1898. N°. 128.
Zaterdag 29 October.
85s,e jaargang.
Bij dit no. behoort een bijvoegsel.
De aitgave dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- ea Vrydaga7oad,
uitgezonderd op feestdagen.
Prys per kwartaal, zco binnen als buiten Goes, f 1,75.
Afzonderlgke ncmaierg 5 ceatmet bjjblad 10 cent.
Behalve aan obe Bureau worden Abonnementen en Advertenties voor dit obd
aaügöMome* by de teeren Nu&h Va.n Ditw;& te Botterdam es verder
h$ alia Boekverkooporz es Brievengaarders,
Db prjji der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 ct»
Bg directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prjji
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-* huwelyks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen wordea van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
Aan vragen om sn vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
Imsiww&arï® v»fe vAws' «nrt-n os» ^ess der uitgave.
GOES, 2:3 Octobet 1898.
Waf aan d' q-i «nfciteit ontb-eakf, wordt door
de quaüteit meermalen we<r go.d ptmaakt. Deze
v/aarheid is van to<passing op de uitvoering,
dio jl. Woensdagavond door het zangkoor der
Ned. Herv. «emeente alhier werd gegeven
in de Groote Kerk. NiettegetB'aard^ het aantal
werkend, leden tegenwoordig niet groot is, toch werd
een z'.stul geestelpke lisdereti gezongen, op eene wize,
waaruit bleek, dat, al telt het koor niet veel zangeres
sen en zangers, toch allen daarin bun plaats waard zijn.
Als steunpilaren dedm zich opnieuw bennen mfj.
J Duvekot- Wagemaktr, sopraan, mij. E. den Herder
Molhoekelf, oa da heer L. de bestebar, die de
solo's ook nu woder voor hunne rekening hadden
genomoD. Niasfc psilmen, gezengen, een fragmert
uit »de Scbppping" van H y in en orgelspel, bevatte
het programma, als nagalm der inhuldigicgsfeesten,
ook een »Orarj -lied", dat een beteien indruk maakte
uit een mufikaa!, daD wel uit een p.ët/sch oogpunt.
Overbodig moet bet g<acht worden h ff ijjke m lding
te maken van het Echoone orgelspel van den direc
teur, dan heer J. Koocinan; alben dit. is een bezoek
aan deze uitvoeringen waard. Inst<ument en orga
nist werken hier samen tot het scheppen van een
waar kunstgenot.
Na tfloop van het programma dankte ds. Lamers,
ook uit raam van bet niet tal/ijk opgekomen pu
bliek, het zangkoor voor bet gehoorde. Hij noemde
den zang iets heerljjks, niet alleen bjj uitvoeringen,
maar ook tot wjjding van ooze Ned. Herv. kerk
en verklaarde daarom de medeweiking van het zang
koor op den hoogsten prjjs te stellen. Hjj bejam
merde bet tevens dat bet koor niet sterker is in
ledenlal en spoorde daaiom de aanwezigen aan
tot toetreding als werkend lid om het k:or t9
steunen en te sterken. Nog wees hg op den ver
edelenden invloed van den zang en wenschte, dat
ieder mensen liederen moge hebben in leven en in
sterven, want, zooals ook een Duitscho dichter heeft
gez°gd, booza menschen hebben geen liederen.
Na den wensch te hebben geuit, dat het zang
koor nog meermalen proeven van bfkwaan heid,
yver en volharding moge geven, werd de uitvoe
ring, die ten voordeele der aim n strekte, besloten
m8t het gezamenlijk zingen van het eerste nummer
Vin het programma, Gez. 180 1, en met dank
zegging.
Te Zierikzee werd Dinsdag gehouden de na-
j larsvergadering der Vereenigicg van Burgemeesters
en Secretarissen op Schouwen en Daiveland.
Het eerste onderwerp der agenda: »Zon het
model voor de gemeente-rekening in
Zeeland niet zoodanig kunnen worden ingericht, dat
het opmaken dier rekening werd vereenvoudigd 'l
in eene vroegere vergadering ingeleid door den heer
W. Boot, g"cretari8 te Burgb, werd alsnu besproken.
Overeenkomstig de conclusie van deD inleider, werd
aangenomen, dit vereenvoudiging kan plaats b bben,
door deze rekening overeenkomstig do begrooting
ia te richten en te drukken, waardoor hot geheel
overschrijven der begrootingsposten in de rekening
w^rd vermeden, terwijl in specifieke staten, op te
maken voor elk hooflstuk der bQgrootiog, zoowel
vin ontvang als van uitgaaf, de verschillende ont
vangsten en uitgaven op iederen post der begrooting
gedaan, nader konden worden omschreven.
