1898. N°. 149.
Zaterdag IT December.
85sle jaargang.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
D§ uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- ea Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prpi per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke ncromers 5 centmet bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen bp de heeren Nijgh Van Dituas te Botterdam os verder
bg alle Bcckvorkoopers ca Brievengaarders.
Üb prjjs der gewone au verten tiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regol meer 10 ct*
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prgs
slechts tweemaal berekend.
Gehorte-, huwelpks- en doodberichten en de daarop betrokking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, snot meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c
Aaavrageu om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
9 uren ©js de« öag der uitgave.
GOES, 16 December 1898.
Nu de Handelingen ook van de zitting der
lie Kimer van 13 December verschenen zgn, en wjj
daaruit zien, dat over de zaak der H o o g e r e
Burgerschool ta Goes noch door nor. Lobman,
noch door den Minister iets gezegd werd, dat niet
reeds algemeen bekend is, vinden wjj geene aanlei
ding om uit die redevoeringen nog iets mede te deelen.
Al'em releveeren wjj daaruit, dat mr. Lohman
zeide, zyte inlichtingen »niet te hebben gekregen
van belanghebbende personen, otk niet van leden
van den Raad of van hen, die zich verorgeljjkt ge
voelen, doch van msrschen, die van nabjj bekend
zjjn met den geheel n loop tn onder de belangstel
lenden in het Middelb. Onderwijs gerekend mogen
worden." Hij voegde er bij bereid te zjjn, zjjn
zegsman aan den Minister te noemen."
Onder opmerking, dat hieruit valt af te leiden,
dat de >menschen" en belangstellenden" ééa per-
Boon zjjn, mag het jammer heeten, dat die >zegs-
man", evenals in de zaak-Dtinner, ongenoemd blgft.
Door hem wol te noemen zou wellicht te verklaren
zijn, waarom do voorstelling der zaak door mr.
Lohman wel wat aan eenzijdigheid lijdt.
Opmerking verdient ook, dat in het o f f ic i e e 1 e
verslag iets niet voorkomt, dat, volgens de onmid
dellijk na de zitting verschenen bladeD, door mr.
Lohman zou gezegd zjjn, nl. dat tengevolge van deze
qnaeatie »de directeur er de voorkeur aan heeft ge-
ge ven als gewoon leeraar te Leiden op te treden".
Anderzjjds moet gewezen worden op eene vergis
sing in de rede van den minister, die voor het jui t
begiip vaa de nieuwe regeling van belang most
geacht worden. Als de minister zegt, dat het bren
gen van het vak geschiedenis in énne hand juist
samenviel met het vertrek van den leeraar uit B.-o.-
Zoom, die met efn gedeelte van dit vak belast was,
dan is dat wel juist, maar dit neemt niet weg, dat
r eds eenige maanden vóór er van het vertrek van
d en leeraar sprake was, hier de aanschrjjving ont
vangen was, dat de vergunning om het vak gedeel
telijk door don Bargen-ip-Zoomschen leeraar te doen
waarnemen slechts tot 15 Julijl gegeven werd De
Raad kon dus, afgescheiden van de onbetwistbare
wenscheljjkheid om dit vak niet langer gesplitst te
liten, niet anders meenen, dan dat eene vergunning
aai een opvolgenden leeraar niet zou verleend
worden.
Iq het Kamer-overzicht van de zitting van
Woensdag best men in het Vaderl. o. a.
Da Ministar van Binnenlandsche Zakea, die zich
zier warm maakte in het verdedigen van het karak
ter der openbare school, nam nochtans den aanval-
Diimer op een zeer kalme, ja leuke manier op.
