Donderdag 26 Juli,
8?'* jaargang.
1900. N°. 87.
FEUILLETON.
„IK!"
Do uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binner als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bp blad 10 cent.
Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave*
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Goboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Ouderdoms-pensioenen.
De prijzenswaardige spoed, waarmede onze regee
ring, alleen het belang van den werkman in het
oog houdende, na de verwerping van het ongevallen-
ontwerp door de Eerste Kamer, een nieuw ontwerp
beeft ingediend, waarbij, onder controle van den
Staat, eigen verzekering zoowel als verzekering bij
eene maatschappij is toegelaten, heeft de hoop ver
levendigd, dat de werklieden verzekering van Staats
wege, en dus algemeen, weldra hare intrede in
Nederland zal doen.
Intusschen staat het vast, dat daarmede nog slechts
een klein deel bereikt is van het groote doelde
economisch zivakkeren in alles te steunen en een drage
lijk lot te verzekei'en.
Eveneens staat het vast dat wij, in zake werk
liedenverzekering, niet met het gewichtigste gedeelte
begonnen zijn. Wij zijn met de verzekering der werk
lieden, tegen ongevallen kuu iu het bedrijf overkomen,
aangevaugen, omdat zij, uit een financiëel oogpunt,
de meest bereikbare was. De wenschelijkheid om er
eene ziekteverzekering, aau de eerste
nauw verwant, mede te verbinden, is meermalen
uitgesproken doch nu dit niet is geschied, zou
het ons beter voorkomen, dat het eerst werd ge
stuurd in de richting der pensioen verzeke
ring, waaraau wellicht wel de meeste behoefte
bestaat.
Gelijk wij in ons vorig nr. meldden is door een
groot aantal diaconieën en kerkeraden in ons land
een adres aan H. M. de Koningin gezonden met
het verzoek het ouderdoms-pensioen bij
de Regeering aanhangig te maken.
Het onderwerp is dus ook hier weder van eenigs-
zins actueelen aard geworden en in verband daar
mede verdient ook de aandacht de aanneming door
de Belgische Kamer van een door de regeering
op dit gebied ingediend wetsontwerp.
Reeds sinds eene halve eeuw bestaat in België
de Staatslijfrentebank. Bij deze bank wordt de ge
legenheid opengesteld om jaarlpksche stortingen te
doen van minstens tien francs. Zoodra men den
loeftijd van vijftig jaren heeft bereikt, kan de in
legger daarvoor een pensioen verkrijgen, in even
redigheid tot bet gestorte kapitaal.
Veel succes had die bank, waarbij niet uitsluitend
werklieden verzekerd zijn, nietzij kreeg eerst
eenig succes, toen, eenige jaren geleden, de Bank
een Staatssubsidie kreeg van veertig centimes van
iedere gestorte franc, waardoor toen het pensioen
kon stijgen.
Op dien weg is de regeering in België nu met
haar wetsontwerp eenigszins voortgeschreden, door
aan ieder, die zich bij de bank verzekert voor eene
lijfrente, wanneer de premie, welke hij voor deze
verzekering stort, niet hooger is dan dertig francs
per jaar, een aanmoedigingspremie te verleenen.
Daarvan zijn echter uitgezonderd zij die eene
zekere som in de directe belastingen betalen.
De hoogste aanmoedigingspremie bedraagt negen
francs in het jaar en zij houdt op, wanneer er ge
noeg gestort is, om op vijf-en-zestigjarigen leeftijd
een lijfrente van driehonderdzestig francs te bereiken.
16
Roman van Ida Boy-Ed.
Vijfde Hoofdstuk.
Heden was het de dag Olga wist het dat
Hellwang zou terugkeeren. Gisteren zeide Hansi,
toen hij van zijn rijtoer tehuis kwam, dat hij mor
gen niet met oom Albert kon gaan rijden, omdat
oom iemand bij zicb kreeg en wel baron Hellwang,
en dan zou het licht kunnen gebeuren, dat hij
verhinderd was en dus was het maar beter Hansi
niet eerst iets te beloven.
