1900. N°. 61.
Donderdag 24 Mei.
8?ste jaargang.
Militair onderwijs.
FEÏÏILLETQM.
Haar geheim
COURANT.
De prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 eent, eiken regel meer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binner als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
dat het juiste bedrag van het inkomen worde op
gegeven.
De verplichting van verhuurders en werkgevers
tot het geven van inlichting omtrent de juistheid
der feiten, vermeld in aangiften, wordt beperkt tot
aangiften, door anderen, nl. de belanghebbenden,
gedaan. Het verstrekken van onjuiste aangiften door
verhuurders en werkgever* zeiven wordt strafbaar
gesteld.
Nu de ondervinding beeft geleerd, dat vrij dik
wijls handteekeningen van niet-kiezers onder de
candidaten-opgave worden gesteld, waardoor de
wettigheid der verkiezing in gevaar wordt gebracht,
is den burgemeester de bevoegdheid gegeven eene
opgaaf, niet voorzien van een voldoend aantal hand
teekeningen van kiezersaf te wijzen.
Nu het blijkt dat dichtvouwen van het biljet dooi
den kiezer in de bedoeling lag, wordt deze bedoeling
ipsis verbis (woordelijk), in de wet weergegeven.
De thans in zvrang zijnde techniek der stemming
is voorzeker allerminst volmaakt te noemen. De
minister meent intusschen, dat aan de meermalen
gerezen bezwaren voor een overgroot gedeelte kan
worden tegemoet gekomen door in de wet eene aan
vulling neer te schrijven, welke de velerlei schier
onoplosbare geschillen, door angstvallige interpre
tatie van het woord »bijvoegingen" in art. 89 ver
oorzaakt, ter zijde stelt.
In het nieuwe lid wordt eenerzijds de voorop
gestelde bedoeling van het artikel in het oog
gehouden, anderzijds met partij trekken van de
leeringen der praktijk uitdrukkelijk de twjjfel weg
genomen, die ter zake van inderdaad onschuldige
bp voegingen" zoude kunnen worden geopperd.
Ter tegemoetkoming aan de klachten, gerezen
over de geheel onnoodige, hernieuwde bijeenkomst
van het hoofdstembureau ten volgenden dage, inge
val dit bureau tevens het eenige stembureau in
het district is, wordt bepaald dat, ingeval het
kiesdistrict slechts één *temdi*triet bevat, de zitting
gehouden wordt onmiddellijk na afloop der werk
zaamheden van het stembureau.
Het proefschrift, na verdediging waarvan de
beer M. A. van M e 11 e tot doctor in de medi
cijnen werd bevorderd is niet, gelijk wjj meldden,
getiteld >Aphagie" (belemmering of onvermogen
om te slikken) maar »Aphasie (spraakbelemmering).
De bevordering had plaats cum laude.
Naar men ons mededeelt was de gisteravond
alhier gehouden bijeenkomst van patroons-
ti mmerlieden ter behandeling van een ver
zoek der gezellen om loonsverbooging, door slechts
weinig bazen bezocht, zoodat geen bepaald besluit is
genomen. De aanwezigen echter toonden zich niet
tot inwilliging van het verzoek bereid.
Door tusschenkomst van bet gemeentebestuur
van Kloe&inge heeft Joh». Kamp, wed. Visser,
van H. M. de Koningin een gift ontvangen
van f 100, ten behoeve van een gebrekkig zoontje
om het kleermaken te leeren.
In de Maandag gehouden vergadering van
ingelanden van het Waterschap Waarde
werd met algemeen© stemmen besloten den ge-
S3horschten ontvanger-griffier als zoodanig te ont
slaan. Do begrooting voor het dienstjaar 1900/1901
weid vastgestold in ontvang en uitgaaf op f 8186,61.
Da jaarwedde van den te benoemen ontvanger-griffier
werd bepaald op f 400.
Bij de herstemming voor een lid der Tweede
Kamer in het kiesdistrict Haarlem zijn uitgebracht
3438 stemmen, van onwaarde 79, geldig dus 3359
steramen.
