1898. N°. 139.
Donderdag 24 November.
85s" jaargang,
GOESGHE
De uitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrgdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjji per kwartel, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afeonderlgke nommori 5 cent; met bjjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiëa voor dit blad
aamgenomen bjj de heeren Nijgh Vaj* Ditmar te Eotterdam «n verder
b« alle Boekverkoopori en Brievengaarders.
!DW5<o®n5fl?aar
Db prjjs der gewone advertentiön ia van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 otl
B$ directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de pr$i
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, fcuwolplrg- ec doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
Aanvrage® om ea vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
a£vwê««ntf$vv vóoff 9 aren <s>p den <$«9 der aïtgave,
Een edel drietal.
x.
Ingevolge vroegere toezegging znllen wjj thans
een* beknopte schets gaven van een drietal wets
ontwerpen, die naar alle watuBühjjnlïkhoid vrjj
spoedig door onze volksvertegen woordiging in be
handeling znllen worden genomen.
Ze zjja voor het volk in het a1 gemeen, en niet
het minss voor de lagere, de minder bevoorrechte
standen, van het uiterste gewicht, en wanneer zjj
haar beBlag znllen gekregen hebben, dan zal een
deel der volkswetgeving op zulk een uitstekenden
voet geregeld zijn, dat daarvan ook in het buiten
land tot heden geea voorbeeld wordt aangetroffen.
Daarom spreken wjj vaneen edel drietal. Da
wetsontwerpen, die wjj op het oog hebben, zgn die
omtrent de vaderlijke macht en de voogdg,
omtrent de bestraffing van jeugdige mis
dadigers en omtrent de opvoeding van ver
waarloosde kinderen.
Wanneer men in het oog houdt hoe in de j»ugd
als het ware een volgend geslacht verscholen ligt,
dan is kinderbescherming wel een van de gewichtigste
S.aatsplichtsn en da bedoeling der wetsontwerpen
is geene andere dan, beter dan tot dusver geschiedde,
te zorgen voor de verwaarloosde j*ugd en te redden
wat dreigt verloren te gaan voor de samenleving.
Vooral de regeling van de ouderlijks macht en de
voogdjj over minderjarigen was sinds lang aan veler
lei bedenkingen onderhevig en tegenover ouders en
opvoeders, die hun plicht verwaarloozen of niet in
staat zgn dien te vervullen, kon niet ol geheel on
voldoende worden opgetreden. Gevallen van verre
gaande verwaarloozing, soms zelfs van mishandeling
en van africhting tot het kwade zgn helaas niet
zeldzaam, en de Staat is verplicht in die treurige
toestanden in te grjjpen want, hoe heilig de rechten
der ouders ook mogen zgn, de Staat he?tt te
waken voor het algemeen belang, dat door kinder-
verwaarloozing ernstig benadeeld wordt.
Het wetsontwerp, dat dit punt regelt, gaat uit
van de gedachte, dat het mogelijk moet zgn, de
ouders van hun gezag over het kind te ontzetten,
of hen van de taak te ontheffen.
Wat de ontzetting uit da ouderlgke macht be
treft, deze is thans alleen mogeljjk, wanneer de
ouders met bun kinderen een misdrjjf plegen of
wanneer zjj zekere misdrijven tegen hunne kinderen
begaan. Gelukkig komt dit zelden voor, maar dan
is in ieder gsval de ontzetting slechts tgdelgk, zoo
dat de maatregel niet op afdoende wjj ze werkt.
Veel meer komt het voor, dat onders, aoad<r zich
schuldig te maken aan een daad, die hen met den
strafrechter in aanraking brengt, hunne kinderen
verwaarloozen of mishandelen.
Er zgn ouders, di9 op verregaande wjjze tekort
komen in hun plicht van onderhond en opvoeding
er zgn er, die door slecht levensgedrag hun kin
deren een allerbedroevendst voorbeeld gsven. Niet
zelden brengt dit het kind zeit tot een misdrjjf,
waarvan dus de ouders da schuld dragen. In al
die gevallen moet de wet het middel aan de hand
dosn, om de kinderen te onttrekken aan ean om
geving, die de treurigste gevolgen voor hen kan
hebben en moet het gezag der ouders, tengevolge
van hun plichtsverzuim, op anderen overgaan.
