1900. N°. 22.
Dinsdag 20 Februari.
8?le jaargang.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binner als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
De REKENING en VERANTWOORDING over
1899 van het
Fonds tot onderstenniiig
Tan de weduwen van gemeente
ambtenaren,
zal gedurende de maand Maart voor belanghebben
den ter visie liggen, op eiken werkdag van dos
voormiddags 9 tot des namiddags 2 uren ten bureele
van den secretaris der gemeente.
Goes, den 19 Februari 1900.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSELINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
De Declaratiën
ten laste van hot Rijk, de Provincie of de Gemeente
over het afgeloopen jaar 1899 moeten voor het
einde der maand Juni aanstaande worden ingediend
bij het bestunr, het college, de autoriteit of den
ambtenaar, die tot de uitvoering van het werk, de
levering, als anderzins, last heeft gegeven zullende
diegenen, welke verzuimen mochten hieraan te vol
doen, zich zeiven de onaangenaamheden te wijten
hebben daaruit voortvloeiende.
Goes, den 19 Februari 1900.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSELINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Wekelijksch algemeen overzicht.
De Engelschc Regeering heeft maatregelen
genomen tot een belangrijke uitbreiding der strijd
krachten. In het Hoogerhuis zette de minister van
oorlog, Landsdown, de plannen uiteen. Men wil een
leger vormen van 130.000 man infanterie om daar
uit, als het noodig is, versterkingen naar Zuid-
Afrika te kunnen zenden. Het zal gevormd worden
uit reservisten, oud-gedienden en gewone recruten.
Verder zal uitbreiding worden gegeven aan de ar
tillerie de daarvoor benoodigde 36 batterjjen veld
en 7 rjjdende artillerie zijn reeds besteld. Ook de
cavalerie en genie-troepen zullen worden versterkt.
Wat de hulptroepen betreft, zeide de minister,
dat reeds 73 bataljons militie gevormd waren en
dat de overige georganiseerd zouden worden zoo
dra het weer gunstig genoeg was om de mannen
in het kamp te brengen. Dan zouden groote kam
pen worden opgericht tot oefening van de geheele
militie, vooral met het oog op de vaardigheid in
het schieten. De militie was thans ongeveer 30.000
man zwakker dan ze moest zijn, maar de minister
hoopte den dienst aantrekkelijker te maken en al
dus het ontbrekende aan te vullen. Ten aanzien
van de Yeomanry deelde de minister mede, dat de
regeering zou trachten die op volle sterkte, zoo
mogelyk zelfs op meer dan deze te brengen.
Door deze maatregelen hoopte de regeering de
populariteit van de Yeomanry, de militie en de
vrijwilligers aanzienlijk te verhoogen ook hoopte
zy op weder dienstneming van oudgedienden op
groote schaal, als er premiën uitgeloofd worden.
De moeilijke quastie, genoeg officieren te krijgen,
zou overwogen worden. Men wilde het officiersambt
openstellen voor leden van de militie en de Yeo
manry, de universiteiten en enkele andere inrich
tingen van onderwijs en ook officieren aanwerven
in de koloniën, die reeds veel uitstekende aanvoer
ders hadden geleverd. De regeering ging vooral
uit van bet denkbeeld dat aanmoediging, maar geen
dwang helpen zou.
Deze voorstellen tot verhooging van de sterkte
van het leger werden in het Hoogor- en Lager
huis met groote meerderheid aangenomen, ofschoon
uit de beraadslagingen bleek, dat er heel wat on
tevredenheid over bestaat, niet alleen bij de op
positie, maar ook bij do conservatieven.
Lord Rosebery meende, dat de voorstellen on
voldoende zijn. Indien nog 50,000 man noodig
mochten blyken voor den oorlog in Zuid-Afrika,
waar moeten die dan gevonden worden Een crisis
staat voor de deur. Er dreigt gevaar. Op het oogen-
blik, dat wij iederen beschikbaren man naar Zuid-
Afrika zenden, kunnen wij niet rekenen op de
vriendschappelijke stemming van vreemde natiën.