Daarvan verkreeg jhr. mr. F. W. van Styrum (lib.)
1852 en jhr. mr. T. A. J, van Asch van Wjjck
(antir.) 1507 stemmen, zoodat gekozen is jhr. mr.
F. W. van Styrum.
Hoewel de gezondheidstoestand van den nestor
der Tweede Kamer, den heer Van Kerkwijk,
aanmerkelijk verbeterd is, zal bij op aanraden yan
zijn geneesheer, althans in den eersten tijd, niet
meer aan de werkzaamheden der Kamer deelnemen.
De Provinciale Staten van Noor-Brabant heb
ben gekozen tot lid der Eerste Kamer mr. A. M.
Sassen, met 46 van de 50 stemmen.
Dr. Schaepman, die zich te Rome bp
de Nederl. pelgrims had aangesloten, was ook bjj
de audiëntie, door den Paus verleend, tegenwoordig.
Volgens het Centrum werd de doctor door den Paus
geprezen als een zijner getrouwste zonen en aan
gemoedigd om op den ingeslagen weg voort le gaan
en de katholieke zaak te blijven verdedigen als tot
dusverre.
»Wat zal de Maasbode daarvan zeggen vraagt
het Vaderland.
i
Iji de Standaard is de wenschelpkheid uit
gesproken van het zenden van een predikant
naar de gevangenen op St. Helena. Thans deelt
de beer Bijleveld, voorzitter van het Cbr. Boeren-
comité, mede, dat vanwege het Comité reeds is
besloten tot uitzending van een predikant, dat het
met een predikant in onderhandeling is en dat het
hoopt, spoedig te kunnen berichten, dat hp gaat.
Bljjkens een telegram van den gouverneur-
generaal van Nederlandsch-IndiÖ, van heden, wordt
de gouvernements-k offieoogst op Java voor
dit jaar thans geraamd op 205,000 picols.
(Stct.)
i In het Ned. Dagblad schrpft V.
De overwinning in een veldtocht, zeide eens
Napoleon I, behoort soms aan hem, die op zijn
tegenstander in den aanvang een voorsprong weet
te krpgen van een half uur. T ij d is niet alleen
geld, maar ook succes. Naderhand verzuimde
Napoleon zjjn eigen stelregel toe te passen. Bp
Waterloo werd hp geslagen, omdat hij voor den
strijd eene nuttelooze wapenschouwing hield en
daarmee een half uur verloor. De Pruisen kwamen
toen juist nog bijtpds om Wellington te redden,
die op het punt stond te bezwijken, maar Grouchy,
die bijtijds bad moeten komen, kwam in het ge
heel niet.
In Zuid-Afrika bljjkt nu weer hetzelfde. De
waarde van den tijd hebben de Boeren niet ge
kend. Kimberley, Ladysmith en Mafeking zijn juist
op bet laatste oogenblik ontzet. Waren de Boeren
8 of 14 dagen vroeger begonnen, of hadden zij
1 beter doorgetast, dan zouden al die drie steden
in hunne handen zjjn gevallen.
De Engelschen daarentegen hebben'partij getrok-
kon van de ervaring. Om Gordon te redden, kwa
men zij juist even te laat. Kartbum was toen
reeds gevallen, maar nu verschenen zij op tijd.
Het ontzet van do drie bovengenoemde plaatsen
doet denken aan het ontzet van Leiden door de
j Watergeuzen op het laatste oogenblik, toen de nood
De aanmelding voor deelneming aan het
voorbereidend militair onderricht
moet plaats hebben bij den Burgemeester vóór
1 Juli a. s.
De aandacht van de ingeschrevenen voor de lich
ting 1901 wordt bopaaldelijk er op gevestigd, dat
op het voorrecht der keuze van korps en garnizoen
alleen die loteling uitzicht heeft, die in het bezit
is van getuigschrift model W, dat o. a. kan wor
den verworven door gedurende 2 wintertijdperken
welke aan de inlijving als milicien voorafgaan, met
vrucht aan dat onderwijs deel te nemen.
