1900. N°. 18.
Zaterdag 10 Februari.
87sle jaargang.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
FEUILLETOM.
De Moleuaarster.
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binner als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bjjblad 10 cent.
Inzending van advertentiën vóór 2 uren op deta dag der
uitgave.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regols 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent por regel.
GOES, 9 Februari 1900.
Wij brachten een bezoek aan bet gebouw der
Werkverschaffing in de 's-Heer Hendriks-
kinderenstraat alhier en overtuigden ons opnieuw
van bet goede doel dier inrichting. Een aantal man
nen en jongens zagen we daar bezig aan nuttigen
arbeid, die bun een verdiend stukje brood verschaft
in tijden, dat er elders geen werk te bekomen is.
In de voorkamer staan ten verkoop gereed een
aantal huishoudelijke artikelen van allerlei aard,
die doen zien boe van oud nieuw, althans iets nog
zeer goed bruikbaars kan worden gemaakt. De
achterkamer dient tot werkplaats der bezemmakers
en der vlechters van kleine vloermatten. Het ma
ken van stal- en schuurbezems vormt voor de werk
verschaffing een bezigheid, die eenige maunen aan
bet werk houdt en bovendien een kleine winst af
werpt, daar deze gereedschappen goeden aftrek
vinden en weinig kosten aan grondstof en werk
loon. De meest interessante werkplaats is eon der
bovenzalen, waar een vijftiental mattenmakers aan
bet werk zijn, die onder de goede leiding van den
nieuwen meestor D. Brouwer vloermatten vervaar
digen, waarvan reeds een groote voorraad aanwezig
is en die in deugd en netheid in geenendeele on
derdoen voor de beste, die te Genemuiden of elders
worden gefabriceerd. Behalve in bet gebouw worden
nog door negen arbeiders te huis matten gemaakt,
waarvoor bet arbeidsloon per rol wordt berekend.
Op het terrein achter het gebouw worden uit voor
werkhout ongeschikte boomen en oude balken door
zagen, klieven en bakken de kacbelblokken en
boutjes te voorschijn gebracht, waarvan nog slechts
een geringe boeveelheid aanwezig is, daar zij in
de stad gereeden aftrek vinden.
Van 5 Januari tot en met 3 Februari werd aan
werkloon uitbetaald f 800.
Een bezoek van particulieren aan bet gebouw
der Werkverschaffing is bet bestuur hoogst aange
naam. Belangstellenden kunnen zich dan ook ver
zekerd houden van een voorkomende ontvangst en
zullen zich kunnen overtuigen van bet nut dezer
inrichting, die den werkzoekenden arbeider de ge
legenheid tracht te verschaffen zjjn brood te ver
dienen in plaats van bet te krijgen of gebrek
te moeten lijden.
Diploma voor stenograpbie, stelsel Groote,
verwierf de beer J. F. van den Berge te
Goes. (M. Ct.)
Bij den voorzitter van het comité tot onder
steuning van werklooze diamantbewerkers te Am
sterdam, is van H. M. de Koningin een gift
ingekomen van f 1200, met den uitdrukkelijken
wensch dat ook de schijvenschuurders daarvan zul
len ondersteund worden.
H. M. de Koningin-Moeder schonk onder dezelfde
voorwaarden f 400.
Bij kon. besluit is aan de weduwe van den
beer W. A. de Laat de Kanter, in leven
hypotheek-bewaarder enz. te Rotterdam, een pen
sioen verleend van f 600.
Naar bet Duitsch van A. Waldemar.
IX.
Eerst nu viel zijn blik op de molenaarster, die
op de bank bij de kachel neergevallen was. Over
baar bleek gelaat rolden onophoudelijk tranen;
hij schrok en vroeg
»Gaat u dit zonderling afscheid zoo aan bet
hart, molenaarster Had ik om uwentwil, zach
ter met hem moeten omgaan Hadt gij dat ge-
wen8cht Spreek toch en folter mjj niet langer
Cbrista Maria stond op en ging naar hem toe.