Er zijn ook ouders, di# zich wel bewust zgn van
de plichten, die op hen rusten, en deze ook wel
naar oisch zouden willen vervallen, doch daartoe
niet in staat zgn en dit ook zelf gevoelen. Er zgn,
om met een voorbeeld te spreken, ouders, die geen raad
weten met een ondeugenden jongen. Dat zal in den
regel wel een gevolg zgn van gebrekkige opvoeding
maar dit neemt niet weg, dat er alle gevaar besta-st,
dat de ondeugende jongen van kwaad tot erger ver
valt en d3t het noodzakelijk is, hem in andere han
den te brengec. Wanneer nu de onders oordelen, dat
het belang van het kind dit vordert, dan kunnen
zjj den rechter verzoeken om van het gezag over
het kind te worden ontheven. De rechter heeft dan
het geval te onderzoeken en zal, zoo het verzoek
wordt toegestaan, in de voogdg over het kind voor
zien. Er most dan echter vooraf een persoon of een
instelling van weldadigheid gevonden zgn, die be
reid is het gezag der onders over te nemen. Is dit
niet het geval, dan kan de rechter op het verzoek
geen acht slaan. Zeker zal dit wel eens bezwaar
opleveren, maar het ii duidelijk genoeg, waarom
de regeering die bepaling in haar ontwerp heeft
opgenomen. De gelegenheid om zich te ontslaan
van het gezag over zgn kind, moet don ouders
niet te gemakkelijk worden gemaakt, en wanneer
geen geschikt persoon of geene instelling van wel
dadigheid mocht te vinden zgn, bereid om zich met
de niet gemakkelgke taak te belasten, dan zou do
Staat zelf verplicht zgn, door bijzondere inrichtingen,
de zorg voor die kinderen op zich te nemer.
Wjj voor ons gclocven niet, dat, van de mogelijk
heid om ontheffing van het ouc^rlgk gezag te ver
krijgen, een zeer ruim gebruik zal worden g'ima>>kt
De kracht van hst voorstel ligt daa ook zeer zeker
niet daarin, maar in de ontzetting.
Het ouderlijk gezag wordt gedurende het lev«n
der beide ©aders door den vader uitgeoefend. Het
meest voorkomend geval zal wel wezen, dat de vader
uit het gezag wordt ontzet. Dan nremt do moeder
zjjn taak over. Maar zjj kan verzoeken daarvan t«
worden ontheven en dan wordt door de rechtbank
een voogd en tevens een toeziende voogd benoemd.
Ook hier gaat de rogeering van het dankbseld
uit, da% W3ar ouderplicbt te kort schift, èo naasten
liefde aangvwozfn is om do taak owr te nemen.
Daarom wordt, zoolang het onderzoek van de zaak
duurt, aan ieder on ingezetene en aan elk bestuur
ecner weldadige stichting gelegenheid gegeven, het
verzoek te doen om met de voogdg over bet kind
te werden belast.
Natuurljjk gaat met dat onderzoek eetig» tjjd, boe
weinig ook, heen maar het belang van de kinderen
eischt niet zelden, ze ten spoedigste te onttrekken
aan den verderfelpken invloed burner natunrlgka
verzorgers, eu daarom kannen zij voorloopig worden
toevertrouwd aan de zorg van een voogdgraad.
Dit is eene gaheel nieuwe instelling, die dus eerst
in werking zal treden, wanneer de wet tot stand
komt. Da zorg van den voogdijraad is maar voor-
loopig Hjj zorgt, op staatskosten, voor het kind,
totdat de zaak voor goed haar beslag heeft gekregen.
Worden de ouders uit de voogdg ontzet, dan zgn
zjj daardoor volstrekt niet ontheven van de ver
plichting om bij te dragen in de kosten van on
derhoud en opvoeding, want anders zouden er ouders
kunnen zjjn, dia alleen om da kosten zich van de
kinderen wanschten te ontdoen. Zjj moeten de bjj-
drage, waartoe de kantonrechter hen verplichten
zal, aan den voogdgraad betalen en zgn daarvoor
in hunne goederen amsprakeljjk.
De rechter kan de voogdg over kinderen, wier
ouders van hun gezag ontzet zgn, opdragen aan
vereenigingen of andsre weldadige instellingen, die
zich ten doel stellen de verzorging van minderja
rigen. Die vereenigingen of s ichtingan kunnen
daartoe echter geenszins worden verplicht, en of
schoon de voogdgraad, wiens taak dit is, wel in de
meeste gevallen zal zorgen dat de arme kleinen eene
goede plaatsing verkrjjgrn, zou het toeh welgeweDScht
zgn geweest, dat de Staat zich de hulp van geechikte
vereenigingen of stichtingen verzekerde, op zoodanige
wjjze, dat de rechter eenvoudig maar de plaatsing
in een bepaald gesticht te bevelen had. Dit zal
volgens het ontwerp niet het geval wazen, maar
door de toekenning van subsidie, nameljjk hoogstens
veertig cents daags voor elk kind, wil de regiering
den werkkring der liefdadigheid trachten uit te
breiden.