Nadere inlichtingen zijn te verkrijgen ter Secre
tarie.
Goes, 23 Mei 1900.
De Burgemeester van Goes,
WESSELINK.
GOES, 23 Mei 1900.
Het wetsoutwerp tot nadere w ij z i g i n g
van eeDige bepalingen der kieswet is, zooals
in ons vorig no. werd gemeld, bij de Tweede Kamer
ingekomen.
Aan de Memorie van Toelichting wordt het vol
gende ontleend
Deze regeering acht zich niet geroepen het kies
recht als politiek vraagstuk aan do orde te stellen.
Zij heeft zich daarom niet verdiept in de vraag in
hoeverre tot verbetering van het kiesrecht vooraf
gaande grondwetsherziening wenschelpk of nood
zakelijk is; evenmin op haar standpunt een ant
woord gegeven op de yraag of de wetgever in 1896
goed heeft gezien door attributieve kenteekenen
voor het kiesrecht aan te nemen, en zoo ja, of de
in de wet van 1896 opgenomen kenteekenen juist
zijn gekozen.
Op de vraag, waaraan het is te wijten, dat de
vrucht van zoo velerlei kenteekenen, waaraan door
de voorstanders der wet zoo groot gewicht werd
gehecht, zoo schraal is geweest, antwoordt minis
ter Borgesius, dat de oorzaak moet gezocht worden
deels in min juiste en eonigszins beperkte forrau-
leering, deels en wellicht voor het grootste deel
in de omstandigheid, dat de vrees van velen, dat
de lust tot het doen van eigen aangifte zeer gering zou
zijnop de meeste plaatsen ten volle is bewaarheid.
In de formuleering der kenteekenen is hier en daar
wijziging aangebracht, en de verplichting tot eigen
aangifte zooveel mogelijk beperkt.
Ook in de regeling van het gemeentekiesreebt
wordt een wijziging voorgesteld. Aan het in de
wet neergelegde beginsel, dat niemand kiesbevoegd
is voor den gemeenteraad zonder ook bij te dragen,
hetzij in rijks-, hetzjj in de gemeentelijke directe
belastingen, wordt niet geraakt, maar er is naar
de meening van den Min. geen enkele gegronde
reden aan te voeren, waarom zij, die aangeslagen
zijn in een gemeentelijke inkomstenbelasting, om
kiezer te worden, ook nog moeten voldoen aan een
van de kenteekenen, genoemd onder art. 1 bnl.
dat zij tevens tot de loon- of huurkiezers zullen
behooren.
Met betrekking tot de omschrijving der eischen
voor de kiesbevoegdheid wordt vierderlei aanvul
ling voorgesteld.
De vraag, of bij het in art. la vooropgezet ken-
teeken bepaaldelijk aanslag over het volle laatst
verloopen dienstjaar ware te eischen dan wel met
Vertelling van H. Oehmke.
(Uit het Duitsch.)
Minuut na minuut, uur na uur vervloog. Lieseke
had intusschen bergen van worstebroodjes verslon
den ook de stenografe knabbelde nu en dan aan
een cake, zonder zich echter daardoor in haar ar
beid te laten storen.
Langzamerhand worden de stenogrammen minder.
De jjverige schrijfster was juist aan een uiterst
gecompliceerden Engelschen brief bezig, die al
bare opmerkzaamheid in beslag nam, toen Lieseke
met een bijzonder gewichtig gebaar kwam aanloo-
pen, zich naast haar plaatste en na hard kuchen,
op elke lettergreep drukkend, teide
»Mjjnheer de patroon laat juffrouw Stern ver
zoeken htm de eer van een onderhoud ie schenken
en zich met dat doel in zjjn particulier kabinet
te willen begeven."
Lieseke haalde adem, zoo diep, alsof hij eene
uren lange redevoering had gehouden.
>Ja, zoo heeft hg gezegd, juffrouw, precies zoo,
ik heb elk woord in mijn geheugen geprent," ver
aanslag over een gedeelte van het dienstjaar ge
noegen zoude kunnen worden genomen, wordt in
laatstgemelden zin beantwoord.
