1900. N". 16.
Dinsdag 6 Februari.
87sle jaargang.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel,
Inschrijven van Leerlingen
De Molenaarster.
Do uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoo binner als buiten Goes, 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bijblad 10 cent.
Inzending van advertentiën vóór 2 uren op den dag der
uitgave.
De prijs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzellde advertentie wordt de prijs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald, 20 ct.
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
dat Zaterdag in Goes reeds is ver
zonden.
Van Dinsdag 6 tot en met Vrijdag 16 Februari
a. s. zal ter secretarie gelegenheid gegeven worden
tot het doen
voor de bewaarklasse van school A en de bewaar
school voor on- en minvermogenden.
Goes, den 3 Februari 1900.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
W E S S E L 1 N K.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Wekelijksch algemeen overzicht
Ofschoon het een feit is dat Engeland zich in
de meest hachelijke positie bevindt ten aanzien van
den oorlog in Zuid-Afrika, is uit de debatten in
het Lagerhuis gebleken, dat zelfs de oppositie zich
niet zal verzetten togen het volhouden van den
strijd. Wel werd de regeoring aangevallen op onder
geschikte punten, op do slechte voorbereiding en
op de gevolgde politiek, vóór het uitbreken van
den oorlog gevoerd, maar het eind van alle dis-
cussiën zal wel zijn, dat de credieten, benoodigd
voor hot voortzetten van dien bloodigen strijd, zullen
worden toegestaan. Zeer velen verlangden van de
regeering een verklaring dat de oorlog niet kon
oindigen voordat de Britsche vlag over Bloemfon
tein en Pretoria woei. Men kon zeer goed begrijpen,
zeide de conservatief Sir E lward Clarke, dat de Ëu-
gelschen wensjhten dat do oorlog dien afloop zou
hebben, maar het zou een zeer groote fout zijn,
indien de rogeering zeide dat dit een onvermijlelijk
gevolg moest zijn van don oorlog. Hij en zijn mede
standers wilden de regeering de mogelijkheid niet
benemen om, als de vijand van het groudgebied
der Koningin verdreven was, een eervolle schikking
aan te gaan, eervol evenzeer voor haarzelve als
voor de dapperen, wier gedrag in den oorlog hun
het recht gegeven had, hun onafhankelijkheid te
bewaren. 03 spreker geloofde echter niet, dat de
inlijving van Transvaal en Oranje-Vrijstaat voor
Engeland het geringste voordeel zou opleveren.
Hoewel hij den oorlog onnoodig acht, drong hij
erop aan dat Fitzmaurice zija amendement zal in
trekken, aangezien een stemming daarover in Europa
en de Zuid-Afrikaansche Republiek verkeerd zou
worden begrepen. Hij zal de regeering steunen, want
het zou meer kwaad kunnen den oorlog nu te ein
digen, dan hem vol te houden. De ware verant
woordelijkheid voor den oorlog berust bij Cham
berlain. De grootste moeilijkheid, die men zal
ondervinden bij do regeling van de verschillende
vraagstukken na den oorlog, zal liggen in de aan
wezigheid van Chamberlain op het departement van
koloniën en van Sir Alfred Milner in Zuid-Afrika.
Deze moesten hunne taak aan anderen overlaten, en
als dan de eerste minister voor eenige weken de
betrekking tusschen hot ministerie van koloniën en
Zuid-Afrika wilde leiden en lord Roaebery dan uit
vaderlandsliefde tot regeling der zaken naar Zuid-
FEUILLETON.
Naar het Duitsch van A. Waldemar.
VII.
•Eindelijk" mompelde de knecht, maar Ernst
scheen het niet to hooron. Terwijl hij den voor
komenden kellner zijn jas afgaf, zoido hg Breng
mij postpapier, een enveloppe on schrijfgereedschap.
De reeds ontvangen en de nog te wachten fooi
kromden den rug van den keil nor tot brekens toe.
Valentin zag dit met van verbazing opengesperde
oogen en scheen bovendien vergeten te hebben zijn
mond te houden. Hij mompelde
»Verduivold Dat moet ik'^toch eens van nabjj
zien."
