1898. N". 147.
Dinsdag 18 December.
85sle jaargang.
Nationale Militie
Dt mitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjji per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke ncmmers 5 centraet bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiëa voor dit blad
aangenomen by de heeren Nijgh Van Ditmak te Botterdam ©a verder
bg alle Boekverkoopers en Brievengaarders.
COURANT.
Db prjjs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ets
By directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjj»
slechts tweemaal berekend.
Gebor rte-, huwalyki- en doodborichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
vass ®«ïv©r$©mtfS§is w6ow 9 aren ep iea der uitgave.
Voor de eerste maal wordt bekend gemaakt dat zich in
de maand Januari van 1899 voor den dienst der
moeten laten inschry ven alle masnelyke ingezetenen, die geboren
zijn in 1880 en zij, die na het intreden van hun 19e, doch
voor het volbrengen van hun 20e levensjaar ingezetenen worden
dat de inschrijving moet geschieden
le van een ongehawde in de gemeente, waar de vader, of,
is deze overleden, de moeder, of, zijn be den overleden, de
voogd woont
2e. van een gehuwde en van een weduwnaar in de gemeente,
waar hij woont
8a. van hem, die geen vader, moeder of voogd heeft of
door deze is achtergelaten of wiens voogd buiten 's lands ge
vestigd is, in de gemeente, waar hij woont
4e. van den buiten 's lands wonenden zoon van een Neder
lander, die ter zake van 's lands dienst in een vreemd land
woont, in de gemeente, waar zijn vader of voogd het laatst
in Nederland gewoond heeft;
dat de inschrijving alhier plaats heeftop alken werkdag
tiiBBchea des voortniddaga 9 en des namiddags 2 urea ter
Secretarie der gemeente
dat de aangifte moet geschieden door den belanghebbende
zelve en bij ongesteldheid, afwezigheid of ontstentenis, door
zijnen vader, of is deze overleden, zijne moeder, of zijn beiden
overleden, zijnen voogd;
dat niet worden ingeschreven
lo. da in een vreemd rijk achtergebleven zoon van een
ingezetene, die geen Nederlander is
2o. de in een vreemd rijk verblijf houdende ouderlooze zoon
van een vreemdeling, al ia zijn voogd ingezetene
3o. de zoon van een Nederlander, die far zake van's lands
dienst in 's rijks overzeasche bezittingen of koloniën
woont.
Goes, den 10 December 1898.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSBLINK.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLU1JS.
Wekeiijksch algemeen overzicht.
Qplgk wg in ons vorig nomm«r melddan heeft
het Hot van Cassatie te Parijs ch beide processen
tegen Picquart geschorst. De raadsheer-rapporteur,
mr. Atthaiin, bracht b<üde vervolgingen tegen den
gevangene die voor de coireetioneele rechtbank
en die voor den krjjgsraad in herinnering en
wees er op, dat de correctioneels rechtbank de zaak
had verdaagd, daar zjj geen uitspraak wilde doen
voor dat de procedure in de zaak-Dnyfus was ge
ëindigd. Htt dossier van het proces voor deze recht
bank is in het bezit van het Hot, maar de militaire
bundel met stukken niet en om te kunnen uitma
ken voor welke rechtbank de zaak-Picquart zal
worden behandeld, moet het Hof alle stukken onder
zoeken.
Toen het vonnis te ParjjB bekend werd, gaf dit
een ware verluchting. Men is nu althans zeker, dat
Picquart niet zal worden veroordeeld door den krggs
raad, alvorens de quaestie-Dr<ytus, waarvan die van
Picquart een onderdeel is, tot klaarheid is gekomen.
De krjjgsiavd vindt nu ge ra gelegenheid aan Picqiart
zijn wraak (e koelen over de opspraak, waarin het
Fransehe leger is gebracht. En indien Dreyfus mocht
worden vrjjgesproksn, zal men dan Picquart kunnen
veroordeelen
Velen mcenen, dat de beëindiging van beide pro
cessen nu verder gerust aan de rechterljjke macht
keu worden overgelaten en slechts een qiaestie van
tjjd is. Het is mogeljjk, maar zal na afhop dezer
opzienbarend^ geschiedenis de rust in Frankrjjk zjjn
weergekeerd Waarschjjaljjk niet. De tweespalt over
het oppergezag tasschen het militaire en het bur
gerlijke recht zal wel voortduren, want de hoofden
van het leger, gesteund door dï clericalen, weten
miar al te zeer, dat geen enkele minister hun
mac'it durft weerstaan, maar aan den anderen
kant is het ook allerwaarschjjnljjkst, dat een ver-
oordeeling op gronden als die voor Dreyfus, niet
licht meer zal voorkomen.
