1900. N°. 27.
Zaterdag 3 Maart.
87sle jaargang.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
COURANT.
De prijs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bp directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binner als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Inzending van advertentiën voor 2 uren op den dag der
uitgave.
GOES, 2 Maart 1900.
Wij zijn gemachtigd mede te deeler, dat in
April a. s. dr. Schaspman voor den »Christ.
Volksbond" alhier zal optreden. De leden van dezen
bond zullen vrijkaarten ontvangen, waaruit wij
meenen te mogen opmaken, dat van niet-leden «ene
entree zal worden gevorderd. Nu, dit zullen onge
twijfeld velen er voor over hebben. Dezen wel-
sprekenden en hoogst begaafden redenaar te hooren
is een waar genot, waarop ziek zeker velen met
ons bij voorbaat verheugen.
Men schrijft ons
De meeste lezers zullen zich wel herinneren, dat
dr. A. K u y p e r in 1898 in Amerika geweest is
en bij zijn terugkomst in ons land een mooi boek
heeft geschreven, waarin hij zijn indrukken vertelt.
Zoo oppervlakkig zou men zeggen, dat men, om
een dik boek over een land te schrijven, er wel
eenige jaren behoorde te verblijven en dan niet
als »gast" maar die redeneering gaat tegenwoordig
niet meer op. Na een blauwen Maandag heen en
weer gevoerd te zjjn van het eene salon op Batavia
naar het andere, schrijft Justus van Mau
ri k Jr. een studie over InsulindePierre
L o t i critiseert de keele Berlijnsche bevolking,
omdat de Keizer hem niet heeft ontvangen en
dr. A. K u y p e r vertelt hondorden bladzijden wijs
heden over Amerika na in dat werelddeel eenige
lezingen gehouden, wat dominees gezien en wat
dagen in geriefelijke spoorwagens te hebben ge
reisd, Iet wel, altijd met een stuk of wat Ameri
kanen om zich heenom zijn indrukken te
regelen
Ai wat dr. Kuyper schrijft is waard gelezen te
worden, vergelijkenderwijs gesproken en in aan
merking nomende, dat de meeste menschen zoo
slecht lezen, dat het grootste gedeelte van wat zij
slikken onverteerd blijft. In elk geval hebben zulke
eters een aangenaam gevoel op de tong en zulke
lezers een prikkeling op de hersenen.
Toch herinnert ons zulk lezen en zulk schrijven
altijd aan^de woorden van een eenvoudige vrouw
en moeder, wier zoon haar met zijn bargoensch
Fransch een lesje wilde geven. De moeder zei
Alles goed en wel, mijn jongen; maar ik zou
wel eens willen hooren, wat een kenner ervan zei."
Zoon kenner heeft zich ten opzichte van dr.
A. Kuyper voorgedaan en wel in een blad, uit
komende in Iowa, nl.de Vrije Hollander. Dit
blad begint natuurlijk dr. K. te prjjzen, doch meent,
dat hij de kracht van zijü »arends"blik over
schat heeft en dat zijn boek een heel onbe
trouwbare gids is. Reeds in het eerste hoofd
stuk geeft dr. K. bljjken niet zoo zeer met zijn
eigen adelaarsblik als wel met de oogen van an
deren te hebben gekeken en dat die anderer oogen
niet op waarheid gericht waren men heeft hem
als gast rondgeleid en hem alles laten zien opge
dirkt in een Zondagspakje.
Het blad geeft verschillende bewijzen daarvoor.
Eén staaltje van dr. Kuypers verkeerd zien vinde
hier een plaats, niet om dr. K. daarom domheid of
onnoozelheid te verwijten die twee hoedanigheden
zullen wel in elk geval vreemd zjjn aan zijn boek
maar om te doen zien, dat het blad uit Iowa niet
zonder grond spreekt.