Hg stond *op, stak de handen in de broekzak
ken, schoof zgn sigaar met do tong in den hoek
van zijn mond en kwam langzaam naderbij. Aan
de tafel, waaraan Ernst zat en waarop de kellner
het gevraagde had neergelegd, bleef hg staan.
•Verlangt gij iets vroeg Ernst.
•Neen."
•Blijf dan op uw plaats en hinder mij niet."
Hij ergerde zich over den zonderlingen lach,
waarmede Valentin hem aanzag.
•Wanneer vertrekken wij vroeg de knecht.
Afrika wilde gaan, kon alles nog tot een goed einde
gerakra.
Nog verklaarde het lid Bowles dat aan de regeo-
ring niets bekend was over een wisseling van
stukken in den laatsten tjjd, tusschen de Nedeland-
sche en een andere regeering mot betrekking tot'
Zuid-Afrika.
Het is zeker moeilijk voor een rijk als Engeland
zijn minderheid te erkennen tegenover een kleine
natie als de Transvaalsche Boeren, die echter sterker
blijken te zijn, dan de Engelschen meenden een
natie, die in elk geval niet in da schaduw kan
staan van het groote Brittannië, dat zgn leger bij
duizenden telt en dat overal in de wereld zijn
heerschappij wil doen gelden. In de meer dan waar
schijnlijk ijdele hoop eenmaal do overwinning te
zullen behalen, vraagt Engeland steeds moer men-
schenlevens en kapitaal om daarmede oen fout te
bedekken, die door een ministerie en de vrienden
daarvan is begaan.
Transvaal handhaaft roemryk zijn oude leus:
•eendracht maakt macht", en onvervaard en eens
gezind strijdt het voor zgn onafhankelijkheid. Tal-
looze zonen zgn reeds in den laatsten strijd tegen
het machtige Albion gevallen, maar tot den
laatsten man zullen de Boeren stand houden.
Meer mannen zullen door de Engelschen wor
den uitgezonden tegen hen, die een rechtvaardige
zaak verdedigen, maar ook m9er graven zullen in
den rotsachtigen bodem moeten worden gedolven
voor hen, die zelf niet eens weten waarom ze
strijden en die neergeveld worden door oen natie,
waarvan ieder man in het bijzonder zijn vijand
geen kwaad hart toedraagt, doch slechts strijdt uit
zelfverdediging en ter bescherming zijner nationale
onafhankelijkheid.
Het blijkt nu ten duidelijkste, dat Engeland de
hand in een wespennest heeft gestoken, ondanks
de waarschuwingen in zijn eigen land en in het
land zelf, dat thans hot terrein van den oorlog is.
De Natalscho ministers hebben er tijdig en ernstig
op gewezen, dat een oorlog rampzalige gevolgen
kon hebben en vooral drongen zij er op aan den
vrede niet te verbreken, alvorens er genoeg troepen
aanwezig waren om Natal behoorlijk te kunnen
verdedigen. Vóór de oorlog was uitgebroken heb
ben bedoelde ministers letterlijk gesmeekt dien niet
to beginnen en als hij toch moe3t komen, drongen
zij er tea sterkste op aan hen daarover eerst te
hooren. En wat wa3 hierop het antwoord van Alfred
Milner? »Dat hij het den heoren wel zou doen
weten, als ör iets ernstigs op til was."
De officiëele correspondentie over de verdediging
van Natal is thans in den vorm van een •blauw
boek" openbaar gemaakt. Daaruit blijkt hoe gene
raal Symons rapporteerde, dat er in de stelling bij
Langsnok, die bezet had moeten worden door een
sterke verdediging, geen water was. Generaal White
waarschuwde kort voor hot uitbreken van den oor
log, dat de troepen te Glencoe gevaarlijk waren
opgesteld en op Ladysmith moesten terugtrekken,
maar generaal Syraous vertrouwde volkomen zich
te kunnen handhaven, wat voor de Engelschen een
treurige misrekjning i» gebleken.