De ülpaanieli - Ameribaansehe commissie
voor de vredesonderhandelingen eindigde Dondtrlag
hare beraadslagingen Het vredes-verdrag, dat 15
artikelen bevat, is volgens een telegram uit Parjjs
Zaterdag geteekend. De zitting der commissie ein
digde met een krachtig protest van den voorzitter
der Spaausshe afgevaardigde?, die verklaarde te moe
ten wjjken voor de overmacht, een verklaring, die
gewoonljjk wordt afgelegd door hem, die het onder
spit delit.
Geen dir artikelen maakt melding van de Cu-
baansche schuld, die door de Amerikaansche afge
vaardigden niet wordt erkend en later misschien zal
worden verrekend, bjj de betaling der schadever
goeding, die Spanje ontvangt voor het afstaan d6r
Philippjjnen, tot een bedrag van 20 millioen dollars.
Spa^j-3 doet afstand van de souvereiniteit over Cuba,
de Philippjjnen en Portorico, doch over de Carolinei
wordt niet gesproken. De Amerikanen zullen de
munitie en kanonnen, die op de veroverde eilanden
nog aanwezig zgn, aan Spanje terug geven, en be
werken, dat de Spanjairdan, die door da inboorlingen
op de Philippjjnon nog worden gevangen gehouden,
worden vrjjge'aten.
Omtrent het handelsstelsel, dat op de verk e^en
eilanden zal worden ingevoeld, wordt vastgesteld*
dat alleen op de Philippjjnen de Spaansche goederen
zullen worden onderworpen aan dezelfde rechten als
de Amerikaansche, voor den tgd van tien jaar.
Een periode van zes maanden is toegestaan voor
de rectificatie van het verdrag door de parlementen
der beide rijken.
Blijkens ds onderlinge verhoudingen van verschil
lende Europeesche Staten behoort eenige verande
ring in de algemeene staatkunde van ons werelddeel
niet tot de onmogelijkheden. Als era opmerkeljjk
verschjjnsel des tjjds mag er op gewezen worden
dat in een Fransch tydschrift een artikel voorkomt,
waarin de mogelijkheid besproken wordt vav een
nieuw Drievoudig Verbond en wel tusscben Bus-
laad, Frankrijk en Duitscliland. Dit artikel
is nog wel gevloeid uit de pen van een oud-afge
vaardigde in den Duitschen Rjjksdag en dat het
opgenomen is in een Fransch bla4, duidt te meer
aan, dat toenadering bestaat tusschen twee volken,
die ruim een kwart eeuw geleden bloedig met elkaar
hebben gestreden en waarvan de gevolgen nog niet
geheel zjjn uitgewischt.
Het tegenwoordig bestaande Verbond tusschen
Duitschlaod, Oostenrjjk en Italië scbjjnt veel van
zgn kracht verloren te hebben. Vooral de deelname
van Italië is van weinig betekenis meer. Het 1 nd
zelf is, evenals de Oostenrjjksche monarchie, on
derling verdeeld en op zulke bondgenooten valt
voor Duitschland niet veel te rekenen, waarbjj komt
dat het nog over den steun van andere rjjken kan
beschikken, züfs van Rusland. Dat Duitschland de
hulp van Oostenrgk zou laten varen, zou niet vreemd
xjjr>, want het Verbond tussehen deze bpide landen
is indertjjd gesloten, niet omdat Duitschland hulp
noodig had, maar omdat Rusland verlangde dat
Duitschland Oostenrijk zou hinderen by de bezet
ting van Bosnië en Herzegowina. De eerste voor
boden eener ontbinding zjjn dan ook reeds merkbaar.
Ook is er sprake van toenadering tusscben Bus-
land en Fngelaiids vooral wat betreft bun staat
kunde in het Oosten van Azië. Minister Chamber
lain liet zich daarover uit, in een redevoering te
Waktfiild gehouden, met deze woorden: »Ik geloof,
dat een overeenstemming met Rusland te verkiezen
is, ja, dat die noodzakelijk is. Zoolang geeu zeer
ernstige verwikkelingen voorkomen, is er geen on
overkomelijk bezwaar tegen een vriendschappelijke
overeenkomst, waarvoor de grondslag gezoert zou
moeten worden in deze gedachteBehoud van
geljjke rechten voor den handel van alle natiër".
