1900. N°. 19.
Dinsdag 13 Februari.
87ste jaargang.
Belasting-Verordeningen.
FEUILLETON.
De Molenaarster.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binner als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regols 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
De Burgemeester en Wethouders van Goes doen
te weten, dat door den Raad dier gemeente, in zijne
vergadering van 31 Mei 1899 zijn vastgesteld de
volgende VERORDENINGEN:
VERORDENING op de Heffing van Schoolgeld
voor het Onderwijs aan School E in de ge
meente Goes
VERORDENING op de Invordering van School
geld voor het Onderwijs aan School E in de
Goes.
Zijnde deze Verordeningen goedgekeurd bij Ko
ninklijk besluit van 24 Januari 1900 no. 35.
Goes, 12 Februari 1900.
De Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSEL1NK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Wekelijksch algemeen overzicht.
Het was te verwachten, dat na de stemming in het
Engelsche Lagerhuis over het amendement Fitz-
maurice, er weinig kans bestond dat het amende
ment der Ieren om den oorlog te staken en vrede
te sluiten op den grondslag van de onafhankelijk
heid der beide Republieken zou worden aangenomen.
Zij dienden het amendement dan ook alleen maar
in bij wijze van protest. Het Parlement juichte nu
en dan spottend of protesteerde luidruchtig, toen
de Ieren aan het woord waren. Hun voorstel werd,
zooals we reeds meldden, met algemeene stemmen,
behalve die der partijgenooten, verworpen.
Naast dit succes in bet Parlement kon de En
gelsche Regeering zich verblijden over den uitslag
der verkiezing te York. In 1898 was daar een
conservatief lid gekozen met een meerderheid van
slechts 11 stemmen en thans hoopten de liberalen
dezen zetel te herwinnen, dien zij jaren lang had
den bezeten, doch de conservatieve candidaat Faber,
die zijn kiezers aanried door hunne stem hun goed
keuring uit te sproken over de regeeringspolitiek,
werd met een meerderheid van 1430 stemmen ge
kozen.
Deze uitslag gaf natuurlijk groote vreugde aan de
unionistische bladen. De Times o. a. zegt, dat daar
door getoond is boe het land, alle kleine quaes-
ties ter zijde schuivend, de Regeering steunen wil
met alle macht, om den rechtvaardigen en nood
zakelijken oorlog voort te zetten. Indien de oorlog
eens met succes is voleindigd, zal het vroeg ge
noeg zijn lof en blaam uit te spreken voor alles
wat geschied is. Maar inmiddels moeten wij aan
een ons toch niet al te vriendschappelijk gezinde
wereld toonen, dat achter de Engelsche troepen te
velde de eendrachtige Engelsche natie staat, een
van zin en een van geest, met het vaste en on
wrikbare besluit te doen wat noodig is, om Re
geering en leger te steunen. De verkiezing te York,
zoowel als de stemming in het Parlement, kunnen
slechts strekken, om den goeden indruk te ver
sterken dien de onwrikbare moed en de volharding
van ons volk en de houding van Regeering en ver
tegenwoordiging in het buitenland hebben gewekt".
Een eigenaardige beschouwing gaf de Russische
staatsraad Von Bloch, die ook in ons land bekend
Naar het Duitsch van A. Waldemar.
Ernst volgde het paard met de oogen en liet
een kreet van verrassing hooren.
Daar stond, door de heldere zon beschenen, zjj,
die al zjjn gedachten innam. De verrassing deed
bjjna zjjn hart stilstaan, maar zjjn blikken ver
rieden, wat zjjne lippen niet konden uitspreken.
Weinige oogenblikken later sprong hij af en stond
aan de zijde van Christa Maria, die in een liefelijke
verwarring naar hem opkeek.
♦Gjj zjjt vroeger thuis gekomen, dan gjj dacht,
molenaarster Wat dreef u terug
♦Verlangen," antwoordde zjj zachtjes en streelde
het paard, dat, haar herkennende, zijn neus aan
haar arm wreef.
