1898. N°. 136.
Donderdag 17 November
85slc jaargang
FEUILLETON.
De uitgave dezer Ook rant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjj» per kwartaal, zoo binnen als buiten Goes, f 1,75,
Afzonderlijke nommers 5 cent; met bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advortentiön voor dit blad
aangenomen bij de heeren Nijgh Van Ditmar te Rotterdam verder
bjj alle Bcekverkooperi en Brievengaarder».
Iïi®onfiiS8?5Rg vr&ra
OPENBARE VERGADERING
va.n den
U A AD der Ge mee ie te OOKS,
op VRIJDAG 18 NOVEMBER 1898,
des avonds te 8 1/2 uren.
Goes, 15 November 1898.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLÜIJS.
Punten van behandeling
1. Resumtie notulen der vorige vergadering.
2. Ingekomen stukken.
3. Voorstellen ter voorziening in vacatures aan
de ff. B. School.
4. Benoeming lid der openbare gezondheidscom
missie.
5. Verzoek wed. C. Duvekot om ruiling van
grond.
6. Verzoek J Baljé om grond in eifpacht.
7. Verzoek P. Schrgver om eenden te mogen
houden in de vept.
8 Verzoek verzetting Paardenmarkt.
9. Reclames H. Omslag.
10. Afschrijvingen schoolgelden.
GOES, 16 November 1898.
In ons vorig no. deelden wjj mede wat in het
Vcorl. verslag dar He Kamer omtrent onze H. Burg.
School gezegd wordt, nl. dat tengevolge van in
menging van den inspecteur eene althans bruikbare
organisatie nu gedesorganiseerd schijnt."
Wii zeiden toen benieuwd te zjjn naar het aut-
woord van dm Minister, waaruit ons wellicht zou
blijken, waarin die desorganisatie bestaat.
Eenig licht komt bereids via Middelburg. Althans
wordt aan de Midd. Ct. uit Goes het volgende ge
schreven
Een der leeraren gaf, hoewel onbevoegd, reeds
sedert eenige jaren les in een der vakken van het
M. O. Die leeraar was niet gelukkig bjj het doen
van examens, maar de leerlingen kregen op bet
eindexamen »meer dan voldoende", en dat is toch
de hoofdzaak
Nu werd tengevolge eener reorganisatie, die
volgens de opmerking in de Tweede Kamer een
desorganisatie is, bedoelde leeraar van het onder
wijs in dat vak ontheven, en daarvoor in de plaats
bmoemd een jong leeraar die ook de bevoegd
heid voor dat vak mist.
Niet alleen komt het den opmerk'r in de Tweede
Kamer gewenscht voor »dat het staatstoezicht
niet in te sterke mate zijn wil opdringe aan locale
commissiëa en besturen" ook vele Goesenaars
zouden gaarne gezien hebben, dat de bestaande
organisatie niet plaats hadde gemaakt voor wat
zoo joist genoemd wordt »een desorganisatie".
Alzoo de desorganisatie" zou daarin bestaan, dat
>eeu onbevoegd leeraar, die niet gelukkig was bjj
het doen van examens", vervangen is door een jong
leeraar, die ook de bevoegdheid voor dat vak mist 1
Wjj laten de mate van inmenging van den inspec
teur in dezen voor wat zij is. Ook kan het weinig
nut meer hebben de vraag te stellen of de wjjziging
al of niet uit wetteljjk oogpunt noodzakelijk of ge
raden scheen maar als de onderstelling van den
schrjjver in de Midd Ct. juist is en een Kemerlid
zich ertoe had laten verleiden om alleen op dien grond
den inspecteur van »desorganiseeren" te beschuldigen,
dan zou dat Kamerlid zeker niet van lichtvaardig
heid zjjn vrij te pleiten.
