1900. N°. 40.
Dinsdag 8 April.
87sle jaargang.
I
Draaiboorbauken en Drilmachine,
HAVEN van GOES.
FEÏÏILLETOI.
Onder de Boerenvlag.
Ue uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binner als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prys
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
I
Aan Wed. J. C. MASSEE ZOON to Goes is
vergunning verleend tot bet oprichten van eene
Inrichting, waarin geplaatst worden
gedreven door een petroleummotor, in per
ceel wijk A 1356.
Goes, 31 Maart 1900.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSELINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLÜIJS.
Burgemeester en Wethouders van Goes geven
kennis aan de belanghebbenden, dat voor de ge
wone onderhoudswerken de haven van Goes zal
gesloten zyn
van Zondag 29 April des namiddags
2 uren tot en met Zondag 6 ïtïei,
dat het water in de haven van laatstgenoemden
dag tot en met Zondag den 13 Mei tot 1 M.
beueden het peil zal zyn afgelaten en den 14 of
15 Mei e. k. weer op het gewone peil wordt
gebrachten dat wegens het lichten van sasdeuren
gedurende het dan nog overige gedeelte der maand
Mei en do eerste helft van de maand Juni niet
g e r e g e 1 d kan worden geschut.
Goes, den 31 Maart 1900.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSELINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLÜIJS.
Wekelijksch algemeen overzicht.
Reeds sedert tien jaar bestond er een geschil
tusschen Engeland en Portugal over de Delagoa-
baai. De moeilijkheden in deze zaak waren van
zoodanigen aard, dat partyen het niet een» konden
worden en daarom de beslissing inriepen ran drie
Zwitsersche scheidsrechter». Deze deden nu de vo
rige week uitspraak en veroordeelden Portugal tot
de betrekkelijk geringe schadevergoeding van
15.314.000 franc, plus 5 rente van af 1889.
De zaak is deze. In 1883 verkreeg de Ameri-
kaansche kolonel Mac Murdo van Portugal concessie
tot het aanleggen van een spoorweg van de Dela-
goa-haai naar de Transvaalsche gren». Die lyn werd
dan ook in 1887 aangelegd, met geld, dat eene En-
gelsche maatschappij had aangebracht.
Aan die maatschappij stelde toen de Portugoesche
regeering zekere eisehen, en toen daaraan niet werd
voldaan, nam de regeering bezit van de lijn. Por
tugal, Engeland en Amerika, dat ook in de quaestie
betrokken geraakte, besloten toen de tusschenkomst
van scheidsrechters in te roepen.
Wat deze drie arbiters, over wier langzaamheid
de markies van Salisbury onlang» in het Britsche
Hoogerhuis niet ten onrechte geklaagd heeft, had
den vast te stellen is feitelijk daar de quaestie
van het recht van den aanvang duidelijk was
ilechts geweesthet bedrag der door Portugal aan
de Britsche Maatschappij uit te keeren schadeloos
stelling. In 1896 werd de lijn geschat op een waarde
van 2 Va miliioen pond sterling, wat sedert waar-
Jameson on Hapman hadden hunne fotografie
apparaten gevuld en nadat zy elkander goeden nacht
hadden gewenscht, wi« Hapman in de kamer zijner
vrouw gegaan, terwijl Jameson zich op zijn bed
wierp. Te voren onderzocht hij, zooals zijn ge
woonte was, nog eens zijne wapenen, onderzocht de
deur, trad nog even aan het venster en leunde,
terwyl hij het muskieten-net oplichtte, nog wat
daarbuiten. Daarna maakte hij het weer vast, blies
het licht uit en sliep in.
Van het naaste gtruikgewa» uit hadden Pit Thom
en Nathaniel hem in het oog gehouden. Dicht tegen
den grond gedrukt lagen zij zoo nog wel een goed
uur en kropen toen, elk geruisck vermijdende, naar
het huis. Eerst bij den muur richtten zij zich op.