Een afdoenden grond om don aanslag, die deel
uitmaakt van het in art. la neergelegd kenteeken,
te beperken tot aanslag over het volle laatstver-
loopen dienstjaar, acht de minister bezwaarlijk te
vinden.
Wijl aanslag over een gedeelte van het laatst-
verloopen dienstjaar in de personeel© belasting een
voldoend bewijs levert van den welstand, dien art.
la in het betalen van belasting gelegen acht, wordt
voorgesteld het woord >volle" te doen vervallen.
Wijder* wordt voorgesteld om alsnog den inleg
in andere spaarbanken met dien in de rijkspost
spaarbank op één lijn te stellen. Dit voorstel wordt
toegelicht met een nadere overweging van deprac-
tische bedenkingen, bij de behandeling van het ont
werp der kieswet te berde gebracht.
Ook voor de beperking van de in de kieswet
bedoelde examens tot die, welke door of krachten*
de wet zijn ingesteld, acht de minister geen enkel
motief aanwezig, aan den aard der voor het kies
recht bruikbare grondslagen ontleend.
Eene nieuwe bepaling is daarom geformuleerd
dat zij ook omvat examens, die niet van regeerings-
wege worden afgenomen. Is de regeering overtuigd,
dat bepaalde categorieën van examens, ook al worden
zij niet ten overstaan van officieel© autoriteiten
afgelegd, geuoegzaam waarborg geven voor het
bezit van het in art. 1 in de laatste plaats gestelde
kenteeken, dan kan zij bij algemeenen maatregel
van bostuur bet afleggen van die examens aanwijzen
als voldoende voor eene aanvraag om kiesbevoegd
heid, maar alleen indien die examens in verband
staan met benoembaarheid tot eenig ambt, vervulling
van eenige betrekking of uitoefening van eenig be
drijf of beroep.
De wetsuitlegging, volgens welke iemand die des
Zondags vrijaf heeft en uitteraard dien dag dan
ook geen kost ontvangt, geen »vrijen kost" in den
zin der wet zoude genieten, acht de minister ver
werpelijk. Door opneming van een uitdrukkelijk
voorschrift kan over dit punt worden beslist.
Waar schier nimmer is uit te maken, of genees
middelen inderdaad dienen tot leniging van nood,
ligt, volgens den minister, in de omstandigheid,
dat men geneesmiddelen niet voortdurend noodig
heoft, een afdoende grond om ze niet als >benoodigd-
heden" in den zin der wet aan te merken. Mits
dien stelt hij voor, het verband tusschen deze excep
tioneel© •benoodigdheden" en het begrip onderstand,
te verbroken.
Ter wegneming van de vraag of het gemeente
bestuur verplicht is iemand, die niet voorkomt op
de ingevolge art. 22 der kieswet door den minister
van justitie toegezonden opgaaf, doch van wien het
met zekerheid weet, dat hij niettemin wegens fail
lissement in de termen van art. 3 dier wet valt,
vau de kiezerslijst te weren, wordt bevestigend be
antwoord, in overeen stemming waarmede een wijzi
ging wordt voorgesteld.
In art. 19ter is ook de aangifte van patroons en
ondernemers tot het noodige beperkt. De namen
van zijne werklieden, die in de termen vallen om
loonkiezer te worden, behoeft de werkgever alleen
op te geven, voorzoover hem niet bekend is dat
dezen uit anderen hoofde in aanmerking komen om
op de kiezerslijst te word an geplaatst.
Tevens wordt niet langer als vereischte gesteld,
zekerde hij bij den ©enigszins verbaasden blik der
stenografe.
Doze stond met een lichten zucht op.
De als ongemeen «treng gevreesde chef betoonde
echter tegenover haar een bijzondere oplettendheid
en hoffelijkheid, waarop zij, als sprak dat van zelf,
niet verder lette, maar waarover echter door het
overige perioneel reeds druk gegiegeld en geoor
deeld word.