Hoe optimistisch die sinds gesneuvelde generaal
was, blijkt uit een der stukken, gedagteekend van
21 Juli, waarin hg zeide dat hg met ongevoer 5600
man versterking dacht Lauginek bezet te kunnen
houden en de gehoele kolonie tegen eeu inval te
•Ik zal het u tijdig genoeg zoggen. Ga maar
naar uw paarden."
Voor den duivel, waarom hebt ge mij dan hier
laten komen
Dat is mjjn zaak, ga Wind u maar niet op.
Ik had mijn roden, waarom gy hier moest eten
en niet in »de Zwaan" en dat moet u genoeg zgn.
Gi nu, ik heb nog gewichtige zaken te doen. Houd
u elk oogeublik gereed met den wagen voor te
komen. Ik zal u laten roepen."
De knecht mompelde iets, schudde hot hoofd
en ging, zonder iets te zoggen, weg.
Ernst miakte zijn brief af, schreef nog oen paar
woorden op een ander stuk papier en schelde den
kellner.
•Laat dezen brief eu dit telegram onmiddellijk
naar het kantoor brengen. Hier is het bedrag en
de port en waarschuw mij, zoodra or antwoord
komt."
•Om u te dienen mijnheer," hernam de bedienle,
die tegelijk een blik sloeg in het telegram, dat
luidde»Zend mg terstond twee duizend mark.
Ernst." En het adres was dat van oen bekenden
bankier in Berlijn. Het bedrag en hot adres boe
zemden den kellner zooveel respect in, dat hg zijn
plicht vergat en den gast oon oogenblik aanstaarde,,
tot deze hem nog eens het gold tooschoof en zeide
•Breng mij nog oen kop koffie en eenige nieuws
bladen
Nu verdween dc dienende geest zoo gauw hij
kunnen beschermen Daarop gaf de regeering van
Engeland den 8sten September last aan 5700 man 1
in Indië om onverwijld naar Natal te vertrekken.
Do Engelschen ondervinden tegenwoordig de
waarheid van het spreekwoord een ongeluk komt
nooit alleen. Nu zij do handen zoo vol hebben in
Zuid-Afrika, wordt uit het Noord-Oosten van dat
werelddeel, nl. uit Egypte bericht, dat de Soonda-
neezen, die nooit de heerschappij der Engelschen
hebben willen erkennen en daarin gesteund werden
door hun Khodive, aan bet muiten zijn geslagen.
Reeds sedert lang was bij de inlandsche officieren
van het Engelsche leger eenig verzet te bespeuren,
dat na de nederlagen in Transvaal niet weinig is
toegenomen. Hot leger beklaagt zich over de ver
momde verzending van Egyptische troepen over de
Roode zee naar de Kaapbovendien willen de
Soeadaneesche regimenten naast don Engelschea
gouverneur iu Soedan een Egyptischen. Tal van
Eagelsche officieren hebben verlof gokregon om naar
Zuid-Afrika te gaan, wat in strijd geacht wordt
met do onzijdigheid. De Egyptische regeering, on
gerust over de houding der inlandsche troepen,
verzocht den Khodive zich er mede te bemoeien,
doch ve*l succes wordt daarvan niet gewacht. De
vrees voor opstand houdt aan, daar Egypte bijna
geheel van Europeoscha troepen beroofd is.
Generaal Wingate is van uit Kaïro gezonden naar
Omdurban, het centrum van het verzet, om te
onderhandelen.
Ook Frankrijk gaat zijn vloot vorsterken. De
ministerraad heeft reeds zijn goedkeuring verleend
aan een nieuw vloot- en verstorkingsontwerp, dat
bij de Kamer is ingediend en daar met gejuich werd
ontvangen, zoadat er alle kans bestaat, dat het zal
worden aangenomen.
Do 800 millioen francs, die voor de uitbreiding
der vloot noodig geacht worden, zullen zonder lee
ning worden verkregen en zijn verdeeld over ver
scheidene dienstjaren. Zij zgn bestemd voor haven
werken, den bouw van tuighuizen, de aanschaffing
van mobile verdedigingsmid leien in do koloniën en
de vermeerdering van het aantal oorlogsschepen.
In 1907 moet de goheelo reorganisatie gereed zijn.
