1900. N°. 132.
Donderdag 8 November.
87slc jaargang.
T O N O A G E N.
"De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, "Woensdag- en Vrij dagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binner als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bpblad 10 cent.
Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
De Burgemeester van Goes brengt ter kennis
van belanghebbenden, dat gedurende de Toondagen
13, 20 en 27 November a. s. aan de café
houders enz. zonder nadere aanvrage vergunning
wordt verleend om in hunne inrichtingen muziek
en danspartijen te geven tot des avonds 11
uren
onder bepaling dat door de politie de vergun
ningen kunnen worden ingetrokken zoodra in de
localiteiten ongeregeldheden voorvallen.
Goes, 7 November 1900.
De Burgemeester van Goes,
WESSELINK.
GOES, 7j November 1900.
De Eerste Kamer is Maandagavond
half negen bijeengekomen tot hervatting harer werk
zaamheden. Ingekomen waren verschillende missi
ves, waaronder een van H. M. de Koningin, eene
kennisgeving van de verloving van H. M. met
hertog Hendrik van Mecklenburg Schwerin.
De voorzitter zoido daarop
Mijne Heeren
Deze gewichtige en naar wij hopen en vertrou
wen voor ons land en Vorstenhuis hoogst geluk
kige gebeurtenis, die een nieuw tijdperk zal openen
tot heil van Land en Volk in een lange reeks van
jaren, hebt u zeker met mij met de hoogste be
langstelling en ingenomenheid vernomen. Ik heb
gemeend in den geest der Kamer te handelen door
deze missive van onze geliefde Koningin namens
u te beantwoorden met de volgende missive.
Mevrouw
«Namens de Eerste Kamer der Staten-Generaal
kwijt ik mij van da hoogst vereerende taak Uwe
Majesteit de hartelijke gelukwenscben der Kamer
aan te bieden naar aanleiding van Hoogderzelver
verloving met Zijne Hoogheid hertog Hendrik van
Mecklenburg Schwerin. Deze gewichtige verbin
tenis zal onder Gods zegen ongetwpfeld het levens
geluk van Uwe Majesteit in hooge mate bevorderen.
Zij zal tevens den eeuwenouden band tusschen Ne
derland en Oranje nog hechter maken en daardoor
strekken tot heil van Vaderland en volk."
Deze missive werd met applaus begroet.
In bare zitting van heden heeft de Kamer goed
gekeurd verschillende wetten, waaronder die der
uitkeering van prijzen op verloren loten der Staats
loterij en de regeling van het waterstaatsbestuur.
De regeering erkende de urgentie der regeling van
de administratieve rechtspraak. De Kamer is op
reces gegaan.
Wij vestigen nogmaals de aandacht op de
voorstelling, a. s. Zaterdagavond in de Schouw
burgzaal van >de Prins van Oranjete geven door
de Koninkl. Vereenigiug «Het Nederl. tooneel".
Van de op te voeren stukken is reeds op verscheidene
wijzen melding gemaakt. In beide, een drama en
eone comédie, treden de beste krachten der Koninkl.
Vereeniging op Mevr. MannBouwmeester,
Louis Bouwmeester, Tourniaire, Clous enz.
Het kan voor Goes eene bijzonderheid worden
genoemd, deze beroemde tooneelspeelster en spelers
hier te zien optreden. Was eene hooge entrée voor
den len rang noodig om dit mogelijk te maken,
de entrée van f 1 voor den 2en en van f 0,50 voor
den derden rang brengt de voorstelling ook onder
het bereik van hen, wien de entrée voor den len
rang minder conveniëert.
Wjj vertrouwen dan ook, dat eene volle zaal
het bewijs zal leveren, dat velen uit Goes en uit
den omtrek deze poging om hier werkelijk eens
iets goeds, iets uitstekends op dit gebied te krijgen,
op prijs stellen en vestigen voorts de aandacht op
een ingezonden stuk in dit nommer.
Wij wijzen er met nadruk op, dat de voorstelling
te half acht aanvangt. Het onder het spel binnen
komen kan dikwijls zoo hinderlijk zjjn.
