1900. N°. 98.
Dinsdag 21 Augustus
87s,e jaargang.
VERORDEMSGEN.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binner als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bjjblad 10 cent.
Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
De Burgemeester en Wethouders van Goes doen
te weten dat door den Itaad dier gemeente in zijne
vergadering van 3 Augustus 1900 is vastgesteld
Do Verordening, regelende de gevallen, den aard
en den duur der Persoonlijke diensten, die van de
Ingezetenen kunnen worden gevorderd in de Ge
meente Goes.
Zijnde deze verordening medegedeeld aan Heeren
Ged. Staten van Zeeland blijkens hunne missive
dd. 11 Augustus 1900 no. 4523/94 3e afdeeling.
Goes, 18 Augustus 1900.
De Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSELINK.
De f. Secretaris,
A. A. VAN DELLEN.
Wekelijksch algemeen overzicht.
Berlijn, 17 Augustus. (Part.) Het ministerie
van buitenlandsche zaken heeft een vertrouwbaar
telegram uit Sjanghai ontvangen, meldende dat de
internationale troepen, zonder vorder tegenstand
ontmoet te hebben, Peking binnengerukt zijn, de
gezantschappen ontzet en alle vreemdelingen bevrijd
hebben.
Bovenstaand bericht zal zeker door velen met
belangstelling en met genoegen worden vernomen.
Het licht den sluier op, die zoo lang de gebeurte
nissen in China bedekte. Wel werd daarvan nu en
dan een tipje opgelicht, maar men mocht er geen
vertrouwen in stellen daaronder ook slechts een
deel van den waren stand van zaken te zien. Ook
nu nog is de ontzetting der gezanten niet boven
allen twijfel verheven, want het telegram is nog
niet officieel, maar men mag aannemen dat het
ministerie van buitenlandsche zaken te Berlijn het
niet met de bijvoeging vertrouwbaar" openbaar
zou maken, indien er gegronde reden bestond om
aan de echtheid van het bericht te twijfelen. Boven
dien, ook uit Londen, Washington en een paar
Chineesehe plaatsen is een gelijk bericht ontvangen.
De verbonden troepen zijn den I5n Peking binnen
getrokken en begonnen onmiddellijk hun bevrijdings-
werk. Wat ons Nederlanders natuurlijk in de eerste
plaats voldoening heeft, is dat ook onze gezant, de
heer Knobel, en de secretaris-tolk, de heer v. Duys-
berg, daardoor hun vrijheid herkregen hebben.
Twee maanden lang zijn de gezanten van de
buitenwereld afgesloten geweest en hebben gedu
rende dien tijd een heldhaftigen strijd gevoerd tegen
de Boxers, de Chineesehe troepen en den honger.
De eene na de andere legatie werd in de ascb ge
legd, zoodat ten slotte slechts het uitgestrekte En-
gelsche gezantschaps-hotel, een verkapte vesting,
een betrekkelijk veilige schuilplaats bood aan een
800 personen. Ondanks het hevige geschut- en ge
weervuur zijn slechts weinigen getroffen, doch hoe
ontzettend er door allen geleden moet zijn, af
gesneden als zij waren van alle gemeenschap met
de buitenwereld, opgesloten in een beperkte ruimte,
in een bijna ondraaglijke hitte, en van dag tot dag
hopende en aan den avond zich weder teleurgesteld
voelende, men kan er zich moeilijk een voorstelling
van maken.
Hoe 't eerste schot, ten teeken van de nadering
der verbonden troepen, moet weerklonken hebben
in de harten dezer vertwijfelenden
De correspondenten, die de bondgenooten op hun
tocht naar Peking vergezellen, seinen dat er bij
het oprukken niets bijzonders gebeurde. De Chi-
neezeD boden nergens ernstig verzet. Volgens dien
van de Express marcheerden de bondgenooten om
de hitte alleen 's morgens vroeg en 's avonds laat.
De troepen kwamen juist bytijds om te beletten
dat de Chineezen zekere afdamwerken voltooiden,
waardoor de streek overstroomd moest worden.
