1898. N". 143.
Zaterdag 3 December.
85sle jaargang.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
Het R. C. Parochiaal Armbestuur
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavoaö,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlijke nommers 5 centmet bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiön voor dit blad
aangenomen hg de beeren Nijsh Van Ditmak te Botterdam sa varder
bg alle Boekverkoopers en Brievengaarders,
Innt)nSlng van vévt 8 uren Qty éa| der ultgavei
Dt> prjjs der gewone advertentiön is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 cti
Bjj directe opgaaf yse driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjjs
slechts tweemaal berekend.
Gebocrte-, huwelijks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 oent per regeL
zal op Woensdag 7 Deosraber a s aan de huizen van alle
ingezetenen eene ALGEMEENE COLLECTE doen ten behoeve
van de araen aan zijns zorg toevertrouwd, voor welke collecte
(da eeuige, die dit armbestuur in het jaar houdt) ruime giften
gevraagd worden, ten einde het genoemd armbestuur in staat
te stellen aaa zijne verplichting te voldoen.
Goes, den 2 December 181$.
Burgemsester en Wethouders van Goes,
W ESS E LIN K.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
GOES, 2 December 1898.
Gelök wjj reeds mededeelden, heeft de Minis
ter van Binn. Zaken een verhooging van bet
subsidie voor onze H B. School voorgeteld. Uit
d8 Bijlagen bij de Staatscourant bljjkt, dat die ver
hooging gegrond is op do volgende overweging
De gemeente Gors, welke een subsidie van f 8500
ten behoeve van hare Hoogera Burgerschool geniet,
verkeert in opgunstige financieel© omstandigheden,
zoodat hat baar zeer moeiljjk valt deze school in
stand te houder?, waarvan bovendien de kosten we
gens noodzakelijke vei hooging van sommige jaar-
wadden moeten stjjgen. De belastingen zjjn reeds
zoo hoog mogplgk opgevoerd, terwjjl door verschil
lende oorzaken de inkomsten der gemeente Bterk
zjjn verminderd.
Het gemeentebestuur verzoekt, op grond van het
bovenstaande, om verhooging van het subsidie voor
de Hoogere Burgerschool.
De school telde in den cursus 1897/98, 99 leer
lingen, hetgeen hare onmisbaarheid bewjjst; zij sticht
veel nut in de omgeving, ruim 47 pet. der leer
lingen behoort tot de omliggende gemeenten.
Mitsdien kan de minister vrjjheid vinden, eene
verbooging van het subsidie met f 1000 voor te
drager.
De heer W i e r d 8 m a onderwijzer aan de
kweekschol te Mildelburg in land- en tuinbouw
kunde, die zich te '«-Gravenpolder met der woon
veEtigde en die ook belast iB met bovengenoemd vak
arn den landbouw-cursus te Naaldwijkis door eenige
ingezetenen van Krabbendijke aangezocht een cursus
aldaar op te richten, op welk verzoek dhr. WierdBma
ingegaan is. Het volgend jaar hoopt hij ook te
VGravenpolder een cursus te geven, waartoe men
hein nu reeds aangespoord heeft, doch waaraan hg
bjj gebrek aan tjjd ge9n gevolg kon geven.
X&olijiiBplaat. In de vergadering van het Nut s-
departement »Noord-Beveland" werden als
caudidaten voor leden van het hoofdbestuur dor
Maatschappij gekozen: de heeren W. Spakler, P. M.
Keller van Hoorn en H. Sagders.
Verder werd bepaald, dat er dit jaar weder eene
feestoljjke bjjeenkomst zal zijn en ter regeling van
een en ander eene commissie gekozen, bestaande uit
mevrouw Aaltsz en de heeren J. Vermeulen en P.
Beun. Deze vergadering zal den 29 December a. s.
gehouden worden.
Vervolgens bracht de afgevaardigde ter algemeene
vergadering, de heer A. T. C. Swenne, daarvan ver
slag uit.
Daarna droeg do hoer C. N. v. d. Hejjde het ge
dicht van Staring, getiteld >Het mystieke testament"
voor en tenslotte de hoer Swenne »Het lichtje voor
het raam" vau P. Louwerg.
Benoemd tot directeur van het post- en tele
graafkantoor te Klundert C. G. A. Janssen
QJ.Mz., geboortig van Wissenkerke, thans te Ber-
gen-op-Zoom.
