1900. N°. 49.
Donderdag 26 April.
8?le jaargang.
Konijnen-slachterij
en bergplaats van lompen,
Rijks-Helastingen.
FEÏÏILLETOH.
Onder de Boerenvlag.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrij dagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binner als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bjjblad 10 cent.
Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel metr 10 ct.
By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 et.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Bij het gemeentebestuur is door H. DODMOND
ingediend een verzoek tot het inrichten van eene
in het perceel wijk C 185 gelegen aan het Groene
weidje.
Verzoek en teokening liggen ter visie op de
Secretarie, gedurende eiken werkdag van des voor
middags 9 tot des namiddags 2 uren, terwijl Za
terdag 5 Mei des voormiddags 10 uren ten Raadhuize
gelegenheid zal worden gegeven tot het indienen
en bespreken van bezwaren.
Goes, 21 April 1900.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSELINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Burgemeester en Wethouders van Goes
brengen ter algemeene kennis dat wijziging is
gebracht in de openstelling van het kantoor van
den ontvanger der directe belastingen en dat nader
is bepaald dat met ingang van 14 Mei 1900 het
kantoor van den Rijksontvanger te Goes voor de
ontvangst van directe belastingen zal geopend zyn
ie cl eren Dinsdag, Donderdag, Vrijdag
en Zaterdag des voormiddags van negen tot
twaalf uur.
Goes, 23 April 1900.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSELINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Algemeene wettelijke bepalingen omtrent
maximum-arbeidsduur.
De laatste dag der maand Maart was een ge
wichtige dag voor de arbeidswetgeving in Frankrijk.
Toen heeft de geheele Kamer ran Afgevaardigden
zich vereenigd met het wetsontwerp van den mi
nister Millerand vroeger reeds door haar aan
genomen doch later in den Senaat nog eenigszins
veranderd waarbij, met een geleidelijken over
gang, een maximum-arbeidsduur van tien uren
wordt aangenomen.
De wet bepaalt dat de arbeidsdag voor alle werk
lieden dezelfde in duur zal worden. Zoowel kinderen,
voor zoover deze aan den arbeid mogen deelnemen,
als jeugdige personen en volwassenen, zullen het
werk op hetzelfde uur beginnen zij zullen j ook
op hetzelfde uur rusten en het werk eindigen.
Tot 1902 zal de arbeidsdag elf uren tellen. Daarna
zal hy nog twee jaren op tien en een half uur
worden gesteld. Vervolgens zal hy tien uren be
dragen.
Op 1] Januari 1904 zal dus de normale arbeids
dag in Frankryk tien uren zyn, en nu zullen vele
onzer lezers er zich waarschynljjk over verwonderen,
maar een feit is het, dat deze wet tot stand is ge
komen onder hevige oppositie van een deel der
socialisten, die echter in de Kamer ten slotte de
wet niet durfden verwerpen.
Het was in Novembor van hot jaartoen er
in Johannesburg, de goudstad, tegen den avond
een levendige, feestelijke drukte ontstond. Onop
houdelijk reden equipages en huurrijtuigen door
de straten en de aangapende toeschouwers konden
de prachtigste Parijzer toiletten, de kostbaarste
diamanten der wereld zien. Feestelijk uitgedoste
voetgangers in vroolijko stemming, begaven zich
onder het volk naar de »raijnkamer", het gebouw der
kamer voor bergexploratie in Witwatersrand, dat
dezen dag, den 20 November, plechtig zou worden
ingewyd. Betooverend was het prachtig gebouw ver
licht Parys of Londen evenarend. De rjjkste en
voornaamste personen waren uitgenoodigd ieder
die maar aanspraak maken kon op den naam van
jermogend man, was verzocht te verschjjnen en het
grootsche feest bij te wonen, een feest zooals slechts
millionairs zich veroorloven konden. Het zou dit
maal iets zeer buitengewoons zyn en er werd ty-
dig zorg gedragen de nieuwsgierigheid te prikke
len om de deelneming zoo groot mogelijk te maken.