Thans zijn dus de mogendheden heer en meester
in Peking. Prins Toean, de Keizerin-weduwe, de
leden der hofhouding, een doel van het leger en
van de Boksers zijn naar Hsi-Ngan getrokken, diep
in het binnenland gelegen, bijna 1000 K.M. van
Pekingwaar de Keizer is weet men niet.
De Chineesehe crisis is nu een ander, maar niet
minder belangrijk stadium ingetreden het gemeen
schappelijk belang heeft een einde genomen om
plaats te maken voor het eigenbelang der bij de
crisis betrokken rijken. Over hunne onderlinge
verhoudingen is echter nog niets bekend en over
eenkomsten zijn nog niet gemaakt. Het werk der
verbonden troepen is dan ook zoo vlug en onge
hinderd ten uitvoer gebracht, dat de Kabinetten
zelf daarover verrast zijn en nog geen tijd hebben
genomen om plannen te maken voor de naaste toe
komst. Men staat dus thans voor het antwoord op
de vraag Wat nu
De Daily Mail vernam uit Lorenco Marquez, dat
volgens berichten, afkomstig van Pott, den Trans-
vaalschen consul, President Steyn gestorven
zou zijn op weg naar Kruger, dien hij beproefde
te bereiken.
Als dit bericht waar is, zal de dood van Steyn
een heele slag zijn voor de beide republieken, niet
omdat hij een grooten invloed uitoefende op de
krijgsverrichtingen, maar omdat hij als het ware
den Vrijstaat met Transvaal heeft vereenigd en
door zijn zedelijk overwicht de Engelsche elementen
in den Vrijstaat in bedwang wist te houden.
Sommigen meenen, dat president Steijn de man
is, die zijn land in een oorlog heeft gewikkeld,
zonder daartoe genoodzaakt te zijn geweest, doch
waar de uitbarsting van den strijd tusschen Trans-
■saal en Engeland niet te vermijden was, voorzag
Steijn dat de annexatie van den Vrijstaat door het
begeerige Engeland slechts een quaestie van tijd
zou zijn daarom wilde hij liever zijn broedervolk
met raad en daad bijstaan en met eere vallen, dan
zich later aan de Engelschen te moeten geven.
Martinus Theunis Steijn heeft veel gedaan voor
den Vrijstaat gedurende de vijf jaren van zijn pre
sidentschap. Het spoorwegverkeer breidde zich uit
het volk, dat sedert 1854 vrij was van het Engel
sche juk, nam in welvaart toe en leefde rustig en
tevreden. Geen goud of diamantmijnen waren er,
die een stroom van gelukzoekende uitlanders lokten.
In deze rust en welvaart mocht de Vrijstaat zich
niet langer verheugen.
In September 1899 kwam de Volksraad te Bloem
fontein bijeen om de naderende kritieke dagen te
bespreken. Steijn wees toen op de verplichting zich
te houden aan de bepalingen van het politiek ver
bond, in 1889 met de Zuid-Afrikaansche republiek
gesloten en waarin was vastgesteld dat de repu
blieken elkaar in tijd van oorlog zouden bijstaan.
Uit die redevoering sprak zulk eene overtuiging,
zulk een krachtig geloof, zulk een warm, oprecht
gemoed, gepaard aan zulk oen duidelijk inzicht in
den loop der gebeurtenissen, die tot den kritieken
toestand aanleiding gaven, dat de grootst mogelijke
instemming van het volk met de plannen van den
president werd geboren.
Een gebeurtenis, die op zichzelf weinig beteekent,
heeft in Frankrijk den band tusschen president
en volk versterkt.
De reis naar Marseille, waar Loubet afscheid
kwam nemen vaD de naar China zich inschepende
troepen, zoowel als voor veertien dagen die naar
Cherbourg voor een marine-inspectie, heeft den
President der Fransche Republiek in de openbare
meening veel goed gedaan. De nationalisten, die
sedert hun succes bij de verkiezingen te Parijs, zich
krachtiger gingen gevoelen, plaatsten zich op don
achtergrond. Te Marseille hebben noch zij, noch do
daar nogal sterk vertegenwoordigde anarchisten iets
van zich doen merken. Loubet, die drie redevoe
ringen moest houden, heeft zorg gedragen te doen
uitkomen, dat de tegenstelling, die men in zekero
kringen tusschen het leger en de Republiek tracht
te maken, allen grond mist.