Hare rood geschreide oogen op hem richtende,
zeide zij
»Gij hebt hem naar verdienste beloond, Mahler,
ik dank u van harte, maar er bestaat nog een
ander gevaar, dat misschien nog grooter is dan
de schurkerij van dien man."
Een rilling beving haar Ernst zag dit en trachtte
baar tot kalmte te brengen door op zacbten toon
te vragen
»Was de molenaar reeds lang bier
»Wel een kwartier."
»Als bjj bet gewaagd heeft u onbetamelijk te
behandelen, sla ik hem alle beenen in zijn lijf
stuk!"
Christa Maria bloosde. Zijn onstuimige bedreiging
Bij kon. besluit is, met ingang van 1 April,
mr. J. G. P a t ij n adv.-generaal bij den Hoogen
Raad der Nederlanden, benoemd tot Commissaris
der Koningin in de provincie Zuid-Holland. Stct
Vlissingen. De gemeenteraad beeft aan een
straat in bet nieuwe stadsgedeelte, welko straat
daarvan de voornaamste zal worden, den naam ge
geven van Paul Krugerstraat.
Dat niet alle aanhangers der Liberale
Unie met de door bet bestuur op touw gezette
nieuwe beweging voor algemeen kiesrecht mee
gaan, blijkt o. a. uit een artikel in Het Vaderland
een echt Unie-blad, welks hoofdredacteur ook ja
renlang in bet Hoofdbestuur zat. Deze begrijpt er
niets van, dat men juist thans zulk een manifest
heeft gepubliceerd, vooral nu zelfs de »tecbniscbe
herzieniug der Kieswet" van minister Borgesius
nog moet worden ingediend en men niet weet, in
hoever ook deze eenige uitbreiding aan het kiezers
corps zal geven.
Verder wenscbt het blad de vraag te stellen
»of de hervormingen, die onder het bestaande
kiesrecht verkregen en nog te verkrijgen zijn, zoo
onboteekenend zijn, dat de voortzetting dezer hervor
mingspolitiek veilig door een agitatie voor grond
wetsherziening in de waagschaal kan gesteld wor
den. Thans liggen onder meer de rusttijdenwet en
de woningwet voor bet Parlement, maar of daar
omtrent een beslissing genomen zal zijn, alvorens de
tijd der verkiezingen daar is, mag ernstig betwij
feld worden. Een nieuwe armenwet zal wellicht
tegen dien tijd zijn ingediend, die beter lot kan
verdienen dan onmiddellijk ter zijde gesteld te wor
den. Met 't vraagstuk der pensioenverzekering kan
eenige voortgang zijn gemaakt. Kan men nu reeds
bij voorbaat zeggen, dat dit alles zoo onbeteekenend
is, dat het gerust kan worden prijsgegeven, opdat
liever na jaren stilstand in de wetgeving, van de
nieuwe kiezers, die men verwacht, de naar men
meent veel betere vruchten van wetgeving kunnen
worden gevraagd De circulaire schijnt luchtig
boen te stappen over de mogelijke ^vertraging in
den gang der wetgeving", omdat die toch in elk
geval eenmaal komen moet. Of liberale kiesvereeni-
gingen met dergelijke vertraging genoegen zullen
nemen, mag nog worden betwijfeld."
Het boofdcomité van bet Nederlandscbe Roode
Kruis ontving van den Minister van Buitenlandscbe
Zaken officiéél bericht van de ontvangst van een
telegram dd. 6 dezer van den consul generaal der
Nederlanden te Pretoria
»T woede Hollandsche ambulance
(Koster) allen gezond hospitaal Harrismith, veld
hospitaal tusscben Toegel a en Ladysmitb supple
ment Ryckevorsel, aangekomen."
Hieruit mag worden afgeleid dat te Harrismith
een hospitaal is ingericht en een ambulance is uit
gezonden vandaar naar de streek tusscben de Toe-
gela en Ladysmitb. terwijl ook de aanvullingsam
bulance onder dr. Ryckevorsel baar bestemming
beeft bereikt.
