1900. N°. 78.
Donderdag 5 Juli.
87sle jaargang.
FEUILLETON.
„IK!"
(iöESC
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binner als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bfjblad 10 cent.
Inzending van advertentie» vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
De prijs der gewone advertentiè'n is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
By 'directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prgs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 4 Juli 1900.
Zeeuwsche koorts.
In de te Middelburg gehouden vergadering van
de Maatschappij tot bevordering der geneeskunde
is, gelijk wij reeds meldden, door den burgemeester
van Middelburg bet ten vorigon jare en ook thans
weder verschenen der Zeeuwsche koorts
aan do aandacht der vergadering aanbevolen. In de
zitting van Maandag werden omtrent deze zaak
eenige mededeelingen gedaan door den beer J. J.
Berdenis van Berlokom, die, volgens bet verslag in
de M. Ctzeide
»De epidemie is zeer interessant, ook omdat
zg ingrgpt in een streek, waar zij in geeD 20
jaren voorkwam.
In Maart kwam weder een nieuw geval dier
ziekte voor, waarop nog 70 volgden in 40 ge
zinnen. De meeste gevallen waren recidieve.
Van de dit jaar geïnfecteerde gezinnen be
wonen er 10 de wij keu, waarin ten vorigen jare
de ziekte beerscbte5 wonen in andere stads
gedeelten.
De ziekte is een zeer langdurige, en spreker
zijn verschillende gezinnen bekend, waarvan al
de leden door malaria zijn aangetast.
Een zeker soort mug mag met e enig en grond be
schouwd worden als de verspreider der malaria.
Het is de anopheles
In verband met deze discussie vestigen wij de
aandacht op bet volgende gedeelte van bet »jaar-
verslag omtrent den openbaren algemeeuen gezond
heidstoestand te Goes" uitgebracht door den ge
meente-geneesheer.
Wg lezen daarin
»In Juni, Juli, Augustus en September kwamen
hier gevallen van eene ziekte voor, waarvoor
vroeger Zeeland gevreesd werd, nl. de malaria.
Deze ziekte behoort hier thans, nu poelen en
moerassen verdwenen zijn, tot de groote zeldzaam
heden."
Al aanstonds voegen wij hierbij, dat, toen kort
geleden de bagger-quaestie hier in den Raad aan
de orde was, wg den gemeente-geneesheer gevraagd
hebben of er, met het oog op zgn verslag, verband
kon bestaan tusschen het weder-verschijnen der
Zeeuwsche koorts en bet in langen tijd niet baggeren
in de vest, waardoor daarin langzamerhand op som-
mige gedeelten iets als een moeras ontstond. Zgn
antwoord luidde ontkennend, zulks op grond, dat
ook elders in Zeeland, speciaal te Middelburg, de
bedoelde koorts zich had voorgedaan.
Natuurlijk dingen wij op deze meening van een
deskundige niets af, maar het komt ons voor, dat
bet in het belang der zaak nuttig kan zijn ook
bovenstaande aanhaling onder de aandacht te brengen
van hen, die zich met het onderzoek onledig houden.
Bedriegen wij ons niet al te zeer, dan heeft men
ook te Middelburg last of last gohad van stinkende
grachten, speciaal van de Heerengracht. En nu
trekt het onze aandacht, dat de heer Van Berlekom
spreekt van een zeker soort mug, die de ziekte
verspreidt. Een eeuigszins ongewoon soort mug
werd verleden jaar ook hier opgemerkt en het is
volstrekt geen onbekende zaak, dat muggen tijdens
de warmte veel worden aangetroffen waar moeras
achtige plaatsen of modderpoelen zijn. Uit eigen
ervaring kunnen wij dit bevestigen. Wij woonden
Roman van Ida Boy-Ed.
In de Markgrafenstrasse liep baron Heil wang op
het trottoir vóór Albert's kantoor op en neer.