Wat den voogdgraad betreft, die in elk arron
dissement wordt opgericht, deie ii bestemd om zich,
ook door agenten of correspondenten, van alles op
de hoogte te houden. Hg kan, en dit kunnen
ook de bloedverwanten en de andere echtgenoot
de ontzetting uit het ouderlgk gezag eiechenhjj
kan tevens voorloopig met de voogdg worden bilasl.
Kan er geen weldadige stichting worden gevonden,
dan most een particulier persoon, desaoods tegen
zgn zin, met de voogdg worden belast.
Dit punt is misschien niet zonder bezwaar, want
bet is altijd bedenkeljjk, een vreemd persoon te
dwingen tot bet aannemen van eene voogdg. Onze
hoop is dus gevestigd op den nuttigen werkkring
van den voogdgraad. In zgne handen rust als ket
ware het lot der verwaarloosde en strafwaardige jeugd.
Loat ons hopen, dat het in die handen veilig is
en dat de beschermende band der wet zich spoe
dig moge uitstrekken over al die kleine Ijjders en
stnmp^rds, die kleine vagebonden en landloopers,
die, voor het meerendeel slachtofftrs van do zonden
der ouders, slachtoffers van maatschappuljjke toe-
Btanien, die in zoovele opzichten hervorming in
vooruitstrevenden geest behoeven, maar al te dik-
wjjls bestemd zgn om in latere jiren onzo gevange
nissen te vullen.
GOES, 23 November 1898.
Eergisteravond werd in de »PrinB van Oranje'
alhier dejaarlgksche vergadering geheu
den van de leden van den Christeljjken Volks
bond. Zjj werd bggewoond door het bestuur, de
ledan der commissie tot werkverschaffing en eenige
gewone loden, samen 20 personen. Na opening der
vergadering door den voorzitter, dhr. J. M. Kake-
beekeen lezing van de notulen der vorige vergade
ring door den secretaris, dhr. C. R. van Lelyveld
die werden goedgekeurd, werd het eerst aan de orde
gesteld de bespreking van het verslag dor werk-
zaanheden in het afgeloopjn jiar, walk verslag in
grooten getale in en buiten deze gemosnte is ver
spreid. Dorr geen der aanwezigen werd daarover
h»t woord verlangd, zoodat het onder dankbetuiging
aan den secretaris voor de redactie, voor kennis
geving werd aangenomen. Aan dit. vei slag ontleen'n
wg h*t volgand^, dat verdient in wjjder kring be
kend te Worden: Het doel der weikraamheden is
eon niot onb^langrjjk deel onzer medemerschen door
d«n winter heen te helper, zoodat zjj het verschul
digde aan buisbazen, bakkers en andere winkeliers
knnn n voldoen daarbjj, aan jongere lieden voor
namelijk, een vak te leeren, dat hun spoedig een
genoegzame broodwinning kan worden, een doel,
dat door iedoien stadgenoot, die het hart op d<* rechte
plaats draagt, wordt goedgekeurd en toeg-juicht.
Op den wenk, die het bestuur werd gegeven aan
gaande het aannemen van werkloozen, die veel geld
aan sterkedrank wegwerpen, met voorbjjgang van
anderen, die eerder in aanmerking mochten komen,
zal worden achtgeslagen. De financiën eischen voort
durend versterking, opdat op den ingeslagen weg
kan worden voortgegaan. Met dank wordt melding
gemaakt van de ontvangst van een gift van bjjna
f 100 als saldo der ontbonden vereemging tot het
honden van wetenschappelijke voordrachten. Het
bestuur houdt zich, waar het geval zich kin voor
doen, voor een dergcljjko gunstige beschikking ten
bate zjjner kas aanbevolen. Er zil dit jaar weder
veel noodig zgn, want al bljjtt werkverschaffing ge
heel iets andeis dan een gewoie bedeeÜDg dat
het ten vrij duur middel tot leniging der noodtn
ie, is eene algemeene ervaring
Aangaande de werkverschaffing zegt bet veralag,
dat bjj de inschrjjving zich aanmeldden 66 werklooze
hoo den van gezinnen of kostwinnende zonen, welk
getal gedurende den dienst klom tot 84. Van 8
Decembor 1897 tot 4 Maarc 1898 werden, bebal/e
de sigarenmakers, 56 menschen aan werk geholpeD.