Reeds van 's morgens vroeg liep Olga rusteloos
door het huis. Ze kon zich niet langer dan vijf
minuten bp eenige bezigheid bepalen. Toen Agnes
beneden kwam, zeide zij haar voor het eerst sedert
vier dagen weer vriendelijk goeden morgen ze
moest met iemand praten, anders kon ze het niet
uithouden en tot hare verwondering ontving
ze een hartelijk antwoord. Dadelijk gevoelde ze
zich verzoend met Agnes, en zeide met eene stem,
die van innerlijke ontroering beefde
»Vandaag komt Hellwang. Indien je mij liefhebt,
Agnes, laat ons dan geen seconde alleen en tracht
toch op elke manier te voorkomen, dat Hellwang
ook in uwe tegenwoordigheid elke gelegenheid mist
om ook maar op zijne wenschen te zinspelen."
»Wat beteekent dat vroeg Agnes, »wil je de
beslissing verschuiven
Alleen maar tot morgen, in vredesnaam geef
mij dat korte uitstel 1" smeekte O'.ga.
Ingenomen als wij zijn met het beginsel van
zelf-hulp en met dat van sparen, achten wij het
natuurlijk prijzenswaardig, dat op die wijze eene
reeds lang bestaande instelling nog verruimd wordt,
zij het ook, dat het Duitsche stelsel, hetwelk
wij een paar jaren geleden in ons blad uiteenzet
ten, op solieder grondslagen rust. Maar met het
oog op de bezwaren, daartegen destijds door ons
ontwikkeld, zouden wij het reeds een stap in de
goede richting achten als in Nederland het Belgi
sche stelsel in toepassing werd gebracht.
Zonder ons in gissingen en vage berekeningen
te verdiepen, is het duidelijk, dat de ouderdoras-
verzekering geldelyke offers van den Staat zal
eischen.
En wil men wezenlijk het doel bereiken en de
verzekering populair maken, dan moet er vooral
een middel worden gevonden, om, zoodra eene desbe
treffende wet in werking mocht zijn getreden, die ook
feitelijk uittevoeren en de uitkeering van pensioen
niet afhankelijk te stellen van eene jarenlange stor
ting. Reeds na een betrekkelijk kort tijdsverloop moet
eene aan de storting geëvenredigde rente kunnen
worden verkregen en ook de gelegenheid worden
opengesteld om zich door hoogere stortingen dan
de verplichte premiebetaling, binnen betrekkelijk
korten tijd een toereikend ouderdomspensioen te
verzekeren, ook voor hen, die bij de invoering der
te maken wet reeds een zekeren leeftijd bereikt
hebben. Zij zou anders weinig directe waarde be
zitten en eerst na verloop van vele jaren een wer
kelijk effect hebben.
Mocht de ongevallenwet nu spoedig tot stand
komen, dan hopen wij, dat dit voor de regeering
een krachtige aansporing zal zijn om zoo spoedig
mogelijk de pensioenverzekering ter hand te nemen,
op eene wijze die op werkelijke totstandkoming en
spoedige praktische uitvoering hoop geeft.
GOES, 25 Juli 1900.
Herbenoemd tot burgemeester van Rilland-
Bath de beer J. J. van Gorsel Hz.
Aangesteld tot onbezoldigd rpksveldwachter
Marinus Oudeman te Wemeldinge.
Bij Kon. besluit is, met ingang van 1 Nov.
1900, aan den directeur van het telegraafkantoor
te Arnhem, J. C. Pilaar, op zijn verzoek, eervol
ontslag uit 's Rijks dienst verleend, onder dank
betuiging voor de diensten door hem aan den lande
bewezen.
Het stoomschip Arundel Castle, dat den 9en
dezer met 762 passagiers van Kaapstad vertrok,
wordt nu den 29en dezer te Vlissingen verwacht
het ss. German, dat den 11 en dezer met 294 pas
sagiers van Simonsbaai vertrok, kan er den len
Augustus zijn. (N. R. Ct.)
Blijkens bij het departement van marine
ontvangen bericht zijn Hr. Ms. pantscrdekscbip
Koningin Wilhelmina der Nederlanden en pantser
schip Piet Hein, onder bevel respectievelijk van
»Kind," zeide Agnes met het hoofd schuddende,
»ik dacht, dat je de meest mogelijke haast zou
maken om deze schitterende partij te doen. Teu-
minste zoo als ik jou ken en de eischen, die je
aan het leven stelt, vindt je er zoo een niet licht
weer."