Zoo bewoog zich d^n in de sprookjesachtig ver
sierde zalen een groot aantal genoodigden door
elkander, lachend, pratend, schertsend, schijnbaar
zorgeloos en volop genietend van het oogenblik.
De voorzitter der kamer, Lionel Phillips, nam op
Het verschijnsel is echter niet zoo vreemd als
het lijkt. De socialisten toch hebben den ac/iturigen
werkdag als normalen arbeidsdag aangewezen. Voor
dat beginsel strijden zy, uitgaande van de leer, dat
de normals menschelijke etmaal verdeeling behoort
te zyn esn derde arbeid (dus inspanning), een
derde ontspanning, een dsrde rust.
Nu spreekt het wel van zelf dat de wet, die don
normalen arbeidsdag op tien uren bepaalt, voor de
socialisten een streep door de rekening is. De wet
heeft de bedoeling, het lot der arbeidende klassen
te verbeteren en het is den socialisten altijd een
doorn in het oog, wanneer die verbetering öf niet
van hen zelven uitgaat, öf niet hot uiterste geeft
van wat zij verlangen.
De boven medegedeelde bepaling der Fransche
arbeidswet is de socialisten hebben het zeer
goed begrepen het graf van den acZtfurigen
werkdag.
Hetzelfde verschijnsel doet zich overal voor. Bij
ons strijden de socialisten voor algemeen kies- en
stemrecht, zonder overgang onmiddellijk in te voeren.
Daarom schijnt het beginsel van het kiesrecht in
de wet van den minister Van Houten, dat dit recht
ook aan welstand verbindt en dat dus algemeen
kiesrecht ook van algemeene welvaart afhankelijk
maakt, hun ten eenenmale verwerpelijk. Zij kunnen
uit den aard der zaak niet verdragen, dat, ofschoon
hun eigen doel bevorderd wordt, daardoor tevens aan
hun streven het revolutionaire karakter wordt ont
nomen.
De aanneming der Fransche wet op den arbeids
duur, om tot deze terug te keeren, zal waarschijn
lijk een zeer gewichtig gevolg hebben. De minister
Millerand heeft te kennen gegeven, dat hjj in den
ministerraad zal voorstellen, het initiatief te nemen
tot eene internationale conferentie, waai de algemeene
aanneming van het in Frankrijk reeds aangenomen
beginsel besproken wordt.
De in Frankrijk gevallen beslissing wordt dan
ook vrij algemeen als eene hoogst belangrijke ge
beurtenis beschouwd, en een Fransch blad meent
zelfs, dat de Fransche wetgeving daardoor met
één sprong de arbeidswetgeving van allo andere
Europeesche mogendheden is voorgekomen. »Het
is, zegt het blad, een der belangrijkste sociale
schreden, welke sedert eene halve eeuw gedaan zijn."
Het ligt geheel in den aard der zaak, dat het
geen thans in Frankrijk is geschied, do voorlooper
van eene algemeene regeling van denzelfden aard
kan zijn. Wel staat het vast, dat in het eene land
de behoefte aan wettelijke tusschenkomst veel groo-
ter is dan in het andere maar ongetwijfeld is er
geen enkel land, waarin zich in veie takken van
industrie geene toestandon voordoen, die zoodanige
tusschenkomst eischen.
Ook bij ons wordt, zooals men weet, aan eene
dergelijke tusschenkomst gedacht. Reeds lang ge
leden is door de regeering een ontwerp van wet
op de arbeids- en rusttijden ingediend, dat zich ech
ter op een geheel ander standpunt stelt. Het be
oogt geenszins de invoering van een normalen ar
beidsdag, maar allsen de invoering van een elfurigen
werkdag voor enkele der schadelijkste fabrieken en
werkplaatsen. Nu moge dit wellicht eene eerste
schrede zijn om eenmaal tot hetzelfde doel te ge
raken, het is duidelijk genoeg, dat van eene ver-
de meest voorkomende wyze de honneurs waar;
naast hem bewoog zich een dame in een prachtig
toilet, geheel met diamanten bedekt, waarvan de
waarde geljjk was aan die van sommige konink
rijken met de grootste bewondering werd zij aan
gestaard waar men ook luisterde, men sprak alleen
over haar, over haar machtigen invloed op de
Engelsche diplomatie, op Rhodes, op Chamberlain
over den grenzeloozen moed, dien zij op hare af
gelegde reis betoond had, over haar gevaarlijke
avonturen en over haar geheime bedoelingen. Haar
naam zweefde op aller lippen, men hoorde slechts
Lady Hapman.