Het blad zegt>Dr. Kuyper, de man, die met
arendsblik alles overziet, wien alle bronnen van
inlichting ten dienste staan, noemt onzen socialen
toestand gezond en zegt, dat het even gunstig staat
met de huweljjksstatistiek. Nu is er geen
land ter wereld, waar het huwelijk meer den aard
heeft van een tjjdeljjk contract, dat naar willekeur
kan opgezegd worden, dan juist in Amerika en dat
w#l het allerergste onder de afstammelingen der
Puriteinen, bjj wie het huwelijk feitelijk een farce
is. Weet dr. K. niet, dat in Connecticut plaatsen
zijn, waar het getal der echtscheidingen 33 van
de gesloten huwelijken was Weet dr. K. niet, dat
slechts enkele jaren geleden de wetten op de echt
scheiding zoo gemakkelijk waren in Zuid-Dakota,
dat er altoos een massa personeu, uit alle Staten,
zelfs uit Nederland, te Sioux Falls logeerden
men noemde hen eenvoudig the colony juist
lang genoeg om een echtscheiding te krjjgen In
Oklahoma zjjn de wetten nog losser. Zelfs in Iowa
komen op een bevolking van 25 a 30000 zielen
soms 15 a 24 echtscheidingen per drie maanden
voor. Alleen Zuid-CaroÜDa maakt een gunstige uit
zondering, door de nazaten van Hugenoten en Epis
copaten bevolkt, waar in tegenstelling met de Staten
van Puriteinschen oorsprong, echtscheiding volstrekt
niet wordt toegestaan."
Toch noemt dr. Kuyper de huwelijksstatistiek in
Amerika even gunstig als de sociale toestand ge
zond en zegt de Vrije Hollanderdie niet eens
Amcrikaanscb vriendelijk is »dr. Kuyper zegt
dat, niettegenstaande hij mot al het voorgaande (vrij
wat meer, wel te verstaan, dan wij aanhaalden
volkomen bekend is." Dit laatste gedeelte nu zouden
wij zeker niet gaarne onderschrijven, doch wegens
de volledigheid van het citaat moest het erbij. Ons
dunkt, de Vrije Hollander, waaraan wij volkomen
het recht mogen toekennen ons Amerikaansche toe
standen te doen zien, behoeft ons niet in te lichten
omtrent hot karakter van dr. A. Kuyper, die niet
gewoon is en te hoog staat om willens en wetens
onwaarheden te zeggen. Wij voor ons geven dan
ook de voorkeur eraan te denken, dat dr. Kuyper
door allerlei omstandigheden ertoe gebracht is, de
dingen verkeerd te zien en te hooren. Maar met
dat al moeten wjj toch iets afdingen op den ge
zonden socialen toestand en de gunstige huwelijks
statistiek van het hooggeroemde Amerika, want wij
wenschen niet te zien door den bril, door Ameri
kaansche gastheeren aan dr. A. Kuyper opgezet.
Ook alhier hebben de jongelui, die ten getale
van 34 gedurende dezen winter hebben deelgeno
men aan de vrij willige oefeningen in
den wapenhandel, den cursus gesloten met
een schietwedstrijd met flobert-patronen,
die jl. Woensdagavond werd gehouden in het oefe
ningslokaal. Daarvoor werden uit onderlinge bij
dragen prijzen aangekocht, die achtereenvolgens
werden behaald met het achter de namen der
winners vermelde aantal punten van de 60, die
te verkrijgen waren. In de eerste afdeeling (leer
lingen van het eerste oofeningsjaar) verkreeg den
len prijs J. M. Kok 52, 2en G. S. Hoog e steg er 50,
3en B. van Asperen Vervenne 49, 4en Chr. Zandee
48, 5en G. van Sluijs 48, 6en A. Meijler 47, 7en
P. Remijn 46, 8on H. Duivewaarde 46, 9en P. Joro-
nimus 45, lOen H. K. de Jonge Mulock Houwer 45,
lien M. Okkée 40 en 12en L. C. van Vijven 34.
Zij, die een geljjk aantal punten hebben geschoten,
hebben om den voorrang gekampt.
Van het 2e oefeningsjaar verkregen den len prijs
F. Verver 56, 2en P. M. Knieriem 52, 3en J. J.
Stokmans 51, A. Verhagen 45 en 5en F. van der
Leeuw 41.
Een rozenprijs, geschonken door dhr. A. S. J.
Dekkerwerd behaald door F. Ververterwijl de
consolatie-prijs in de eerste afd. ten deel viel aan
J. Koen en in de tweede aan J. van Loo.
Nog waren door de officieren, belast met de
leiding der oefeningen, twee prijzen beschikbaar
gosteld voor hon, die na de prijswinners het eerst
in aanmerking kwamen. Deze zijn behaald in het
eerste oofeningsjaar door G. Meijler en in het 2o
door J. Nieuiuenhuijze.