Wij meenen dan ook het bovenstaande geheel te
moeten laten voor rekening van den schrjjver in de
MiddCt., en bepalen ons tot de volgende vragen
Kan het eene >drsorganisatie" heeten, wanneer
een onbevoegd leeraar, die op zekere voorwaarde
voor een vak was toegelaten en door wien, tenge
volge van minder gelukkige rumens, aan die voor
waarde niet voldaan werd, *na eenige jarenver
vangen wordt door (bjj gebreke van een gpschikten
bevoegde) een ander onbevoegd leeraar, wien dezelfde
voorwaarde woidfc opgelegd en die nog niet onge
lukkig geweest is by bet examen
Had, terwille van den niet gelukkigen leeraar in
quaestie, wiens niet-slagen iedereen om den persoon
leed doet, de schrjjver in de Midd. Ct. niet beter
gedaan dit tot dusverre niet openbaar vermelde feit
onvermeld te laten
Kan van desorganisatie" sprake zjjn, waar by
die g legenheid, ter wjj 1 het vak in quaestie in gt-
Ijjke omstandigheden bleef, een anaer, zeker niet
minder gewichtig vak als geschiedenis, van twee
handen in ééne hand werd gebracht
Is het taai van eea ernstig man om te zeggep,
dat het toch maar de hoofdzaak iB bij bet eind
examen >meer dan voldoende" te krijgen, en cp die
wjjze de wetteljjke basis van alle richtig onderwjjs
da bevoegdheid tengevolge van afgelegde eximens,
op den achtergrond te schuiven
Gelukkig zet de schrijver er zelf een vraagteeken
achter, zoodat twjjfel aan de beioeling vergund is.
Een zelfd6 teeken meenen wjj voorloopig nog te
moeten zetten schter het woord desorganisatie",
waarvan de beteekenis te sterk is om het in dezen
van toepassing te achten, wanneer de gewraakte
inmenging van den Inspfcteur zich bepaald heeft
tot het door den schrgver in de Midd. Ct. mede
gedeelde.
In hare memorie van antwoord op het voorl.
verslag der lie Kamer omtrent Hoofsfc. I der Siaafcs-
begrooting zegt de Regeering 0. a. dat de verlaging
der personeels belasting en de verhooging der uit-
keeringen aan de gemeenten, aan de schatkist onge
veer f 8,000,000 per jaar kostte, waartegen niet
voldoende opwogen de f 2,000,000 bezuiniging door
conversie verkregen en de meerdere opbrengst van
de heffing der invoerrechten en de suiker wet. Toch
meent de Regaeriog dat dit geen reden is om den
s^aat onzer financiën met donkere kleuren af te
schilderen, maar wel om de Regeering ter zjjde te
staan in hare pogingen om door versterking der
middelen het verbroken evenwicht te hersteller, nu
het haar niet mogaljjk bljjkt dit, zonder verwaar-
looziDg van gewichtige belangen, door beperking der
uitgaven te doen. Wordt het ontwerp tot verhoogiog
der accjjnzen op gedistilleerd en wjjn tg dig tot wet
verheven, dan zal alles nog goed loop?n.
De wetteljjke verzekering van werklie
den heeft de Regiering in studie genomen, maar
zjj is daarmede nog niet zoo ver gevorderd, dat zjj
hare voornemens zou kunnen mededealen. De Reg
betreurt geen avant-projst van de Staatscommissie
te hebben ontvangen.
Zoodra de stand van werkzaamheden dit toelaat,
zal de Minister van Justitie het onderwerp arbeids
contract ter hand nemen.
De A r m e n w e t is in staat van voorbereiding.
O/erwegend brzwaar heeft da Reg. tegen vol
doening aan den wensch naar wetteljjke rege
ling der loonen.
Omtrent de quaestieB van algemeene herziening
der Zondagswet, de agrarische toestanden ei
de werkloosheid ten plattenlande, her
ziening der onteigeningswet, zegt de Regee-
ring te hopen het b9wjjs te big ven leveren dat zjj
niet blind is voor sociale nooden eu niet opziet
tegen krachtdadig ingrjjpen, waar dit dringend ge
vorderd wordt. Onstuimige spoed zou hier echter
een tout zjjn.
Voorstellen in protectionistischen
g e e s t zjjn niet van de Regeering te verwachten,
maar zjj zal niet nalaten voorstellen te doen tot
wjjzigiog in socialen geest van het tarief van invoer
rechten met het oog op de sociale maatregelen, die
reeds aanhangig zjjn, of het eerlang zullen worden.
Behalve uit deze bron zal geput kunnen worden uit
een herziening der Baccesiie en overgangs
rechten.