De ondubbelzinnige hulde aan leger en vloot
nevens zijn ferme taal voor de republikeinsche
instellingen maakte een goeden indruk. De kreten
»leve het leger die uit den aard der zaak voort
durend weerklonken, hadden hier geen protest-
beteekenis, afgewisseld als zij trouwens werden
door die van »leve de Republiek en leve Loubet
Ook door kleine vriendelijkheden tracht de presi
dent zich bemind te maken. Zoo ging hij, met zijn
extra-trein te Parijs terugkeerende, alvorens het
station te verlaten, naar de locomotief, om stoker
en machinist de hand te drukken.
Onder voorzitterschap van Koning Vittorio Em-
manuele is Donderdag te Rome de eerste minis
terraad van diens regeering gehouden. De Koning
verzette zich krachtig tegen uitzonderingswetten
tegen de anarchisten en spoorde de regeering aan
haar zorg vooral te wijden aan de binnenlandsche
aangelegenheden. In het bijzonder vestigde hij haar
aandacht op de landwetten. De jonge vorst maakte
op de ministers den indruk van een krachtige per
soonlijkheid, wien de zorg voor het welzijn van zijn
volk na aan het harte ligt.
Mag men echter de geruchten gelooven, dan
zou de bijzondere belangstelling van den koning
voor sommige onderwerpen van wetgeving aan
enkele ministers heel onaangenaam zijn geweest.
Z. M. zou naar enkele ontwerpen hebben gevraagd,
waarop het land met ongeduld wacht, en zou zijn
misnoegen niet verborgen hebben, toen hij vernam
dat deze ontwerpen nog lang niet gereed zijn. De
betrokken ministers moeten voornemens zijn heen
te gaan. Trouwens hun aftreden zou geheel in de
bedoeling van den vorst liggen, als waar is wat
in politieke kringen omtrent de bedoelingen van
den monarch wordt vermeld. Men zegt daar dat
de koning duidelijk te kennen heeft gegeven zijn
verlangen, om te handelen en te besturen. Hij zou
verklaard hebben dat hij jonge ministers noodig
heeft, die initiatief hebben.
Eenige dagen geleden werd te Bucharest de
Rumeensche professor Michaileau vermoord, wat
tusschen Rumeuië en Bulgarije tot een zekere
spauning aanleiding heeft gegeven. Aanvankelijk
meende, men met een anarchistischen aanslag te
doen te hebben, doch later bleek dit niet het geval
te zijn. De moordenaar is een achttienjarige kleer
makersgezel, die den professor vermoordde, omdat
deze als journalist propaganda maakte voor Ruinenië.
In 't altijd woelige Macedonië betwisten namelijk
Grieken, Bulgaren en Rumeniërs elkander het over
wicht. Bepaald vijandig tegenover elkaar staan de
in 't binnenland door elkander wonende Bulgaren
en Rumeniërs, terwijl de Grieken meer aan den
zeekant gevestigd zijn. Te Sofia bestaat een Bul-
gaarsch-Macedonisch comité, dat voeling houdt met
de Bulgaren in Macedonië en naar bevrijding van
't land van het Turksche juk streeft. Nu meende
de moordenaar, Dimitrow, dat de professor Mace-
donië's bevrijding in den weg stond.
Men moot erkennen, dat Vorst Ferdinand het
tegenwoordig niet gemakkelijk heeft. De ontevreden
heid in zijn land wegens de zware belastingen en
de onvoldoende agrarische toestanden is groot, en
de beweging voor de Macedonische »bevrijding van
het Turksche juk" zeer populair.
De Rumeensche regeering heelt een stap gedaan,
die in Bulgarije niet vriendelijk zal worden opge
nomen. Zij heeft zich namelijk gewend tot de Porte,
als suzerein van Bulgarije, met mededeelingen om
trent de misdadige woelingen van het revolutionaire
Bulgaarsch-Macedonische comité en met bet verzoek
de uitroeiing van dezen haard van voortdurende
complotten te bevorderen. Voor de Porte ook geen
gemakkelijke taak.