Besloten werd, d3t de Vereeniging zich tot het
verkrjjgen dier vereenvoudiging zal adresseeren aan
heeren Gedep. Staten van Zeeland en hiervan mede-
deeling doen aan de zusterverenigingen in deze
provincie, met verzoek door adhaesie aan dit adres
te verleenen, deze pogirg tot vereenvoudiging te
steunen.
De bespreking van het tweede onderwerp: »Is
de Burgemeester bevoegd voor verkiezingen c a n-
didaatstellingen te zijnen huize te ont
vangen ingeleid door den heer J. Snellen, secre
tarie van Zierikzee, gaf aanleiding tot eene levendige
d ec rssie en tot het besluit zich te wenden tot. Zjjne
Excellentie den Minister van Binnenland8che Zaken,
opdit verkregen worde, dat de Burgemeester worde
beviegd verklaard, die candidaititellingen te ontvan
gen ter plaatse, waar hg gewoon is het publiek te
woord te staan. Z Nb
Met ingang van 1 November a. s. zjjn ver
plaatst: de kommies 3e klasse bjj 's Hjjks belastingen
J. F deZutter van Kortgene naar Gorinchem
(tjjdelgk) en de kommieB te water Ie klasse D. van
P o e 1 j e van Hinsweert naar Lobith.
De verplaatsing naar Lobith van den kommies te
water W. Fraterman te Fansweert is inge
trokken.
Te Bergpn-op Z )om is zoowel door de libe
rale ki.svereeniging als door verscheiden katholie
ken vo >r lid van den gemeenteraad een werkman
candidaat gesteld.
Pe gemeenteraad van Middelburg he ft-
bc-sloten het voorstel der raadsleden van Dnmécs.
tot vermindering v *r. dea g a s p r g s en tot
invoering eenor straa'belasting aan te louden tot
eene opzi-.tteiyk daartoe te hou ion zitting.
Het adres der Sicialistische Arbeiderspartp, waarin
werd gevraagd om kostelo zo voeding en kleeding
voor onvermogende schoolkinderen, is gerenveyeerd
naar bet Dagelijksch Bestuur om advies.
Te Terneuzen zjjn valsche guldens io
omloop, met- het jaartal 1892. Zjj zgn goed nag**-
maskt, m het b-et te kennen aan den aanmerkeljjk
verschillenden klank.
Na de arrestatie van den beruehten stro^per
Mi!oön, werder, zooals indertijd is gemold, do^r eene
commissie g*fid«n bfieengezame'd ^oor een huldebigk
aan de marechaussees Adam en Van der Waal,
dio door faun onverschrokken gedrag do arrestatie
konden bewerkatelligan, welk huldeblijk bjj beslissing
van den minister van oorlog niet door hen mocht
worden aangenomen.
Thans zgn we negen maanden verder en de gelden
hebben nog geen bestemming, terwjjl de commissie
niet meer van zich laat hooren. Er waren twee
gouden horloges aangekocht en aan de familie der
mannen gezond, nbij ééa is dat gewsigerd. De
commissie zit nu met een gouden horlcge en bet
overgebleven geld, dat enkele gevers ten bate van
de armen zouden willen zien kom«n, daar zjj 't niet
voor de familie der marechaussees hebben gegeven.
Het bljjkt in de pracfjik telkens moeielgkhe-
den mede te brengen, als moet worden bepaald on
der welke klasse de handels- en kantoor
bedienden bohooren gerangschikt te worden.