♦Verlangen stamelde Ernst. Het geluk ver
blindde hem. Verlangen, naar wien
Schelmsche blikken vertoonden zich op Christa
Maria's onschuldig gelaat en zacht plagend, zooals
meisjes dat kunnen, en dat Mahler van baar nog
niet gezien had, antwoordde zij
Dat is toch niet moeilijk te raden. Verlangen
naar het geklapper van den molen, naar het plas-
i6 door zijn voordrachten over den oorlog in het
algemeen op de vredesconferentie. In een onder-
boud, dat hij dezer dagen had met de N. Fr. Presse,
zeide bij te meenen, dat de EngelschTransvaal-
sche oorlog bij de Haagscbe conferentie past als de
proef op de soin, omdat blijkt dat het oorlogvoeren
met de moderne wapenen zoo goed als een onmo
gelijkheid geworden is een kleine macht kan een
groot leger ophouden en den oorlog op een on
mogelijke wijze verlengen. Von Bloch meent, dat
de Engelschen in Zuid-Afrika van steeds slechter
conditie zullen worden en zij het in 't eind zullen
moeten opgeven de oorlog kan op deze manier
jaren duren en tot een economische crisis leiden,
die dwingt er een einde aan te maken. Een groot
leger in het binnenland van Zuid-Afrika te onder
houden is voor Engeland een onmogelijkheid wegens
de moeilijkheid van het vervoer. Als de oorlog een
jaar duurt zal Engeland aan wonden en ziekten
80 a 100 duizend man verloren hebben^ militairen
hebben uitgegeven en in het eiöd moeten bewilli
gen in een scheidsgericht.
Ook van Duitsche zijde krjjgen de Engelschen
harde waarheden te hooren. De oude, ervaren
historicus Theodoor Mommsen heeft geantwoord
op een brief van een Engelschman, die verzocht
zijn meening te zeggen omtrent dezen oorlog. En
wat antwoordt de groote geschiedschrijver »Zoover
ik weet, is elke Duitscher in zijn hart op de band
van de Boeren en dat niet omdat zjjn bloedver
wantschap met deze wat nader is dan met de En
gelschen, maar gedeeltelijk omdat de haat tegen de
Engelschen groote, en ik voeg erbij, niot gerecht
vaardigde afmetingen heeft aangenomen, gedeeltelijk
ook omdat deze oorlog niet alleen, zooals elke oor
log een ongeluk, maar een infamie is. De herha
ling van Jameson's rooftocht door d© Engelsche
regeering (ik wil niet zeggen het Engelsche volk),
die door beurs- en mijnspeculaties is ingegeven, is
de onthulling van hun moreele en politieke bedor
venheid en hun militaire en politieke zwakheid.
Wanneer in Engeland eenige wjjsheid en vader
landsliefde overgebleven was dan zou men Cham
berlain dood verklaren en aan een slecht behandeld
volk niet slechts den vrede, maar ook de volle
onafhankelijkheid geven, waarop het recht heeft.
Dat zou zeker niet zjjn wat men noemt zaken doen,
maar het zou een moreele overwinning zjjn, die
elke militaire nederlaag uitwischte."
Zal men in Engeland naar deze woorden hooren
en haudelen, of zullen ze worden doodgezwegen
De Duitsche Rijksdag heeft een aanvang go-
maakt met de eerste lezing van de vlootwet. Heel
gunstig staat het op het oogenblik voor die wet
niet, want vóór het ontwerp in zijn tegenwoordigen
vorm hebben zich alleen de conservatieven en enkele
liberalen verklaard, doch bjj een eerste lezing valt
nooit veel te zeggen omtrent het lot van een in
gediend ontwerp. De oppositie bestaat uit het Cen
trum. de sociaal-democraten, de vrijzinnigen en
enkele fracties van de volkspartjj in de minder echt
Duitsche streken, zooals in den Elzas en in Polen.
Woensdagavond hielden de sociaal-democraten te
Berlijn negentien volksvergaderingen in alle deelen
der stad tegen de vlootvoorstellen, maar lieten
daarbij ongehinderd toe, dat in deze door hen be
legde vergaderingen vele bekende voorstanders van
vlootuitbreiding opkwamen.