Nu met 1 Jan. a. s. de wet op de rij wi el-
belasting in werking treedt, moest het formu
lier voor het beschrjjvingsbiljnt voor de personeele
belasting, vastgesteld in 1896, toen de belasting
naar den grondslag rijwielen nog niet bjj de wet
geregeld was, aangevuld worden. Dit is thans ge
schied bjj Kon. besluit van 19 Nov., opgenomen in
de St-Ct. van Woensdag.
In dit nieuwe besohrjjvingsbiljet worden naar don
zesden grondslag, rjjwielen, de volgende vragen ge
daan
VI. Hoeveel rjjwielen worden door u gehouden
niet vallende onder vraag VII of VIII
a. ingericht voor éan persoon?
b. ingericht voor meer dan éan persoon
VII. Indien gjj uw bedrjjf er van maakt of het
iot uw bedrjjf behoort rg wielen telkens voor korter
tjjdvak den een-en-twiutig dagen aan anderen ten
gebruike af te staan of onderricht in het wielrjjden
te geven of te doen geven hoeveel rjjwielen worden
door u gehouden, die gjj daarvoor bezigt
VIII. Indien gjj een winkelnering dijjft, hoeveel
rijwielen houdt gjj, die geregeld geb»uikt worden
om voor die nering bestellingen op te nemen cf
waren te bezorgen
N.B. Rijwielen, welke buiten da belasting vallen,
moeten niet in het antwoord op vraag VI begrepen
worden.
De Minister vaD Waterstaat heeft ingediend
een wetsontwerp betrtffende ar bei dB- en rust-
tjjden in fabrieken en werkplaatsen
voor personen, op wier arbeid de Aibeidswet niet
van toepassing is.
Er bestaat naar 's Ministers meening alleszins
aanleiding om door dwang tot inkorting van den
arbeidsduur, althans in sommige bedrjjven, te ge
raken. Toch komt het niet geraden voor reeds dade-
ljjk overschrijding van dien arbeidsduur voor allen
arbeid in fabrieken en werkplaatsen bjj die wet te
verbieden, maar schjjnt het wenscheljjk daarmede
te beginnen voor die bedrjjven, waarvoor zulks het
meest noodig is, dat is voor do meer schadelijke
bedrjjven, met name de arbeid in brood-, beschuit-
of banketbakkergen en in bij algemeenen maatregel
van beBtuur aan te wjjzen fabrieken en werkplaat
sen of gedeelten daarvan, waar giftige stoffm ont
staan of worden bereid of verwerktsebadeljjke
dampen ontstaan de dampkringlucht kan veront
reinigd worden door stof; het bedrjjf een hooge
temperatuur vereischt of veroorzaakt.
De voornaamste bepalingen van het wetsontwerp
komen hierop neder
Het aantal werkuren voor een in de bovenom
schreven sehadeljjke bedrjjven werkzamen arbeider
mag niet meer bedragen dan 11 per etmaal of niet
meer dan 10 per etmaal, wanneer 4 van die werk
uren in den nacht vallen.
Het aantal werkuren voor een arbeider, werkzaam
in een broodbakkerjj, mag in een etmaal ten hoog
ste 17 bedragen op voorwaarde, dat het etmaal,
volgende onmiddelljjk op dat, waarin het aantal
werkuren voor dien arbeider meer heeft bedragen
dan geoorloofd is, aan hem als rusttjjd wordt toe-
In bijzondere omstandigheden kan dispensatie
worden verleend.
Gedurende de eerste 5 jaren kan vergunning tot
overwerk worden verleend voor ten hoogste 3 uren
per etmaal en vervolgens voor ten hoogste 2 uren
per etmaal.
Het hoofd of de bc sluurder van een fabriek of
weikplaats is bevoegd bet aantal werkuren voor
arbeider», daaronder niet begiepen die in de brood-
bakk<rgei, vast te stellen in een etmaal op ten
hoogste 14. Van deze bevoegdheid kaï ten aanzien
van deazelfden arbeider niet mepr dan 12 malen
in een kaleidirjaar worden gebruik gemaakt.
