1900. N°. 23.
Donderdag 22 Februari.
87sle jaargang.
göesc
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binner als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag dep
uitgave.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel inter 10 ct.
Bij directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Goboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden ran 110 regels f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en coniant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
GOES, 21 Februari 1900.
Aan de oproeping tot oen vergadering
in »de Prins van Oranje" alhier tot oprichting
van een burger-schietveroeniging had
den gisteravond ruim een honderdtal personen ge
volg gegeven. Het comité, waarvan deze vergade
ring uitgiBg, bestond uit dhr. dr. G. II. Leignes
BakhovenA. S. J. Dekker on T. Faberij de Jonge.
Het zette bg monde van dhr. Dekker als voorzitter het
doel dezer samenkomst uiteen. Hij wees er op hoe
tegenwoordig, ten gevolge van den strijd in Zuid-
Afrika, alom in Nederland pogingen worden ge
daan om onze woerbaarheid te versterken, ten einde
onzo vrjjheid en onze onafhankeljjkhoid te kunnen
verdedigen, indien die, wat God verhoede, mochten
worden aangevallen. In de eerste plaats is daarvoor
noodig goed te kunnen schieten en dit aan te lee-
ren was het doel van het oprichten eener vereeni-
ging. Wel, erkende spr., zullen daaraan bezwaren
verbonden zijn, doch hij hoopte en vertrouwde,
dat die zullen kunnen worden uit den weg geruimd.
Ook dr. Bakhoven sprak in gelijken geest en
voegde aan het gesprokene nog toe, dat het leger
moet gesteund worden door het volk, wat ook in
1830 en 1870 het streven bleek te zijn, doch dat
dit volk moet geoefend zijn, opdat het niet in
tegendeel het leger zou belemmeren, en tot die
oefening wenschte men een vereeniging in het leven
te roepen. Hg hoopte, dat ook in Goes mannen
zouden worden gevonden, zoowel oudere als jongere,
die gehoor wilden geven aan de roepstem van het
comité. Ook hij achtte de bezwaren tot bereiking
van het doel niet gering en wilde die eerder
overdrijven dan te gering schatten, maar alle po
gingen kunnen worden aangewend om tot het doel
te geraken.
Alsnu doelde de Voorzitter mede, dat reeds 60
personen boven en 16 beneden de 15 jaar hunne
adhesie aan de zaak hebben betuigd en vroeg, wie
der aanwezigen daartoe eveneens bereid waren.
Alvorens deze vraag werd beantwoord verklaar
den eenigen een ernstig en overwegend bezwaar te
hebben tegen de uitdrukkelijke voorwaarde, in de
oproepings-advertentie genoemd, dat beslist is uit
gesloten het vergaderen of oefenen op Zoudag. Of
schoon daarover geen besprekingen zouden worden
toegelaten, werden tegen deze bepaling bemerkin
gen gemaakt en wel deze, dat de wet op de schutte
rijen zelfs in art. 42 voorschrijft, dat de oefeningen
bg voorkeur op Zondag zullen worden gehouden
en dat door den Zondag uit te sluiten velen zullen
verhinderd worden als lid toe te treden, en wel in
de eerste plaats de werkman, die op andere dagen
door zijn bezigheden bezet ia, of, al kon hij na een
vermoeiende dagtaak verricht te hebben, toch nog
een oogenblik vinden om te gaan schieten, hg toch
niet met vaste, onvermoeide hand en helder oog
het geweer zou kunnen gebruiken. Om dus de ge
legenheid tot deelname open te stellen voor joüg en
oud van eiken rang en stand, wilde men de voor
waarde om niet op Zondag te oefenen of te ver
gaderen doen vervallen.
Onder de opmerking dat deze sprekers buiten
de orde waren, verklaarde de voorzitter, dat het
comité niet wenschte af te wijkeü van de bewuste
voorwaarde. Iedereen bleef vrij of hij de vergadering
wilde bijwonen, doch aan het comité bleef het vrij
die bepaling op te nemen en te handhaven. Zij was
gesteld, omdat velen tegen den Zondag gemoedsbe
zwaren bobben en aangezien hier de bedoeling is
bet oprichten vau een volksleger, en het geen partij
zaak geldt, moest ook iedereen gelegenheid worden
gegeven lid der vereeniging te zijn. Het zal z. i.
voor den werkman geen bezwaar zijn in de week
een uur te vinden, waarop hij kan komen schieten.