lader laad terwgl men am de rechterzgde getuige
is van een opleving van fanatism0, hemelsbreed ver
schillend van de gemoedelijke zachtzinnigheid, waar
mede eens de pac ficatie is gevierd, neemt van de
zijde ook der warmste voorstanders van 't openbaar
onderwjjs de verdraagzaamheid tegpnover het bjj-
zoadere steeds toe. Van da ministerieele stemming
tegenover den rabbjjn, wiens goed recht in 't minst
niet bitwist werd, wis de grondtoon dankbaarheid,
öi omdat ongjz">cht aan 't licht was gekomen, hoe
de overgroots meerderheid der Imëiieten aan de
openbare school trouw is èi omdat alweder eens
was gebleken, hoe Bchaars de beschuldigingen tegen
het karakter dier school door feiten gestaafd kun
nen wordeo. Ook de heer Ketelaar had een zeer
bestudeerd en zaak-jjk betoog geleverd voor de
openbare school, daarbij met zorg de verplichtingen
der onderwjjzers onderstrepende. Ten aanzien van
die verplichtingen buifen de school was er een
nuance van verschil met den Minister. De heer Kete
laar wilde volkomen vrjjheid van beweging, als de
onderwijzer maar uit de handen van den strafrech
ter bljjftde verantwoordelijke bewindsman kan echter
een optreden niet duldendat schadelijk zou kunnen
terugwerken op de schoolwaaraan de ambtenaar ver
bonden is. In de pracfijk is echter van dezen Minister,
geljjk trouwens ook van zjjn beide onmiddelljjke
voorgangers, een zekere mildheid van opvatting te
wachtenals een redacteur van een socialistisch
orgaan door de autoriteiten als voorbeeldig onder
wijzer geroemd wordt, bemoeljjkt bjj hem niet.
Practisch had dit onderwjjsdebat het resultaat,
dat aan 't licht kwam hoe ijverig de Minister op
dit gebied werkzaam bljjft. De Memorie van Ant
woord van den leerplicht zou welhaast verschjjnen,
en was dit ontwerp wet, dan zou een herziening
der tractementen gereed liggen. Voor de pensio
nering van weduwen en weezen, ook voor die van
bjjzondere onderwjjzers, was in beginsel overeen
stemming met den Minister van Financiën verkregen.
Naar mens ons meldt zjjn ook in enkele ge
meenten op Zuid-Beveland kort geleden zich noe
mende agenten of beambten van effecten-
banken werkzaam geweisfc om gosdgeloovigeu
lieden geld afhandig te maken door bedriegelijk voor
te wenden, d-t op dit of dat lot prjjzen zjjn gevallen,
wat later blijkt onwaar te zijn. Een dezer bezittels
van loten liep er in voor f 150.
Men zjj dus op zjjn hoede door niet te lichtvaardig
zjjn aandeelen te vertoonen of geloof aan mooie
praatjes van die zoogenaamde agenten van banken
te hechten.
Wemeldin^e. Er is hier eene nieuwe ver
eeniging opgericht »Z i e k e n z o r g die zich ten
doel stelt, versterkende voedingsmiddelen te ver
schaffen aan arme zieken of herstellenden, doch al
leen op advies van den plaatseljjken geneesheer.
De vereeniging wd daardoor de Diaconie en het
Algemeen Armbestuur het werk niet uit de handen
nemen, maar dit slechts aanvullen.
Een 18-tal leden, benevens een 30-tal begunsti
gers traden top, zoodat men reeds over omstreeks
f 100 te beschikken heeft.
Het goed slot van het Kroningsfeest, ad f 25,93,
wordt aan den penningmeester dezer nieuwe ver
eeniging, den heer W. Dekker, overgedragen.
(Wij brengen voor de nieuwe veremiging in her
innering, dat hier te Goes eene dergeljjke^instelling
bestaat, welke geene contributie heft, maar waar
van de leden zich hebben verbonden om ieder op
hunne beurt aan zieken of herstellenden, daartoe
door een geneesheer aangewezen, een flink middag
maal te verstrekken, dat op de uren, waarop het
gewone middagmaal dor leden gehouden wordr, door
een der verwanten van den zieke wordt afgehaald.
Dit brengt dus geene de minste stoornis en al zeer
weinig moeite in de gezinnen te weeg. Ook de ad
ministratie is gering. Een der dames-directri es
behoeft slechts een rooster der beurten te houden
en bjj eene aanvrage van den geneesheer, naar de
volgorde van dien rooster, aan de dames vooraf
kenniB te geven, wanneer eene portie eten zal wor
den afgehaald. De instelling werkt u.'tetekend.)
(Red)
Benoemd tot havenmeester van het kanaal door
Zuid-Beveland te Hansweerd de heer J. A. G.
Robjjn, thans sluismeester te Veere.
Met ingang van 1 Jan. e. k. is verplaatst de
kom mis-verificateur dhr. W. N i e k e r k, 2e cat., van
Lobith naar Hansweert.