Eene uitnoodiging als deze bad zij echter nog
nooit ontvangen er moest dus iets bijzonders voor
gevallen zijn.
Jammer; juist was het haar gelukt een moeilijk
te lezen zin in het Engelsche stenogram te ont
cijferen. Het zou moeite kosten er zich later weer
in te werken.
Met vaderlijke teederheid keek Lieseke de hooge,
slanke gestalte na.
•Het is toch jammer, dat zoo oen aardige, nette
juffrouw hier den ganscben dag op de machine
moet tokkelen Ik geloof, dat bij hare wieg ook
niet gezongen is, dat zij haar brood zelf zou moe
ten verdienen Zulke zachte, blanke vingertjes en
dat gladde, fijne gezichtAls de oude haar maar
niet beknort, dat zij iets verkeerd geschreven heeft.
Zij zet toch altijd al zoo'n treurig gezicht. Over
het algemeen kan zij echter niet klagen. De heeren
zijn allen goed voor haar. Goed Dol zijn ze
op baar, maar zij kijkt geen enkelen aan. Als ik
er nog aan denk, hoe zij den dikken Schröder
terecht zette En den gelen Franschman eveneens
wat keek hij haar weer aanEn zij geeft toch
daartoe m 't geheel geen aanleiding. Nu, ik hoop
maar, dat de oude iets heel goeds mot haar op het oog
heeft, opdat zij aanstonds ook niet meer zoo droe
vig kijkt. Hoewol zij zich met niemand inlaat
voor mij is zij altijd vriendelijk goweest. Zij
weet wel, dat Heinrich Lieseke haar niet te na
zal komen en wie het op haar voorzien heeft,
krijgt met mij te doen."
Terwijl Lieseke achter zijn eopiëer-lessenaar deze
alleenspraak hield, was het voorwerp zijner over
denkingen in het allerheiligste, dat is in het par
ticulier kabinet van den patroon, aangekomen.
Mijnbeer heeft mij ontboden vroeg zij, terwijl
zij bescheiden aan do deur bleef staan.
De bankier, die, met de handen op den rug, bet
venster uitkeek, wendde zich bij het- hooren der
zachte stem haastig om. In een oogwenk stond hij
naast het meisje, haar galant naar een zitplaats
geleidende.
•Ik moet u verschooning vragen, mejuffrouw,
dat ik u voor een oogenblik uit uw werk geroepen
heb. Ik hoop, dat gij het mij niet zoo erg kwalijk
neemt, datwanneer
De bankier bleef steken voor de eigenaardig koele
verbazing, die in den blik van bet meisje lag.
•Gij hebt mij geroepen, mijnheer, ik wacht uwe
bevelen", zeide zij beleefd, bescheiden, zooals het
een ondergeschikte betaamt. In haar blik, in de
houding van het trotsch opgerichte hoofd lag echter
niets van onderdanigheid. Ondanks haar eenvoudig
zwart kleed maakte de jonge stenografe den indruk
eener dame, die gewoon is te gobieden in plaats
van te gehoorzamen. Zooals zij daar voor haar
patroon stond, dien zij in lengte oenigszin* overtrof,
scheen zij het te zijn, die den jongen millionair
een audiëntie verleende.
•Maar mejuffrouw" sprak de bankier verwijtend,
•het kwam mij niet in de gedachte hoe kunt
gij van een bevel sprekenAlleen het beleefd
verzoek heb ik uitgesproken ik vond bepaald
geen anderen weg mij voor een paar minuten
do eer te geven. Maar willen wjj niet gaan
zitten Wat ik u te zeggen heb, juffrouw Stern,"
de bankier bekeek, alsof hij zich bezon, zijn vinger,
waaraan een schitterende ring stak »staande
kunnen wij niet zoo goed met elkander spreken,
inderdaad nietdus verzoek ik u
Nadat de dame zich aarzelend had nedergezet,
schoof hij oen stoel naderbij en nam plaats tegen
over baar.
De »jonge" bankier zoo genoemd in tegen
stelling van zijn pas gehuwden broeder, die op