Indien wy Zuid-Afrika verliezen, zouden wy te
vens den steun der koloniën verliezen, en zou het
Ryk uiteenvallen.
De minister van oorlog voerde hiertegen aan,
dat generaal Roberts niet om meer troepen gevraagd
heeft, dan opgeroepen zijn, en mocht hij er meer
verlangen, dan kunnen die onmiddellijk worden ge
zonden.
Lord Salisbury zeide, dat de onlusten, die thans
ontstaan zyn, niot het gevolg zyn van imperiale
uitbreidingspolitiek, maar van misrekeningen in
1881 en 1884. Bij vroegere gelegenheden heeft
Engeland zich ook wel bij het begin van oorlogen
in ongelukkigeu toestand bevonden, doch onze va
deren lieten zich niet ontmoedigen na zulk oen kort
stondige proefneming als thans in Zuid-Afrika plaats
had. Hot is te hopen dat thans een ommekeer zal
komen. Doch onder alle omstandigheden moeten
wij het voorbeeld volgen onzer voorvaders, en ons
niet laten terneerslaan. De Rogeering is overtuigd,
dat de oorlog tot een goed einde zal worden ge
bracht, en meent, dat de voorstellen voldoende zyn
voor de gebeurtenissen.
Er kunnen onvoorziene gebeurtenissen plaat.g heb
ben doch indien die voorkomen, zullen wij die met
een kloek hart onder de oogen zien. De Regeering
is voornemens te volharden in haar vertrouwen op
den moed en de vaderlandsliefde der natie.
Ook in het Lagerhuis vonden de voorstellen veel
tegenkanting. De leider der oppositie, Campbell
Bannerman, verklaarde, dat hij in beginsel was
tegen een aanzienlijke en voortdurende uitbreiding
der strijdkrachten.
In de Belgische Kamer ging het de vorige
week weer minder parlementair toe. Bij de behan
deling der verlenging van hot octrooi der Nationale
Bank werden hevige woorden gewisseld tusscben
den minister Liebaert en den socialist Denis. In
de daarop volgende vergadering gaf dat incident
aanleiding tot een vuistgevecht tusscben de socia
listen en eenige leden van de rechterzijde, die elkan
der de grofste beleedigingen naar het hoofd wierpen,
tengevolge waarvan de zitting werd geschorst. Na
heropening zeide de Voorzitter, dat hij wegens den
aanval van den socialist Demblon op de Wiart
voorstelde, Demblon tydelijk het bijwonen der ver
gaderingen te verbieden. Demblon beroemd^ er zich
op dat hij de Wiart een oorveeg had gegeven, wat
de geslagene tegensprak.
De Kamer besloot met 70 tegen 20 stemmen
tot Demblons uitsluiting hij weigerde echter heen
te gaan, waarop de Voorzitter de Kamer opniouw
sloot. In de daarop volgende zitting werden alle
in- en uitgangen bewaakt om Demblon te beletten
binnen te komen. Verder was de zitting bij uit
zondering rustig. Het voorstel tot verlenging van
het octrooi met dertig jaar werd in eerste lezing
aangenomen.
Demblon is bij den rechter-eommissaris ontboden,
doch hij is niet verschenen Hij zal vervolgd worden
wegens mishandeling.
In Frank rijk hebben de verkiezingen plaats
gehad voor de begrootings-commissie. De beide
oud-ministers van oorlog, de generaals Mercier en
Billot, die candidaat gesteld waren voor het onder
zoek der begrooting van oorlog, hebben het afgelegd.
Zij bleven beiden met een groot aantal stemmen
in de minderheid.
In Fransche regeeringskringen hecht men aan
deze stemming in den Senaat groote waarde. Zij
wordt beschouwd, niet alleen als een manifestatie
van de Republikeinsche groepen tegen de nationa
listen, wier vertegenwoordigers zoowel Mercier als
Billot zijn maar tevens ook als een bewys, dat
de Senaat niet veel zin heeft in de amnestiewet.