De troonsverwisseling in China, waarvan men
aanvankelijk eenigszins belaugrjjke gevolgen wachtte,
blijkt voor de toekomst van dat Rijk van weinig
beteekenis te zija. Het is slechts de afwisseling
van den oenen deiikbeeldigen keizer door den an
deren en wie ook do keizer is doet weinig ter zake,
want China wordt langzamerhand gelijk aan de
Afrikaausche Staten, die door Europeesche worden
gekoloniseerd.
Russische bladen meenen, dat de dynastie nog
een poos kan bestaan, maar dat de staat nooit meer
kan worden, wat hij is geweest. Eenmaal zal eene
verdeeling plaats bobben op welke wijze zal de
toekomst leeron. Rusland kan kalm de gebeurte
nissen in China afwachten," zegt Rotsija, »maar wij
moetan er vooral op letten welken indruk de Chi-
aee3clie gebeurtenissen maken ia West-Europa, voor
namelijk in Engeland."
Het is of da Chineezen zich mat dit denkbeeld
reeds gaan verzoenen, want er is onder hen geen
strooming, die tot tegenstand tegen Rusland op
wekt, en mm is overtuigd dat in de troonsver
wisseling RusUnl da hand uiet heeft gahad. In
tegendeel schijnt zij groten leols het werk te zgn
van de Keizerin-Regentes, een zeer vorstandigo
kon, voldeed aan zijn opdracht en fluisterde ia dor
haast den hotelhouder het nieuws ia de ooren,
welk oen rijke gast onder zgn dak vertoefde. Was
hg niet in den Euz-molen werkzaam en uiet por boe
renrijtuig gekomen, dan zou hj lio.n zeker vooreen
vermomden prins gehouden hebben. Hij zag er ook
zoo voornaam uit on was daar bjj zo e vrien lelijk en
net. Ook de tien tuvrk droegen wel bij tot dit
gunstig oordeel van dan kellner over Ernst.
Ouder den arm oen half dozijn kranten en iu den
linker het blad met koffie, trad hj korten tijd later
tot Mahler, die aan liet venster stond en in do
intredende schemering staarde.
Kerstdag" zeide hij tot zich zolven »zjju wij
daar dan al zoo dicht bij
De kellner, die meende, dat de vraag tot hem
gericht was, antwoordde
•Zeker, mijnheer, zeker, nog veertien dagon dan
hebben we dit feest. De winkeliers beginnen al te
etaleeren. Dat is voor hen de oogsttijdvan alle
kanten komen de monsohon uit don omtrek hier
heen. Eq or zgn hier mooie winkels; Berlijn kan
zo niet schoener hebben."
Ik wil eens zien of gij niet overdreven hebt.
Hier is het beloofde. Heeft de jongm mijn knecht
spoedig gevonden
Da loopjongen trof hem aan met den Taai-mole
naar in »de Zwaan" en bracht hem tegelijk moe.
Da molenaar Knoop wilde hora terughouden."
•Knoop Dan had ik een goeden neus" riep Ernst
vrouw, die door het terugkeeren tot de goede orde
van erfopvolging een nieuw bewys van haar goed
inzicht heeft gegeven. De nieuwe keizer behoort
tot de dynastie, is als aangenomen zoon van den
vorigen keizer tot don troon geroepen en heeft
dien jl. Woensdag bestegen.
GOES, 5 Februari 1900.
Door het bestuur der Liberale Unie is
aan do Kiesvereenigingen, leden der Liberale Unie
een schrijven gozondon, waarin het gevolg geeft aan
zijn vroeger kenbaar gemaakt voornemen om de
behandeling van hot kiesrechtvraagstuk in eene al-
gemeene vergadering voor te bereiden, en zjjne
meening omtrent dat gewichtig onderwerp mede
te deelen.