In het, in ons vorig nommer uit de Nieuwe
Rotterd. Courant opgenomen stukje over de ver
wantschap van H. M. koningin Wilhelmina met
hertog Hendrik, moest, volgens nadere mededee-
ling in dat blad, staan dat de grootmoeder der
Koningin en de over- grootmoeder van hertog
Hendrik (niet diens grootmoeder) zusters waren.
Helena Paulowna van Rusland is in 1799 gehuwd
met Friedrich Ludwig, erfgroothertog v. Meck-
lenburg-Schwerin (17781819) die, na haren dood
in 1803, in 1810 hertrouwde met Caroline van
Saksen-Weimar en in 1818 met Augusta van Hes
sen-Homburg. Uit het eerste huwelijk werd ge
boren Paul Friederich, groothertog v. Mecklen-
burg-ScbweriD (18001842), die in 1822 huwde
met Alexandrina van Pruisen. Deze waren de ouders
van Frieierich Franz II v. M.-S. (1823—1883)
uit wiens derde huwelijk, met Maria von Schwarz-
burg-Rudolstadt, hertog Hendrik in 1876 werd
geboren.
In De Tijd betoogt pater F. J. H. Evers, dat
het thans tijd is de vraag te stellen waarin zal
het huldeblijk bestaan, dat wij der Konin
gin zullen aanbieden, indien het Haar behaagt het
wel te willen aanvaardon En de inzender voegt
er direct bij, dat de keuze, met hooge goedkeuring
van H. M., moet vallen op een koninklijk
jacht.
Was hot niet treurig, vraagt de iDzeüder, dat bij
de groote vlootrevue van 15 September 1898 de
Zeehond in eenige weken voor koninklijk jacht in
gereedheid moest worden gebrachtdat het opne
mingsvaartuig Buyskes bij de visscborsvlootrevue
eenzelfde doel te vervullen had
«Waar zooveel Vorsten over één of meer jachten
do beschikking hebben, moest onze geëerbiedigde
Koningin zich vergenoegen met een politie- of op
nemingsvaartuig
Om een jacht te doen vervaardigen, waardig Haar
te herbergen, op wie Neêrlands hoop is gevestigd,
is thans de tijd gekomen."
Uit Amsterdam meldt men Eenige vereeni-
gingen uit de voormalige Heinze-commissie zijn
voornemens H. M. do K o n i n g i n bij haar hu
welijk een aubade te brengen.
Te Zierikseo is door Commissarissen der
Spaarbank van het Departement der Maatschappij
«Tot Nut van 't Algemeen" uit 28 sollicitanten
tot boekhouder benoemd de heer A. Verhage,
gediplomeerd boekhouder der Maatschappij van
Weldadigheid te Frederiksoord. (Z. N.J
Het Middelburgsche comité heeft
den 22en October weer een bezending goederen
(ter waarde van f1000) voor de krijgsgevangenen
te St. Helena, aan den heer W. J. Williams, consul
der Nederlanden aldaar, verzonden, en eene be
zending (ter waarde van f1500) voor de vrouwen
en kinderen der gevangen Boeren, aan den heer
B. H. de Waal, consul-generaal der Nederlanden
te Kaapstad, die ze aan mevrouw KoopmansDe
Wet aldaar zal doen toekomen.
De Koninginnen in Holstein. Men
schrijft aan de N. R. Ct. uit Lensahn, dd. 4 No
vember o. m.
Wanneer gaat de kerk aan? Waar komt de Ko
ningin langs! Waar zie ik haar het best overal
hoort men deze vragen, en het kleine dorp, anders
een doodstil plaatsje zooals er honderden in Duitsch-
land zijn, is in rep en roer. Correspondenten, maré
chaussees, agenten van de geheime politie uit Ber
lijn, tal van burgers uit de omliggende plaatsen
zijn op straat. «Ik heb de Koningin al driemaal
gezien, zij ziet er zoo lief uit", vertelt de kleine
dreumes voor mij, de kleinzoon van den dominee
«en papa heeft al eene heel mooie preek voor haai
gemaakt."