Er zou trouwens te veel onrecht en te veel kwade
trouw bedekt worden, wanneer het voorstel der
Regeering werd tot wet verheven. En zoo gemak
kelijk zal de Senaat aan de generaals Mercier en
Billot en aan hunne medeplichtigen de groote
schuld, die op hen rust, niet vergeven.
Bij al de woelingen en onlusten, die in bijna alle
ryken, zoo kleine als groote tegenwoordig heer-
schen, mag zeker wel gewezen worden op een repu
bliek, die zich kan verheugen in een bijna volmaakte
rust en welvaart. We bedoelen Mexico. Tot vóór
1877 zag men ook daar een aaneenschakeling van
burgeroorlogen, moordtooneelen en anarchie. Toen
werd generaal Diaz tot president gekozen en met
hem brak een tydperk van gestadigen vooruitgang
aan, en ook elke vijf jaren werd de president trouw
herkozen. Slechts eenmaal, toen hij het voortdurend
bekleeden van zyn ambt in strijd achtte met de
republikeinsche beginselen, werd oen zjjner ministers
president, maar zoodra diens tijd om was, smeekte
men Diaz zich een herkiezing te laton welgevallen,
daar men zyn krachtige hand en zijn schranderen
geest al te veel miste, en zoo is hy thans zonder
eenig verzet voor de vyfde maal herkozen.
Zyn populariteit is grenzeloos en van een poli
tiek in strijd met de zijne is nauwelijks sprake.
Onder zijn bewind zyn de financiën in orde ge
bracht, zyn handel en nijverheid aangemoedigd, zyn
wegen en spoorwegen aangelegd, is 't rooverwezon
gefnuikt en is het onderwijs over heel bet land
verbreid. Hy wordt afgeschilderd als een man van
de meest eenvoudige vormen, altijd voor iedereen
toegankelijk en begaafd mot eon vlug verstand,
even snel van beraad als snel van daad bij elke
quaestie, die rijst. Zijn vrouw is even populair als
hij om haar onbegrensde liefdadigheid. Daar bet
temperament der Mexicanen wel niet veel verschillen
zal van dat van de bevolking der overige Spaansch-
Amorikaansche Republieken, die alle een even on
rustige geschiedenis hebben, van opstand en oorlog
paneenhangende, moet hot wel een buitengewoon
man zijn, die van Mexico zoo geheol iets anders
heeft gemaakt.
GOES, 19 Februari 1900.
Uit 's-Gravenpolder ontvingen wy hot
volgende ter opname
»JongoluiIk heb mot genoegen uwe oefeningen
bijgewoondmet te meer genoegen omdat, naar de
burgemeester my verzekerde, de meesten uwer de
lessen van het voorbereidend militair onderricht
gevolgd hebben, zonder dat direct, met het oog op
te vervullen militieplicbten, daarvoor bij u behoefte
bestond.
Naar ik heden gehoord en gezien heb, hebt gy
met vrucht de lessen gevolgd wel jammer is het,
dat gij heden niet met scherp op het doel kondt
schieten, maar ik achtte de plaats, waar deze oefe
ningen moesten plaats bobben, te gevaarlyk en het
bastion, achter de schijf opgericht, onvoldoende;
gij zoudt evenmin als ik eon ongeluk willen ver
oorzaken wij militairen zyn niet bang, maar wy
zyn zeer voorzichtig vergeten wy niet dat onze
nieuwe geweren meer dan vierduizend meters dra
gen. Wy hopen eene betere plaats te vinden en u
dan in de gelegenheid te stellen eene oefening te
houden. Hoe hot zij, gij hebt twee jaren de lessen
gevolgd en krijgen wy eens van den een of ander
een klauw, dan hopen wij ook met uwe hulp dien
klauw te weerstaan en er een terug te geven. Wij
zullen dan allen trachten ons Vaderland en onze
Vrijheid te behouden en zeker zult gij mot de
door u opgedane lessen medewerken om den vijand
buiten onze palen te houden."