Door hen werden o. a. gemaakt 374 rollen matten,
22000 kachelblokken, 13Ó00 bosjes kachelhout, 90000
sigaren, benevens een aan'al denrmatjes.
De verkoop der verschillende artikelen, zegt de
commissie, is voor hflar een moeiljjke taak, waarom
zjj er ernstig op bljjft aandringen door belangheb
benden en welwillenden in deaen te worden gestend-u
Als tweede punt der agenda kwam voor bespreking
der rekening on verantwoording van den penning
meester, dhr. A. Delder Jz.
Deze rekening was te voren onderzocht door een
commissie bestaande uit dhrn. L. Duvekot en P. van
der Meulen, die daartoe in de vorige vergadering
waren benoemd. Bg monde van laatstgenoemde werd
verslag uitgebracht en geadviseerd de rekening goed
te keuren, daar zjj in orde was bevonden, in ODt-
vang op f4349,61, in uitgaat op f 4399,60 i/s en
dus sluitende met een nadeelig saldo van t 49,99 i/a.
De commissie maakte, naar aanleiding barer bevin
ding m, de opmerking dat het sigarenmakan ook dit
jaar een financ ëale schadepost is gewebst, ofschoon
in vergelgking met het vorige jaar in aaumerkuijjk
mindere mate. Zij hoopte daarom dat dn Commissie
voor Werkverschaffing er in slagen moge nieuwe
wegen te vinden om da sigaren van de hand te
kunnen doen en meer loononde prjjzen te bedingep.
Deze opmerking was het uitgangspunt tot het
uitvoerig bespreken van eenige middelen om tot het
beoogde doel te geraken. De Commissie verklaarde
reeds vele en velerlei pogingen daartoe te hebben
gedaan en meende voornamelijk tot beteren afzet te
kunnen komen als de sigaren meer bekend werden.
Daarom verwachtte zjj eea ruimeren verkoop, indien
de burgerg bij de leveranciers sigaren wilde vragen,
die door de Werkverschaffing zgn gefabriceerd.
Door een der leden werd in overweging gegeven
ook het mandenmaken als arbeid op te nemen, met
bet oog op de vele bessen, kersen, en ander fruit,
dat van uit deze streken wordt verzonden. Nadat
ook hiervan het voor en tegen was besproken, ver
zekerde het bestuur aan dit denkbeeld nogmaals
zgn aandacht te zullen wjjden, ofschoon een vroeger
daarmede genomen proef is mislukt door de groote
concurrentie met gestichtöD, waar de manden voor
een zeer geringen prjjs zgn te bekomen. Overigens
beloofde de commissie de verschillende middelen,
die werden aan de hand gedaan, te zullen overwegen.
Nog werd er met nadruk op gewezen, dat, al is
het sigarenmaken geen rijke bron van inkomsten,
het in een ander opzicht voor enkelen een groote
weldaad is. Dit jaar toch werd het vak geleard aan
vjjf jongens, die daardoor in Btaat worden gesteld
hun brood te verdienen en nuttig9 leden der maat
schappij te kunnen worden, terwjjl zjj anders mis
schien verloren individu's zouden zgn goworder, de
burgerg en den armbesturen ten laste. Twee dier
vjjf zgn reeds bjj een sigarenmaker hier ter stede
geplaatst, maken het goed en verdienen een week
loon, dat huonen ouders zeer te pas komt.
Na deze ampele besprekingen werd overgegaan
tot de verkiezing van twee b:stuursleden wegens
periodieke aftreding van den Voorzitter en vermeer-
derirg van het bestunr met een nieuw lid.
De Voorzitter werd bg acclamatie herkozen en
nam zgne bonoemirg aan. Daar de tegenwoordige
ponniDsmeester, dhr. A. Dekker Jz als zoodanig zgn
betrekking wer.schte neer te l^gg^n, doch lid van
het bestuur blgf', is door hnfc bestuur besloten dit
met een lid te verme-rderen, dat tevens de functie
van penningmeester zou willen op zich nemen. Op
verzoek had zich daartoe bereid verklaard dhr. Joh.
Pilaar JMzdie dan ook met algemeene stemmen
als zoodanig werd gekozen.
Bjj zjjn leadwozen ovqr bet, aftreden van dhr.
Dekker betuigde de Voorzitter dozen zgn erkente
lijkheid voor de vele diensten, die bg in zjjn be
trekking als pennir gmeester aan den Bond heeft
bewezen.