Hij stelde nu de vraig: zijn er genoeg aan
wezigen, die zich in beginsel willen verklaren voor
de oprichting van een burger-schietvereeniging
Ter beantwoording dezer vraag werd een lijst aan
geboden, waarop ruim 80 handteekeningon werden
geplaatst, als bewijs van toetreding. Zjj, die niet
hadden geteekend, verlieten de zaal en de openbare
vergadering ging over in eene voor de leden.
Het comité stelde thans voor een commissie van
vgf leden te benoemen tot het ontwerpen van een
reglement. Mocht de meerderheid dezer commissie
besluiten, dat ook op Zondag zal geoefend worden,
dan zal het comité daarin berusten, al zou ook een
deel van bet Goesche publiek daardoor van deelname
worden uitgesloten.
Nog werd door de vergadering goedgevonden,
dat, op voorstel van het comité, de minimum-leef-
tgd der leden zou gesteld worden op 15 jaar en
•prak de Voorzitter de hoop uit, dat geen scheuring
moge komen en dat de vergadering gelukkig ge
noeg zou zjjn een commissie te vindon, die niet
allesn de reeds aangeslotenen wist bijeen te houden,
maar nog een belangrgk aantal deelnemers daaraan
zou weten toe te voegen.
Op voorstel van dhr. Z. D. v. d. Bill La Motthe
werd het voorloopig comité bij acclamatie tot leden
dier commissie benoemd en op dezelfdo wijze op
voorstel van dhr. Buijse als 4e en 5e lid dhrn.
La Motthe en P. van der Meulen de laatst genoemde
bedankte echter, waarna bij meerderheid van stem
men werd benoemd dhr. Jac. Z. Risch.
Dhr. La Motthe dankte het comité voor zijn op
treden in deze zaak en verklaarde dat bet een goede
zaak had op touw gezethg wenschte, dat in
gansch Nederland, in elke gemeente, op dezelfde
wijze tot dit goede doel werd gowerkt. Hg hechtte
niet aan den vorin, maar prees alleen het beginsel
en dat is goed, is edel en het is een zekere waar
heid dat, als men in Nederland overal het initiatief
daarvoor nam, men een kern onder het volk zou
verkrijgen om ons land te verdedigen en om een
bolwerk te vormen om den troon van Koningin
Wil hel mi na (applaus).
De Voorzitter dankte ten slotte de aanwezigen
voor de opkomst, die de verwachting van het comité
had overtroffen en hoopte dat deze vergadering wel
geslaagd zal big kon door de oprichting van een
krachtige burgerschietvereeniging, waaraan een ieder
kan medewerken.
Verplaatst met ingang 1 April 1900 naar het
vereenigd post- en telegraafkantoor te Bergen-op-
Zoom de klerk der posterijen en telegraphic 2de
klasse C. C. den Decker, thans to Goes, rijks
telegraaf kantoor.
In de op heden gehouden vergadering van
bet Waterschap Baarland is benoemd tot
waterbouwkundig ambtenaar dhr. M. van de
Velde, opzichter te Schiedam, met 20 stemmen,
tegen 16 op dhr. N. Nieuwdorp, buitengewoon op
zichter van den Rijks-Water staat te Hegnen (Pro
vincie Limburg).
Bij de S.S. Maatschappij is benoemd tot
stationschef 2e kl. de stationschef 3e kl. P. J.
Van Gent te 's-Heer Arendskerke.
Kattendijke. Zoo ooit, dan kunnen wij thans
hier de goede werking van het hulpstoom-
gemaal, dat nu door ongesteldheid van den
machinist niet werkt, beoordeelen. Door de gedurige
plasregens van de laatste dagen staat het water in
slooteu en waterleiding zoo hoog, als het nog ooit
gestaan heeft sedert het stoomgemaal hier ge
bouwd is.
Naar men verneemt zal een ander machinist
tijdelijk worden aangenomen om het vele water te
doen verdwijnen.
Borsele- In de raadszitting van jl. Maandag
werd o. a. de post voor aandeel in de jaarlij ksche
kosten van onderhoud enz. van den grintweg onder
Driewegen, aangelegd ten behoeve van den steiger
te Borsele, verhoogd tot f 315.55.