Een ontwerp tot aanvulling der wet op de v e r-
mogensbelasting, waarvan vermindering der
oneerljjke aangiften te verwachten is, is in onder
zoek bg den Raad van State. Reeds nu verklaart de
Eegeering ernst'ge bedenking te hebben tegen ver
zwaring van het progressieve tarief.
In het nu loepende legislatieve tgdperk zal een
technische herziening der kieswet in den geest
als bg de behandeling der Staatsbegrooting voor
1898 werd aargegeven, aRnog aanhangig worden
gemaakt.
Een wetsvoorstel tot afschaffing der R g k s t 0 1-
1 e n op land- en waterwegen is aanhangig bg den
Raad van State.
Wettelgke regeling van den tgd acht de
Regeering nog niet van zoo dringend belang.
Het verdient aanbeveling de wettelgke regeling
der strijdkrachten bg gedeelten voor te stellen.
De thans in Noord-Brabant opgerichte vereenigin-
gen tot, bevordering van vrgwfilige dienstneming
bg de militie, met het doel om anderen in staat te
stellen aan persoonlijke vervulling van
den dienstplicht te ontkomen, zag de Re
geering met groot leedwezen ontstaan. Aan de op
richting dezer lereeuigingen (naar het oordeel der
r6geering niet in strgd met de wet), kon echter
b^zwaarlgk de koninklijke goedkeuring worden ont
houden. De vraag, of aan zulke versenigingen sub-
sidiën uit de gemeentekas mogen worden toegekend,
is thans in onderzoek.
Naar wg vernemen, zal de invoering van het
Als de lichten uit zijn.
Naar het DuitBch van C. Dilling.
De gasten waren vertrokkende baron en zgn
vrouw waren ter ruste gegaan en ook de jonge
freule had zich in hare kamer teruggetrokken. In
de eetzaal waren de dienstmeiden bezig glazen te
wasschen en de ontvangen fooien na te tellen. Da
biide salons aan de straat lagen in het halfduister;
in de eene wareu de lichten reeds uit en in de
andere brandden nog een paar vlammen aan de
groote lichtkroon, die kampten met den schgn van
een gaslantaarn daarbuiten, want de gordgnen wa
ren opgetrokken De kamerlucht was vermengd mat
een geur vau reukwerk en bloemenmidden in het
salon stond een piano en daarnaast een sierlgke sofa
met zjjde gegarneerd en rustende op vergulde pooten.
Tegen de piano leunde een lange vrouwengestalte
haar gelaat was bleek en fijn gevormd, haar volle,
zwarte haartooi van de slapen weggestreken, in
den nek samengebonden en met een groote, lichtgele
reos versierd. Een zgden marineblauw kleed omsloot
hare slanke gestalte en op den eenen schouder bond
een gele roos een wit zgden fichu bgeen, waardoor
de bleekheid vau haar gelaat nog meer uitkwam
zooals zjj daar stond, met den lampenblusscher als
eei lans in de hand, geleek zjj wel een Miner va-
beeld in modern costuum.
Blanka Fern zoo heette zg was jong in
het hnis van den baron gekomen, als gouvernante
van zgn dochter Margaret.ha en was daar sedert
jaren gebleven. De kleine Margaretha was intusschen
tot een zeventienjarige bloeiende jonkvrouw opge
groeid en Blanka tot een haast had ik gezegd
oude jongejuff ouw maar dat was zg toch nog
niet, want zjj was nog nauwelgks acht-en-fcwintig.
A's gouvernante was zg niet mser in dienst, doch
als gezelschapsdame, huishoudster, hulp, of hoe men
het roenen wil.
Blanka blies werktuigelgk nog eenige lichten uit
slechts een paar liet zg br.nden. Daarna zette zg
zich op de sofa. Hier op deze plaats had zjj, een
uur geleden, met hem gezeteü, hier wilde zjj van
hem droomen, nog eenmaal overdenken, wat hg
gezegd had en hoe hoopvol voor haar zgn houding
was geweest. Die booze mannen doen zoo licht jonge
meisjes in droomen vervallen en deze lucht van
bloemengeur gaf juist aanleiding tot droomen.