Wij begeven ons naar de kerk eene echt Hol-
steinsche plattelandskerk, het onderste gedeelte uit
geweldige rotsklompen, erratische blokken opge
bouwd, daarboven de muren van gebakken steen,
en het geheel bedekt met een ontzaglijk dak van
roode pannen de groote vierkante toren, zwaar
en kolossaal opgetrokken in de dagen, toen de kerk
nog een toevluchtsoord was tegen de invallen van
de heidensehe slaven, steekt met zijn zadelvormig
dak nauwelijks boven het kerkdak uit. Zoo staat
de kerk op eenen heuvel, met een prachtig gezicht
op het omliggende land.
Een eerste rptuig brengt de hofdamesen da
delijk daarna, onder het luiden der klokken, nadert
de koninklijke stoet zelf.
Voorop een rijtuig met de heeren den Hertog
regent Johann Albrecht van Mecklenburg-Schwerin,
Hertog Friedrich Adolf, den Groothertog van Ol
denburg en den jongen regeerenden Groothertog
van Mecklenburg-Schwerin. Daarna in een open
coupé do Koningin met haren verloofde, ten slotte
de Koningin-Moeder met do Groothertogin van
Oldenburg.
Met een eerbiedige buiging door het publiek
begroet, gaan zij langzaam over het smalle pad
langs het kerkhof naar boven de Hofjliger opent
de deur, en zij verdwijnen in het donker gewelf
van de kerk.
Voorop het jonge paar, de Hertog in politiek,
met lioogen hoed, de Koningin in eene paarse zij
den japon met zwart galon, en een sealskin man
teltje, zwarten hoed met enkele zwarte en witte
veeren echt gelukkig, met een innemenden glim
lach voor het publiek, loopt zij aan den arm van
haren verloofde.
Haar volgt de Koningin-Moeder, in een zwarte
robe en een zwaren fluweelen mantel, dan de Groot
hertogin van Oldenburg, eeno voorname verschijning.
De heeren en dames van het hof sluiten don stoet.
Ook van binnen is die kerk typisch Holsteinsch.
Laag van verdieping, ietwat somber groote bogen
met korte dikke kolommen dragen het gewelf. Aan
het einde staat het altaar met een middeneeuwsch
drieluik van gesneden hout in levendige kleuren,
tafereeleu uit de Lijdensgeschiedenis voorstellende
fluweelen knielkussensliggon aan de eenvoudige tafel.
De stoelen ©n banken zjjn met veel smaak, licht
geel met roode lijnen, voor deze gelegenheid opge
knapt, ook de bank van de groothertoglijke familie
op de eerste verdieping in het koor. Hier gaan de
Koningin, naast haar Hertog Hendrik, en vervol
gens de Koningin-moeder zitten de andere heeren
en dames achter en naast hen in de volgende loges.
Geen hatelijk gordijn wordt toegetrokken, en ieder
kan zien, hoe aandachtig het jonge paar naar d#
woorden van den predikant luistert. Het is een eer
waardige grijsaard van omstreeks 60 jaren, en met
veel vuur en kracht spreekt hij over het woord
«Heer, heilig ons in de waarheid, Uw woord is de
waarheid".
Op de preek volgen, zooals in Duitschland ge
woonte is, de liturgie, gebeden en als antwoord
daarop gezangen van het koor van frissche boeren
kinderen.
Wij zoeken onder de laatste woorden onze oude
plaats voor de deur op, en weer verschijnt de
aanvallige gestalte der Koningin boven. Op dit
oogenblik breekt de zon door, die tot nog toe achter
wolken gescholen had, en tegelijk valt een licht
bundel in het schip van de kerk, en in die weelde
van licht staat het jonge paar eenige oogenblikken
onder aan de trap stil, de Koningin zegt eenige
woorden als ik goed hoor, in het Duitsch
tegen Hertog Hendrik een goudstuk valt in de bus
die voor de kerk is opgesteld, en het geheele gezel
schap gaat naar de rijtuigen terug.
