Donderdag 29 December.
85sle jaargang.
A i emvj aar s wei i sell en
UIT DEELING
Nationale Militie
SCHOOLBEZOEK.
GOESCHE
COURANT.
Oq uitgave dozer Courant geschiedt Maandag», Wosngdag- m Vrgdagavaad,
uitgezonderd op feestdagen.
Prgs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goet, f 1,75.
Afzonderlijke aommers 5 centmat bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen, es Advertenties voor dit blad
aangenomen bjj de heeren Nijsh Van Diïhas te Rotterdam m vermar
bg alle Boekverkoopers qb. Brievengaarders.
&<flhv«jrt©»#l§Ki vd.»* vrrtpsj
Db prije der gewone aövertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 cfc*
Bjj directs ->pgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prgs
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Bieastaasbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
Aanvragen om ea vermelding van liefdegaven. 5 cent per regel,
dev uitRttve.
in ons noraraer v.in a. s. Maandag* 2
Januari kunnen, als gebruikelijk, geplaatst
worden tegen 35 cent voor hoogstens 8
regels.
Deze, zoowel als andere advertentie
voor dat nommer, moeten Zaterdag 31
December a. s. vóór 's middags 4 uur
aan bet bureau bezorgd zijn.
De Administratie.
De Nieuwjaars-commissie, daartoe ia staat gesteld door de
bijdragen der ingezetenen zal op MAANDAG 2 Januari 1899
de* middags te één uur in het Weeshui* eeuo
doen van eetwaren aan de armen dezer gemeente
De meergegoeden worden uitgenoodigd op dien dag geene
giften of aalmoezen aan hunne huizen uit te reiken, sd de
arni3n worden gewaarschuwd, dat tegen het bedelen door de
politie met de meeste gestrengheid zal worden gewaakt.
Goes, den S8 December 1898.
Burgemeester en Wethond rs ran Goes,
J. J. RAMON DT 1. b.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VEllSLUIJS.
Voor de tweede maal wordt bekend gemaakt dat zich in
de maand Januari van 1899 voor den dienst der
moeten laten Inschrijven alle mannelijke ingezetenen, die geboren
zijn ia 1880 en zij, die na het intreden van hun 19e, doch
voor het volbrengen van hun 20e levensjaar ingezetenen worden
dat de inschrijving moet geschieden:
le van een ongehuwde in de gemesnte, waar de vader, of,
is deze orerlodsn, de moeder, of, zijn beiden overleden, de
voogd WQOlit
2e. van een gehuwde en van een weduwnaar in de gemeente,
waar hij woont
3«. van hem, die geen vader, moeder of voogd beeft of
door deze is achtergelaten of wiens voogd buiten 's lands ge
vestigd is, in de gemeente, waar hij woont;
4e. vau den buiten 's lands wonendeo zoon van een Neder
lander, die ter zake van 's lands dienst in een vreemd land
woont, in de gemeente, waar zijn vader of voogd het laatst
in Nederland gewoond heeft;
dat do inschrijving alhier plaats heeftop eiken werkdag
tusschen des voormiddags 9 en des namiddags 2 uren ter
Secretarie der gemeente
dit de aangifte moet geschieden door den belanghebbende
zelf em bij ongesteldheid, afwezigheid of ontstentenis, door
zijnen vader, of is deze overleden, zijne moeder, of zijn beiden
overleden, zijnen voogd;
dat niet worden ingeschreven
lo. de in een vreemd rijk achtergableven zoon van een
ingezetene, die geen Nederlander is
2o. de in een vreemd rijk verblijt houdende ouderloozs zoon
van een vreemdeling, al i» zijn voogd ingezetene
3o. de zoon van een Nederlander, die t»r zake van 's lands
dienst in 's rijks overzee3che bezittingen of koloniën
woont.
Goes, den 28 December 1898.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. J. RAMONDT 1. b.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERS LUI JS.
De ouders of verzorgers van kinderen boven de zes of be
neden de twaalf jaren, die volgens de daarvan te maken staten
zich op 1 Januari in de gemeente bevinden, doch niet ter
school gaan, kunnen vanwege de gemeente geene ondersteuning
(geneeikundiga hulp uitgezonderd) ontvangen, tenzij zij aan-
tooneu, dat himne kinderen ten onrechte op den ter »ecretarie
ter lezing te leggen staat van niet-schoolgaanden zijn gebracht,
of dat hun het niet schoolgaan dier kinderen niet is te wijten.
Goes, den 28 December 1898.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
J. J. RAMONDT 1. b.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLU1JS.
GOES, 28 December 1898.