Krabbendijke. De gemeenteraad besloot gis
teren om het verzoek van eenige ingezetenen tot
het in gebruik nemen van een schoollokaal voor het
houden van ean tuinbon wcursuB toe te staan.
Met 1 Januari a. s. zal de Vlissingschs Courant
dageljjks verschjjnen.
In het begin dezer maand is van Rome naar
Genua verzonden, om van daar, met een der booten
van de Stoomvaartmaatschappij Nederland, naar Ba
tavia vervoerd te worden, een gedeakteekep, bestemd
om te Buitenzorg geplaatst te worden op bet graf
van den Groningschen hoogleeraar wjjlen pvof. P. C.
Plugge, die aldaar den 29en Jnni 1897 is over
leden.
Het gedeckteeken, dat, onder de leiding van onzen
landgenoot den beeldhouwer Pier Pander, teCarara
en te Rome is gehouwen, bestaat uit een eenvoudige
slanke naald van witmarmer. Op het voetstuk le st
men den naam en de titels van den overledene, be
nevens de datums van geboorte en overlijden. Op
de naald zelve zjjn de woorden gebeiteld Den Zoon,
Broeder, Vriend, Leermeester.Inderdaad gaat deze
hulde uit van den grijzen vader van den overleden
boigleeraar, zjjne broeders en zusters, en van vele
zjjner ambtgenooten, vrienden, lee.'Drgm en oud-
leer li agen. Door de zorgen van prof. dr. Treub,
directeur van 's lardr Plantentuin, zal het monu
ment op de begraafplaats te Buitenzorg worden op
gesteld en zullen er photografieë i van worden ge
nomen. (N. R. Ct)
Bljjkens een gisteren van den gezant te Brus
sel ontvangen telegram publiceert de Moniteur Beige
een ministrieel besluit, waarbij de invoer in
België van melkkoeien uit Nederland langs het
station Sanivliet verboden wordt.
H. M. de Koningin heeft f .250 beschik
baar gesteld ten behoeve van de nagelaten betrek
kingen der slachtoffers van den brand in Den Haag
op 11 dezer en ten behoeve der gezinnen, die door
dien brand schade hebben geleden.
Door den heer Van K o 1 is voorgesteld de
marine-begrooting met f 100,000 te verminderen ten
einde den bouw van het tweede pantserschip A. D.
te doen ver /allen.
Ter bevordering van een geregelde bezorging
der bjj de jaarwisseling ter post komende
Btnkken, wordt, evenals in vorige jaren, de gelegen
heid opsngesteid, om brieven 8a andere stukken,
welke men op 1 Jan. a. s. aan de geadresseerden
wensebt te zien uitgereikt, reeds van 23 Dec. af ter
post te bezorgen.
Om din sfukken van do overige te onderschei len,
b-'hooren over de geheele lengte van het adres twee
zich kruisende strep n getrokken le zijn. Zjj moeten
nifcerljjk 31 Dec, te 12 u^en, middag, ter p'aatse
van be stemming zijn aangebracht.
Het publiek wordt, zoowel in zjjn eigen belarg
als in dat van den dienst, bijzonder aanbevolen, van
deze gelegenheid totvroQgf rj bezorging bjj dejaais-
wisseJing gebruik te maken. Stct
Stuiversport naar I n d i Met in
gang van 1 Jan treedt een nieuw tarief in werking
voor de »eepo.«t raar Oost- en West-Indië, en wel
bjj verzending uit Nederlatd naar Oost- en West-
Indié a br:eTen5cint per 15 gram of gedeelte van
15 gram; b briefkaarten 21/2 cent per enkele kaart
en 5 cent voor eene dubbele kaart, dat is r»ft
vooruitbetaald antwoord; c papier»n en bescheiden,
gedrukte slukktn en monsters of stalen van koop
waren 2 cmt par 50 gram of godweit a van 50 gram,
met toepassing evenwel van em minimum, wat de
papieren en bepebeiden betri ft, van 10 cent, ex»,
wat de monsters of stalen van koopwaren aangaat,
van 5 cent voor elke verzending onder een afzot-
derljjk adies
Bjj verzanding u t Oost- en West-Ind naar Ne
derland bedraagt het port voor brieven en brief
kaarten het dubbele der sub a en b genoemde be
dragen.
Met afwjjking daarvan kunren brieven, gericht
aan militairen beneden den rarg van officier, bjj de
land- of zeemacht in Nederland dienende, bjj ver
zending met de zeepost gefrankeerd worden met 5
cent, mits zjj het gewicht van 15 gram niet te bo- en
gaan en geen voor andere personen bestemde brieven
beval ter.