Nadat door den serj. raaj. Braber de prijzen waren
uitgereikt met een aanmoedigend woord tot voort
durende oefening en het onthouden van het ge
leerde, dankte de leerling Stokmanstevens uit naam
van alle jongelui, de instructeurs voor het gegeven
onderricht en voegde daaraan een stoffelijk bowjjs
hunner erkentelijkheid toe.
Vervolgens nam dhr. Dekker het woord, die als
voorzitter van het voorloopig comité tot oprichting
eener burger-schietvereeniging alhier, was uitge-
noodigd dezen wedstrijd bjj te wonen. Hij betuigde
daarvoor zijn dank en spoorde de jongelui aan hunne
reeds verkregen bekwaamheid in de behandeling
van het geweer bij te houden of te vermeerderen
door zich aan te sluiten aan deze vereeniging. Ver
der wees hij er op hoe deze oefeningen den deel
nemers van dienst zullen zijn, indien zij tot ver
vulling van hun militairen dienstplicht worden op
geroepen en hoe zij hen ten allen tijde zullen vor
men tot strijdbare mannen, indien zij onverhoopt
de verdediging van Koningin en Vaderland op zich
moeten nemen.
Ofschoon het aantal deelnemers, dat dezen winter
de oefeningen volgde, bevredigend mag worden ge
noemd, hoopte hij dat dit aantal bij een volgenden
cursus nog beduidend grooter zal zijn, een hoop,
die zeer waarschijnlijk zal worden verwezenlijkt,
met het oog op de sympathie, die zich tegenwoor
dig allerwege voor de landsverdediging openbaart.
Oostelijk Zuid-Beveland. Niettegenstaande
de min gunstige bepalingen hebben de agenten
reeds eenige contracten voor de levering der
bieten gesloten, 't Zijn evenwel vooreerst nog
maar de kleine verbouwers, die met den gestelden
prijs genoegen namen. Naar men vermeent is er
meer grond voor bieten beschikbaar dan verleden
jaar.
Woensdag had te '««Gravenpolder de
laatste oefening plaats van hen, die deelnamen aan
het voorbereidend militair onderricht.
In den Boonenpolder werd naar het doel met scherp
geschoten in do richting van den Scheldodijk, op
honderd meters afstand. De luitenant Boogaert, die
de oefening leidde, en de burgemeester hadden
ieder honderd sigaren voor prijzen gegeven, waarom
met ambitie gekampt werd. Den eersten prijs be
haalde J. Tramper met 34 punten, den tweeden
prijs verwierf A. de Graag met 33 punten. Na
afloop werden de diploma's voor het geregeld en
vlijtig volgen der lessen uitgereikt, waarna eenige
leden van het Gilde en eene jongedame proeven
van bekwaamheid itf het schieten aflegden. Een
vrjj talrijk publiek woonde op deze afgelegen plek
de oefening bjj.
Kats. De installatie van den nieuwen
burgemeester zal alhier vermoedelijk Dins
dag 13 Maart a. s. plaats hebben. Eene «erewacht
te paard, begeleid door muziek, zal den heer R.
van Ham aan de grens der gemeente afhalen. Ver
schillende versieringen zullen worden aangebracht
in de Voorstraat en in de raadkamer, en eene
eerepoort zal voor het raadhuis opgericht worden.
Des avonds zal er muziek in de Voorstraat zijn en
bij gunstig weer illuminatie.
Als eersten candidaat op do voordracht, aan
Hare Majesteit de Koningin aan te bieden ter ver
vulling van een plaats van raadsheer in den Hoogen
Raad, hoeft de Tweede Kamer, bij tweede herstem
ming, met 45 van de 84 uitgebrachte stemmen ge
kozen jhr. mr. D. G. van Teylingen, raads
heer in het gerechtshof te 's-Gravenhage.
Tweede candidaat werd, bij herstemming, mr. G. H.
van Bolhuis, lid van het Hoog Militair Gerechtshof,
te Utrecht, en als derde candidaat word gekozen
mr. J. C. De Vries, advocaat en procureur te Amster
dam.