Aan een arbeidtr word n in ieder tj;d?ak van
14 ach'ereeuvobende etmalen ten minste 7 rust
tijden loegekeid, in elk waarvan een gaheele racht
moet begrepen zija.
Aen de arbeioers, die de bjj algemeeien maat
regel van bestuur aangewezen w« rkzaamheden in
bepaalde bfdrij7«n veinchfea, worden ter keuze
van het hoofd of dfn bestuurder der fabriek ot
werkplaats in ieder tjjdvak van 2 weken toege-
keid
a ééi rns'tjjd van ten mins e 36 achtereenvol
gende urea, waarin de Zondag begrepen moet zjjn, ot
b. twee rusttijden waarvan in d n eene van ten
minste 30 achtereenvolgende uren een Zond g moet
begrepen zjjn en de aniere van ttn minste 24 ach
tereenvolgende ur6n aanvangt tusschen 6 en 10 uren
des namiddags, of
c. twee rusttjjden, waarvan de een van ten minste
30 achtereenvolgende uren aanvangt tusreben 6 en
10 uren des namiddags. Van elke 4 op elkander
volgende zoodanige rusttjjd n moet er een tenminste
36 achtereenvolgende uren duren en daarin moet
een Zondag begrepen zjjn.
Aan de arbeiders die niet de bjj algemeenen maat
regel van bestuur aangewezen werkzaamheden in
bepaalde bedrjjven verrichten, wordt in iedere wefk
een rusttjjd toegekend van ten minste 30 achter
eenvolgende uren, waarin de Zondag begrepen moet
zgn.
Behoort een arbeider tot een kerkgeucolscbap,
dat den wekeljjkschen rustdag niet op Zondag viert,
dan treedt voor den rus'tjjd, waarin een Zondag
begrepen moet zijn, in de plaats een rustfjj 1, waarin
het etmaal begrepen is, dat door zgn kerkgenoot
schap als wekeljjkscbe rustdag is aangenomen, wan
neer bij aan het hoofd of den bestuurder van di
fabriek of werkplaats zgn verlangen daarioe heeft
te kencea gegeven.
Omtrent den stand van de herziening
der armenwet deelt de minister van binnen-
landsche zaken mede, dat hjj gaarne gezien zou
hebben dat de voorbereiding reeds ver genoeg ware
gevorderd om de indiening van het ontwerp met
stelligheid nog voor dit zittingjaar toe te zeggen*
Wegens j de, vrie belangrjjke warkzaamheden, die
zooveel von zjjn tjjd in beslag nemen, was dat niet
mogeljjk. Z odra de Woningwet, die thans in bewer
king is, gereed komt, zal hjj aan de Armenwet meer
tjjd kunnen besteden. Zelf is hg van de urgentie
eener herzien:ng zoozeer overtuigd, dat hg niet zal
na'aten wat strekken kan om de zaak te bespoedigen.
In de Dinsdag gehouden raadsvergade
ring te Zaa msiag kwam voor de zooveelste
maal weer in b.handeling een verzoek van den bur
gemeester om onth ffing van de verplichting tot
het wonen in de gemeente.
Da raad was van maening dat hg niet kon mede
werken tot het verkrjjgen van een woning, daar de
burgemeester ongeschikt noemt da woningen, die de
raad meent dat wól geschikt zgn, en de gemeente,
als zjj een huis bouwt naar den zin van den bur
gemeester en deze wordt ergens anders benoemd,
met een huis zonder huurder bljjft zitten.
De raad besloot met algemeene stemmen aan Ged.
Staten te antwoorden, dat hjj sedert het vorige ver
zoek tot uitwoning nog meer versterkt ii in de over
tuiging dat het dringend noodzakelijk is dat de
burgemeester binnen de gemeente woont, daar door
bet uitwonen verschillende ingezetenen een rechter-
ljjk vonnis hebben gekregen wegens overtreding van
een verordening, die te laat was afgekondigd en de
ingezetenen dus niet wisten dat de verordening be
stond. De raad verklaart verder dat het onwil van
den burgemeester is, en meeat dat de gemeente
belangen boven het vermaak van den burgemeester
gaan, dat de raad geen enkele wet kent, die de
gemeente verplicht vuor den burgemeester een woning
te bouwen, en dat integendeel de geest der wet
meebrengt dat de burgemeester zelf voor een woning
zorgt.