Bach had hem gezegd, dat Albert naar zyn broeder
was en wel spoedig zou terugkeeren. Het wéér was
des nachts geheel veranderd een guitige wind blies
de straten droog, nam den mannen den hoed van
het hoofd en woei in de plooien der rokken van
de dames. De lange mantel van den baron klemde
zich om zijne knieën en woei naar links, de lange
fijne punten van zijn baard fladderden in dezelfde
richting over zijn borst, het hoofd, met een luch-
tigen vilten hoed bedekt, was naar rechts gebogen
om den druk van den wind te weerstaan. Zoo ont
moette Albert hem en begroette den nieuwen harts
vriend eenigszins verstrooid.
»Ik loop hier als eeD schildwacht heen en wêer
ik moet je noodzakelijk spreken."
Beste Heil wang, als je mij nu van morgen eens
met rust wilde laten; ik heb zooveel ernstige en
onpleizierige zaken om mijn hoofd, zeide Albert.
»Maar twee woordensmeekte de baron en
dreef Albert, door hem de hand op den schouder
op Java 1400 voet hoog in de vallei tusschen
het Yang- en het Raön-gebergte, op welke hoogte
wij zeer weinig last hadden van muskietenterwijl
dit lager en vooral te Besoekie en te Panaroekaiv
destijds moerassige plaatsen bij uitnemendheid, in
groote mate bet geval was. Wanneer zich echte i,
door toevallige omstandigheden of door verzuimde
tijdige opruiming, in de nabijheid van ons erf, een
modderpoel had gevormd, kregen ook wij een onge
woon groot bezoek van die zoo lastige muskieten
en waar nu de heer Van Berlekom er op wijst,
dat zeer waarschijnlijk muggen de verspreiders zijn
der bewuste malaria, en waar muggen blijkbaar
zich door modderpoelen en moerassen aangetrokken
gevoelen, meenen wij de vraag te mogen stellen of
een onderzoek in die richting ook niet van eenig
nut zou kannen zijn. Feit is het, dat sinds het
stoomgemaal te Kattendijke de eertijds moerassige
weiden in »de Poel" (in de onmiddellijke nabijheid
dezer gemeente) droog heeft gemaakt, hier ook de
malaria verdween en dat deze ziekte eerst sinds
verleden jaar en ook weder nu zich hier
voordoet.
En bestaat er geen verband tusschen het toenemen
van modder in de vesten waarvan bij sterke
droogte, de zijkanten gedeeltelijk bloot komen en
muggen, die de koorts schijnen over te brengen,
dan zal het stellen van bovenstaande vraag toch
in geen geval schaden.
Overigens spreekt het wel van zelf, dat, in ver
band hiermede, elk middel, dat verontreiniging dei-
vesten door den afvoer van door den mensch of
zijne huishouding geproduceerden afval, tracht te
voorkomen, onze groote belangstelling verdient.
Reeds in de jongste Raadszitting vestigde dr. Coenen
de aandacht op het stelsel, toegepast op het stadje
Exeter, gelegen aan de oevers der Exerivier in een
district Belle-Isle en dat wij te danken hebben aan
Dibdin, die zich door zijn filters, en mr. Donald
Camaron, die zich door zgn Septie-Tank verdienste
lijk maakte, en door welk stelsel afschuwelijk Stin
kend rioolvocht in korten tijd wordt omgezet in
reukeloos helder water, dat niet meer in rotting
overgaat.
Bene uiteenzetting van dit stelsel levert de heer
G. K. A. Nonhebei, apotheker te Middelburg, in de
M. Ct. van heden.
Zuivering van wat in de vesten wordt gevoerd
vóór het daarin komt en diep houden van den
bodem kunnen ongetwijfeld veel tot bevordering
der volksgezondheid bijdragen.
Men schrijft ons
Zooals wellicht velen onzer lezers zich nog her
inneren, besloot de Veroeniging van burgemeesters
en secretarissen van Zuid- en Noord-Beveland in
hare voorjaarsvergadering een request te zenden
aan den Minister van Oorlog, met verzoek het
verplicht aantal deelnemers aan het
voorbereidend militair onderricht
van twintig op vijftien te brengen.