De heer Ferf vroeg en verkreeg gisteren in
de He Kamer verlof om den minister van buiten-
landsche zaken, op een nader te bepalen dag, in
lichtingen te vragen omtrent de moeilijkheden, die
de in voer van Nederlandsche boter in
Frankrijk ondervindt.
Blijkens een telegram van den gouverneur-
generaal van Nederlandsch-Iodiö, van gisteren,wordt
de gouvernements-k offieoogst op Java voor dit
jaar thans geraamd op 213,000 pikols. Stct
Tot lid van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal is in het district Maastricht gekozen de
heer M. de Ras met 956 stemmen. Mr. J. Haex
verkreeg 70S stemmen. Van de 1720 uitgebrachte
stemmen waren er 61 van onwaarde.
De heer M. van Raalte herdacht gisteren
onder vele bewijzen van sympathie zijn vijf-en-
twinfigjarig redacteurschap aan het Vaderland. H. M.
de Koningin benoemde den heer Van R. tot ridder
iü de orde van Oranje-Nassau.
Aan mej. Blanche Vilain, preventief in hech
tenis in het huis van bewaring te 's-Hertogenbosch,
is thans op het daartoe aan de Koningin ingediend
verzoekschrift, vergunning verleend om haar
met jhr. Verhoijen voorgenomen h u w e 1 jj k vol
gens art. 134 B. W. bij gevolmachtigde te vol
trekken. Daar de afkondigingen reeds hebben plaats
gehad, zal het huweljjk binnen korten tjjd plaats
hebben.
Terwjjl men op het oogenblik het gevaar
ducht dat den uitvoer van vleesch uit ons land
naar Duitschland bedreigt, maakt men reeds aan
stalten om der Hollandsche boter indu
strie een geduchten knak toe te brengen.
In de landbouwvereeniging van Rijn-Pruisen
werden, om dit doel te bereiken, door dr. Loock
staaltjes geschetst van de ergerlijke boterknoeierij,
waaraan zich onze Hollandsche boterboertjes schul
dig maken. Met 2 of 3 pond echte natuurboter
komen die boeren op de markt, doch ze hebben
wel 15 of 20 maal grooter hoeveelheden andere
boter bij zich, die goed vervalscht is.
Treurig zal het weer zjjn, wanneer onze heele
boterindustrie daarvan de dupe zal worden, maar
dat het bovenstaande slechts dient om de concur
rentie te weren, bljjkt voldoende daaruit dat dr.
Loock mededeelde, dat de invoer van Hollandsche
boter van 900000 K.G. tot 1 i/a millioen K.G. in
den laatsten tjjd gestegen was.
Het Handelsblad schrijft
Terwjjl Cronjé niet alleen bij zijn overwinnaar,
maar ook in de gansche Europeesche pers alle eer
en hulde vindt, welke den heldhaftigen verdediger
toekomt, vraagt men zich af, voornamelijk in En
geland Wat zal het gevolg wezen van deze capitulatie
Het is vooralsnog niet licht te zeggen. Men zou
daarvoor moeten weten hoe groot de troepenmacht
in den Vrijstaat is en waar zjj zich bevindt. Is
er nog een aanzienlijke macht, eou tienduizend man
of daaromtrent beschikbaar voor de verdediging
van Bloemfontein, dan kan de toestand voorloopig
wellicht nog dezolfde blijven. Roberts kan door die
macht worden bedwongen want bet legertje van
Cronjé hinderde hem al zoo geducht
De Westminster Gazette ontveinst zich volstrekt
niet dat de capitulatie van Koedoesrand nog in de
verste verte niet het eind van den oorlog doet zien.
Er is geen reden dat, wegens het verlies van 4000
maD, de overige 60,000 (of misschien wel meer),
er het bijltje bjj zouden neerleggen.
Er zullen nog wel harde slagen vallen.
De Engelsehe avondbladen staan vol bjjzon-
derheden over de wijze, waarop het bericht
van Cronjé's overgave in de verschillende
plaatsen van Engeland is ontvangen.
In Londen wenschten menschen, die volkomen
vreemdelingen voor elkaar waren, elkander geluk.
Een oud-gediende riep, nadat hij het bulletin had
gelezen, uit»Geef ons nu het ontzet van Lady-
smith op dezen dag, en ik kan gelukkig sterven."