Zooals de gezindheid omtrent de wet nu is zou-
sen van het waterverlangen naar den hond en
naar de musschen op het dak, die zoo mak ge
worden zjjn."
♦Ei, ei, dit verlangen was het ook misschien,
dat u naar het bosch voerde, juist op bet uur
dat ik zou terugkeeren.
De molenaarster wendde zich verlegen af.
♦O, neen, ik wilde maar van u vernemen, hoe
het met de levering afgeloopen is."
Juist, dat had ik u haast vergeten te zeggen.
Ziehier" hij zocht naar de kwitantie in zijn por
tefeuille ï-het bewjjs, dat alles in orde is."
Zijn hand had ook weder het doosje met ringen
aangeraakt en het was of een electrische stroom
hem daarbij door het lichaam voer. En Christa
Maria, die niet opmerkte welk geweld hij zjjn hart
moest aandoen, las de kwitantie en reikte die, met
geloovig vertrouwen tot hem opziende, weer over.
De uitdrukking van haar gelaat was ernstig en
tevens verrukt, toen zij, staan blijvende, zeide
♦Hoe zal ik u mjjn dank betuigen, Ernst Mahler,
dat gij zoo krachtig voor mij zijt opgetreden. Eerst
nu moet ik bekennen, dat het ons vrouwen toch
hoogst moeilijk is op afgedwaalde paden verder te
wandelen. Toen ik den molen overnam, was ik zoo
vol vertrouwen, en nu
Zjj zweeg en keek nadenkend voor zich.
♦En nu, wat maakt u onzeker en weifelend
Als zij de waarheid had gezegd, had zjj moeten
antwoorden»De liefde maakt mij onzekerzjj
den er ongeveer 150 stemmen vóór, doch 250 tegen
zijn. Er is echter grond om te vermoeden dat
eenigen van de ruim 100 leden, die tot het Cen
trum gerekend worden, nog wel zullen bijvallen,
zoodra het ontwerp is behandeld door de begro
tingscommissie, die zich voornamelijk zal bezig
houden met de vraag hoe de kosten zullen worden
gedekt.
Het groote nadeel, dat de regoering door het ont
breken van den verzoeningsgezindon leider van het
Centrum Dr. Lieber ondervindt (die op zjjn uiterste
ligt) vertoonde zich daarin, dat nu als eerste spreker
voor het Centrum Dr. Schiidler optrad, een man,
scherp van toon, die tamelijk onvriendeljjk ver
klaarde, dat hij en zijn politieke vrienden voor het
vlootontwerp in zjjn tegenwoordigen vorm en om
vang niet te vinden waren. Zjj wilden een onder
zoek der ontwerpen door de commissie niet van de
hand wijzen, maar moesten het reeds thans uit
spreken, dat zij voor een ontbinding van den Rijks
dag, in geval de vlootwet ten slotte zou verworpen
worden, niet vreesden.
Overigens is uit de rede van den minister Tirpitz
en van oen der liberale afgevaardigden gebleken,
dat het ontwerp gericht is tegen Engeland, dat
door beslaglegging op Duitsche schepen, de Duit-
schers in hooge mate heeft ontstemd. Dit feit kwam
in den Rijksdag nogmaals ter sprake.
De gevolgen van Engelands nederlagen doen
zich ook gevoelen in Abessinië* Het prestige
en de invloed van het Engelsche rijk hebben daar
een geduchten slag gekregen en de regeling der
grensquaestio zal nu met des te meer moeilijk
heden gepaard gaan, wijl Abessinië zjjn pretention,
die het ten allen tijde zal handhaven, nog zal
uitbreiden.