Vee-uitvoer. Bjj den Commissaris der
Koningin in Friesland is van den Minister van
Buitenlandsche Zaken een telegram ontvangen, in
houdende, dat de Belgische regeering Achel het
meest geschikt acht voor den invoer van vee, dat
anders over Essen wordt verzonden.
Het huweljjk van de Koningin.
Telkens duiken in de buitenlandsche bladen berich
ten op omtrent het huweljjk van Koningin Wilhel-
mina. Thans weet da Brusselsche correspondent van
de Morning-Post het volgende mede te deelen de
inlichtingen dankt hg, zegt hij, aan een voorname
perBOODljjkheid bjj het Nederlandsche Hof. Zoodra
enkele quaesties, die door het protocol zjjn gerezen,
zullen zgn opgelost, zal het aanstaand huweljjk van
Koningin Wilhelmina met Prins Wilhelm von Wied
officieel worden bekend gemaakt. Prins Wilhelm
von Wied is de jongste zoon van den Prins von
Wied, welke gehuwd is met Prinses Marie van
Holland. Prins Wilhelm is ongeveer 23 jaar oud,
luitenant bjj de Pruisische keizerlyke garde en zeer
bemind bjj zgn collega's.
De geschiedenis van de verloving van Koningin
Wilhelmina is niet zonder een tintje romantiek.
Prinses Pauline van Wurtemburg is de intieme
vriendin en eenige vertrouwelinge van Koningin
Wilhelmina en gehuwd met den oudsten broeder
van Prins Wilhelm von Wied. Vóór het hnweijjk
placht de Prinses een deel van het jaar bjj Koningin
Wilhelmina door te brengen en de beide spruiten
van vorsteljjken bloede droomden dan haar toekomst-
droomep, zooals dat alle meisjes, vorstinnen of boerin
nen, doen. Zoo maakten zg op een dag de opmerking,
hoe aangenaam het zou zgn, als zg twee broeders
zouden huwen en zoo niet alleen door vriendschaps
banden, maar ook door familiebanden aan elkaar
gebonden zouden zgn. Het denkbeeld werd vastge
houden en bepaald het zoo mogeljjk uit te voeren.
Hierin is het geheim gelegen, dat de jonge Ko
ningin zich onverschillig heeft betoond voor allen,
die naar Haar hand dongen, behalve voor den schoon
broeder van Prinses Pauline. Vóór het engagement
zou worden bekend gemaakt aan de gekroonde hoof
den van 't buitenland, moet de quaestie worden
beslist of de echtgenoot van de jonge Koningin zou
worden gemachtigd den titel van Koning te voeren,
of dat hg zou worden bekleed met de titels en
waardiglelen van Prins-Gemaal, of wel of hg ge
woon den titel zou big ven behouden, dien hg voor
zgn haweljjk droeg.
Wanneer dit zal zgn beslist zal de mededeeling
van de verloving aan de mogendheden worden ge-
I zonden.
Het huweljjk zou in de aanstaande lente in Den
I Haag plaats vinden.
Onder leiding van mr. A. A. de Pinto is eene
algemeene vergadering gehouden van de Haag-
sche afdeeling der Maatschappjj tot Nut
der Israëlieten ter behandeling van het be-
stuuis.oorstel, om het hooflbestuur uit te nooiigeu
eene algemeene vergadering te houden ter behande
ling van de bekende motie, ter bestrjjding van de
pogingen van den opperrabbjjn Diinner te Amster
dam tot het oprichten van bjjzondere Israëlietische
scholen.
De afdeeling Winschoten en een aantal ingezetenen
van Assen hadden adhaesie betuigd.
Na eene inleiding van d n voorzitter, die een
historisch overzicht gaf van de beginselen door de
Grondwet gehuldigd en in de Schoolwet uitgewerkt
ten opziehte van het openbaar onderwjjs, volgde een
uitvoerig debat. Geen der sprekers bestreed het be
ginsel der openbare Bchool.
O.a. verklaarden mr. D. Polak Daniëls, op grond
zjjoer 44-jarige ondervinding als lid van dee Haag
sehen gemeenteraad, en mr. E. L. van Embdee, die
30 jaar met het onderwgs, bijzonder en openbaar,
zich bezighield, nooit een enkele klacht vernomen
te hebben omt eat schending der neutraliteit of mis
kenning van andersdenkenden.