't Bljjkt dat Esterhazy warkeljjk sedert
een week of vier te Amsterdam beeft vertoefd.
Hjj lope-rde en logeert rog in bet bótel Raini-
scher Fl» 1 in de Wa'cio. sDraat, ondjr d*n aange
nomen naam van De Damp:err<\ Ia dat lötelwrrd
bjj ook, oud inks het afscheren van zijn snorren,
door een jong Fransch reiziger, herkend. Zjjne hou
ding wordt beschreven als krachteloos, s'ap pn ietwat
gebukt. Hjj gaat gewoonlijk eerst tegen den avond
u't en brengt zjjn brieven altjjd z°f op de post.
Meestal spreekt hjj Fransch, een enkele maal ook
Duitsch, met een min of meer Ocsteurijksch accent.
Wij kunnen hieraan neg toevoegen. z«gt het N.
v. d. D., dat bij gedurende zjjn verblijf alhier fen
paar maal eenige dagen uit de stad geweest is,
waarschijnlijk om een bezoek te 1 rewgen aan Londen.
Dj politie ofschoon E3'e ha2y natuurlijk niet
zoeken-te, daarvoor bestaan voor bsar geen bijzon
dere redenen beeft z'ch toch van zjj a verbljjt in
bovengenoemd hotel vergewist.
Ia bet Bbl. van gisterochtend komt een inter
view voor, dat eon veitegonwoordiper van dat blad
met Esterbary had in het hotel Riainischer Hof.
Er komt tetterlqk ntets Dteuws noch belangwek
kends in voor tenzjj hot fac-simi'é van Estorhazy's
echr ft.
Men weet, dat het algormen gerucht wil, dat
de verkorte oofeningstijd van 8 maanden
door alle regimfntskommandinten verworpen wordt.
Nu lezen wjj echter in een hoofdartikel van het
Hblad van den militairen medewerk'r:
»Mij is (intusscher) slechts do meening bekend
van drie rfgimentfekommandanten, en die zija heel
toevaDig vóór den diensttjjd van acht maanden."
Ia den ouderdom van 77 jaren overleed Maan
dag te Doeticchem de bekende kinderschrijver de
heer E. G e r d e s.
Het jungero geslacht zal misschien Gerd^s niet
meer zoo goed kannen a!s de ouderen, die van zqn
boeken genoten bobben, zegt het Hbl. Gerdes, die
in 1821 te Kleef geboren was, heeft zich eerst aan
het onderwjjs gowjjd en eenige schoolboekjes saam-
gesteld. Daarna hetft hjj een groot aantal verhalen
geschreven, bjjna alle in streng godsdievstigen geest,
meest ontleend aan de geschiedenis. Behalve deze
kinderboeken, als »In de Duin°n", »Het huis Wjjn-
gaerde", die zeer veel succfs hadden en mef, die
van Andriessen kocd-n wedijverer, schreef Gerdrs
grootere werken een reisverhaal »Naar Jeruzalem
en het H. Land", een Handboek voor den buise-
Ijjken godsdienst", een j>Bjjbel voor de jeugd", *Onze
dria Koningen", enz. Ook redigeerde hjj vele j ren
een tjjdschriff, >De vriend des hu zes" geheeten.
Maar zjjne kinderboeken waren boter dan wat hjj
voor volwassenen schreef. Als kinderschrijver zal hij
wel bekend bljjver.
Hadert 1878 was hjj te Doetinchom metterwoon
gevestigd. Da overledene was broeder in de orde
van den Nederlandechen Leeuw.
Ia bet orgaan van den Volksbond, vereeniging
tegen diankmiebruik, is een artikel opgenomen van
prof. mr. D. S mons, die wjjst op de groote bel ee
kenis, welke het misbruik van alcoholi
sche dranken heeft voor den gaug en de ont
wikkeling der criminaliteit.