Dezer dagen ontving het bestuur der genoemde
Vereeniging een uitvoerig antwoord van den Mi
nister maar nul op het request. Do Minister begint
met zijne voldoening uit te spreken over kèt be
wijs van belangstelling door burgemeesters en secre
tarissen aan den dag gelegd, voor deze zoo nuttige
zaak dat toch geen andere maatregel, ook niet de
ter requeste verzochte deze gunstige uitwerking
zou hebben wijl o. a. gebleken is dat van de 69
te leggen, tegen den muur van het huis.
»Wat heb je dan vroeg Albert vrij beslist.
»Je weet, dat ik vandaag al wéér naar Reinhof
had willen terugkeeren en dientengevolge heb ik
geen geschikt pak kleören bij mij. Ik laat altijd
alles uit Weenen komen, weet je, en ik ben wat
bang om hier alleen erop uittegaan om een gemaakt
pak te koopen. Als je nu even wou meegaan om
je oordeel eens te zeggen." Albert wilde eene zeer
onvriendelijke opmerking maken, maar Hellwang
ging op dringend vleienden toon voort
»Toe, word nu niet boos, zoo'n reus als ik maakt
in een rok, die niet past, een mal figuur. O, als
ik mijn dragonderuniform nog eeüs kon aantrek
ken En, me dunkt, de kleine let juist op der
gelijke uiterlijkheden."
Zoo moest dan Albert waarachtig eene toilet-
aangelegenheid als een staatszaak gaan behandelen
en den baron naar drie verschillende confectie
magazijnen brengen om hem er des avonds op zijn
voordeeligst te laten uitzien. Albert deed het met
de bittere nevengedachte, dat Olga er zeer tnedo
ingenomen zou zijn, indien ze het wist. Hjj deed
het met zorg in het hart over do vraag, wat van
de ontmoeting van Olga met den baron de gevol
gen zouden zgn.
In het huis in de Friedrich-Wilhelmstrasse was
men niet minder ijverig bezig met de voorbereidingen
voor bet avondfeest. Volgens de daar heorschende
grootere gemeenten in Zeeland, die wel het aantal
jongelieden konden bijeenbrengen, slechts negen
daarin slaagden, terwijl daartegenover in eene
kleine gemeente als 's-Graven polder, met nog geen
900 zielon, doch waar veel belangstelling in de
zaak bestaat, 23 jongelieden geoefend worden dat
voorts het bezwaar van het getal 20 door den
hoofd-officier, die belast is met de toepassing van
bot voorschrift, voor kleine gemeenten ondervangen
wordt door samenvoeging van 2 of 3 kleine ge
meenten of door samentrekking bij grootere ge
meenten dat de hoofd-officier elk geval, zegge elke
gemeente, op zichzelve beoordeelt en het daarom
regel is zonder uitzondering dat oefeningen plaats
vingen in elke gemeente waar zij met vrucht te
geven zijn en ernstig worden begeerd, met andere
woorden dat vooral voor kleine gemeenten niet angst
vallig aan het getal twintig wordt gehouden dat
mitsdien onder alle waardeering der goede bedoe
ling van het verzoek, tot inwilliging daarvan geen
termen worden gevonden.
Het volgende verzocht men ons optenemen
Ambachtsschool-s poortarieven. Met
ingang van 1 Juli voeren S.S. en N. C. S. in een
speciaal tarief voor leerlingen van ambachtsscholen
aan wie enkele reiskaaiten 3e klasse worden ver
strekt tot do navolgende prijzen voor afstanden
van 1—10 K.M. f 0,05 i/<?, van 11—20 K.M. f 0,07 i/«,
van 21—30 K.M. f0,09, van 31—40 K.M. f0,10
en van 4160 K.M. f0,lli/i- Dit tarief is uit
sluitend van toepassing op leerlingen van ambachts
scholen, door het rijk, eene provincie of eene
gemeente gesubsidieerd, met wier bestuur de maat
schappijen eene regeling hebben getroffen ten einde
de uitvoering mogelijk te maken. De kaarten worden
afgegeven uitsluitend op werkdagen, aan leerlingen
der vorenbedoelde ambachtsscholen, wonende buiten
de plaats waar de school gevestigd is. De kaarten
zijn slechts verkrijgbaar voor reizen van de plaats
van inwoning van don leerling naar de plaats waar
de ambachtsschool gevestigd is en omgekeerd. In
het laatste geval alleen wanneer de zekerheid ver
kregen is, dat de leerling dien dag de school heeft
bezocht.