«Wie 8üsz, nein wie süsz klinkt het van alle
kanten, en wie zich onder de groepen mengt, die
zich overal vormen, hoort spoedig de eene of andere
aardige geschiedenis van Hollands Koningin
H.H. M.M. de Koninginnen zijn Maan
dagavond op het Loo teruggekomen.
Naar aanleiding van de jongste processen,
in Engeland gevoerd, die geëindigd zijn met de
veroordeeling van de importeurs van Neder-
landscho boter, vestigt de heer Th. Van
Weideren baron Reugers te Oenkerk in het Friesch
Weekblad de aandacht op het plan van de Friesche
Mij. van Landbouw om oen controle-station
op te richten. Dit plan is het volgende
De Friesche Mij. richt het station op. Zij be
noemt den directeur, den scheikundige en de con
troleurs. Ieder boterproducent iu Friesland kan
zich aanmelden om onder controle geplaatst te
worden. Hij moet, bp toelating, tegenover de Frie
sche Mp. zich verbinden zpn fabrieken of werk
plaatsen of pakhuizen steeds voor do beambten der
controle beschikbaar te stellen en ten behoeve van
het contrölestafcion, dat een aparte kas krijgt, een
zeer zware boete te betalen bij geconstateerde ver-
valsching. De vervalsching wordt zooveel mogelijk
bekend gemaakt. De onder controle staande boter-
producenten bekostigen het station naarmate van
de hoeveelheid boter, die zij produceeren. Het be
heer is bp den directeur en het bestuur der Frie
sche Mij., terwijl uit de gocontroleerden oen com
missie van advies wordt benoemd.
De heer Rengers wijst er op, dat het resultaat,
dat men met het contrölestation op het oog heeft,
alleen bereikt zal worden, wanneer alle eerlijke
boterbereiders als één man toetreden. Daartoe wekt
hp hen op.
Bij de Indische begrooting voor 1900 is ge
rekend op de aanstelling van een geneeskundige
aan het laboratorium te Weltevreden om onderwijs
te geven in tropische ziekten. De Indische
Regeering acht evenals al hare adviseurs zulk
een regeling te verkiezen boven de instelling van
een academischen leerstoel hier te lande, en ovenzoo
oordeelt de minister van koloniën.
In het Weekblad van het Ned. Tijdschrift voor Ge
neeskunde betoogt dr. J. A. Voorthuis, te Apeldoorn,
dat beide maatregelen behoorden te worden toege
past. Reeds veel te lang ontbreekt hier te lande
de gelegenheid voor studenten, die voor Indië be
stemd zpn, om behoorlijke kennis van de tropische
ziekten op te doen. Andore landen zpn hierin reeds
voorgegaan. In Nederland is pas onlangs te Utrecht
een lectoraat daarvoor opgericht. Maar een leer
stoel, bij voorkeur aan de Amsterdamsche Univer
siteit, acht dr. V. stellig geen weelde voor een land
met uitgebreide koloniën, dat jaarlijks zoo vele ge
neeskundigen naar Indië zendt.
De Gelderland kwam Maandagmiddag 2 uur
te Djibouti aan en wisselde de gewone saluutschoten
met den Franschen kruiser Catenat. Slechts drie
porsonen dr. Heymans, mr. Bredel en de secretaris
Eloff vergezellen Kruger. Een vertegenwoordiger
van het te Djibouti uitgegeven dagblad werd door
den President ontvangen, die op het dek zat met
een plaid om de beenen. Hem werd bet jongste
nieuws} uit Zuid-Afrika volgens de Reuter-beriebten
medegedeeld. Het verheugde hem zeer, dat do
Boeren .hier en daar met succes tegenstand bleven
bieden.
«Dat ze zonder ophouden blijven vechten" riep
de President uit, terwijl hij zijn pijp met kracht
stopte «dat is alles wat we wenscben".
De heer Kruger geniet een uitstekende gezond
heid. Op reis van Lorenzo Marquez had hij echter
nog last van zijn oogen. Zijn gevolg beweert, dat
bp enkel naar Europa gaat om daar zijn verlof
door te'1 brengen.