Zoo straks zaten zg dicht bg elkaar op de kleine
sofa; een dame speelde met bewonderenswaardige
vingervlugheid een schoon stuk, maar Blanka hoorde
niet naar de muziek, maar alleen naar hemof
beter gezegd, zg luisterde ook niet naar hem, zg
keek hem maar aan. Hg was dezen avond opvallend
veranderd. AnderB was hg zoo stil in deze voorname
salon, die jonge kunstenaar. Zgn vader was maar
een arme schoolmeester op de landgoederen van den
baron, die hem had leeren kennen als een jongen
met veel aanleg en hem op een academie had gedaan.
Toen hg zich een Bchilder van beteekenis had getoond,
werd bij ook in hooge gezelschappen genoodigd. Hg
wilt dat dit voor hem een groote eer was, maar dat
was het ook voor den baron, voor de baroneB en voor
de gasten en daarom waren zjj allen zoo vriendelgk en
voorkomend voor den jongen Schulfze. Ja, hg heette
Schultze en als jonge schilder had hg protectie noodig
en moest hg zich op een afstand houden; ma r dezen
avond kende hg geen schuchterheid. Zgne groote
oogen schitterden met zeldzamen glans, zgne lippen
bewogen zich trotsch onder zjjn volle snor en hg
droeg zgn hoofd met blonde lokken moedig omhoog.
Misschien was hg zoo gelukkig, omdat hem de ge
legenheid was aangeboden een kunstreis te maken
naar Italië, waarheen hg zich morgen begeven zou.
Ook had de baron aan tafal op zgn welzgn en op
zgn roem als kunstenaar met schoone woorden ge
dronken. Doch dat kon het niet alleen zgn, waar
door de jonge man zich zoo overgelukkig gevoelde.
Hg had zooveel bemoedigende dingen gezegd, toen
bg vertrouwelgk zgn hand in de hare legde. Zg
hoorde niet alles, want de muziek overstemde zjjue
woorden, bovendien was hg tegenover haar zoo
verlegen. Zg bemerkte, dat verscheidene afgunstige
blikken op haar gericht waren. Ook de barones had
vroeger er reeds op gewezen, dat hg zoo dikwgls
kwam en natuurlgk om haar, om Blanka. Hjj was
wel drie vier jaar jonger dau zg, maar daarom
konden zg toch met elkaar gelukkig zgn, meende
de barones.
Plotseling schrikte Blanka uit hare droomen op
een der dienstmeisjes brak een glasnu werd het
weer stil, een paar deuren gingen opende meisjes
begaven zich naar bed. Blanka verzonk weder in
haar droomen. Hg had gezegd, dat hg een levens
doel bad gevonden, waarvoor hg wilde werken, en
ook iets verteld vau een lichtende 6ter, die hem
toefonkelde op zgn levensweg, of iets dergelyks.
Mocht zjj werkelgk hop3n Zou zg zga doel, zgn
nieuwe artikel 113 van het algemeen reglement
voor den dienst op de spoorwegen tengevolge heb
ben, dat de N?deriandsche spoorwegondernemingen
zullen moeten overgaan tot eene belangrgke uit
breiding van het personeel cp de lgnen,
vooinamelyk wat betreft het treinpersoneel.
(N. R. Ct)
De hear D. R. van Urk, s-cr. dar Emigratie-
Commissie v./d. Nederl. Zuid-Afr. Vereeniging zegt
in een ingezonden stuk in de N. R. Ct., na ver
klaard te hebben, dat op dit oogenblik de emi
gratie in 't algemeen van Nederlanders
naar Z.-A. niet aan te moedigen is 0. m.
maar toch wensch ik in 't bijzonder de aandacht te
vestigen op personen, die, niettegenstaande de min
gunstige algemeens toestander, in Transvaal nog
gemakkelgk plaatriag kannen vinden. Het zgn on-
derwgzers van lit 1st protesf&ntsch-ehriBtelgke scho
len, althans van deze beginselen, en goede, eenvou
dige dienstboden. Beide categorieën van personen
kunnen daar in den eersten tgd nog gereedelgk
plaatsing vinden.