Nu wij de niet uitgebreide, maar echoone col
lectie zelf in cogsnschcuw mochten nemen, veBtigen
wjj gaarne nogmaals de aandaehfc op de expositie
van schildergen en aquarellen, door den
heer A. H|ner van Wemeldinge, in de teekenzaal
van de Ambachtsschool fce Goes eergisteren geopend.
Het spreekt wel van zalf, dat wij ons op d*t
gebied niet als beoordeelaars wagen, maar wat in
anderebladen over de kunstwerken van den heer
Hjjn§r door bevoegde personen is geschreven is van
dien card, dat wjj een bezoek aan deze tentoonstel
ling gorus'elgk durven aanbevelen.
Zoo vinden wjj van de stukken no. XTX en XXIIT,
de beide Lente's, in de Kunstwereld gezegd, dat ze
zgn in >hooge, flink zich uitsprekende toon, feest-
tuinen, landouwen rond de woningen van ftösn".
Ia den Nederl. Spectator vrordt m*t groote 7sr-
eering geschreven o/er no. XXIf, een vrouwenpor
tret. Id. do N. Rott Ct. wordt van no. XIV, bolle-
bankje in de St. Bavo kerk, gezegd, dat hot met
uarchit°etonischo zorgvuldigheid geteekend" is ea
dit do bunstpnaar ^daarvoor zolf ©sne stemming
heeft g?vonderteen bruidj dat, ontdaan van haren
B'uier, venr dit moo<e bankje komt bidden, een
gift te hebben gedaan in de cflbrhns. Da geheel©
aquarel is fijn van toon." Ic de Telegraaf vinden
wij mst, grooten lof geschreven over no. XIII St.
Laur&mkerk te Rotterdam, terwijl hot Dagblad van
Z-Holland en s-Gravenhage over no. XI 'Zeevwsch
boerinnetje cene z<er guwstige bsoordeslieg gpeft.
Een d -r Zaid-Beveland6che vrouwenportretten
we d, op aa- dhr Hjjner gedaan verzoek, g< ëxpoaeerd
op do tentoonstelling van dm Haagse ben Kunst-
kriig", waar het om de gunstige bsoorde<--ling door
kans'kentiers door da commissie werd aangekocht.
Wa'-njpr wij bu hiobjj vo'gm, dat. onder de
collectie gevonden worden fraaie gezichten cp on
landschappen bij Goes en Werriéldir>ge, eow Bidstond
te Wemeldinge, dus op bekend terrein en dat in velö
zjjner waiken de ha«r Hjjnsr zich doet kennen sis
een schilder nair da nieuwe richting, dan vertrou
wen wij, dat vtl-ni ook uit onze omgeving zich ge
noopt zullen gevoel n m»fc doze kunstuiting'11 kennis
te mak°n. Waar bier op allerlei gebied nog al eens
kunslgenot ia to smaken, is de schilderkunst bier
nog haast e^ue vreemdeling*. Moge deze tentoon
stelling er toe bijdragen, dat ook die korst hier
ur-er en moer eeuo goede bekend* <»n de liefde voer
haar ook hier aangekweekt werde
(Da niet ter op'uistering ingezonden nummers
zjja te koop gr stel d)
In de vergadering van do leden d.>r ver-
peniging >i« Ambachtsschool" alhier, gister-
8vond gehouden en bggewoond dcor 5 bastuurs-en
7 gewone leden, is in beginsel besloten tot het op
richten eener aftap-lieg »S c h i 1 d e r e n". Da Voor
zitter, dhr. C. C. Coomans, besprak breedvoerig welke
onkosten en veranderingen aan deze uitbreiding van
het onderwijs aan de ambachtsschool zgn veibondan
pn gaf m op welke wjizri het bestuur my er» da
daa» in te kunnen voorzien. De jaarlijks terugkf eecda
uitgaven zoudr-n kunnen worden bestreden doorvei-
boogi» g van de r jj k s-tubsidia mot eon br^drag vsn
f 800 A f 900, waarop wel ©enig ui'xicbt bastaat.
Tot h*t verkrijgen van een geschikte localiteit voor
hef schilderonderwp gaf het bestuur hetdmkbeeld
aan do hand een verdieping t-i plaatsen op de teeken-
z-ial, daarin bet kekenonderwgs te gevei en do
tegac wooïdig* t* kenzaal te bf8*cmtuen tot schilder-
schjoi, d»o de noodige i ui te te voor t1 ee lokalen
zou aanbioden. Do onkcsfea dozor verbonwiog zul
len ongeveer f 1400 bedragc-n, en zonden zijn te
verkrijgen door het ttavg\an eener leening. la ver
ban i hiormeda gaf het bestuur in overweging een
letning to sluiten van f 9000, daaruit da nog loo-
p-?ndo schuld van f 7600 at te lossen en cle rest ta
bestemmen voor uitbreiding van het schoolgebouw.