De Daily Mail zegt dat in het Egyptische offi
cieren-korps een samenzwering is ontdekt en vele
officieren in hechtenis zijn genomen, onder ver
denking van aanzetting tot insubordinatie. De overste
Wingate, die van den Khedive machtiging had ont
vangen maatregelen te nemen, heeft in zjjn rapport
gemeld, dat de toestand een oogenblik zeer ernstig
is geweest, en zich thans verbeterd heeft, maar
berichten uit Kaïro doen zien, dat er nog wat
broeit. Het veertiende bataljon Egyptische troepen
weigert nog steeds de patronen terug te geven,
wat door den Sirdar bevolen was. Het schijnt, dat
ook daar de jongere Egyptische officieren de rad
draaiers zjjn.
Terwijl in Egypte 'dus alles behalve de rust
heerscht, die voor Engeland's belangen op dit
oogenblik wel gewenscht is, heeft de Engelsche
Regeering nog maatregelen genomen om artillerie
uit Kaïro naar Zuid-Afrika te brengen. De heer
Wyndbam deelde in het Lagerhuis mede, dat zes
Maxims zjjn ingescheept te Kaïro» met bestemming
naar Kaapstad.
Het gerucht heeft reeds geloopen, dat Engeland
de hulp van Italië zal inroepen voor het geval in
Egypte een oorlog mocht uitbreken of indien de
groote mogendheden de Egyptische quaestie aan
de orde mochten stellen, en dit laatste is niet- on
waarschijnlijk, want de Matin bevat een artikel,
waarin Duitschland wordt aangemaand zich bij
Rusland en Frankrijk aan te sluiten, om de Egyp
tische quaestie ter sprake te brengen. Duitschland,
zegt hot blad, beeft groot belang bij het vaststellen
van de neutraliteit van het Suez-kanaal. Boven-
heeft slechts ten doel den beminde onderdanig te
zijn, hem als heer te beschouwen, daar waar zij
tot nu toe naar eigen goedvinden handelde."
Daar zij dit echter niet durfde uitspreken zon
der tegen den goeden toon eener vrouw te hande
len, antwoordde zij
De laatste gebeurtenissen zijn het, die mij allen
lust tot zelfstandigheid benomen hobben."
Zij hadden do plaats bereikt, waar de weg van
het bosch naar den molen voerde. Daar waar Ernst
het eerst de molonaaster aan de deur had gezien,
stonden een paar oude mcnschen, die belangstellend
naar hen keken.
Mijne ouders," zeide Christa Maria, toen zij den
blik van verbazing op het gelaat van Ernst zag.
»Ik heb hen meegebracht, omdat
♦Om het Kerstfeest, niet waar hielp Ernst
i haar over bet pijnlijke punt heen. Hij wist waarom
zij hare ouders had gehaald en dat bewustzijn, dat
i hij op baar blozend gelaat bewaarheid zag, vervulde
hem met nameloozo vreugde. Hjj werd bemind, hij
werd bemind
Hij had het willen uitschreeuwen, zjjn hart willen
lucht geven, maar zich inhoudende ging hij naast
de geliefde verder, het paard aan den teugel lei-
dende en liet zich aan de ouders voorstellen.
♦Dat is hijzoo luidde de voorstelling van
Christa Maria, die zij met stralende blikken gaf,
alsof geen meerdere woorden noodig waren.
Een oogenblik zag de oude hem met oogen, blauw
dien zouden do vloten der drie mogendheden sterk
genoeg zijn om thans Engeland te kunnen weer
staan. Het Fransche blad meent, dat de openbare
meening in Duitschland gunstig gestemd is voor
zulk een optreden.
GOES, 12 Februari 1900.
Er zijn zoo van die eenvoudige, «oliede nerin
gen of bedrijven, welke, zonder veel ophef gedreven
wordende en gedurende tal van jaren van vader op
zoon overgaande, glansrijk het hoofd bieden aan
de toenemende concurrentie en kalm en waardig
blijven bestaan als zoovele bewijzen van ouderwetsche
degelijkheid tusschen zooveel wat, minder soliede
opgebouwd, al spoedig na de oprichting ten onder
gaat.
Als zulk een bewijs van degelijkheid mag zeker
wel genoemd worden de koperslagers-af-
faire, thans in het bezit van en gedreven door
den heer J. de Jonge A z., en gelegen aan den
opril van de Kade naar »het Breedje".