Thom ging naar do veranda, haalde een tafel, ging
daarop staan en als een kat klom de zwarte op zijn
»chouder8. Hij bevond zich, by de lage bouworde
der Afrikaansche huizen, met de borst ter hoogte
van het dakvenster, en verdween, zonder geluid te
maken, daar door in de kamer van Jameson.
Van spanning durfde Pit Thom nauwelijks te
ademeneindelooze uren schenen hem de eerstvol
gende minuten.
De nacht begon reeds te wijken, het gehuil der
schijnlijk wel iets meer zal zijn geworden. En nu
was de groote vraaghoe zou Portugal dat kun
nen betalen Een tijdlang heeft het geheeten, dat
de som met Engeland zou worden verrekend door
eene ^verpachting" der baai door Portugal aan
deze mogendheid Maar in den laatsten tijd is be
gonnen te verluiden, dat zulks niet geschieden zou
en dat op andere wijze in het geld zou worden
voorzien.
Uit Washington word bericht dat de Vereenigde
Staten het bedrag der schadevergoeding aan Por
tugal zouden kunnen voorschieten, onder voorwaarde
dat de Delagoa-baai aan de Voreenigde Staten in
pacht werd afgestaan. Te Londen is men overtuigd,
dat Amerika gaarne een bolangrijk punt op de
oostkust van Afrika zou willen bezitten, en het ver
krijgen van de Delagoa-baai met Lorenzo Marquez
zou daarvoor uit een Amerikaansch oogpunt uit-
gtekend geschikt zijn. Het zou echter tevens aan
leiding geven tot een nieuwen stryd, en wel die
tusschen den Engelschen en Amerikaanschen in
vloed in dit gebied, te meer daar de Ver. Staten
blijk geven overal hun invloed te willen doen gel
den.
Engeland achtte echter het bezit van de Delagoa-
baai een lovensquaestie, vooral nu het meent, na
den oorlog, een geheel gewijzigden toestand in Zuid-
Afrika te kunnen invoeren.
Aan al deze overwegingen is nu opeens een
eind gemaakt door de uitspraak van het Bernsche
scheidsgerecht. De Delagoa-baai komt niet in de
macht van Engeland.
De minister van buitenlandsche zaken las Vrijdag
het telegram uit Bern, waarin de uitspraak wordt
medegedeeld, in de Kamer van Afgevaardigden te
Lissabon voor en verklaarde dat de Regeering
binnenkort de toegekende schadevergoeding zal be
talen zonder haar toevlucht te nemen tot een binnen-
of buitenlandsche leening.
Het is te begrijpen, dat Engeland al het moge
lijke deed om de Delagoa-baai te annexeeren, daar
zij een steunpunt is voor den invoer van wapenen,
amunitie en strydbare mannen voor Transvaal. Een
aantal booten brengen er oorlogsbenoodigdheden
aan in cementvaten, olietanks of andere verpak
king. De verzending naar Pretoria heeft openlijk
plaatsde Portugeesche autoriteiten werken door
hunne onverschilligheid dit vervoer in de hand,
en onderzoeken de goederen, voor Pretoria bestemd,
zeer oppervlakkig.
In de commissie van den Duiischen Rijksdag,
die eindelijk mot de behandeling van het vlootplan
een aanvang maakte, doed de Staatssecretaris van
Buitenlandsche Zaken, Von Bülow, vertrouwelijke
mededeelingen over de buitenlandsche betrekkingen
van Duitschland, waaruit het besluit werd afgeleid,
dat versterking der vloot noodzakelijk werd geacht
voor het voortzetten van een vredelievende politiek.
Na deze gewichtige, maar geheim te houden mede
deelingen acht men de kansen voor de aanneming
van de vlootwet heel wat gerezen.
Volgens eene officieus© mededeeling wees Von
Bülow in de eerste plaats op het uitsluitend ver
dedigend karakter van het ontwerptegenover geen
enkele mogendheid wil Duitschland oen aanvallende
politiek volgen, maar den vrede bewaren en de
waardigheid van het Rijk hoog houden. Daarvoor
zyn diplomatieke voorzichtigheid en voldoende mate-
riëele verdedigingsmiddelen noodig. Amerika en Enge-
dieren was na middernacht verstomd en een koude
scherpe wind blies van de Mosib-bergen naar be
neden. Niets bewoog zich dan het harde fladderen
en klappen der Boerenvlag aan de stang en dit
fladderen klonk Pit Thom als een sterke troost in
de ziel on zeide hem, dat hy voor haar en voor
zijn vaderland den diefstal moest laten uitvoeren.