Zoo ongeveer sprak de luitenant-kolonel Gevers
Leuvenhoofdofficier van het Reserve kader,
tevens belast met de leiding van het voorbereidend
militair onderricht, toen hij Zaterdag de oefenin
gen van de jongelui te 's-Gravenpolder had
bijgewoond. Op de weide van den heer Woutersen
was eerst geëxerceerd en met losse patronen ge
schoten, waarna in het gewone oefeningslokaal
theorie werd gehouden en mot flobert patronen op
een schijf om een paar prysjes werd geschoten, die
de hoofdofficier voor de beste schutters had me
degebracht.
De belangstelling van het publiek was groot,
zoowel in de wei als in de school, by doze bui
tengewone oefeningen. Kapitein Geill, belast met
de leiding van het militair onderricht in Zeeland,
en luitenant Boogaert woonden met twee onder
officieren de oefeningen bjj het dageljjksck bestuur
en de leden van het gilde Sint Sebastiaan waren
uitgenoodigd en tegenwoordig.
Wij zouden zoo gaarno gewild hebben dat do
besturen van andere gemeenten dezen middag mede
gemaakt haddenwat zouden zij gezegd hebben
van onze jongelui, die in twee cursussen van vier
maanden olk (twee maal twee uur per week) zulk
een militair vertoon konden makende samen-
srelling, do behandeling van het geweer is geen
geheim meer voor henhunne houding, hun
gang is beter geworden duidelyk eu vrijmoedig
gaven zij bewijs dat het onderricht in goode aarde
was gevallen wanneer men dit alles nagaat en de
groote voordeelen beschouwt, die het onderricht
voor later het mocht eens noodig zijn! kan
hebben, dan verbazen wy ons, dat van de 109 ge
meenten in Zeeland er slechts 10 zijn, die van het
onderricht gebruik maken ons dunkt dat, wat in
eene gemeente met 900 zielen kan, zeker ook in
vele grootere gemeenten mogelijk is. Verleden jaar
namen in 's-Gravenpolder twee jongelieden van
andere gemeenten aan de oefeningen deel, een van
Hoedekenskerke, een van Borsele deze lootte er in
en profiteert van zijne lessen; dit jaar een van
Kwadendamme en voor den volgenden cursus zullen
5 jongelui van Hoedekenskerke en Kwadendamme
vragen den cursus te mogen volgen.
Zooals men weet zyn er voor eiken cursus 20
jongelui noodignu is dit getal wat hoog, maar
nabij gelegen gemeenten zouden zich kunnen com
bineeren. Nemen wy aan dat kleine gemeenten als
Baarland en Oudolande niet ieder 20 jongelui voor
bedoeld onderricht kunnen leveren, zeker zouden
zy, gecombineerd, ze kunnen bjjeen brengenen
deze gemeenten liggen, evenals om nog een paar
andere te noemen Ovezand en Driewegen, dicht
by elkaar. Kosten hebben do gemeenten absoluut
niethet Rijk vergoedt alles en de moeite, aan do
technische uitvoering van het ministeriöel besluit
betreffende hst onderricht verbonden, is zeer gering
voor de gemeentebesturen.
Ter wille der goede zaak zyn wij gaarne bereid
des verlangd inlichtingen te geven. Vergeten wij
niet dat de voordeelen voor toekomstige miliciens
aan het volgen van twee cursussen in den wapen
handel niet gering zyn vergeten wij ook niet, dat
de gemeentebesturen de aangewezen autoriteiten
zijn om het ministerieel besluit in de hand te wer
ken, en vergeten wij allerminst, dat het zoo goed
is de jongelui reeds op jeugdigen leeftijd vertrouwd
te maken met den militairen dienst in 't algemeen
en met het geweer in 't byzonder. Door de mili
taire oefeningen wordt een begin gemaakt met het
begrip krijgen van ^verdedigen"een militaire
geest wordt in 't loven geroepen en komt de tijd
voor handelen, dan hebben wy duizenden jongelui,
die goed kunnen mikken en schieten om den vyand
van onze haardsteden af te houden. Wy hopen dat
dit nooit noodig zal zijn veel liever wenscbon wy
vele middagen terug als die van den zeventienden
Februari 1900. R-
In Juni a. s. zal een vergelijkend onderzoek
worden gehouden voor de betrekking van tele
fonist, uitsluitend voor vrouwelijke candidaten,
waarvoor vijftien plaatsen beschikbaar worden ge
steld. (Zie verder de Stct. no. 41).