Men weet hoe beide rjjken ia China hebben ge-
Btreden om den voorrang en hoe de Russische diplo
maten getoond hebben, dat zjj hun doel wisten te
bereiken. Thans willen zij samenwerken om hun
invloed en hun terrein aldaar uit te breiden. Alle
vrees voor een Eoge'sch-Rms'ech eoiflct in Az
schjjnt dan ook geweken te zgn. Deze toenadering
beschouwt men reeds als een uitvloeisel van de
vredelievende plannen van d n Czaar, neergelegd in
zgn voorstel tot ontwapening.
Dinsdag heeft keizer Wilhelm den Duitschen
Rjjksdag geopend in tegenwoordigheid van de kei
zerin, de keizerljjke prinsen, den Bondsraad en bet
legerbestuur. Toen d« kd/.er binnentrad bracht do
voorzitter het »Hoeh 1" op den keizer uit, waaraa de
keizer de troonrede voorlas, waarin voorstellen wer
den aangekondigd tot verdere uitbreiding der scc ale
wetgeving en tot organisatie en uitbreiding van het
leger. Ondanks dit laatBte plan begroette hjj tcc'i
d9 Russische conferentie-voorstellen met sympathie
en verklaarde hij, dat de betrekkingen tot het bui
tenland bg voortduring vriendschappelijk zgn. Met
smart maakte hjj melding van den moord op de
keiierin van Oostenrgk en wees op de conferentie
tegen het anarchisme. Ook sprak hg de hoop uit
dat zjjn reis naar Palestina ten voorOeele zal strek
ken vaa de nationale belanger. Zjjae rede werd
meermalen door toejuichingen onderbroken.
In Hongarije bljjft het er bedroevend uitzien
voor den minister-president Banffy. Hg staat nog
aan het hoofl van het ministerie, maar kan den
toestand niet meer beheerschen en drjjft nog slechts
op den stroom, op gevaar af er door varzwolgen ta
worden, al heelt de liberale partjj gepoogd hem een
moreelen steun te geven door een votum van ver
trouwen aan te namen. Het ministerie heeft voor
1899 noch de begrooting, noch de overeenkomst met
Oostenrgk, noch een voorloopige regeling der zaken
kannen gereed krjjgen en de oppositie toont zich
ongeneigd daartoe mede te werken. Door de liberale
partjj is Banffy de gelegenheid gegeven zich uit zjjne
benarde positie te redden, althanB zgn plannen kenbaar
te maken. Daartoe is hem door een der leden, Kolomaa
Tisza, de vraag gesteld of da regeering mededeelirg
kan dom van haar voorntmen, zoo er mot 1 Januari
door de vertegenwoordiging geen besluit is genomen
omtrent de begrooting en de overeenkomst met
Oostenrgk. Barffy antwoordde daarop dat hjj een
crediet-wet wil doen aannemen op den grondslag
der fegrooting voor 1898 voor den tgd van zf-B
maanden en machtiging te vragen met Oo&tenrjjk
voorloopige overeenkomst aan te gaan. Koloman
Tisza stelde aan da partjj voor deze voornemens goed
te keuren en er schrifteljjk over te stemmen, opdat
nien and bij de behandeling in het Huis zich aan zijn
stem zoa kunnen onttrekken. Straide de vergadering
hebben 193 leden van de 260, behalve de m'n'sters, het
voorstel onderteekend. De liberalen zjja nu vol moed,
doch het vertrouwen in hunne partjj is zoo geschokt,
dat zelfs met deze poging het leven van het Kabinet
niet zal te behouden zgn. De val van het ministerie-
Banffy wordt dan ook binnen zeer korten tgd
tegemoet gezien.
De president der Vcreeiifffde Staten zond
zijne Boodschap aan het Congres, die echter eenige
teleurstelling heeft gaw.ekt, emdat men er niet in
vond, wat men er in verwachtte. In d9 eerste plaatB
ontbrak er in de paragraaf over de koloniale staat
kunde. Men ziet daarin het bewys, dat de president
oörBt de besluiten van de vredesonderhandelingen te
Parijs wilde afwachten.