Bij toekenning van bovenbedoeld subsidie zou de
Vererniging door deza conversie in voordeliger finan-
cieela conditie komen dan thaas en dus de toekomst
met gerustheid te gomo*t kunnen gaan.
Uit do discussie, wrartoo dit punt dor agenda
aanleiding gaf, b e -k dat aan enderwgs in het echü-
deren alhier en in de omgeving bepaald behoefte
bestaat, daar het eckilctarsvak in Zaid-Baveland, vol
gens het oordcel van een vakman, op l&ag peil staat.
Leerlingen voor dat vak zullen zich dan cok niet
ht«n wachten en dat op dit gebied m«t succes te
werken is bewijzt de ambachtsschool te Zieriksee.
Een der aanwezigen m9«ndo dat de b«groote jaar-
ljjksehe onkosten van 800 gulden wel wat laag
geraamd waren, d»ar zich bpna altgd onvoorziene
omstandigheden voordoen, die meerdere uitgaven
noodzakeljjk maken. Het bestuur meende echter,
dat dia som in de eerste jaren zeker voldoende
mocht geacht worden.
Na amppla discussie o?cr een en ander werd
zonder hoofdelijke stemming door de vergadering
aan hot bestuur machtiging verleend tot aanvrago
van een hooger rjjkf-mbsidie, tot zoodanig bedrag, als
zal bljjken noodig te zjjia en tot het aangaan eener
geldleening van f 9000 tot delging der Ioopende
schuld en tot verbouwing dir school.
Na aannemir g van dit belangrijk voorstol werd tot
bestuurslid in de vacatarf-dr. Z Th. Diehl gekozen
dhr. J. J. Ochtman, dia de benoeming aannam.
In de Vrijdagavond gehouden vergadering der
Tweede Kamer is, na eecige bespreking over de
yar8chilknde schrijfwijzen van den naam, o. m. $?oed-
gekeutd de naturalisatie van Frans Xaver
Mannhardt te Goes.
Voor den cursus voor h o e f s m e d e n, die
weer in de jaren 1899 en 1900 zal gehouden wor
den, hebben zich, bjj de A Heeling Heir.kenszand,
der Z«euw8cbe Landbouw-m^atecbappjj, 11 deelne
mers aangemeld.
Zaterdag fcr d hier onze vroegere dorpf-
S?fiRQOf, de b-er J. A. C. Non hebei, thans te
H lvergum, voor «en zeer talrjjk gehoor op'mt-t pene
lezing over Arbeidstoestanden en het Christendom
Hij werd ingdéid door d*n voorzitter der werkmans-
kiesvereouigicg »Voo»uit!"
Sprsker schilderde breedvoerig en met aaagrgpende
kleuren bet lgden en den ellendigen toestand, waarin
een groot deel d*r arbeidersbevolking ook in ons
latd, vooral in da groote sieden, vt rkeert ten gevolge
van te gering loon, maar ook ton gevolge van drank
misbruik. Vcoral vrouwen ontvangen eoms een waar
hongerloon. Aan de moest b-echeiden eischen van
voedirg, kleeding en wonirg kan niet «er.s o!dasn
word-'r, veel minder san minder noodzakbljjke levens-
b' heeften. Cijtars worde» hier en daar gogP7en om
zgiw bsweriugea to shiven en krrchfc bp te zotten.
Da cplosB'rg van h?fc sociale vraagstuk zog hg in
de consequents toepassing van de li tdsletr van
Cüristu.0, niet in eon Christendom, zooa's dit door
bekrompenh'id o» onverdr«»agz ambe d verloopen is
in keikelflko sDlsels, die dea menfeh het beetje
levensgenot rog ttpchten te boremon door een naar-
gspst ge Z mdiga- i-ricg en dreigen met ds hel. Het
stro en d r ware socialisten is doortrokken van
Christus' geest. Van hm. alleen is heil te verwachten
Spreker eindigde m?t een aansporing aat\ de meer
gegoodeu om in denzelfdsn geest het streven dor
socialisten in da hand te wei ken.