Den onderwyzers in Nederland wensch ik mede
te deelen dat er in Transvaal nog vele vacaturen
zijn, en dat thans de Transvaalsche regeering op
roeping doet van sollicitanten voor verschillende
betrekkingen van assistent van scholen op de ge
proclameerde goudvelden. Deze scholen zgn verdeeld
in A met uitgebreid leerplan en B met gewoon
leerplan. Grondige kennis der Engelsche taal is
vereischte om goed te slagen. Salarissen bedragen
voor
A. Assistenten le rang 350 p.st.id. 2e rang 300
p.st.id. 3e rang 250 p.st. en id. 4e rang 200 p.st.
per jaar.
B. Assistenten le rang 300 p.st. id. 2e rang
250 p.st.id. 33 rang 200 p.st. en id. 4a rang 140
p.st. per jaar.
Boliicitatiëi kannen voortdurend plaats hebben,
doch benoemingen zailen geschieden, naarmate in
de ontstane vacaturen moet worden voorzien.
De algemeene vereiechten zgn, dat de onderwij
zers zgn lidmaat eener protestantsch-christeljjke kerk,
en zg b liooren over te leggen getuigschrift van goed
zedelgk gedrag over de laatste twee jaren. Zg moe
ten zich bereid verklaren uiterlgk twae jaar na
indiensttreding een aanvullings-examen af te leggen.
Verdere inlichtingen worden gaarne verstrekt."
Door twee of drie vrouwelgke tand
meesters is aangevraagd om lid te worden van
het Tandheelkundig Genootschap te Utrecht. Het
bestuur van het Ned. Tandheelk. Genootschap Btelde
echter een motie in, die met bgna algemeene stem
men werd aangenomen en als volgt luidt Het Ned.
Tandheelk. Genootschap spreekt als zijne meening
uit, dat in het briarg van den tandheelkundigen
stand moet geacht wordeü, dat vrouwen voorloopig
geen deel uitmaken van het Genootschap."
VcrgoelgkeDd wordt er bygevoegd dat het niet
als persoonlgk buitensluiten moet worden opgevat,
maar als principe, blgk van den geest, die het Ge
nootschap bezit wat betreft de toelating van dam6S.
Belang en Recht acht hier voor de zooveelste maal
ster zgn Z n zg nog eenmaal 8en eigen huis be
wonen in plaats van hier op hare teenen te loopen
over Brnsselsche tapgten, als een fijn gekleede die
nares Zou zg onder die schaar van elegante heeren
een hart veroverd hebber? Waarom niet Zg wist
van zich zelf, dat zg er niet kwaad uitzag.
Zgn laatste woorden, tot haar gesproken, waren
de merkwaardigste. De muziek was juist geëindigd,
zoodat zg duidelgk meende gehoord te hebben. Hg
had gezegd
»Ik zeg u nu nog niet vaarwel. Dezen avond zien
wjj elkander weer, zoodra de lichten nit zgn."
»Al8 de lichten uit zgn Dat kon gebeuren zoo
spoedig zjj zelf wensehte, want zg had den nitblns-
Bcher in de hand. En zou hg dan werkelgk komen,
en hoe zou hg komen De deuren waren gesloten.
Neen, neen, dat zgn mnar koortsachtige phantasieën,
die mg in het hoofd varen. Toch nam zjj den blus-
scher en mgmerde in zich zelf: »Nu, laat ik zien,
ik zwaai mgn tooverstaf, de lichten gaan uit en de
prins komt."
Toen zjj den blusscher ophief, werd zachtjes de
deur geopend. Blanka keerde zich half verschrikt
om en zag het blonde kopje van Margaretha, die
binnentrad en de deur weer sloot. Zg had een grooten
j witten doek om de schouders geslagen, doch wal
nog in gezelschaps-toilet.
I >Maar Margaretha, zjjt gg nog niet in bed? Ik
j wilde juist de lichten uitdoen."
j »Neen, Blanka, doe dat niet nog niet anderi
komt hg, en ik moet eerst nog met u praten."
Blanka zag haar verbaasd aan. Wachtte dat kind
dan ook iemand, als deze geheimzinnige lichten uit
zgn
Db prjj» der gewone aavertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct»
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjj»
slechts tweemaal berekend.
Geboorte», huweljjks- ea doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
vé«w 9 uren éea dag der uitgave.