De bezwaren tegen de motie waren opportuni-
teitsbezwaren. Met intrekking of verwerping van
alle mot>ën en amendementen is de bestuursmotie
onveranderd aangenomen met 38 tegen 8 stemmen.
De door ons uit de St.-Ct. overgenomen mede
deeling betreffende da aan het Rjjk geschonken ver
zameling nationale kleederdrachten, die
in het Gemeente-Maseum te Amsterdam is tentoon
gesteld geweest, eischt eenige toelichting. Het is nl.
niet de commissie, die dit bel&ngrjjke en kostbare
geschenk aanbood, het zjjn, volgens de N. R. Crt,
(wat door de St.-Ct. nader wordt bevestigd), de
heeren P. v. Eeghen, J. H. v. Eeghen, H. J. Rabusea
en E. A. Lehmann.
Het Engehche Departement van Landbouw
heeft een einde gemaakt aan den uitvoer van
oude paarden, waarover in Nederlandsche en
andere buitenlandsche bladen ruim een half jaar
geleien zoo veel geklaagd werd. Het heeft thans
bepalingen gemaakt omtrent den uitvoer van paarden
in het algemeen, waarin het absolute verbod voor
komt om eenig paard naar het buitenland te ver
zenden, dat wegens ouderdom of gebreken niet ver
voerd kan worden zonder mishandeling gedurende
den overtocht of het uitladen.
De Czaar van Rusland moet aan een
Engelschen journalist verklaard hebben, dat hjj den
vrede slechts verzekeid acht door de toepassing van
een ontwapeningsvoorstel, waarbjj lo. de mogend
heden zich verbinden tot nader order de uitbreiding
der oorlogstoerustingen te staken 2o. zjj na vjjf jaar
tot instandhouding of tot afschaffing van dit beginsel
zouden besluiten en een nieuw tjjdperk zouden vast
stellen, waarvoor zg zich opnieuw verbinden3o.
zg haar houding in geval vau geschillen zouden
regelen. De Czaar zou alle geschillen willen onder
werpen aan een scheidsgerecht.
De Pargsche vredescommiBsie heeft
Maandag zitting gehouden. Bjj den aanvang dier
zitting verklaarden de Spaansche commissarissen dat,
hoewel uit een juridisch oogpunt handhavende de
interpretatie, welke door hen gegeven is aan artikel
3 van het protocol, zjj zich buigen voor de over
macht en voor de voorwaarden der Amerikanen,
dat wil zeggen het afstand doen van hun souverei-
niteit over de Philippgnen en de Soeloe-eilandeu
voor een schadevergoeding van 20 millioen dollars.
Deze schadevergoeding kon niet door de Spaansche
afgevaardigden geweigerd worden, daar de Ameri
kanen verklaarden, dat zjj een onafscheideljjk deel
uitmaakt van de vredes-voorwaarden.
De Spaansche en Amerikaansche secretarissen zjjn
belast met het opmaken van het artikel, waarbjj da
Spanjaarden de gestelde voorwaarden aannemen.
Het Dagbl. van Zd.-Holl. en Qrav. ontvangt
nader de volgende regels ontleend aaa een brief
uit Curasao dd. 7 dezer:
>Wjj hebben nu een nieuwe belasting op sigaren
en Bigaretten (10 pet. invoerrecht) en op rjjtuig6n
en paarden van f 20 's jaars en er loopt een gerucht,
dat de personeele belasting weder voor den dag zal
komen.
Wat de gouverneur doet, begrjjpt niemand, mis
schien bjjzelf nietde Koloniale Raad is een blind
werktuig in zgn hand.
Cureijio gaat met rassche schreden achteruit en
toch krjjgen wij dageljjks nieuwe belastingen. We
gens den slechten toestand gaan vele menschen van
hier; zjj zjju u met name aan te duiden.
De tjjd is nabjj, waarin het onmogelijk zal zgn hier
te leven.
Tot nog toe is er van regen niets te bespeuren|;
het wordt dus droger en droger in de Oost-divisie
sterven de beesten met dozijnen van honger en dorst.
De plantages, alle met. hypotheken belast, vird°n
geen koopers meer. Redding moet ten spoedigste
komen uit het moederland."