Zonder eenig geraas te maken had de brave
Nathaniel zich in de kamer begevenmet inge
houden adem bleef bjj eenige seconden stil liggen
en luisterde met gespitste ooren naar het bed van
den slapenden Engelschman. Een diepe regelma
tige ademhaling bewees hem, dat deze in een rus-
tigen slaap lag. Sluipend naderde hij het bed en
bevond zich toen in het bereik van den gewenschten
lederen koffer. Wederom stond hij ademloos luis
terend stil, greep toen met zyn gespierden arm den
koffer, hief hem zachtjes in de hoogte en ging er
mee naar het venster. In een wijden boog wierp
hij den koffer er uit om in het volgende oogen-
blik, daar hij eene beweging van den slapende
hoorde, met groote vlugheid langs den muur naar
beneden te glijden en, Pit Thom met zich trek
kend, naar de plaats van den neergevallen koffer
te loopen. Dezen grijpen en er mede in bet huis
terug te loopen ging raet eene vlugheid, die men
zich nauwelyks kan voorstellen. Pit Thom was i*
een oogenblik met den koffer in zijn kamer en
Nathaniel lag terzelfder tijd reeds weer in zijn
hoek in de gang voor do kamer vau Jameson, toen
land versterken hun vloot; een van de voornaamste j
zorgen van Duitschland is in goede betrekking tot
deze rijken te blijven en het wil daarom versterking
van zijn macht ter zee, gedachtig aan het gezegde:
wilt gij den vrede, bereid u dan tot den oorlog.
De geruchten over Russische troepenbewe
gingen houden aan. Een kwart miliioen soldaten
zijn gemobiliseerd en het Zwarte Zeeëskader wordt
in gereedheid gehouden. De spanning tusschen Kon-
stantinopel en Petersburg wordt mot eiken dag
grooter. Rusland eischt een formeel besluit van
den Sultan voor de verzekering van zijn voorrang
bij den spoorwegaanleg in Klein-Azië en zou dezen
eisch desnoods ge wapender hand doorzetten. De
Standaard verneemt uit Odessa dat Rusland'» oor
logstoebereidselen op groote schaal den Sultan zulk
een angst hebben aangejaagd dat hij thans bereid
heet, zijn goedkeuring te hechten aan Rusland's
spoorwegplannen.
Volgens weer andere geruchten staan de Rus
sische militaire toebereidselen in verband met de
Bulgaarsche plannen. Een nieuwe te Sofia verschenen
Bulgaarsche krant weet mee te deelen, dat tusschen
Rusland en Bulgarije een geheim tractaat is ge
sloten van den volgenden inhoud: Bulgarye zal tot
onafhankelijk Koninkrijk worden verheven ©n Mace
donië tusschen Bulgarye en Montenegro worden
verdeeld. Verder zullen in geval van oorlog de
Bulgaarsche en Montenegrynsche troepen in het
Russisch leger worden ingelijfd. Het zuidwestelijk
deel van de haven van Burgas zal voor den tijd
van vijftig jaar aan Rusland worden afgestaan als
vloot- en kolenstation en als Russische garnizoens
plaats. Bulgarije krijgt van Rusland een leening
van honderd miliioen francs en ten slotte heeft
Bulgarije zich verbonden alle anti-Russische ele
menten uit het leger en het ambtenaarskorps te
verwij deren.
Veel geloof wordt eehtor aan dit bericht niet
gehecht. Rusland zou. dus handelend, ook in botsing
komen mot Oostenrijk, waarmede in 1898 werd
overeengekomen den bestaanden toestand te besten
digen. Het is ook onwaarschijnlijk dat de Czaar, de
man van den vrede, op zulk een wij» den oorlog
zou zoeken.