Zaterdag jl. was het eene eeuw geleden, dat aan
den grootvader van den tegenwoordigen eigenaar
een stuk werd uitgereikt van den volgenden in
houd
Zes st&
den 10 Febru 1800.
K. van Zoom.
♦EXTRACT uyt de Notulen van het
Gemeente Bestuur der Stad Goes.
Zaturdag 1 February 1800 't 6e Jaar.
Op het desweegens gedaane mondeling versoek
van Johannes de Jonge Geerardzoon houdende
om als Koper Blekslager en Tinnegieter binnen
deeze stad te worden geadmitteerd
Ib goetgevonden en verstaan het bovenstaande
versoek te accordeeren zoo als geschied by deeze,
mits den geadmitteerden gehouden blijft zig alvo
rens te vervoegen bjj Commissarissen over de voor
maals geexteerd hebbende Gildens Corporation
binnen deeze Stad ten Einde zig schriftelijk te ver
binden de Placaaten Keuren en ordonnantiën op
het geweezen Smeden gilden voorhanden zijnde
voor zoo verre dezelve tot de Goede Policie betrek
king hebben stipteljjk te zullen Observeeren Naar-
koomen tot zoo lange desweegens bij het Vertegen-
woordigent Lichaam des Battaafschen Volks nader
zal zjjn voorzien.
Waar van den Versoek er bjj Extract dezes zal
worden kennis gegeeven.
Accordeert met voorz Notulen
1 Jacobus Dominicus."
Wanneer men in onzen tijd zich als koper- en
blikslager wil vestigen en geene werkplaats sticht,
welke met de hinderwet heeft te maken, heeft men
van niemand vergunning tot vestiging noodig. Men
ziet uit het bovenstaande stuk, dat het in ♦den
goeden ouden tijd" anders was. Met het >zesdo
jaar" wordt bljjkbaar bedoeld het zesde jaar van
de Bataafsche Republiek, gelijk men weet van 1795
tot 1806 de benaming van den voormaligen Staat
der Vereenigde Nederlanden. Hoewel op het einde
der vorige eeuw de gilden werden afgeschaft, om
dat men ze onbestaanbaar achtte met de Fransche
leuzen van vrijheid, gelijkheid en rechten van den
mensch, zoo blijkt toch, ook uit de beschikking
hierboven vermeld, dat men in het jaar 1800 (en
als die der molenaarster, onderzoekend in het ge
laat en strekte toen de hand naar hem uit.
♦Wjj hebben veel goeds van u gehoord naar
het schjjnt met recht. Gij zjjt echter nog zeer jong,
waar hebt gij die ervaring opgedaan
Eerst in den molen van vader en daarna in de
wjjde wereld", gaf Ernst vrijmoedig ton antwoord
en drukte krachtig de hand van den oude en de
zachte zjj nor kleine vrouw.
Zijn oog vloog onderzoekend van de ouders op
de dochter. Van haar vader had Christa Maria de
hooge gestalte, het heldere stralend oog, terwijl
zij van hare moeder het gelaat en den innemenden
lach bad geërfd. Beide hoedanigheden waren in het
kind vereeDigd. Geen wonder dat de molenaarstor
het hart van Ernst gevangen nam.
Zoo, leeft uw vader nog vroeg de oude.
♦Neen, ik sta alleen."
♦Alleen, dus ongetrouwd
Een dwaze vraag, waarop geen bepaald antwoord
volgde. Ernst zeide slechts
♦Ik hoop den langsten tj)d alleen geweest te 2jjn.
Wie weet wat de naaste toekomst brengt."
♦Wilt gij den vos niet in den stal laten brengen
Mahler vroeg de molenaarster. ♦Wij kunnen
hier toch niet in de zon bljjven staan."
Ernst bracht het paard weg en de anderen gingen
de woonkamer binnen.
♦Weet dat jonge mensch, dat gij ongetrouwd
zjjt vroeg do vader, terwjjl hjj zich op de bank