Na 1 Mei zullen tusscben Keulen en Berlijn
nieuwe nacht-sneltreinen loopen, die zul
len aansluiten bjj de mailtreinen uit Vlissingen.
zeide nog meer dan zijn blik. Zij was weer tot
bedaren gekomen en zeide »Niet zoo boos zijn J"
terwjjl zij lachend baar pijnlijke band wreef. Dat
ontging Ernst niet. Hij vatte baar rechterband.
»Wat veroorlooft gij u wel?" wilde zij vragen,
maar de woorden bleven baar in do keel steken,
toen Ernst haar wees op de roode vlek, die door
Knoop aan baar pols was toegebracht en zeide
»Hij beeft u aangevat en gij stondt weerloos te
genover hem. Spreek, wat wilde hij van u
»Den Enz-molen en en mij er bij" ant
woordde zjj beschaamd.
»En toen gij niet toestemdet, maakte bij van
uwe hulpeloosheid gebruik om ach, wees toch
barmhartig en laat u niet zoo elk woord af bedelen.
Ziet gij dan niet, molenaarster, dat mij de onzeker
heid verteert
»Maak u niet ongerust, Mahler, ik weet mijzelven
te beschermen dat ondervond ook de molenaar
Knoop. Als u hem goed hadt aangezien, zoudt gij
de kenmerken daarvan op zijn wang ontdekt hebben."
Ernst wendde zich af en ging naar bet venster.
Ja, zij wist zich te beschermen, zij was gewoon
op zich zelf te staan en verantwoordelijk te zijn voor
wat zij zeide of deed. Maar zou zij ook de hoedanig
heden van een liefhebbende vrouw bezitten Het
gezag van een man erkennen, hem onderdanig zijn,
waar bet moet, maar ook krachtig medewerken,
begrijpen dat zij niet de slaviu maar ook niet de
beerscberes is, in een woord dat zij de gezellin van
den man moet zjjn
»Hier beerscbt maar één wil en dat is de mijne"
De reis van Londen naar Berlijn zal dientengevolge
mot 5 kwartier worden bekort.
Hot Hoofdbestuur van Volksweerbaar
heid vergaderde 27 Januari jl. te Utrecht tot
regeling van de werkzaamheden en droeg bet da-
gelijksch bestuur op aan een college, bestaande
uit voorzitter, secretaris en penningmeester.
In zijne vergadering van 2 Februari jl. stelde
dat hoofdbestuur o. a. den inhoud vast van een
beknopt geschrift»Wat Volksweerbaarheid wil en
langs welke wegen zij baar doel tracht te bereiken."
Uit Amsterdam seinde men gisteren aan de
N. R. CL:
De Koninklijke Paketvaart-maatschappij ontving
beden telegrafisch bericht van baar hoofdagentschap
te Batavia, dat bet oorlogsschip Serdang van S i 1 e-
r a k a is teruggekeerd te Soerabajja.
Het beeft wegens slecht weer geen gemeenschap
gehad met Sileraka; doch uit berichten, ingewonnen
van de inboorlingen van bet Vleermuiseiland, op
139 graden 25 min. Oosterlengte, blijkt, dat deze
van meening zijn, dat de gevangenen nog leven.
Het oorlogsschip Serdang gaat binnen weinige
dagen naar Sileraka terug.
Dit telegram beeft betrekking op het onlangs
vermelde feit dat een officier en 2 machinisten van
het stoomschip Generaal Pel der Kon. Paketvaart-
Maatscbappij, door do Papoea's to Sileraka aan de
Zuidkust van Nieuw-Guinea werden gevangen
genomen.
Te Wageningen is, door leerlingen dor Rijks
landbouwschool, eene Weerbaarheidsver-
eeniging opgericht, welke reeds een 50tal leden
telt. Zij draagt den naam »Transvaal".
Op de Statuten zal de Kon. Bewilliging worden
gevraagd.
De Minister van oorlog maakt bekend, dat
lo. in de maanden Juli en Augustus on, zoo noodig,
in de eerste dagen van September e. k. examen zal
worden gehouden voor toelating van jongelieden
als cadet bij de Koninklijke Militaire
Academie te Breda, geregeld op de grondslagen
der wet van 21 Juli 1890 (St.bl. no. 126).