Lionel Phillips, een bleek man met een klein
snorretje, wendde zich nu eens tot deze, dan tot
gene. Met iedereen wist hij eenige voorkomende
woorden te spreken. Nu eens onderhield hij zich
met eene dame, fonkelend van brillanten, om in
het volgende oogenblik haar met eene diepe buiging
te verlaton en eenige vleiende woorden tot eene
andere dame te richten dan sprak hij met een
vriendelijk knikje een bekenden heer aan, wendde
zich weer van dezen af en fluisterde intiem tot een
jongen man, in wien men den gewezen officier
herkende. Doch ook hier duurde het niet lang.
Haastig bewoog hij zich door de zaal, groetend,
pratend en knikkend en verdween in de zyzaal,
waar een klein gezelschap andere heoren, blijkbaar
intieme vrienden, met mevrouw Hapman een zacht
gesprek voerden.
Er lag iets zenuwachtigs, onrustigs, men zou
gelijking met do Fransche wet hier geen sprake
kan zijn.
Het streven der socialistische partyen naar den
acht-urigen werkdag, waarvoor op den eersten Mei
weder de bekende, trouwens met elk jaar flauwer
wordende betoogiugen zullen worden gehouden, is
daarom zoo bedenkelijk, wijl het zijn revolutionair
karakter verraadt. Het rukt de maatschappelijke
orde door plotselinge en dus schokkende overgangen
uit haar verband. Het moet op den toestand der
industrie en op de prijzen der producten een zoo
aanmerkelyken invloed uitoefenen, dat het eigenlijk
het lot van den werkman ten slotte eer dreigt te
verergeren. Het is geen natuurlijk, maar een kunst
matig middel en in zjjn toepassing ook daarom zoo
onredelijk, omdat het to verwachten is, dat gezonde,
krachtige en degelijke werklieden langer zullen
willen arbeiden en ook zullen trachten langer te
arbeiden, door bet verrichten van bijwerk.
Nu is het er verre van verwijderd, dat wij de
huisvlijt laag zouden schatten. Integendeel. Zy is
dikwijls van groote beteekenis. Er is b. v. een tijd
geweest, waarin, in België, de uitgebreide spijker-
fabricage door de werklieden tehuis geschiedde.
Maar zulke voorbeelden bewijzen dan tevens, dat
er ook een gansch onnoodige en daarom onredelijke
beperking van arbeidsduur zou kunnen ontstaan.
De Fransche maatregel schijnt werkelyk wel de
gevaarlijkste klippen te ontgaan, die dergelijke rege
lingen uit den aard der zaak in den weg liggen.
De geleidelijke overgang voorkomt storingen in
den geregelden loop der nijverheid en merkbare
verandering in den prijs der producten. De tijds
bepaling is redelyk tegenover de industrie, die er
belang bij heeft, dat niet minder worde voortge
bracht dan thans, en tegelijk tegenover den werk
man, die, korter arbeidende, maar met betere
krachten, wel niet minder zal verrichten. Die tijds
bepaling treft vanzelf de bedrijven, waarin te veel
van de menschelyke krachten gevorderd wordt
voor de andere blijft zij zonder directen invloed
maar zij verheft, juist door hare algemeenheid, de
regeling van den arbeid tot een nationaal belang,
tegenover hetwelk de staat zijne jjlichten heeft.