»Ik zal hem wel nemen," riep Olga ongeduldig,
»maar het behoeft toch niet zoo oogenblikkelijk
te zijn."
»Luister eens," begon Agnes na een oogenblik
te hebben nagedacht, »ik zou het maar heel gauw
doen. Onder ons gezegd Gustaaf staan groote ver
liezen te wachten en eene verbintenis met Hell
wang zou ons maatschappelijk uitstekend van dienst
kunnen zijn om ons te handhaven. Wie weet ook
of Hellwang zich zelfs niet terugtrekt, als hij niet
gebonden is vóór de krisis, die vrijwel onvermij
delijk is, komt. En dan zit je er meé. Dan zal
het moeielijk meer gelukken."
Olga zweeg ontsteld. Zoo stonden de zaken dus
Dat had ze niet kunnen vermoeden. Ze had er
nooit over nagedacht of Gustaaf, die toch oorspron
kelijk precies even rjjk moest zijn geweest als Al-
bert, genoeg verdienen kon om een staat te voeren,
zooals hij deed, en ze had eenvoudig Gustaaf altijd
voor een rijkaard, Albert voor een man van matig
vermogen gehouden, ieder hunner naar zijne le
venswijze taxeerend. Ja inderdaad, dan was het zoo
veel te noodzakelijker dat ze met een millionair
trouwde, 't Was nu maar dubbel gelukkig, dat Hell
wang nog zoo juist op het nippertje kwam
»Nu", zeide Olga eindelijk, »die krisis zal Albert
wel op bevredigende wijze voor ulieden weten op
te lossen. Maar niettemin, wat mijn plannen ten
opzichte van den baron betreft, kuu je gerust zijn."
de kapiteins ter zee L. A. H. Lamie en J. H. M.
JanseD, 22 dezer te Hongkong binnengeloopen.
(St. Ct.
Het hoofdbestuur der Ned. Mij. van Geneesk.
deelt in het Tijds. v. Gen. mede, dat den 13en aan
den Minister van Waterstaat, Handel en Nijverheid
het volgende adres is verzonden
»In opdracht der algemeene vergadering heeft
het hoofdbestuur der Nederlandsche maatschappij
tot bevordering der geneeskunst de eer zich tot
Uw Exc. te wenden met het verzoek om bij de
behandeling der ongevallenwet reke
ning te willen houden met de volgende wenschen
dat de behandelende geneesheer in tegenstelling
mot het bepaalde bij art. 56 van het oorspronke
lijk ontwerp de vryheid behoude slechts datgene
mede te deelen, wat hem met het oog op het be
ginsel van het beroepsgeheim geoorloofd voorkomt
en zich te mogen onthouden van de beantwoording
van vragen, waaromtrent hij zich niet bevoegd
rekent,
dat de bevoegdheid der geneeskundigen, die
namens de Rijks-verzekeringsbank optreden, zoo-
danig worde geregeld, dat een behoorlijke samen
werking tusschen dezen en den behandelenden ge
neeskundige verkregen worde".
Naar wij vernemen, wordt er tusschen de
betrokken Ministers overleg gepleegd, om te komen
tot eene rijksinrichting voor den jj k van glazen
meetwerktuigen voor chemisch en pharma-
ceutiseh gebruik, o. a. in verband met een vonnis,
gewezen door don kantonrechter te Arnhem, waarbij
een apotheker veroordeeld werd tot 2 geldboeten,
wegens het in zijne apotheek voorhanden hebben
van twee niet geijkte glazen maten. Minister Thor-
becke antwoordde in 1872 op eene desbetreffende
aanvrage, dat de meetmiddelen, voor chemisch en
pharmaceutisch gebruik bestemd, niet zijn maten
in den zin der wet. (N. R. Cr.)
Er is door het Twentsche kolensvndicaat bij
de Regeering aangedrongen op bespoediging van
liet vestigen der concessiën van de Lim-
burgsche steenkolenmijnen, een ver
zoek, waarbij zich reeds eenige kamers van koop
handel en fabrieken hebben aangesloten. De belan
gen der industrie maken spoed noodig.