Nog werd overwogen ook voor bet volgende j?ar
ef>n commissie tot nazien der rekening te beDOsmen,
die dan tevens, evenals die van dit jaar, de zaken
der werkverschaffing kan bespreken. Dit denkbeeld
vond ingang en op voorstel van don Voorzitter werd
besloteD die commissie te doen bostaan uit drie
leden. Als zoodanig werden benoemd dhrn. E. van
den Bosch, LDuvekot en P. van der Meulendie
deze benoeming aannamen.
Ten Biotte werd door dan Voorzitter een warm
woord vatr hulde «n dank gebracht aan de commissie
voor werkverschaffing voor den belangeloozim jjver,
waarmede zij baar niet gemakkeljjken arbeid bljjft
behartigen. Na er met nadruk op gewezen te heb
ben hoe vele do uitgaven zgn, die de werkverschaf
fing vereischt, en na do eerstdaags te houden collecte
aan de huizen te hebban aanbevolen aan de aan
wezigen, on door bun tusschonkomst aan anderer,
Bloot de Voorzitter de vergadering.
Gisteren vergaderden to Goes in bat B^adhuis
21 burgemeesters van Zuid-Bs-veland, uu niet voor
de tolquaeetie, maar voor de benoeming vau
5 leden van den schuttersraad voor het 3a
bataljon ruitende schutter g van Zeeland.
Gekozen werden de heeren W. J van Dam te Ka
palle, H. N. baron Scbimmelpenninck v. d. Oyo te
Kloeting*, A. Marcus te Ovezand, M. van Liere te
Rilland en P. de Ko»ter te 's-Gravenpolder.
De vergadering had tot voorzitter den militie-
commissaris voor Zeeland. Bg dit bataljon zijn de
hh. J. H. O. Dominions, A. A. van Dellen en G.
Risseruw re8pectivelgk majoor-commandant, luit.-
kwartiermeester en auditeur.
Hrabbcndijke. De heer M. Lever, siationB-
cbef alhier, is met ingane van 1 December als zoo
danig overgeplaatst naar Wageningen. In diens plaats
is benoemd de heer Weerdestein, thans itatioie-
assiBtent 2e klasse te Rotterdam Fcgecoord.
Tot agent van politie 3e klasBe te Middelburg
is benoemd P. de Bel van Kattendjjke. MCt.)
Bedenkelijke verschijnselen. Aon Noord-Beve-
lands noordkust wordt door öe zee voortdu
rend geknaagd vooral de dijken in de nabijheid van
Wis8ekerke moeten het ontgelden door djjkvallen en
oeverafschuivingen. Nu is weder een hofstede bjjna
verdwenendit is de vgfde in korten tjjd wat dit
beteekent bljjkt wel uit het fut, dat de djjk, die
thans als zeedijk fungeert, op 10 minuten afstands
van het dorp ligt, waar voor eenige jaren de afstand
wel een uur bedroeg. (Tel.)
De heer J. A. van Boven, burgemeester
van Ter-Neuzen, dio, zooals gemeld, de vorige week
met ingang van 1 Januari als zoodanig ontslag had
aangevraagd, is gisternacht plotseling overleden.
Hjj is dus nog onverwacht ontvallen aan zgn
ambt, waarin hjj ruim 30 jaren jj^erig is werkzaam
geweest. Maandag was hg nog, zooals altgd, op de
secretarie aanwezig. Hg was echter reeds geruimen
tjjd Igdende. (M. Ct)
De oud-minister Seyffirdt heeft zgne Btem
doen hoorsn om aan te dringen op wjjziging der
militiewet, ten einde te voorkomen dat door de z. g.
militievereenigingen, in den geest van het p 1 a n-
C o o 1 e n do plaatsvervanging opnieuw, doch iu
anderen vorm te voorschjjn treedt.
Naar zjjne meening is zulk eene wjjziging het
eenvoudigst te vorkrjjgan, door artikel 14 der mili
tiewet te doen vervallen, en dus de vrijwilligers bg
de militie niet meer in mindering te doen strekken
van het aandeel in de lichting, te dragen door de
gemeente, voor welke zjj optreden.
»Zulk een wetje kan, zegt hg, spoedig gereed,
behandeld en aangenomen zgn hoogstwaarscbjjnlpk
met groote moerdoi heid. Niemand behoeft te vreezei»,
dat na het vervallen van art. 14 een eenigszins
noemenswaard getal dier vrijwilligers de legersterkte