Zonder nu te willen vooruitloopen op de ervaring,
welke men in Frankrijk met de nieuwe regeling
zal opdoen, en zonder to willen uitmaken of dezelfde
regeling bij ons gewenscht zou zijn, wilden wij er
toch opzettelijk de aandacht op vestigen omdat wij
er voor elk land veel goeds in zien.
Dat eene algemeene wettelijke regeling van den nor
malen arbeidsdag eens een deel der sociale wetgeving
zal uitmaken, gelooven wij wel, en dat zij, indien
men in eene werkelijk goede regeling mocht slagen,
veel tot den maatsckappelij ken vrede en tot de wel
vaart der arbeiders kan by dragen, hiervan houden
wy ons overtuigd.
Eene internationale conferentie zou aan de tot
standkoming eener dergelijke regeling zeker zeer
bevorderlijk kunnen zijn.
GOES, 25 April 1900.
Het. 14-daagscb orgaan voor drankbestrijding
»Sluit Schiedambevat een artikel over den f a t a 1 e n
termijn van 1 Mei 1901, waarop de 20 jaren
eindigen, gedurende welke voor de op 1 Mei 1881
bestaande drankinrichtingon geene »vergunning"
baast zeggen iets verontrustends in de gebaren van
den man. Het was alsof hij op iets wachtte en ook
by de hoeren van deze kleine groep spiegelde zich
een zelfde stemming af, een gelijke ongerustheid
en gejaagdheid. Het feest verliep volgens een vast
gesteld programma. De gasten begaven zich naar
de weelderig en voor de fijnste prosvers overladen
eetzaal om het gala-diner te gebruiken.
De tafel scheen te buigen onder den last der
fijnste gerechten. De champagne schuimde in do
bekers, de oogen straalden, de wangen gloeiden,
levendiger werden de gesprekken, tanden als paarlen
schitterden ondor de bevochtigd# lippen, niets be
duidende, zinnelijk pikante woorden werden door
de schoonen gesprokenwat aan geest ontbrak
moesten fijn# manieren aanvullen het was een
opzettelijk verheerlijken van zijn eig#n ik, waar
mede iedereen zich den schijn wilde gev#n een per
soon van gewicht te zijn. Hoevelen zaten daar aan
tafel, die men vóór jaren in Londen of Parijs schuw
ontweek en verachttehoeveel vroegere afschu
welijke ondeugden verborgen deze dames onder
haro glinsterende toiletten voorheen vrouwen van
minder allooi, thans dames der goudstad
Dit Babel van Zuid-Afrika telt onder zijn be
woners de grootste misdadigers, koppelaarsters en
lichtekooien. Nergens tor wereld worden zij over
troffen. Het goud, deze machtige beheerscher der
wereld, werd dezen gelukzoekers, kinderen der hel,
als een geschenk des duivels in den schoot ge
worpen cn men moet het hun toegeven, dat zij
mocht geweigerd worden. Op 1 Mei 1901 zal dus
een nieuwe toestand moeten intreden.
Op dat tijdstip komen alle vergunningen, die
sedert 1 Mei 1881 in andere handen zijn dan van
de toenmalige houders, van rechtswege te vervallen.
Het zullen er sleohts enkele zjjn, met welke dit
niet het geval is. Daar in verscheidene gemeenten
het aantal bestaande vergunningen nog ver boven
het wettelijke maximum staat, schijnt het zeker,
dat een aantal vergunningen niet zal gehandhaafd
blijven.
Regelen zullen dus moeten worden vastgesteld,
volgens welke hot uitreiken van vergunningen op
1 Mei 1901 zal geschieden.
Volgens bovengenoemd blad is er drieërlei weg
voorgeslagen
Ten eerste die van publieke verpachting. Ten
tweede ancienniteitsstelselwaarbij de beschikbare
vergunningen worden verleend aan hen, die gedu
rende den langsten tijd onafgebroken in diezelfde
gemeente een vergunning hebben bezeten. En ten
derde het z. g. Gothenburger stelsel, waarbij allo
vrijvallende vergunningen worden gegeven aan een
maatschappij, die beoogt den drankverkoop onder
zoo weinig schadelijke omstandigheden te doen plaats
hebben als mogelyk is.