In het Soc. Weekbl. komt een artikel voor van
den heer Vliegen, thans te Parijs, waarin hij ook
in 't belang van den arbeider op spoed aandringt.
Na het leven der werklieden in Limburg te heb
ben geschetst veel heen en weer getrek ook in
Duitschland eindigt Vliegen aldus
Wat het algemeen belang betreft, acht ik de
Limburgscbe mijnontginning van meer belang dan
de droogmaking van de Zuiderzee.
Er is nog wel geen officieel© schalting aanwezig
van de in den Limburgschen bodera aanwezige
hoeveelheid kolen, maar er zijn toch al cijfers ge
noemd. In de Kamerzitting van 18 Dec. 1896 zeide
de heer Van Kerkwijk vernomen te hebben, dat
men uit den Limburgschen bodem gedurende 120
jaren elk jaar 5 millioen ton steenkolen halen kon.
Olga ging naar haar kamer om zich met veel
overleg te kleeden, zoo eenvoudig en zoo voor
naam, als alleen zij het kon. Ze bekeek zich in den
spiegel, ja, die donkere japon van grove, moderne
stof stond haar vooral nu goed, nu ze opvallend
bleek was. Kant noch juweelen sierden haar hals,
haar kleed sloot van boven met Spartaanschen
eenvoud maar aan de slanke armen, die de nauwe
mouwen niet ver over de elleboog bedekten, klin
gelden ontelbare armbanden, kettinkjes en munten.
Daar hield een rijtuig stil Olga snelde naar
het raam. Juist, hij O, hemel, als Agnes hem
alleen ontving, was hij in staat haar om een on
derhoud onder vier oogen mot Olga te verzoeken.
Zij vloog de trap af, al loopende nog een knoop
van haar japon dichtmakende, kwam buiten adem
in de kamer en riep
»Zeg, Agnes je moest toch maar liever van
daag nog helpen om een beslissing te voorkomen".
Baron Hellwang laat vragen of de juffrouw geen
belet heeft", berichtte Willem.
»Laat de baron binnenkomen", antwoordde Agnes.
Hellwang trad binnen, gekleed in rok en met
zijne ridderorden op de borst. Hij zag er uit
als een deftig minnaar, maar de glans op zijn ge
laat verduisterde een weinig, toen hij Olga en
Agnes bemerkte. Zonder twijfel had die domme
Willem niet duidelijk doen uitkomen, dat hij zich
uitsluitend bij Olga had laten aandienen. Zij wist
immers om welke reden hij kwam zij zou hem
dus ook wel alleen ontvangen hebben. Nu moest
hg zich naar de vormen schikken on eerst hoffelijk
mevrouw Agnes de hand kussen.
Toen Olga hem zoo zag binnentreden, zijne trotscbe
figuur hoog opgericht, het door de zon gebruinde
Volgens de cijfers van de adresseerende Twentsche
fabrikanten hebben kolen op het oogenblik een
waarde van f 7,20 per ton, dat zou 36 millioen
gulden perj jaar wezen. Laat de hoeveelheid veel
minder en de prijs veel lager zijn, dan resten er
nog zeer respectabele cijfers.
Wat echter de hoeveelheid benoodigde arbeids
kracht aangaat, daartoe kan het volgende dienen.
De Belgische en Duitsche mijnen produceeren respec
tievelijk om en bij de 225 a 250 ton kolen per
arbeider en per jaar.
Mocht dus de productie van kolen slechts de helft
van de hoogte bereiken, die de heer Van Kerkwijk
noemde, nl. 2 lJ2 millioen ton, dan nog zouden er
noodig zijn ruim 10,000 arbeiders, als we rekenen
dat ieder arbeider 250 ton produceert.
Het spreekt van zelf dat de vestiging van een
bedrijf van dien omvang andere werken zou noodig
maken en aan andere bedrijven werk zou verschaffen.