Voor dit examen worden opengesteld 104 plaatsen.
Inzending der kennisgeving om aan bet examen deel
te nemen vóór 15 Juni a. s.
2o. dat in de maanden Juli en Augustus e. k.
een examen zal worden gehouden voor toelating
van jongelieden als cadet bij de Cadetten
school te Alkmaar.
Voor dit examen worden opengesteld
a. 35 plaatsen voor jongelieden met bestemming
om te worden opgeleid voor den dienst bier te
lande
b. 15 plaatsen voor jongelieden met bestemming
om te worden opgeleid voor den dienst in Neder-
landsch-Indië.
Ouders of voogden, wier zonen of pupillen aan
bet examen wenschen deel te nemen, behooren de
kennisgeving daarvan in dier voege in te zenden,
dat zij vóór 15 Mei 1900 aan bet departement van
oorlog ontvangen wordt.
Voor verdere voorwaarden alsmede examenpro
gramma zie St.ct. no. 33.
beeft zij eens gezegd en zou de liefde zooveel macht
over baar hebbbn, om dien wil te buigen
Nog stond bij aan bet venster en keek in de
koude morgenlucht. Een kleine band legde zich
met kracht op zijn schouder.
*H§b ik u boos gemaakt
Hoe zacht deze woorden ook waren gesproken,
zjj werkten op Ernst als een donderslag. Zich haastig
omkeerende zag bij bet zoo zeer geliefde meisje
naast zich staan. Zijn blik ontmoette den hare en
bij las er in, zooals hij zoo dikwijls had gedaan.
Er sprak niets uit van heerschzucht, onbuigbare
wilskracht, slechts grenzelooze onderdanigheid, dee
moedige liefde en een bode om verscbooning. Hoe
gelukkig zou bjj geweest zijn als hij haar nu in
zijn armen bad mogen drukken. Maar dan stond
hij gelijk met Knoop, die baar rooven wilde.
Neen, neen, nog moest hij zich bedwingen.
>Welk recht en welke reden zou ik hebben boos
op u te zjjn vroeg bjj op zjjue beurt. »Ik dacht
er slechts over na, boe geheel anders van aard gij
zijt, dan andere vrouwen of meisjes, hoe zwaar het
u vallen moet" gevallen moet zijn, verbeterde
hij »uw man onderdanig te zjjn en zjjn wil te
erkennen. En dat behoort toch zoo in een gelukkigen
echt. Gelooft gij dat ook niet
Zjj zag hem met glinsterende oogen aan.
»Ik mag u anders toeschjjnen, doch ik ben toch
ook maar een vrouw, die in hem, dien zjj lief heeft,
opgaat, met hem een geheel uitmaakt. Ik geloof,
dat in zulk een echt geen strjjd om de heerschappij
bestaat, geen voorrecht van den een boven den
Dr. Kuyper beeft in de Revue des Deux
Mondes een artikel geschreven ten gunste van de
Boeren, dat, in het Hollandsch vertaald, binnen
enkele dagen in druk verschijnen zal.
Het Hbld. schrijft ervan
In de eerste plaats een woord van hulde en dank
aan dr. A. Kuyper.
Hij beeft in de Revue des Deux Mondes bondig,
duidelijk en overtuigend een overzicht gegeven van
het verleden en heden van Hollandsch Zuid-Afrika
bjj doet begrijpen wat de zonen van Geuzen en
Hugenoten deden en doen, willen en hopen in bet
land, dat ze ontgonnen en waar zij de bljjvende,
krachtige, vruchtbare bevolking zijn.
Met hartelijke waardeering van het Brit.scbe volk,
zjjn karakter, zijn grootsch verleden, schrijft bjj,
en zijn woord is vooral een woord van waarschu
wing aan dit volk, opdat niet tot Engeland gezegd
worde wat met zulke wondere kracht eens gespro
ken is tot Tyrus (Ezechiel 28 49), tot bet volk
dat door de grootheid zijner wijsheid in koophandel
zijn vermogen bad vermeerderd, maar welks hart
zich verhiof vanwege zjjn vermogen, totdat de Heer
sprak en de stad des rijkdoms den dood eens ver
slagenen in het harte der zeeën deed sterven.