GOES, 20 Augustus 1900.
Ongevallenwet. De Nederlander is van
oordeel, dat er in de critiok op de houding der
Regeering na het votum der Eerste Kamer eenige
waarheid ligt. Evenwel acht het blad die houding
in 's lands belang.
»Beter ten halve gekeerd dan ten heele gedwaald.
En de hartstochtelijkheid, waarmee de radicalen
jammeren, dat het Eerste-Kamervotnm geen poli
tieke gevolgen heeft gehad en niet tot Kameront
binding of Kabinetscrisis heeft geleid, schijnt ons
meer ingegeven door de zucht om de Eerste Kamer
te kastijden en haar te doen gevoelen, dat zij niet
zoo maar straffeloos een woord kan meespreken,
dan door een juiste schatting der belangen, die hier
op het spel staan.
Zoowel het belang der arbeiders bij een onge
vallenverzekering als andere internationale belangen
zouden grootolijks geschaad zijn door van de ver
werping een politieke quaestie te maken, en wor
den het best gediend den inhoud van het nieuwe
ontwerp, dat zeker nog voor verbetering vatbaar is,
nu daargelaten langs den door de regeering in
geslagen weg.
De gevaugen dokters. Het feit dat
er nu eenig licht opgegaan is over de gevangen
neming van twee dokters, die naar Zuid-Afrika
gegaan zijn om zieken te verplegen, de doctoren
Cartier van Dissel en Van Houtum, benevens verder
ambulance-personeel, geeft aanleiding deze zaak te
bespreken. Uit dr. Van Houtums brief, in ons num
mer van gister opgenomen, hebben onze lezers
kunnen zien, welke redenen voor hun gevangen
neming zijn opgegeven.
De N. R. Ct. brengt de zaak thans ter sprake
en vraagt of een dergelijk licht vergrijp, zoo het
al een vergrijp tegen de bepalingen der Geneefsche
conventie mocht heeten, niet voldoende gestraft ware
met een bevel om dadelijk het oorlogstooneel te
verlaten, en gevangenschap met deportatie niet eon
onevenredig harde straf was. Ook nu nog kan die
meening niet anders dan in een vraag uitgesproken
worden, omdat wij de toedracht der zaak slechts
van eene zijde vernomen hebben. Men zou on
dit geldt tevens het geval van dr. Cartier van Dis
sel, die nog minder zich aan eenig vergrijp schul
dig gemaakt schijnt te hebben ook moeten hoo-
ren, wat de Engelsche militaire overheid te zeggon
heeft.
En dat nu is juist wat het Nederlandsche volk
met aandrang verlangt, en wij vragen of de tijd
niet gekomen is, dat ouzo regeering op de eene of
andere wijze openbaar maakt wat haar van de zaak
bekend is. Wij meenen te mogen zeggen, dat de
natie daar recht op heeft. Niet alleen heeft zij het
geld opgebiacht, waarvoor de ambulances uitge
stuurd zijn, maar meer nog is voor haar eer- en
rechtsgevoel de onzekerheid, of deze onze land-
genooten, op wier arbeid in Zuid-Afrika wij trotsch
mogen wezen, behandeld zijn overeenkomstig het
beschaafde oorlogsgebruik en do bepalingen dor
Geneefsche conventie, pijnlijk te dragen. Hebben
zij schuld en ondergaan zij een straf, die, hoe hard
ook, hun rechtmatig is opgelegd, dan zullen wij
er ons bij hebben neer te leggen. En indien niet,
laten wij ook dat vernemen, maar zwijgzaam deze
vernedering te dragen en niet te weten wat er
eigenlijk gebeurd is, is meer dan men van ons volk
vergen kan.
Wij hopen, dat de regeering niet langer zal
wachten met de natie mede te deelen wat zij inder
daad recht heeft te weten.
Bij dezen wensch van de N. R. Ct. zal zich,
dunkt ons, geheel de natie aansluiten. Algemeen is
de wensch, dat in deze zaak het volle licht worde
ontstoken. (Ned. Dbl.)