Borsele, Door B. en W. zijn bij de brand
weer benoemd dhr. L. van de Wal tot tweeden
brandmeester, dhr. A. Karelse Cz. tot eersten on
derbrandmeester en dhr. P. Verburg Mz. tot twee
den onderbrandmeester.
Aan dhr. A. Mol Wz. is op zijn verzoek eervol
ontslag verleend als tweede brandmeester.
lerseke. Dr. J. G. de Man alhier is door den
Franschen Minister van Koloniën voorgedragen voor
een onderscheiding voor een door hem geschreven
werk over de krabben op de kust van Borneo, dat
door den schrijver op de Pargsche tentoonstelling
is gebracht.
Mej. C. T. M o e r d ij k geboortig van Elle-
woudsdijk en leerlinge aan 's Rgks-kweekschool
voor vroedvrouwen te Rotterdam, slaagde Maandag
jl. te Amsterdam voor het examen als vroed
vrouw.
Aangesteld tot onbezoldigd rijksveldwachter
J. C. A. van der Vliet te lerseke.
Middelburg. Bij de gisteren gehouden stem
ming voor een lid der Prov. Staten voor dit kies-
9gon ieder lid van het gezin den dag op
een ander uur. Gustaaf reed kort na negen uur
naar het kantoor, maar kwam zoo op het nippertje
uit bed, dat hij maar juist staande een kop koffie
naar binnen kon gieten en voor Hans nauwelijks
zooveel tijd had om den knaap vluchtig op het
voorhoofd te kussen. Hans zat al van acht uur
stil aan de onbgttafel, bladerde in prentenboeken,
of keek droomerig voor zich. Als zijn papa even
gekomen en wéér heengegaan was, wachtte hij op
Olga, die gewoonlijk spoedig daarna kwam. Olga
was altijd opgewekt, gaf Hans een vleiend tikje op
de wang, maar om te babbelen had ze geen tijd
naast haar bord lag een roman, en als Hans haar
iets vroeg, keek zij al etende van haar boek op,
liet een vragend »hm" hooren en las weêr door.
Eindelijk verscheen Agnes, doodmoe, zenuwachtig
afgemat, Hansi reeds afwerend, nog vóór hij een
woord gezegd had. Zg zonk in een leunstoel neder,
pakte de beurscourant en slurpte afentoe uit het
kopje thee, dat Olga haar gegeven had. Later gingen
de dames wéér naar haar kamers terug om zich
te kleoden, en dan reden ze uitsoms had Hansi
het geluk, dat hg medegenomen werd. Dan zat hg
stil in het rijtuig te wachten voor de huizen, waar
mama inkoopen deed of bezoeken aflegde, en meestal
spraken Agnes en Olga onder het rijden Franscb,
opdat hg niets zou verstaan.
Dezen morgen wachtte Hansi met bijzonder ver
district is gekozen de heer D. Wisboom Ver
stegen (anti-rev.) mot 1598 st. De heer Den
Bouwmeester (lib.) bekwam 1.466 st.
Voer bet le gedeelte van het examen voor
surnumerair der directe bel astingen
hebben zich 63 jongelieden aangemeld.
Dat dr. A a 1 d e r s niet naar de krijgsgevan
gen Boeren op St. Helena gaat, is een gevolg van
een van generaal Cnmjé ontvangen schrijven, die
meende dat het zenden van een predikant uit Hol
land overbodig was.