Vorst Ferdinand zou ongetwijfeld met dit plan
zijn ingenomen, want hij verlangt nog steeds naar
de Koningskroon.
GOES, 2 April 1900.
Het paard van dhr. Schimmelpenninck. Het w&s
te verwachten, dat de aanneming der wet op den
leerplicht met slechts ééno stem meerderheid tot
allerlei beschouwingen aanleiding zou geven, maar
het is zeker wel iets bijzonders, dat een paard
de schuld krijgt, dat de wet niet verworpen is
Men kent de geschiedenis. Een der anti-revol.
leden der Kamer, de heer Schimmelpenninck, deed
onlangs een val van zijn paard en kon dientenge
volge niet tegenwoordig zijn bij de stemming. »Het
kapriool van het Amersfoortsche paard, zeker een
Oldenburger, uit het land van den Leerplicht, zegt
de Standaardvoorkwam een ministerieel© crisis.
Zoo graaf Schimmelpenninck geen liefhebber
van paardrijden was, of zoo hij een minder koppig
paard had gehad, de wet ware verworpen geweest,
daar bet reglement zegt, dat bij staking van stem
men in een voltallige vergadering een voorstel ge
acht wordt verworpen te zyn."
uit diens schuifraam verscheidene schoten knalden
en zijn geroep Dieven," »roovers" het zendelings
huis doorgalmde.
Half gekleed kwam alles toeloopen en Jameson,
die door het woonhuis stormde, en de zwarte, die
was opgesprongen, kwamen het eerst samen.
Wat gebeurt er, master, wat gebeurt er?" vroeg
Nathaniel den ontstelden Jameson. Toen kwamen
ook reeds Ilalden met een geweer en Hapman met
een revolver, Pit Thom en anderen er bij en allen
riepen hem hetzelfde toe: »Wat gebeurt er? Wat
gebeurt er
Uit de naaste kraal der Griqua-bewoners klonken
op dit oogenblik de doffe slagen der alarm-trom,
vermengd met den schellen roep door een boorn-
vormige schelp. Door de schoten verkeerden de
Kaffers in de meening, dat een roofzuchtige vreemd»
stam het zendelingshuis in den nacht had overvallen.
In korten tijd verlichtten hoog op stangen ge-
bondene flambouwen de kraal en bij het schijnsel
daarvan kon men zien hoe de Griquas gewapend
door de hekken van do kraal naar het zendelings-
huis snelden. Het was een wild door elkander
loopen. Vloekend en tierend scholden Jameson en
Hapman over den diefstal en betichtten de zwarten
van de misdaad. Te vergeefs trachtte Halden hen
tot bedaren te brengen.
»Neen", schreeuwde Jameson, »al was ik ook
slaapdronken en niet zoo spoedig meester van mijn
zinnon, ik bemerkte toch aan de lucht, welke
Maar nu komt Het Vaderland het paard van dhr.
Schimmelpenninck to hulp. Het blad zegt
»Het is toeh eigenlijk niet geheel waar, dat
het paard van den heer Schimmelpenninck voor
de aanneming van de leerplichtwet aansprakelyk
is. Immers als den heer Sehimmelpenniack geen
ongeval was overkomen, zou hjj ook de vorige
dagen tegenwoordig zijn geweest en dan zou het
amendement, dat voor den heer Van Karnebeek
de steen des aanstoots was, verworpen zyn, ten
gevolge waarvan de heer Van Karnebeek voor
de wet zou hebben gestemd. Zij was dan met
51 tegen 49 stemmen aangenomen."