Naar aanleiding van een verzoek, ingediend door
de bewoners van een deel der gemeente, besloot
de Raad tot verbetering van een weg, dienende tot
voetpad naar de woningen der adressanten.
Wegens bewezen politiediensten in 1899 werd
goedgekeurd het verleenen van de gewone gratifi
catie van f 30 aan twee politiebeambten.
De minister van waterstaat, handel en nijver
heid brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
zg, die in aanmerking wenschen te komen voor de
betrekking van opzichter van den arbeid
aau welke betrekking eene jaarwedde is ver
bonden van f 900, die bij gebleken geschiktheid tot
f1800 kan opklimmen zich vóór 15 Maart a. s.
bij gezegeld adres aan zgn departement kunnen
aanmelden, onder overlegging van hunne geboorte
akte en van diploma's en verdere stukken, waaruit
kan blijken waar zij hunne opleiding hebben genoten
en waar zij werkzaam zijn of zijn geweest.
Om ter benoeming te kunnen worden voorge
dragen moet bg een geneeskundig onderzoek door
een of meer door den minister aan te wijzen ge-
neeskundigen blijken dat de candidaat lichamelijk
geschikt is de betrekking van opzichter van don
arbeid te vervullen, terwijl de candidaat bovendien
zoo noodig blijken zal hebben te geven van bekend
heid metde Nederlandsche taalde hoofdbeginselen
van de kennis van werktuigen het rekenen hot
schetsen het lezen van teekeningenhot maken
van een proces-verbaal wegens eene overtreding
van de Arbeidswet of de Veiligheidswet.
Zjj, die in aanmerking wenschen te komen voor
de betrekking van inspecteur van don ar
beid moeten zich eveneens vóór 15 Maart a. s.
bij gezegeld adres aan het departement van W., H.
en N. aanmelden onder overlegging van hunne ge
boorte-akte en van diploma's en verdere stukken,
waaruit kan blijken waar zij hunne theoretische
kennis hebben verkregen en aan welke inrichtingen
zij werkzaam zijn of zijn geweest.
Om ter benoeming te kunnen worden voorge
dragen moet bij een geneeskundig onderzoek door
een of meer door den minister aan to wijzen ge
neeskundigen blijken, dat de candidaat lichameljjk
geschikt is de betrekking van inspecteur vaD den
arbeid te vervullen.
Wij vornemen, dat de ontworpen her
ziening van het tarief van invoerrech
ten en van de daarmede verband houdende wet
telijke bepalingen, een volgens raming meerdere
opbrengst van f2,975,568 ten gevolge zal hebben.
Onder anderen zullen worden verhoogd het recht
van petroleum van 55 tot 70 cent per 100 K.G.
(verwachte meerdere bate f 242,000), manufacturen
en stoffen van 5 tot 6 1/9 pet. (meerdere bate f534,125).
Van sucade zal het recht worden verhoogd van f3
tot f 18 per 100 K.G. (meerdere bate f350,095),
van tabak en sigaren wordt een vermeerdering van
plm. f 430,000 verwacht, van vruchten (van 5 op
10 pet. recht gebracht) f 95,585. Hout eu onver-
smolten rundervet, thans vrij, zullen onderscheiden
lijk worden belasthout met 3 pet. van de waarde,
vet met f 3 per 100 K.G., vermoedelijke opbrengst
van het hout f 75,000, van het vet f 60,000.
De Sociaal-democraat deelt mede, dat mr.
Troelstra Vrijdag eene aanschrijving van den
officier van justitie, mr. Maclaine Pont, ontving,
waarin hem wordt gelast, zich op (heden) Woensdag
21 dezer, 's morgens 10 uur, aan het parket van
dien officier te vervoegen, ten einde zijne maand
gevangenisstraf te ondergaan.
Troelstra", schrijft het blad, »heeft daarop den
minister van justitie vorzocht, met het oog op de
belangrijke werkzaamheden, die in den loop dezer
zitting in de Tweede Kamer worden behandeld,
hem te vergunnen, na afloop dier werkzaamheden,
dus in Juli, zijn straf te doen ingaan.
»Tn andere landen kan eon volksvertegenwoor
diger niet gevangen worden gezet, zoolang de zitting
duurt.