Wat de gevolgen zouden zijn voor de geheele
provincie, die nu waarachtig geen parel is in Hol
land's kroon, daar ze op elk gebied achteraan komt,
kunnen we, als onder het hoofdje »toekomstdroomen"
hehoorend, voorshands buiten bespreking laten, maar
zeker is het dat de gevolgen groot zujjen zijn."
Het gratie-adres voor de gebroeders
Hogerhuis, dat thans door het Landelijk Co
mité ter teekening gereed is, is opgenomen in het
orgaau der Soc. Hem. Arbeiderspartij.
Aan het slot er van wordt gezegd
De Hooge Raad heeft slechts uitgesproken, dat
het onderzoek van den raadsheer-commissaris en
de pleidooien geen »ernstigen twijfel" bij hem
hebben gewekt. Getuigenverklaringen konden vol
gens de bepalingen der revisiewet niet voor den
Hoogen Raad worden afgelegd. Het ontbrak dit
lichaam dus aan de middelen zich een overtuiging
te vestigen, zooals die in elk ander strafproces
wordt gevormd.
Moge het nu al waar zijn, dat het arrest van
den Hogen Raad geen uitspraak bevat over de
schuld der Hogerhuizen even zeker is het, dat
op herziening van hun vonnis thans wel niet meer
valt te hopen.
In deze omstandigheden, na zoovele middelen
vruchteloos to hebben beproefd, na een driemaal
herhaalde poging tot rivisie, wenden de ondertee
kenaars van dit verzoekschrift zich tot Uwe Ma
jesteit, oui voor de gebroeders Higerhuis, in wier
schuld zij niet kunnen gelooven, dat te vragen wat
slechts in Uwe macht staat hen te geven, de gratie".
In het Socr. Hbld. van 23 Juni leest men
»De regens blijven aanhouden, de verwachting,
dat eindelijk de oostmoesson zou doorbreken, is
ijdel geweest. Overal regent het weer, de lucht
blijft bewolkt, do velden zijn blank.
>De suikercultuur en de bevolking met
haar lijden het meest. Het riet rijpt niet, van daar
een slecht suikergehalte. Het werk op de fabrieken
staat stilde enkolen, die het gewaagd hebben te
gaan malen, hebben een ontzaglijke misère. Een
dag malen, een nacht stilstaan, het riet kan niet
van de velden getrokken worden, de grond is een
gelaat met de heldere oogen stralende van blijde
verwachting, zijne gansche persoon merkbaar meer
zelfbewust door de overtuiging van de waarde van
datgene, wat hij kwam aanbieden, en het gfloof
aan dat, wat hij kwam vragen, toen werd het
haar onuitsprekelijk bang om het hart. Een ellendig
gevoel, het ellendigste van alle, dat dor schaamte,
was oorzaak, dat zij vuurrood werd.
Hellwang schreef haar blozen aan eene andere
oorzaak toe. Het maakte hem innig gelukkig. Hg
greep Olga's hand en drukte die krachtig.
»Er zijn hier wonderen gebeurd in die enkele
dagen," begon Agnes te babbelen »weet u al, dat
de arme Defsky naar Afrika is getrokken."
^Waarlijk?" zeide Hellwang.
Agnes noodigde hem uit plaats te nemen, ging
voort over Defsky en den speelduivel te praten, en
weldra viel Olga haar bij. Het benauwende gevoel
van schaamte was van haar geweken en nu babbelde
zij met koortsige opgewondenheid. Aanvankelijk
antwoordde Hellwang, belangstelling huichelend,
naar behooron maar langzamerhand werd hij stil.
De zoo vurig begeerde gelegenheid om in eene pauze
in het gesprek Olga om een afzonderlijk onderhoud
te smeeken, deed zich niet op. Het was zoo gemakke
lijk hem verlegen te maken de beide dames maak
ten hem volkomen verlegen. Ook aan zijne zoo geringe
kwaaddenkendheid moest het duidelijk zijn, dat men
hem ontweek, en elke zijner vragende blikken was
voor Olga eene marteling. Uit medelijden met hem
sprongen haar bijkans de tranen in de oogen, her
haal delg k drong zich een tegemoetkomend woord
haar op de lippen, maar telkens klonk bet inbaar
binnenste»Ik kan niet ik kan niet."
schitterde er tot hare verbazing weder
