij bewoonde een klein en heel eenvoudig huisje,
maar toch ging zy bij de buren algemeen voor
rijk door, en het gerucht ging, dat zij in haar tuin
groote schatten had begraven, daar zij, al stak de
zon ook nog zoo heet en al loeide de storm nog
zoo heftig, zich bijna altijd daar ophield. Vóór
eenige weken werd do ruim 80-jarige dame ziek.
Een nicht van haar met haar man bezochten haar
in het kleine huisje, zonder dat zij waren uitgenoo-
digd. De oude dame was daarover zeer verblijd,
maar haar toestand bleef wanhopig en een paar
dagen later stierf zy. Even voor haar dood riep
zij den neef bij zich en fluisterde hem Dauw hoor
baar toe »zoek in den tuin in den ouden hollen
pereboom." Do neef deed dat natuurlijk en vond er
in drie groote tinnen bussen papieren ter waarde
van te zamen f600,000.
Het spoorwegongeluk te Dax. De secretaris van
den hertog De Cauevaro, die met zyn meester ondor
de dooden was opgegeven, doch later bleek onder
de geredden te behooren, is naar de plaats des
ouheils teruggekeerd om een onderzoek in te stellen
naar do bagage van de hertogin, die gewond word,
doch reeds herstellende is. De hertogin had voor
een millioen aan diamanten by zich, toen zij in den
restauratie-wagon plaats nam. Tot heden zyn alle
nasporingen hiernaar vruchteloos geweest.
Later meldt men dat de president van de recht
bank te Dax zelf het valiesje met de diamanten
van mevrouw De Canevaro in de ruïnes van den ver
ongelukten restauratie-wagen terug gevonden beeft.
Een correspondent van de Oost Londen Dispath
had een onderhoud met mevr. De Wet, echtgenoote
van generaal De Wet. Na een beschrijving van
haar persoon en kleederdracht gegeven te hebben,
en getuigd te hebben dat zij hem zeer vriendelijk
onthaalde, gaat hij voort en zegt dat hij van den
oorlog begon te spreken. »Gij Engelschen", zei mevr.
De Wet, »zult nooit mijn man vangen. Hij zal
voor den Vrijstaat en de Transvaal terugwinnen
wat zij verloren hebben. Hij heeft voedsel en am
munitie genoeg voor drie jaren, en dit is juist de
tijd hoe lang de oorlog duren zal." Daarop dankte
hy mevr. De Wet en ging weg.
De toestand in Catalonië moet weer een on
gunstige wending nemen. Negen duizend mannen
hebben het werk gestaakt, en velen zullen gedaan
krijgen de overheid neemt allerlei maatregelen om
rustverstoring te voorkomen. Naar men zegt zijn
de vorige week meer dan 500 geweren, die verstopt
waren, door de politie ontdekt. Kanonneerbooten
houden toezicht op de kust om smokkelhandel in
wapens te beletten.
De vorige week is de Parysche tentoonsteling
gesloten op don tweehonderd en twaalfden dag na
hare opening. In den namiddag van den laatsten
dag den gratis-dag stroomde het nog bezoe
kers en de voorzorgsmaatregelen op groote schaal
genomen ter voorkoming van ongelukkon, bleken
niet overbodig. Jl. Woensdag te 5 uur werden de
paleizen en galeryöo onherroepelijk voor goed ge
sloten des avonds werd het Chateau d' Eau voor
de laatste maal verlicht en onder het gejuich »Leve
Frankrijk, Leve de Republiek" was het einde der
tentoonstelling daar.
In de Kamer werd aan alle medewerkers hulde
en dank gebracht en de gemeenteraad van Parijs
nam een motie aan, waarin voor alle vreemdelin
gen, die de tentoonstelling bezochten, groet en dank
werd geuit.
In het geheel is de expositie bezocht door ruim
50 millioen bezoekers tegen ongeveer 30 millioen
in 188976000 buitenlandsche en 75000 Fransche
exposanten hebben ingezondon en 65000 werklieden
zijn gedurende twee jaar onafgebroken aan den
arbeid geweest8000 ton koopwaren vertegenwoor
digende een waarde van 2000 millioen francs vonden
er een plaats.
De naweeën der tentoonstelling doen zich reeds
duchtig gevoelen. De Parysche deurwaarders hebben