Naar wij uit vertrouwbare bron vernemen, zegt
het blad, zal door de Regeering het eerstgenoemde
stelsel, dat van openbare verpachting, worden voor
gesteld, terwijl ze de opbrengst van deze verpachting
wenscht te bezigen tot schadeloosstelling der tappers,
wier vergunning niet verlengd wordt.
Gistermiddag hield de Afd. Goes en om
streken der Maatschappij voor Tuinbouw
en Plantkunde in de sociëteit V. O. V. alhier
eene algemeene vergadering, die door 20
personen, leden en belangstellende niet-leden (fruit
telers), werd bijgewoond, tor bespreking van den
afzet van fruit.
De voorzitter, dhr. II. A. Hanken, vermeldde by
de opening der vergadering, dat de verkoop van
fruit in den laatsten tyd met meerdere moeilijk
heden gepaard gaat, daar verleden jaar door eenige
afnemers het gezondene naar Engeland is afgekeurd
en thans zal het de vraag zijn of Engeland, wegens
den oorlog, waarin het gewikkeld is, wel veel tot
zich zal trekken. Deze omstandigheden hadden het
bestuur geleid tot de vraag of het niet mogelijk
zou zijn zelf de vruchten te bereiden tot pulp of
jams en deze daarna als zoodanig te verkoopen.
Ter verwezenlijking van dit denkbeeld had het be
stuur reeds pogingen aangewend en o. a. van de
directie der maatschappij >Zeeland" de verzekering
gekregen van de meest mogelijke faciliteiten by do
verzending. Het bestuur heeft zich daarom in ver
binding gesteld met de coöperatieve fruitvereeni-
ging te Breda, teneinde een coöperatieven verkoop
van het fruit te overwegen. Het hoofddenkbeeld is,
om tot verwezenlijking van dit plan te komen,
iemand voor gemeenschappelijke rekening naar En
geland te zenden, om daar de noodige connecties
aan te knoopeu, en zich tevens op de hoogte te
stellen omtrent de fabrikatie van pulp en jams.
Na eenige discussie, waaraan door verscheidene
personen werd deelgenomen, kwam men tot het
denkbeeld een eigen fabriek van pulp of jams op
te richten, doch men voorzag tevens do mogelijk-
daarmede de zonde op schitterende wijze weten te
huldigen.
Plotseling vernam men onder het gedruisch der
stemmen het klinken met een glas. De gesprekken
verstomden, alle blikken richtten zich in gespannen
verwachting op den spreker. Het was Lionel Phil
lips, de reeds genoemde bleeke heer Men verwachtte
van hem iets byzonders. En inderdaad iets byzonders,
iets buitengewoons zou den toehoorders aangeboden
worden. Een doodsche stilte beerschte in de groote
zaal, de onbehagelijke stilte vóór den storm.
Lionel Phillips sprak met luide, klankvolle stem
>Geëerde aanwezigen, dames en heeren
We moesten hier bijeen zijn tot het vieren van
eon vroolijk feest, van een feest, dat wij aan onzen
arbeid hebben te danken. Maar wat is het eigenlijk
Een angstig samenzijn onder de spionneerende blik
ken dezer Boerenregeering. Met haat en nyd mis
gunt men ons de vruchten van ons werk. Zelfs de
hooge belastingen, dio wij betalen, worden gemelijk
in ontvangst genomen dagelijks worden ons meer
bezwarende verplichtingen opgelegd met het doel
ons te ruïneeren, ons uit te zuigen. Rechten be
zitten wy niet. Ons eenig recht isden mond te
houden en de beurs te openen geen stem hebben wij
in den Volksraad, geen invloed op do wetgeving,
onbeschermd staan wy in deze zoogenaamde repu
bliek, die een sterkere heerschappij uitoefent dan
oen tyranieke Staateen onwaardig, smadelijk ge
drukt bestaan voor ons, Uitlanders. Daarbij, zijn
wj eigenlijk wel Uitlanders V Hebben wij niet den