»Wjj stellen ons dan ook voor, dat tegen dit
verzoek, in het publiek belang gedaan, geen bezwaar
zal worden gemaakt."
(Uit een bericht in de bladen van heden big kt,
dat de minister van justitie het verzoek heeft toe
gestaan).
Men meldt uit Amsterdam Volgens een bij
de Stoomvaart-Maatschappij »Nederland" ontvangen
bericht uit Ferrol, van den gezagvoerder van het
BS .Lombok, is de lading verwerkt, waardoor
het schip weder recht staat. Expertise is gehouden
en met het repareeren der dekschade wordt voort
gegaan, zoodat binnenkort bet bericht van vertrok
uit Ferrol kan worden verwacht.
Volgens oen gerucht, dat ik uit in den regel
goed inlichfe bron vernoem, zou Engeland, aldus
schrijft de Londenscho correspondent van de Petit
Bleueen echte coup de theatre voorbereiden ter ge
legenheid van den 46en verjaardag van de onaf
hankelijkheid van den Oranje-Vrijstaat.
Generaal Roberts zou n.I. bevel hebben ge
kregen, om dien dag een proolamatie uit te
vaardigeu, waarin den Oranje-Vrij staters wordt be
loofd, dat hunne onafhankelijkheid zal worden ge
ëerbiedigd, op voorwaarde, dat zij de wapenen neer
leggen en hun bondgenoot aan zijn lot overlaten,
waardoor Engeland tegenover de Transvaal alleen
zou komen te staan.
Engeland denkt hierdoor twee vliegen in één
klap te vangen, nl. verhaasting van de ontknooping,
door de kracht van de Boeren tot op de helft te
verzwakken, en verhuizing van 6e Transvalers, na
afloop van den oorlog, naar don Oranje-Vrij staat,
om zich daar te vestigen, zoodat Groot-Brittannië
zonder moeite van uit het verkregen territorium
en op korten afstand van de overwonnenen een
oogje in 't zeil zou kunnen houden.
Ora dit prachtige plan, dat niet onwaarschijnlijk
lijkt, te verwezenlijken, ontbreken echter slechts
twee dingen de zekerheid van een finale overwin
ning en voor alles do instemming van de Oranje-
Wrijstaters, die nooit Transvaal in den steek zullen
laten voor den prijs, dien Engeland biedt.
Thomas A. Edison en William Halzer in
Amerika zijn bezig de laatste hand te leggen aan
een uitvinding, waardoor het mogelijk zal zijn,
onder water te telefoneeren.
De proeven zijn reeds zoo ver gevorderd, dat
de heeron vrij'hoid gevonden hebben, in het open
baar over bun onderzeesche telephoon te spreken.
Om tusschen Europa en Amerika te kunnen spre
ken zou slechts één tusschenstation noodig zijn,
waarbij bovendien do stroom mechanisch overge
bracht zal worden.
De kosten van dit telephoneeren zouden aan
zienlijk goedkooper zijn dan van telegrapheeren. Een
hoofdzaak van het toestel zal zijn de ^receiver,"
de toonopnemer, zoo gevoelig mogeljjk te maken.
Oorlag Transvaal.
Omtrent wat eigenlijk gebeurd is bij het ont
zet van Kimberley is uit de berichten van gisteren
nog niet veel duidelijk geworden. Men meent dat
Cronjó door het snelle oprukken van French ver
rast geworden is, en dat hij, wjjj de infanterie
divisies niet zoo snel konden oprukken als de ca
valerie van French, gelegenheid heeft gevonden de
stellingen bij Magersfontein en om Kimberley te
ontruimen.
Dat intusschen Cronjé terugtrekt in de richting
van Bloemfontein schijnt vast te staan. Een bericht,
dat Cronjé hopeloos zou omsingeld zijn is door het
departement, van oorlog nog niet bevestigd.
Gisteravond ontvingen wjj het volgende telegram,
dat wel gewaagt van het Oostwaarts voortrukken
van Roberts doch niets omtrent Cronjé
Londen, 20 Febr. Roberts bereikte in den af-
geloopen nacht Paardenberg, 30 mijlen ten Oosten van
Jacobsdal. Hij meldt niets omtrent Cronjédie volgens
een Boerenbericht zich staande houdt.