Do r ««n p*-ar hoo?d«ra werd gebruik gemaakt
Tan de gelegenheid tot debat. Da eerste van deze,
hoowel tich verh'ugondo over de komst vaa den
hear Nonhebei en de grootn bdarcgstel) n?, blgkeuda
uit de tiilrgkheid der hoorders, was dankbaar me,sr
ni?t voldaan, omdat hot oratorische element, het
werken op het gevoel en het gemoed, in rede
do ov«rha d hal gehad, on te weinig tot het ver
stand was gesproker, m«t name nDt de weg was
gewezen om tot verbetering te komen. De redenaar
had wol hot woord revolutie genoemd, maar oppo
nent kendo hem t* goed om ta mi ene», dat hg
daarvan heil verwacatts. Oppoa nt nosmd» nis h«t
begin van d en weg ve)Sfav-;de!gka en zedtlgke ont
wikkeling d^r lsg*re volksklasse en gebruikmaking
van haar wap«»n kiesr«?cbt in dion ?ir, dat zjj vclks-
Tertrgenwoordig^rs h fpfc kieren, die voikïontwik
keling in hun vaandel voorer, volksoQtwikkfliög zoo
Koodig met dwancr.
De rederasr verlclaardt» zich tevred; n, dat opponent
hfl ?ijn ow voldaan beid Dr. minste dankbaar was
bij bad ook Biet-dar-kbaar kunnen zij». Wat revolutie
K trclf, hij verwachtte daarvan inderdaad gmn heil,
bjj verafschuwde haar, als in strijd t»f.t het beginsel
van liefde. Hij was eerder m t Tolstiï ?oor Igdelgk
verzet. Ove»igens wist hg geen sndero» w°g aan
to wgzen, dan opponent, m>rar hg meoudo dat. dio
bg pod ernstig gewilde toepassing vaa de chrislelgke
liefde ven zelf zou gnvond^a worden.
Do tweede, die mot d a reder:jm in debat kwam,
wilda ook geen revolutie, maar hij was het met den
redenaar eens, dat do overheorschicg van troon,
a'taar en beurs een sinde moest nem*», en hiortoo
konden de arbeiders kom9n door aaneensluiting, want
zij waren da sterkste».
De eerste opponent wers nog op het verschil tus
schen theorie en praktgk. Niemand was grooter
vjjand vau den oorlog dan hjj; maar daarom was
hjj nog niet voor ljjdeljjk verzat, en hg noemde al-
gomeene ontwaponiDg vooralsnog een gdele droom,
want al had het btschaaffe Europa onderling de
wapens riet roodig, dan moest h?t nog bedacht
zjjn op aanva'len van woeste volken, dio er nog
genoeg zgn. De geschiedenis der Hunnen en Tar
taren kon zich herhalen.
Dit verhinderde den redenaar niet d:'ea schoonen
droom van ontwapening en lgdelgk verzet te droomen.
Als men esn groot beginsel voorstaat, moet men
de toepaseiog niet schroomen, en zich niet door be
zwaren laten afschrikken een begin te makenanders
is er zeker geen einde.
Hiermede was do bgeenkomst geë'n ligd. Do voor
zitter van Vooruitsloot met een woord van dank
aaa de sprekers en voor de trouwe opkomst.
Baarland. De heer A. J. A. Hoogvliet is
tot lid van het Burgerlijk Armbestuur gekozen.
Ierseke. In de gisteravond gehouden raads
vergadering, die door den burgemeester ge
presideerd werd, kwam een schrijven van het bestuur
der >Breede Watering bewesten Ierseke" in behan
deling, naar aanleiding van een indortgd door den
raad aan dat bestuur geilaan verzoek om enkele
wegen te begrinden en deze in onderhoud te nemfu.
Het bestuur was daartoe niet ongenegen mits de
belapgbebbendo polders een billgke bijirage lever
den. Ia hefc nn ingekomen schrgven werd gevraagd
ot reeds een ptan van b®gr?ndirg was opgemaakt.
De Voorzitter chelde mee, dat kg aan de betrok
ken polderbosfunn gefchreven, doch tot heden nog
geen E nt woor d bad ontvangen.
Blgkens oor bericht van Ged. Staten is het be-
grafeniprecht dcor H. M. de Koningin goadgekrurd
tot 1 Jan. 1904.
De hesr W. van Oeveren werd herbenoemd als
lid van het Burgerlgk Armbastnur. Goedgekpnrd
warde» de bagrooting voor 1899 on de zakelgke
borgstelling (tweo huize»; van den ontvanger van
dat bestuur, de eerste met een eindcijfer van
f 11795,01 1/2,
De bediening der lijkkoets werd bjj abonnement
toegewezen aan W. Goetheer, die voor ééa paard
f 0,50 en voor 2 paarden f 1 zal ontvangen.