»Onder alle klaisen van misdadigers vormt de
alcohol een der belangrijkste, zoo niet de belarg-
rjjk8t9 factor. Een zeer groot aantal gelegenheids-
misdadigers plegen hun misdrjjf OBder den onmiö-
dellpken invloed van de gebruikte sterke dranken
en menige feestavond heeft in zjja nasleep vror
ééa der gasten een plotselingep, gewelddadigen dood,
voor een ander een langdurig verblgf in de ge
vangenis De drfgeljjkBehe verslagen onzer terecht
zittingen lever-n ons hier, helaas, de voorbeelden
voor het grjjpen. Niet minder groot is de beteebe-
nis vaa het alcoholmisbruik voor het ontstaan der
gewoonte-misdadigers niets toch dat als dit op den
dunr zoo voor geregelden arbeid org'schikt maakt,
zjjn s'achtcfter lichamelijk en geestelijk verzwakten
h m dwingt langs misdadigen weg in zijne behoef
ten te voorden, behoef ren, waaronder die van het
aloohol-vergitt z lf een niet geringe plaats inneemt.
Eindelijk ontwikkelt zich op den bodem van bet
alcoholmisbruik ook de instinctieve misdadiger, de
criminrl né, de zedeljjk krankzinnige, de gedegene
reerde of ho9 men hen noemen wil, dip, staande cp
dj grens tusschen normaal en abnormaa', soms over
die grens heen, de gevaarlijkste zjjn onder de mis
dadigers en tegenover wie de msatschappjj zich veelal
niet anders beschermen kan din door hun óf htt
leven te benemen óf hen voor het leven op te llniten.
Geen bdangrjjk r factor voor de toenemende degene
ratie dan da alcohol, en volkomen te r cht mccht,
durjkt mij, op het crimineel-anthropologische congres
te Getè/e woiden verklaard dat de afstammelingen
van chronische alcoholisten de geboren misdadigers
bg uitnemendheid zyn."
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
In de vergadering van gisteren, bjj de behande
ling van den post voor verbetering van de Neder-
landsehe paardenrassen, is door verschillende sprekers
besproken de verkoop van paarden uit de fokk^rjj
te Bergen-op-Zoom en werd er op aaogedrongen,
dat die paarden z>oveel mxgelgk in het land zullen
b'iiven.
Dj Minister wees er op, dat de fokkeiij niet is
een rgksinrichting, maar wel een leerschool voor
fokken. De fokkerjj heeft ree^s uitnempnde resulta
ten opgeleverd en er zal je racht worden dat de
paarden zoovefl mogeljjk in het land zullen bljjven.
Bg h't artikel nopers de afwending der gevaren
waarmede besmettelgke ziekten den veestapel bedrei
gen, werd aangedrongen op maatregelen tegen de
tuberculose, waarop de Minister verklaarde dat men
daarover wacht het rapport der Staatecommissie.
Geschrapt werden met 53 tegen 36 stemmen de
subsidie voor de restauratie van den toren te Arn
hem, en met 48 tegen 40 stemmen f 10.000 voor
den aankoop van kunstvoorwerpen. Hoofdstuk Bin
nenlandsche Zaken werd verbolgens aargenomen met
84 teg°n 3 stemmen. De discussië 1 ovor de marine
begrooting zgn aangevangen. De heer Van Kol be
streed alle uitgaven voor de N^deilandsche Marine
a's geld weggooien. De heer Van Gijn wilde den
bouw van nieuwe pantsersehrpen uitgesteld zien.
Rechtszaken.
Arrondis8ements-Rechtbank te Middelburg.
In de zitting van heden zjjn veroordeeldP. F. Gz.,
23 j., timmerman te 's-Heerenhoek, wegens over
treding der jachtwet en wederspannigheid, tot 2 maal
f 10 boete of 2 maal 8 dagen hechtenis en 1 maand
gevangenisstraf; J. A v. d. V., 15j.,arbeidster
te Ierspfcp, wegens overtreding der visscherjj-politie
op de Scheld* en beleediging ambtenaren, tot f 1 en
f3 boete of 1 en 3 dagen hechtenis; C. K., 21 j.,
arbeider te Wissenkerke, wegans mishandeling, tot
14 dagen gevangenisstrafM.Th B., 33 j., buis
vrouw van P. v. H. te Goes, wegens mishandeling,
tot fl of 1 dag hechtenis.
Door J. de K. te Baarland is cassatie aange-
tetkend tegen het vonnis, den 13 December 1898
door het kantongerecht te Goes tegen hem gewezen
en waarbg hg wegens het loopen over eens anderB
beplanten grond en weiland werd veroordeeld tot
f 1 b. 8. 1 d. h.