Niettegenstaande verscheidene familiën zich
buiten de stad bevonden, was gisteravond een
vrij talrijk publiek in verschillonde groepjes in
onzen schoonen sociëteits-tuin aanwezig om te
genieten van het tweede avond-concert,
dit jaar gegeven door het muziek-korps der dd.
schutterij te Middelburg, onder leiding
van den heer M o r k s, luitenant-directeur. Bij den
heerlijken zotner-avond hadden slechts enkele fa
miliën zich in de veranda tegen mogelijke avond
koelte beschut.
Het was inderdaad een heerlijke avond, niet alleen
om de temperatuur, maar ook en voornamelijk om
het groote genot, dat de uitvoering der verschil
lende stukken opleverde. Als wij met genoegen
opnieuw een woord van hulde brengen aan de uit
voering van het ballet Espagnoleen inzonderheid
de uitvoering loven van fin Kairo, Orientalischer
Zugen van het altijd zoo dankbare »Der Freischütz
dan willen wij daarmede niets tekort doen aan de
voortreffelijke uitvoering der andere nrs. van het
programma.
Wjj twijfelen er niet aan of deze twee avond
concerten hebben een band gelegd tusschen dhr.
Morks en het Goesche publiek, dat in wat goeds
op het gebied der toonkunst belang stelteen band,
die een volgend jaar naar wij hopen nog vaster
zal worden aangehaald. En als wij onzen dank be
luigen aan de beide stadgenooten, die tot deze uit
voeringen het initiatief namen, dan danken wij niet
minder den heer Morks en zijn korps, voor het
groote genot, ons verschaft. Een dergelijk resultaat
kan zeker slechts verkregen worden, wanneer de
directeur aan het noodige talent, takt, ijver en
toewijding paart.
In al deze opzichten onze oprechte hulde aan
den bekwamen heer Morks.
Borsele* In de Vrijdag gehouden vergadering
van den Dijkraad voor de waterkeering Elle-
ïvoudsdijfcBorsele berichtte het bestuur dat de
rekening over 18991900 was goedgekeurd met een
goed slot van f 1445,451I-1. Dit bedrag word inde
loopende begrooting in ontvang gebracht en bij de
onvoorziene uitgaven gevoegd, nadat deze waren
verminderd met ruim f 15000 voor kosten van
oeverwerken. De omschrijving dezer werken was
vroeger vastgesteld, doch werd Vrijdag gewijzigd
door verbreeding der verdediging, tengevolge waar
van 700 scheepston steen meer noodig is.
De raming der kosten van grondboringen onder
ging eenige verhooging voor uitgebreider onderzoek,
dat bereids heeft plaats gehad te Borsele. Het
daaromtrent uitgebrachte verslag gewaagt hoofd
zakelijk van zand en veen.
In eene in Juni gehouden vergadering van
de Kolenmijn te 's-GravenpoIder werd besloten
met den aankoop van kolen te wachten tot Sep
tember in de hoop, dat dit onmisbaar stooksel wat
goedkooper zou worden. Men schatte toen den prijs
op f 1 per mud. Helaas de prijs steeg en nu besloot
het bestuur van de Kolenmijn den leden aan te raden
alsnog een schip te laten komen, waaraan dezen
gevolg gaven. Men berekent nu den prijs op f 1,10
por mud, vrij aan den wal te Hoedekeuskorke. Niet
zeker echter is het of de leverancier, die onze vor-
eoniging reeds 21 jaren bedient, het verlangd aantal
mudden zal kunnen leveren wij willen het beste
hopen. Thans kunnen wij hier geene andere kolen
krijgen dan voor f 1,35 uit Goes, een aanmerkelijk
verschil dus als we ze voor f 1,10 kunnen bemach
tigen
Te Goes zal, naar verscheidene bladen melden,
onder leiding van dr. Swaving, directeur van het
Landbouwproefstation te Goes, Woensdag den 22sten
Augustus eene vergadering gehouden worden van
afgevaardigden van de vereenigingen in Zeeland en
Westelijk-Noord-Brabant, tot gemeenschappe
lijk e n aankoop van meststoffen en voeder
middelen.
Het doel dezer bijeenkomst is om gelijkvormigheid
te krijgen in do voorwaarden van aankoop enz.