Men schrgft eau de N. R. Ct. uit Eilewouds-
djjk dd. 24 DecemberOp ééa der dagen van de
volgende week zal de dgkraad van hefc calamiteuse
waterschap Eliewoudsdjjk en den calamif eusen polder
BojgeJe verged "ren ter behandeling van een voorstol
van hefc bestuur tot voortzetting van de bestor-
t i n g van den onderzeeschen oever bg
deu Nooiaiiol van Borsele.
Ia de laatste jaren heeft deze wgxe van oever ver
dediging bg de leden van gemeld college al heel
weinig sympathie mogen vinden en het is wellicht
daaraan gedeeltelijk toe te schrgven, dat er een paar
jaar van rust geweest is. Men was van meening,
dat aan eene meer dgkwaartsche verdediging verre
de voorkeur moest gegeven wordon boveu eene be-
8torting op 3 A 400 meter uit den teen van den
water keerenden (igk,die vele duizenden guldens koBtte.
Doordien in de laatste twee jaren geen buitenge
wone werken hebben plaats govondeü, heeft men bg
voormeld lichaam belangrgke bezuinigingen gemaakf,
tengevolge waarvan de zeer booge polderJasten in
die gemeenten en in de onmiddellijk aar grenzende
polders rog al konden verminderd woidenom
welke redenen niet, zosder grond verondersteld wordt,
dat er ditmaal niet weinig tegenstand zal zjjn en
dat er rsog heel wat geredekaveld zal worden vóór
de boeren, waaruit dit djjkraadseollege hoofdzakelijk
bestaat, een halve ton zullen toestaan, om t© laten
verwelken op eene wjjze, welke bun nimmer heeft
toegflsch6n en waarvan verhooging van polder lasten
bovendien nog het gevolg zal zgn.
Bij Koninkljjk basluit zgn, met ingang van 1
Januari benoemd tot leden van de genees
kundige raden: voor Zeeland en Wrste'gk
Noordbrabant: dr. J. E. Ca'lenfels, te Hulst; dr.
G. W. Btuinsmw, ta Tetering?»H. Beker, epo-
fh*ker te Breda; J. C. van der Harst, id. *n dr.
J. P. Bi-rdenis van Barlekom en mr. A. P. Saouck
Hurgronj9, allen te Middelbar#; en tot plaa's-
vervar?grade ledendr. J. C. de Mac, te Midd*!-
turg; F. D. Kolff van Oosterwgk, arts to Krainin-
genA. J. Wjjnne 6n L. K. van der Harst, apo
thekers te Middelburg; J. J. Kfyzer, id. te Tilburg
car. A. P. L. NelisBen, te Breda; M. Batenburg, arts
te Prinsenhage.
Te Tolen is eeno vergadering gehouder, waarbg
besproken is het oprichten van ©ene vereeniging
van belanghebbende oester-, mossel-, bot-
isschers enz., teneinde de belangen te bevor
deren van de vissch«rg op de Zeeuwfche en Zuid-
Hollandccbe stroomen.
Do Tweed© K a m e r ;3 tot de helft van
Februari op reces gegaan.
De geruchten over een mogelijk aftroden van den
Minister van Oorlog kunnen beslist warden tegen
gesproken. U\fc betrouwbare bron wordt verzekerd
dat daarvs'.) geen quaestie is.
Aan het tweede onderzoek der afdeelingen vau de
Tweede Kamer van het revisif-ontwerp Haite c. b.
werd door ongeveer 25 leden deelgenomen.
Uit Tilburg wordt van 22 Deo. aan den
Noordbrab. geschreven
Voor den militieraad, die daar zitting hield, heb
ben zich voor die gemeente geen vrijwilligers voor
do nationale militie aangemeld. Dit geschiedde niet,
omdat het besluit van Gedeputeerd© Staten, hou
dende goedkeuring van het besluit v*n den raad
onzar gemeent?, om voor het aanwerven vau vrij
willigers voor d* nationale militie f 6000 beschik
baar te stelle», gesehorst is. Hot geschiedde ook
niet, ouidat or in die gemeente geen geld genoeg
bjjaengebraebt zoude zgn om de vrijwilligers te be
talen voor het geld, daartoe benoodigd, werd toch
ruimschoots ingeteekend maar wel omdat bet niet
mogelgk was om tegenover het aantal lotelinger,
die de gemeente moet leveren, zgnde 76, een vol
doend aantal vrjjwi ligers voor de militie te stellen.
»De ervaring, die man in onze gemeente zpgt
het bericht opgedaan heeft bg het 8»dwenden
vau pogingen om voor de lotelingen evenveel vrg-
willigers te doen optreden, bewjjst, dat bet plan-
Coolen, hoo vernuftig hefc ook is, niet te verwezen-