Op vele sociëteiten werd de vlag geheschen en tal
van huizen in het Westend volgden dit voorbeeld.
Aan het Mansion House werd Lord Roberts' bulle
tin aangeplakt op hot bord, dat bestemd is voor
koninkljjke proclamaties. De voorsten moesten het
al maar voorlezen aan de menigte achter hen en
dan was er telkens weer gejuich. »Three cheers
for Bobs, three cheers for the Queen
Toen in het Lagerhuis de vice-minister van
oorlog, de heer Wyndham, het bericht van de
overgaaf van Cronjé had voorgelezen, vroeg de
Iersche afgevaardigde Redmond
»Mag ik den Hon. Gentleman vragen of deze
3000 Boeren gevangen werden genomen door 40,000
man Britsche troepen?" (Gelach.)
De Hon. Gentleman antwoordde niet, waarop de
heer Redmond vervolgde
»Tien tegen één. Een roemrjjke overwinning."
Zjjn woorden werden door de nationalisten leven
dig toegejuicht.
Onmiddellijk na de ontvangst van het bericht
der capitulatie seinde de Koningin een gelukwensch
aan lord Roberts.
Volgens de Dailg Telegraph heeft keizer Wilhelm
koningin Victoria en den prins van Wales met de
behaalde overwinning geluk gewenscht. (Vooral
deze laatste verdient het
Een brief uit Kaapstad aan de Frankf. Ztg.
wijst op de groote moeiljjkheden, die weldra met
den strjjd in Zuid-Afrika zullen verbonden
zjjn, en die voor de Boeren, maar meer nog voor
de Engelschen, van ontzettend gewicht zijn.
Snel nadert in Zuid-Afrika thans het einde van
den zomer de winter komt en tegen het einde van
April begint het in de bergen en hooglanden der
Republieken zeer kwaad te worden voor een leger
macht, die zich niet kan beschutten. Het land wordt
dor en kaal, de boomen zjjn ontbladerd, en des
nachts daalt de thermometerstand tot ver onder
het vriespunt. Vaak valt er dan sneeuw, maar zelfs
deze is niet in staat het dorre land nieuw leven 1
te schenken. Den geheelen dag straalt de zon in
helderen glans aan den wolkeloozen hemel en droogt
de aarde steeds meer uit. Want de winter is in
Zuid-Afrika de droge tijd, waarin de beken geheel
opdrogen en de rivieren tot zwakke stroompjes
worden. Het »v«ld" gelijkt dan op een zwarte
woestenij, waarin geen spoor van vegetatie te ont
dekken is. Dat is de tijd, waarin de Boer de hoog
landen verlaat om in de beschutte, warmere dalen
een vriendelijker klimaat op te zoeken.
De Engelschen hopen, dat zjj beter dan de Boe
ren in staat zullen zjjn dezen kwaden tijd doorte
komen zjj verwachten, dat hun intendance od hun
betere treinorganisatie hen zal helpen om de
schaarschte in levensmiddelen, de koude en de el
lende te dragen.
Maar zjj rekenen daarbij, zegt de briefschrijver
in de Frankf. Ztg., niet op de acclimatisatie. De
Boer, die zijn halve leven in de open lucht door
brengt, hult zich in zijn velddeken, en ontwaakt
des morgens alsof er niets gebeurd ware. De koude
hindert hem niet, evenmin ais rijp of sneeuw.
Maar met den Engelschen soldaat, die ann zulk
een klimaat en zulke ontberingen niet gewoon is,
zal het heel anders zjjn, ondanks tenten, en trein,
en intendance.
Niet minder erg dan voor de manschappen is
het winterklimaat voor de paarden. Het zorgen voor
de voeding der paarden is nog het minste kwaad
de Engelschen kunnen daarvoor zorg dragen, en
de Boeren hobben groote voorraden geperst hooi
en haver opgelegd.
Maar de groote zaak zal het gebrek aan water
zjjn. Als alle bronnen verdroogd, alle beken leeg
alle spruiten in poelen veranderd zjjn, en geen ver
kwikkende regens den brandenden dorst lesschen
wordt het voor de paardon nog erger om vol t
houden dan voor do menschen, die nog andere dra
ken kunnen krijgen, door de intendance aangevoer
Onder die omstandigheden acht de briofsohrijv