Het is een ernstig, waardig opstel dat bewijst
hoe dr. A. Kuyper zijn stof meester is en de ge
schiedenis van het volk dor Republieken kent.
Wij zjjn er van overtuigd dat het op tal van
lezers van de Revue indruk zal maken, dat bet
krachtig zal bijdragen om beschaafde, nadenkende
mannen en vrouwen in Europa te doen beseffen
welke beldenstrijd voor groote beginselen daar ginds
in Zuid-Afrika gestreden wordt.
Aan het ons toegezonden verslag van de
Nederlandsche Vereeniging tot be
scherming van dieren, afdeeling Zeeland,
ontleenen wij het volgende
Behalve door het vertrek van Mr. B. van Eeten
van Zieriksee naar Groningen hadden geen verdere
mutaties plaats in het bestuur, daar de heeren J.
B. F. Hugenbojtz te Axel en jbr. W. C. van
Panhujjs te Veere, die aan de beurt van aftreden
waren, werden herkozen en zich deze benoeming
lieten welgevallen.
Van den door de afdeeling Rotterdam uitgegeven
kalender werden voor 1900 een aantal ex. besteld,
welke dezer dagen in onze provincie op do lagere
scholen verspreid worden.
In de plaats van deze kalenders werd in 1899
op alle lagere scholen in onze provincie een boekje
verspreid ter opname in de schoolbibliotheken,
getiteld De werkstaking bij Wilsonnadat de beer
P. W. van Milaan, hoofd eener school te Middelburg
en zelf ook groot dierenvriend, op ons verzoek zoo
bereidwillig was geweest zijn oordeel over dit werkje
uit te spreken, dat hij uitstekend geschikt achtte
voor bet door ons beoogde doel.
Ook bet vlugschriftje Over het van den bok rijden
en de behandeling van paardenezels, enz. werd door
de Afdeeling in ruime mate in de gebeele provincie
verspreid. Voor belanghebbenden zjjn daarvan nog
exemplaren disponibel.
Van de Nederlandsche vereeniging tot bescher
ming van vogels" te 's-Gravenhage, ontvingen wij,
zoo zegt bet bestuur vorder, een aantal exemplaren
ander, beiden moeten deelen in vreugd en leed en
elkander liefhebben, eindelooze dagen lang.
Zoo, Ernst Mahler vat ik den echt op."
»Gij hebt naar mijn hart gesproken, en ik hoop
dat mjj de allernaaste tijd gelegenheid geeft
Zijn blik voleindde den zin, toen zijn mond zweeg.
In grenzelooze verwarring trad de molenaarster
van Ernst terug en nam het boek van baar naai-
tafeltje. Als een bliksemstraal schoot haar bet woord
in de gedachte, dat Knoop uitsprak toen hij de
eerste maal van Mahlers aanwezigheid boorde »die
liefhebber ook in buisToen kon zij Ernst boos
togentreden, nu kon zij het niet meer. Zij beminde
dezen man en schrok zelf voor de macht van dit
gevoel, dat haar zoo plotseling had aangegrepen en
zoo geheel veranderd had. »Die liefhebber in huis."
Dat mocht niet zjjn. Niemand wilde zjj het recht
gevon oen steen op baar te werpen en daarom
kwam baar de gedachte in het hoofd de plaats te
ontruimen tot ja tot wanneer Tot hij uit
sprak wat zijne oogen verraadden.
>Ik moet aan den arbeid, molenaarster, de tijd
dringt."
Cbrista Maria sloeg de oogen op en zeide kort
besloten, zooals baar gewoonte was
»Ik ga tegen den avond naar mijne ouders,
Mahler
»Gjj wilt vertrekken Wat moet ik dan
»Gjj zjjt hier op uw rechte plaats. Ik kan u ver
trouwen en daarom wil ik van de gelegenheid ge
bruik maken mjjne ouders eens weer te zien."
»En wanneer Zult gij mot het Kerstfeest