Niettegenstaande hare goede bedoelingen laadt
Het Vaderland nu echter nog een nieuwen last op
het arme beest, want dit i» dus ook al verant
woordelijk er voor, dat de bevoegdheid der ge
meentebesturen om in voeding en kleeding der
scholieren te voorzien, in de wet is opgenomen
Nog andere »aardighedon" worden in de Standaard
gedebiteerd zy schryft
Wegen half één verscheen de heer Hink hinkend
in de vergaderzaal. (De heer Rink leed ni. aan
rheumatiek.) Dadelyk was hij omringd door een
groepje Leerplichters, die hem van harte welkom
heetten en vooral Minister Rely, die meer en meer
blijkt te zijn een vurig partij-man, had het ver
bazend druk met den ^kreupelen afgevaardigde"
van Arnhem. De heer Lely kwam juist van den
heer Tak van Poortvliet, die ook met veel moeite
voetje voor voetje van de klapdeur tusschen de
banken naar zijn plaats was geschoven. Ook hij
werd warm verwelkomd de heer De Klerk dreef
zyn Leerplicht-hartstocht zoo ver, dat hy uit lou
tere blijdschap den oud-Minister familiaar op den
schouder sloeg.
Nog één ontbrakde heer Van Kerkwijkdoch
voor hem zorgde de heer Goekoop. Tegen half twee
werd de patiënt per rytuig naar de Kamer gebracht.
Goekoop leidde hem naar zijn plaatsen naast hem
bleef hij geduldig zitten, om hem, na de stemming,
weer huiswaarts te brengen.
Zoo was heel de Linkerzyde op haar post."
Ernstiger en van het standpunt der antirevolu
tionairen juister behandelt De Zeeuw de zaak van b©t
paard. Het blad zegt»«r geschiedt niets bij geval".
Wat volgt hieruit Van het standpunt der anti
revolutionairen kan het niets anders zijn dan dat
een Hoogere Macht het zoo bestuurd en dus de wet
gewild heeft.
Dit gevoelen zal er zeker wel toe leiden, dat al
thans De Zeeuw in de zaak berust.
De Standaard schryft nog
^Eigenlijk is de beslissing (in zake leerplicht)
reeds op Vrijdag 23 Maart gevallen, toen de heer
De Savornin Lobman aan dr. Schaepman het advies
gaf, om zijn amendement op art. 38 in te trekken,
en toen dr. Schaepman hieraan willig gehoor gaf.
Had de heer De Savornin Lohman dat advies
niet gegeven, en hierdoor dr. Schaepman niet tot
intrekking van zijn amendement verleid, dan zou
dit amendement verworpen zyn, en dan had dr.
Schaepman moeten tegen stemmen, vermoedelijk
door den heer Kolkman hierin gevolgd.
Aan wien nu de ministerioele dank officieus toe
komt aan het te wilde paard, aan dr. Schaepman,
die zich verleiden liet, of aan den heer Lohman,
die den doctor verleid heeft, zij in het midden
myne kamer vulde, dat het een Kaffer was. Nu
zal die schurk zich natuurlijk in het grasveld ver
borgen hebben. Hé, Pit Thom, neem onze zwarte
en vlieg naar het grasveld, ik wil den spitsboef,
den vervloekten dief do zaak inpeperen. Vooruit
Steek het gras in brand, opdat het gespuis de straf
verkrijgt, die het verdient".
>Neen, mijnheer, dat zal ik niet doen, want in
hot grasveld bevindt zich oom Jacobs en voor
morgenavond is hij er niet doorheen. God behoede
hem, ik zal het niet doendeze wind blaast als
de duivel en het beste renpaard zou het vuur niet
kunnen voorblyven", hernam Pit Thom.
»Zoo, zoodes te beter hallo, voorwaarts
Hapman, de zaak is het waard, naar den anderen
kant en het tuig verbrand. Wij zullen bovendien
een meer gebaanden weg verkrijgen, wy moeten
toch weer langs daar terug", riep Jameson.
Te vergeefs verzette Halden zich tegen het voor
nemen te vergeefs dreigde Pit Thom zelfs ieder,
die de misdaad wagen durfde, neer te schieten
Jameson, Hapman en mevrouw Hapman hielden
Thom hun revolver voor en Warning was intusschen
naar het grasveld beneden gevlogen en
weinige seconden later flikkerde een klein vuur op,
dat met afgrijselijke snelheid om zioh greep en in
weinige minuten vlamde een reusachtige vuurgolf,
alles vernielend, verdelgend, dikke, zware rookwolken
ten hemel zendend, met gulzige vaart door een ster
ken Noord-Westenwind YOurtgedragen.