In de tweede plants bad men, op grond van de
ingenomenheid van Mc Kinky met het voorstel van
den Czaar, niet verwacht, dat hjj thans in zgn
Boodschap voorstellen zou doen tot uitbreiding van
het leger en tot versterking van de vloot. Dit schjjnt
het begin van een toestand, die met elk jiar uit
gebreider wordt en die de verdedigingsmiddelen van
Ameiika geheel schoeit op de leest der Europeesche
Staten, waartoe het ruimschoots d-* fiianciëele krach
ten bezit, die bovendien nog zullen versterkt worden
door de veroveringen, op Spanje gemaakt.
GOES, 12 December 1898.
In het door ons Vrijdagavond ontvangen
Kam er -telegram werd g seind »de minis
ter bülo(.fde herziening van de armen
wet EN berustrade op monopcliseering der armen
zorg bg stvat en gemeente." Ofschoon deze ver
Strekkende verklaring ons opviel, konden wjj er toch
niet ardera uit lezen dan dat die herziening op die
monopolisering berusten zou.
Blijkbiar is echter bij het seinen eene vergissing
ingeslopen en had het doo** ons kapitaal gezotte
woordje en moeten zjjn NIET. Althans uit de later
ontvangen verslagen blgkt, dat de minister die mo-
nopoliBeering niet beoogt, maar dat hjj in stand zal
houden hat stelsel van samenwerking der staats-,
particuliere enkerkeljjke armverzorging,
evenwel zóó dat dubbele bedoeling zoo veel raog ljjk
uitges'ofön en de doelmatigheid van den onderstand
zoovetl mogelgk bevorderd worde.
Gelgk uit de advertentie in ons vorig co ge-
bkken is, zal a. s. Maandagavond in de Schouw
burgzaal der Soc. V. O. V. alhier een »tconedvoor-
stelling worden g^geveD, door Giüieke's Dames-
Operetten gezelschap: Bühne ohne Manner.
(Jit Groningen, waar dit gezelschap in ons land
het eerst optrad, wordt omtrent de daar gegeven
voorstelling g'meld, dat Jut succes groot was. Het
speelde daar r. a. de operette: Tien meisjes en geen
man" Volgens de annonce wordt hier opgevoerd:
*Acht huwbare dochters". Of dit hetzelfd? is weten
wjj niethet zou kunnen zjjü, dat er sinds twee
gehuwd zgn geraakt. Maar het schjjnt in elk
geval eec aangename uitspanning op te leveren
de zestien vrooljjke meisjes van den Donau", die
het »tooneel zonder mannen" uitmaken, deze ope
rette te zien uitvoeren. De leiding ervan, zoo schrjjft
het N. v. d. Dag, hebben de s hbonen aan maonpn
overgelaten. De heeren Giüaeke en Boesnach zjjn
bjj haar in aanmerking gekomen voor do gelijkwaar
digheid m?t de vrouw.
Waar we hier van elke gewone t-ooneelvoorstelüng
verstoken schjjnen te bljjven, zullen waarschgnlgk
velen deze gelegenheid tot ontspanning liet onge
bruikt laten.
Bg Koninklijk besluit is, op grond van ver
kregen rechten, f 148 pensioen verleend aan J. v a n
de Velde, wed. M. W. J. A. of M. J. W. A. de Vos,
brugwachter a in het kanaal door Znid-Biveland.
Men schrjjft ons
Eenige weken geleden werd een knecht van een
landbouwer te 'a-Gravenpolder veroordeeld tot
eene boete wagens strooperjj. Dit geval is
heel gewoon en wg zouden daarop nrt terugkomen,
ware het niet dat de baas van den knecht aan
iedereen, die het hoorei wilb, verkliarde, dat niet
de knecht maar hg zelf »ket haas" geschoten had
en dat dus de jachtopziener van de heeren Hoboken
zich vergist had. Natuurljjk kwamen dezi praatjes
ter oore van de politie en daarna aan den officier
van Justitie te Middelburgden 5deu dezer kwam
deze zaak opnieuw voor het Goesche kantongerecht
de boer had drie getuigen mfêgebracht om zjjn
beweren te staven, maar de gt-tuigen waren zwak
en de jachtopziener hield zjjn verbaal vol en zjjn
eed gestand, weshalve do knecht de veroordeelde
bleef. De boer, met deze uitspraak niet tevreden
en het bewjjs willende leveren dat de bekeuring
tout wis geweest, wendde zich weder tot den kan
tonrechter en nu wordt 19 dezer opnieuw recht
gedaan in deze zaak, thans voor de derde maal.
De boer en de knecht zgn thans ba'deu beklaagden
en met belangstelling wordt de dei do uitspraak van
den kantonrechter tegemoet gezien.