Evenmin blijkt echter de juistheid van een vroe
ger bericht, dat Roberts zou omsingeld zijn. Al
wat men zoggen kan is, dat het voorloopig nog
lang niet zeker is, dat de zege van lord Roberts
afdoende is. Want Cronjé zal hem lokken tot voor
de stellingen, die den weg naar Bloemfontein be
schermen, en die zal hij moeten bestormen. Boven
dien rukken groote troepenafdeelingen uit de Kaap
kolonie op, om Roberts in de flank te vallen.
Volgens de correspondenten van de Dailg News en
de Daily Chronicletrachten de Engelschen generaal
Cronjé op zijn terugtocht van drie zijden te be
stoken. In de eerste plaats beproeft generaal Kelly-
Kenny met de zesde divisie hem voorbij te komen
en zijn rechterflank om te trekken. Verder is gene
raal Hector Macdonald met de Hooglanders Zondag
tot twintig mijlen ten oosten van Klipkraaldrift
voortgerukt om zijn andere flank te bestoken, terwijl
generaal French, die 8000 bereden manschappen
en zes-en-zeventig stukken van den vliegenden trein
hij zich heeft, Kimberley heeft verlaten, voortruk-
kende langs den noordelijken oever van de Modder-
rivier om zich tusschen Bloemfontein en generaal
Cronjé te plaatsen.
Van Kimberley wil Lord Roberts nu blijkbaar
de hoofdbasis maken voor zgn inval in den Vrij
staat, zegt de N. Rott. Courant. Als het waar is,
dat French langs den noordelijken oever van de
Modderrivier voortrukt, zal hij spoedig moeten
stuiten op de versterkingen, die uit Natal naar den
Vrijstaat zijn gezonden en onderwijl zal generaal
De la Rey, versterkt met de ijlings uit de Kaapkolonie
teruggekeerde burgers, de Engelschen in hun rechter
flank bestoken. Waarschijnlijk zgn er op het oogen
blik, dat wij dit schrijven, reeds ernstige gevechten
aan den gang, en van den afloop daarvan zal het
afhangen of Cronjé zijn tros en kannonnen definitief
in veiligheid zal kunnen brongen. Intusschen moet
het geen gemakkelijke taak zgn om de Engelscho
vervolgingscolonnes van proviand en ammunitie te
voorzien, en de Boeren van De la Rey zullen boven
dien al hun best doen om de konvooien buit te
maken.
De Temps verneemt uit Londen dat de gevoelens
over de vervolging van Cronje's leger door French
ongunstig beginnen te worden. In militaire kringen
vreest men dat den vervolgors een ongeluk is over
komen. Men doet geen poging om den toestand,
die duister blijft, te begrijpen.
Naar de Petit Temps uit Londen verneemt, kreeg
de Press Association op haar vraag aan bet depar
tement van oorlog, of er iets van bekend was dat
Cronjé omsingeld was, ten autwoord, dat men er
11 iets van afwist.
Telegrammen van Bocrenzijde, over Lorenzo-
Marques ontvangen, stellen de gebeurtenissen
bij Kimberley aldus voor, dat, terwijl de Boeren
bezig waren met Lord Roberts, French erin slaagde
door hun liniën heen te breken met tweeduizend
ruiters en zes stukken geschut. De Boeren hebben
geen ernstige pogingen gedaan om French tegen
te houden zij wilden liever al hun krachten aan
wenden om de Engelschen te beletten zich verder
van levensmiddelen te voorzien en dit gelukte, want
de Boeren bemachtigden bij de Rietrivier 2000 stnks
vee, honderd voorraadwagens en honderd krijgsge
vangenen.
Intusschen schijnt het zeker, dat het gebied
rondom Kimberley geheel vrg is van Booren.
Zij ontruimden Dronfield, Saltpan, Scholtznek
en Spytfont.ein. Een Boeron-twaalfponder met am
munitie werd genomen, evenzoo het laager bij
Dronfield, dat in den nacht van den 16on, onder
bescherming der duisternis werd ontruimd. Ook
zijn verschillende kudden vee buit gemaakt.
De verliezen, bg de ontzetting van Kimberley
door de Engelschen geleden van 14 tot 16 Februai,
bedragen twee officieren gedood en zes gewond»