Eene uitvoerige uiteenzetting, zoowel van hetgeen
op dit gebied de laatste jaren ons hebben geleerd,
als van do verschillende beschouwingen, waartoe
dit vraagstuk in zgn vollen omvang aanleiding
zou kunnen geven, acht het bestuur, bjj de bekend
heid der zaak, onnoodig, en daarom bepaalt het zich
tot een kort en duidelijk verslag van zijn oordeel
over de hoofdzaken, en resumeerende verklaart het
bestuur zich
ten aanzien der mannen, voor algemeen kiesrecht
der meerderjarige ingezetenen, tevens Nederlanders,
behoudens bovenvermelde uitsluitingen
ten aanzien der vrouwen, voor vrijheid van den
gewonen wetgever om het kiesrecht te kuunen ver-
leenen.
Met het oog op hot kiesrecht, zoowel voor man
nen als voor vrouwen, acht het bestuur Grond
wetsherziening ton aanzien der bepalingen,
betreffende dat recht, wenschelgk en noodig.
Men schrgft ons van het platteland:
Over den smaak valt niet te oordeelen, zegt men.
En in letterlijkon, zoowel al» in figuurlijken zin
wordt doze uitdrukking voor waarheid erkend.
Evenwel spreekt men toch ook van goeden en slech
ten smaak. Iemand heeft een goeden smaak, als
hij gevoel heeft voor het schoone op ieder gebied.
Een prachtig natuurverschijnsel, een fraai landschap,
een meesterstuk der schilder- of beeldhouwkunst
enz. brongen hem in verrukking. En in het kleine
toont hij zijn goeden smaak in kleeding, huisraad
lectuur enz. Iemand heeft een slechten of geen
smaak, als dit alles hem gevoelloos laat, als hij als
een blinde dwaalt door een zaal met meesterstukken
der schilderkunst, geen acht geeft op de schoon
heden der natuur enz. Vanwaar dit verschil onder
de menschon Ook hier geldt het,ontwikkel den
smaak voor het schoone en goede. De natuarmensch
is ruw, toont weinig of geen smaak, maakt zich
belachlijk met zijn lichamelijke versiering; de min
ontwikkelde volgt hem nog in veel van dit alles na.
Harde, ruwe uitingen op ieder gebied, schreeu
wende kleuren, linten en strikken, overdadige ver
siering mot al wat blinkt en de aandacht trekt,
ziedaar kenteekonen van weinig smaak, van weinig
ontwikkeling.
Om den goeden smaak onder 't volk te ontwik
kelen en beschaving te bevorderen wordt tegen
woordig veel gedaan. In groote steden door gra
tis of voor weinig gold toegang te verleenen tot
museums, tentoonstellingen, concerten enz., door
't aanleggen van bloemperken op do oponbare plei
nen en zoo al meer. In kleine gemeenten moet men
lorrast uit. »Tk zal wol oppassen, dat hij met Va-
entin in de stad niet meer onheil sticht dan hij
reeds gedaau heeft. In een oogenblik ben ik terug."
Dj kellnor geleidde Ernst tot aan de deur en
wees hem de richting aan.
Mijnheer kan niet verkeerd gaan. Eenige hon
derden schreden verder zal hot heldere licht u
don weg wijzen. De markt ligt links, zjj is
niet groot, maar heldor verlichtin het midden
staat een standbeeld, een waar kunstwerk, dat gij
echter in de duisternis niet juist bewonderen kunt.
Wie in Berlijn bekend is kan er niet in verdwalen,"
besloot do kellnor zijn pogingen om uit te visschen
wie Ernst eigenlijk was.
In den koudon avond liep Ernst eenige straten
door. Hij sloeg de kraag van zgn manteljas op en
trok de pelerine dicht. Spoedig had hij het pronk-
»tuk der stad, de markt, bereikt, waarop zich een
groote menigte menschon verdrong. Stilstaacden
werdon voortgeduwd en moesten zich naar den
stroom schikkendaartegen in te gaan was niet
mogelij k.
Ernst Mahler had deze drukte een oogenblik
aangezieu. Als een schildwacht stond hij naast het
standbeeld, onbewegelijk, alleen van tijd tot tijd
een fermon trek aan zgn sigaar doende. Toen de
wind echter sterker scheen te worden en als spel
den in zijn gelaat prikkelde, gaf hg zijn post op
en begaf zich onder de menigte.
Mot belangstelling keek hij naar do winkels, dio