Driewegen. In de Zaterdag gehouden raads
vergadering werd benoemd tot lid van het Burger
lijk Armbestuur, in de plaats van dhr. G. Njjsse Az.,
die riet meer in aanmerking wenschte te komen,
dhr. O. van Strien.
Ook werd besloten bjjtedragen in de kosten der
opmetingen voor een tram Goes— Ellewoudsdjjk.
Bjj de fiamecs in boekhouden en handelscor
respondentie voor de praktjjk, vanwege de vereeni-
ging van leeraren in het boekhouden te Amsterdam
is o. a. geslaagd voor boekhouden de heer H. d e
Witt Hamer van Amsterdam.
Ia Int, joagBta no. van de Handwerksman, or
gaan ^an de vereeniging »Handwerkers Vrienden
kring," waarvan 1150 dar 1200 leden don Jooischen
godsdienst beljjóei, wordt o. a. het volgende gezegd
omtrent de openbare school:
»Een voordeel van de neutrale school achten
we de bevordering van de verdr ugzaamheii. Da
tegenstanders zeggen dat dit niet zoo is, wjj zeg
gen hier baslist van ja. Men diene natuurljjk
onderscheid te maken tussehen sociala en gods
dienstige verdraagzaamheid. De sociale onverdraig-
zaamheid komt voort uit sociale misstanden en
zoolang deze big ven bestaan, zullen do manschen
elkiar oivriendelijk blijven ainkjjken. Maar voor
een deel worden deze resds weggenomen door
den armen kindaren de noodige ontwikkeling te
geven, een van de voornaamste middelen om han
tot eea hoogeren levensstandaard te brengen, en
door hen te kleed-en, te voeden etc., allemaal
maatregelen, waarbjj versnippering van krachten
hoogst verderfeljjk is.
»En wat de godsdienstige verlraagzaamheid
betreft, dat kostbare erfdeel van onze voorvaderen,
waar kan zo het beste tieren op de bijzondere
school, wair de kinderen in een ééazgdige richting
worden opgevoed, waar ze opgroeien als een kaste,
die met andersdenkenden niet in aan riking ko
men, of op de neutrale, waar naast den Protes
tant de Katholiek, naast den Katholiek de Israëliet
zit? Het antwoord kan, naar onze meening, niet
twijfelachtig ?ija. Als men jong is, stelt men meer
belang in knikkeren en haasje-over-spelen dan in
de vraag, welke godsdienst de beste en of vriend
Jan of Piet wel van het rechte geloof D. Deze
gozonde levenslust moge misschien sommigen
mensehen een ergernis zgn, wjj achten ze een
groot geluk. Het kinf is uit zich zelf reeds ver
draagzaam, eu nu wil men het op kunstmatige
wj;ze tot een ketteijager maken door het te plaat-
sen op een bjjzondsre school, waar, als ze ten
minste aan haar doel beantwoordt, de scheiding
tussehen gelomgen en niet-g'ljovigon scherp ge
trokken wordt.
De ontvangst der Belgische betoogers
bij het graf van Marnii von St. Aldegonde, op
Züerdag 17 Dec., zal te OoBt-Souburg in de
gemeent-school p'a\ts hebben. Daar zal hun de eere-
wjju worden aangeboden e« vermoedeljjk de Zmg-
vereeniging de Brabangonne en het Wilhelmus zingen.
Daarna begeeft men zich naar het monument te
West-Souburg.
De schipper A. van 't Hof, te Ierseke, heeft
eene guoetige beschikking ontvangen op zgn ver
zoekschrift voor het openen van een overzet
veer van de Kanaalstraat naar de aanleg
plaats der penny boot te Vlissingeo, niet alleen
mtt het doel den weg naar het station te verkorten,
maar ook om de gevaarljjke en moeiljjke passage
over de sluizen te vermijden. Er zal das binnenkort
in een lang gevoelde behoefte voorzien zjjD. Boven
dien zal de geringe prjjs van 2 cent de persoon
zeker voor niemand een bezwaar opleveren.
(VI. Ct.)
Prof. Carel Asser is Zaterdag, na e^n
kortstondige ziekte, te Leiden overleden. Hjj was te
's-Gravenhage geboren op den lsten Juni 1848, en
bereikte dus een leettjjd, waarop van den met zulke
geestesgaven bedeelde nog zeer veel voor de toe
komst te verwachten was.