Do heer mr. J. H. L. van Buren, lid der
Staten van Zeeland voor het district Tolenis,
blijkens eene advertentie in de N. R. Ct. van heden,
den 16 Februari jl. op 65jarigen loeftijd overleden.
Hij behoorde tot de antirevolutionaire party en
had zitting tot 1904.
Ds. J. S i x D ij k s t r a te St. Maartensdijk
heeft bedankt als bestuurslid van het Provinciaal
Comité in Zeeland der Nat. Chr. Geh. Onth.-ver-
eeniging.
De voorloopige tariefsherziening,
inzake invoerrechten, omvat bijna een alge-
meene verhooging der rechten van 5 tot 6 Va pet.
naar de waarde, een verhooging ongeveer naar'
dezelfde verhouding van de rechten op artikelen
naar het gewicht cd een heffing van rechten van
dusver vry ingevoerde materialen of stoffen.
Het hoofdbestuur van >Volksonderwys" heeft
aan een 70tal Nederlandsehe mannen en vrouwen
een schrijven gericht, met verzoek een bjjdrage te
willen leveren ten gunste der invoering van wette-
lyken leerplioht. Eenzelfde bijdrage werd ge
vraagd van eenige personen van onderscheiden staat
kundige en godsdienstige richting.
In het nummer van 15 Febr., dat toegezonden
zal worden aan de leden van de beide Kamers de;
Staten-Generaal, aan deleden dervereeniging »Volks
onderwijs", aan de pers en verder aan allen, di
zich daartoe mochten willen opgeven, komen c'
bijdragen voor.
Het totaal van het bij de Ned. Z u i
Afr. Vereeniging ingekomen bedrag is thaj
f 995,375.09 1/9.
Het Roode Kruis ontving tot heden in I
geheel f 200,399.34 i/s«
Volgens particulier bericht is het Ned. ri
Stneroevan Java naar Rotterdam bestemd, te L)
sabon binnengeloopen mot brand in de lading1
het groote ruim. De schade is belangrijk.
Aan den gezagvoerder is geseind om te tracht
den brand te blusschen, desnoods door het ru
vol water te laten loopen en niet to lossen, tenein
geheel buiten de kostbare inmenging vanwege
Portugeesch plaatselijk bestuur te blijven. Na d
brand gebluscht en bet ruim ledig gepompt
hebben, zou het stoomschip zonder te lossen de reL
naar Rotterdam voortzotten.
Volgens een bij de stoomvaartmaatschappij Rot-
terdamsche Lloyd ontvangen bericht, zoude het
stoomschip 17 Fobr. des avonds de reis van Lissa
bon naar Rotterdam vervolgen.
Het stoomschip »Lombo k", van Am
sterdam naar Batavia, is volgens een door de directie
der Stoomvaart Mij Nederland ontvangen telegram
op den 15en dezer met storm te Ferrol binnenge
loopen. Twee sloepen zijn verbrijzeld en de stuur
inrichting is beschadigd. Ook vreest men, dat water
in de ruimon is gedrongen.
Kerknieuws.
Ned. Hervormde kerk.
Borsele. By de Zaterdag gehouden verkiezing
voor ©en notabele alhier, ter vervanging van den
heer C. van de Velde, die als kerkvoogd is opge
treden, verkreeg niemand de volstrekte meardtrheid.
Dientengevolge moet horstemming plaats hebben
over de heeren J. Lous Lz. en A. Mol Wz., die
achtereenvolgens 12 en 7 stemmen van de 36 ver
wierven.
Bedankt voor het beroep naar Amsterdam door
dr. E. J. W. Posthumus Mojjes te Middelburg.