Mevrouw Knobel te 's-Gravenhage, eebt-
genoote van onzen gezant te Peking, verkeert nog
in volkomen onzekerheid omtrent het lot van haar
echtgenoot. De laatste van hem ontvangen brief
kwam haar den 18en Mei in handen. Daarin was
nog geen sprake van eenig onrustwekkend ver
schijnsel. Een later schrijven kan, ook in normale
omstandigheden, niet zijn aangekomen. Het Euro-
peesche personeel van hot gezantschap bestaat,
behalve den heer Knobel, nog uit zijn secretaris,
den heer W. van Duysberg, zoon van den heer
Van Duysberg, referendaris aan het departement
van buitenlandsche zaken. (D.)
De verkooping van de ingedijkte gronden
van den Brakman, onder de gemeente Philip
pine en Hoek, is meegevallen. De totale opbrengst
bedraagt f 393,122, terwijl de inpoldering en het
leggen van het scheepvaartkanaal aangenomen was
voor f 292,500.
Philippine heeft een nieuw kanaal en het Rijk
daarenboven nog een voordeeltje van ruim f 100,000.
Naar wg vernemen is de regeering voorne
mens een rechtsgeleerd raadsman te verbinden
aan de directie der Grootboeken te Amster
dam.
Mr. Troelstra heeft zich Maandagochtend
bij den officier van justitie te Haarlem aangemeld en
is daarna geheel alleen naar het Huis van Bewa-
ring gegaan om zijn straf te ondergaan.
In verband met het bericht omtrent dr. B i e-
rens de Haan, in ons vorig no. uit de N. R. C.
overgenomen, schrgft men thans aaD dat blad uit
den Haag
»In het laatste telegram, dat de voorzitter van
het hoofdcomité ontvangen heeft, dd. 28 Juni, blijkt
niets van eene gevangenneming. Een later telegram
of eenig ander nader bericht heeft het hoofdcomité
niet gekregen. Daaruit meent men te mogen op
maken, dat het bericht onjuist is. Het hoofdcomité
wordt in die meening versterkt door den terugkeer
van dr. Lingbeek, die hoogstwaarschijnlijk niet zou
vertrokken zijn, wanneer dr. Bierens de Haan in
gevangenschap verkeerde".
Omtrent het Zaterdag geopende Herstel
lingsoord voor onderwijzers te Lunteren
wordt nog het volgende gemeld
Vóórop staat do opneming en verpleging van
herstellende zieken, leden van den Bond of tot hun
gezin behoorende mocht er later door uitbreiding
gelegenheid toe bestaan, dan zal het Herstellings
oord ook dienstbaar gemaakt worden als een ver
blijf voor hen, die hun vacantie in deze gezonde
omgeving willen doorbrengen.
De pensionsprijs is zeer laag gesteld. Voor f 1,50
langen op Olga en toen ze tegenover hem zat,
begon hg
»Tante
Geen antwoord.
»Och, lieve tante
»Hm
»Ik heb vandaag zoo'n vreeselijk erge hoofdpijn."
Zgne stem trilde van ingehouden tranen.
»Arm ventje, je zult je maag overladen hebben"
zeide Olga en ze las weer voort.
»Neen, ik heb gisteren al niets meer gegeten."
Maar dat hoorde Olga al niet meer. Hansi legde
het hoofd op de tafel, tot zijne moeder kwam.
Goeden morgen, mamatje", zeido hij angstig,
van zijn stoel opstaande.
»Goeden morgen, kind, ach, ik gevoel me zoo
onuitsprekelijk afgemat."
Ze liet zich in haar stoel vallen en Hans bleef
naast haar staan hij legde zachtjes het hoofd tegen
haar schouder.
»Sta recht op, Hans, je moet niet altijd tegen
iemand aanleunen."
»Ach mama, ik heb zoo'n hoofdpijn."
»Dat zal wel zoo erg niet zijn. Och, Olga, geef
me de suiker eens aan. Hebt go al bedacht, wat
we zullen aandoen?"
Olga legde haar boek neder en zei belangstellend
»Jg die japon, die we te Brussel hebben gekocht,
en ik die vau witte kant."