De Gelderland zal 3 a 4 dagen te Djibouti blijven
en te Port-Said nadere hevelen omtrent de bestem
mingsplaats van Kruger ontvangen. De President
reist incognito en is niet aan land geweest.
Den 20en October verliet het schip Loreu<,'o-
Marquez, den 26en deed hut Dar-es-Salaam aan.
Het heeft dns 16 dagen gedaan van de Delagoabaai
naar de Fransche haven Djibouti. Hier blijft het
drie dagen om kolen in te nemen en ook de vic
tualie, die de Bali van de Maatschappij Nederland
er gebracht heeft. Den 8en vervolgt de Gelderland
de reis. Port-Said, waar zij blijkbaar niet of slechts
een oogenblik schijnt te zullen stoppen, kan dan
den 13en of 14en bereikt worden. Van Port-Said
naar Marseille zal de reis nog een dag of vijf, zes
duren, zoodat de aankomst te Marseille op den
19en kan gesteld worden.
Het bericht van Kruger's zeeziekte zal wel een ver
zinsel zpn geweest. Op vorige zeereizen was hij
nooit zeeziek.
De Standard verneemt uit Kaapstad dat
mevr. Kruger te Pretoria ernstig ziek ligt.
In den gemeenteraad van Parijs heeft Galli
het volgende voorstel gedaan
Do gemeenteraad richt tot de Zuid-Afrikaanscho
Republiek de betuiging van zpn levendige sym
pathie en bewondering. De raad zal zich met het
bureau naar het Lyonsche station begeven om
Kruger bij zpn aankomst te Parijs te be
groeten, en hem uitnoodigen op het stadhuis
te komen, waar hij uit naam van de ingezetenen
van Parijs zal worden ontvangen.
Het voorstel werd met algemeene stemmen aan
genomen.
De Liga voor de Nationale Verdediging heeft
een afgezantschap benoemd om president Kruger
bij zpn aankomst te Parijs aan 't station te ont
vangen.
Droevig welsprekende cijfers zijn het, welke
het Britsch Departement van Oorlog thans openbaar
maakt omtrent de verliezen, door het B r i t-
sche leger in Zuid-Afrika geleden en waarvan
het totaal thans 46.026 bedraagt.
In de afgeloopen maand October alleen zijn daar
bij gekomen 3601 man, te weten 126 officieren en
3475 manschappen.
Van dezen zpn in den strijd gesneuveld 15 offi
cieren en 152 man aan wonden overleden 3 offi
cieren en 68 man gewond 43 officieren en 457
man vermist of krijgsgevangen 6 officieren en 85
man als invaliden naar Engeland teruggezonden
96 officieren en 2777 man. Door «ongelukken"
heeten omgekomen te zpn 1 officier en 85 man.
In gevechten verloren de Engolschen in October
derhalve niet minder dan 758 man, waarvan 142
alleen aan de Wet. De anderen, een kleine drie
duizend, bezwoken aan ziekten, typhus en enteric
fever.
Do Londeosche Star noemt deze cijfers hart
brekend.
Oorlog Transvaal.
Lord Roberts zegt in oen telegram uit Johannes
burg, dd. 5 dezer «Terwpl er onmiskenbare tce-
kenen zijn, dat de Boeren ontmoedigd zijn en ge
brek hebben aan leeftocht en munitie, doet Steyu
zijn uiterste best om zijn landgenooten aan te moe
digen den hopeloozen strijd voort to zetten door
hen te misleiden mot valsche berichten van over
winningen."
Als men nu nagaat, dat Lord Roberts, evenmin
als Reuter, hiervan in do laatste 14 dagen iets
heeft doen blijken, maar alle, door de censuur
doorgelaten telegrammen aanhoudend bericht brach
ten van voordooien, door de Boeren behaald, dan
is er aan het bovenstaande niet veel waarde te
hechten en do joügste tijdingen zijn er vrij wel
mee in strijd. Zoo meldt men
Naar men gelooft, is er een commando Boeren
bij Petrusville, ton Z. van do Oranje-rivier. Een
soldaat van het Welsche regiment is op patrouille-