Het- blijkt nu, dat volgens den minister, handels-
on kantoorbedienden g^en bedrjjf uitoefenen. Door
den NatioDalen Bond te Amsterdam was de oprich
ting gwraagd van eene K*mer van Arbeid, waarop
afwijzend werd beschikt. Een der hoofdbestuur deren
begaf zich daarop naar den Minister om de aanvra
ge toe te lichter, doch ontving hetzelfde b'scheid
gij oefent genn bedrijf uit, doch zjjt slechts in dienst
van een bedrjjf. Met alle bescheidenheid waagde de
ander h-t toen er zjjn bevreemding over te kennen
te geven, dat de handels- en kantoorbedienden, die
geen bedrgt uitoefenen, toch geregeld bedrijfsbelas
ting moeten betalen. Hierop ontving bü uit ixiel-
lentie's mond het cocc'uante antwoord daarover
moogt gjj niet praten". (D. Ct
Ia een ingezonden itukjo in De Residentiebode
wordt medegedeeld, dat od gefrankeerde brief
kaarten (binnenlandüche) aan den geadresseerde
volgons een nieuwe verordening" in envelrppe te
gen 7 1/2 c. porto worden aangeboden. Orgefr. brief
kaarten worden en dat spreekt vanzelf als biievi-n
bezwaard met, oen straiporto van 5 c. en dat maakt
met de verschuldigde port van 21/1 c. de zoven-en-
eon-halve cent uit. Nieuw is die verordening dus
niet. Volkomen or.juist is wat de briefschrijver ver
der beweort *dat binneDl. briefk. van 21/2 c., ook
al plakt men er 21/2 c. bjj, voor het buitenland
niet meer geldig zjjn."
Even onjuist is het, dat voor het buitenland
bepaald >buitenlandsche" (blauwe) briefkaarten ge
bruikt moeten worden, men mag daarvoor gebruik
maken zoowel van de van Rijkswege uitgegeven
formulieren, als van eigen formulieren, mits deze
met de Rijksformulieren overeenstemmen wat de
gedrukte opschriften en de afmetingen betreft en
ten minste even stevig zgn."
Een buitenman deed in het N. v. d D.
onlings de volgende vragen:
»Hoe is het mogeljjk, dat van een hoofd voedings
middel als meel, dat toch niets anders kan zgn
dan zuivere gemalen tarwe of rogge, zooveel ver
schillende kwaliteiten kunnen bestaan
Is het wair, dat jnist op plaatsen, waar groote
meelfabrieken gevestigd zjjn, veel Cbinaklei wordt
aangevoerd Waar zou die blgven
Hoe komt h'*t, dat, als ik tarwe zuiver laat malen,
zonder zemelen bet meel grauw ziet, terwjjl de
bloem, welke de bakkers gebruiken, hag lblank is?
Waarom spreken die heeren aldoor van meel, en
nooit van bloem, zooals de bakkers
En wat de onderzoekingen betreft, met alle r«spect
voor de hh. Van Hamel Rooi en Harmens, zou ik
willen vragen of elk baaltj', dat naar de bakkers
gezonden wordt, door hen onderzocht wordt
Hebbon de heeren de voedingswaarde al eens laten
onderzoeken van brood, gebikken van tarwe- of
roggemeel, gemalen hier to lande, op 90a vcr'rou vden
molen, in vergeljjkicg vaa biood, gebakken van
bloem
Ik zou ze bjjna eeos willen nitroodigen bij ocs
op 't doip te komen proe-'er, welke heerlgke smaak
het door ons zelf g^b&kken tarwe- en roggebrood
heef en daarmede het btood te vergeljjken, dat de
bakkeiB laveren."
Eenig antwoord rp deze vragen hebben wjj tot
dusverre niet opgemerkt.
Anarchisten. Op last van den Minister
van Justitie bevat hst Algemeen Politieblad de namen
en signalementen van 38 in het buitenland over de
grenzen verwjjderde anarchisten of peisoner, die de
veiligheid van den S aat in gevaar brengen.
Sp' ciaal wordt aangeduid een zekere Bizarii, die
het voornemen zou hebben opgevat eene Koningin
te vermoorden en op den 22an Oct. ji. door de
Fransclio reg er ing over de Italiaansche gr enzen
gezet werd. Thans is zgn verblijfplaats niet bekend.
Naar aanleiding van de m i 11* t a i r e reac
tie in Frankrgk vraagt het HandelsbladEn
wat nu
Frankrgk, verscheurd door bianpnlandifchpn strgd
en in gevaarlijken twist gewikkeld met Engeland,
S*aat op een hellend vlak.
»Men wieBelt niet van paarden midden in hrt
wed van een diepe rivier
riep de groote Abraham Lincoln uit, toen in het
midden van den oorlog een verandering van minis
terie tor sprake kwam.
Doch geen staatsman, die tot de kniiëa van Lin
coln reikt, fcebjjnt Frai.krjjk te bezitten.
Het land is in een zeer gespannen verhouding
tegenover Engeland.
De Middellaudsche ziehavens maakt Frankrgk tot
een oorlog gereed. In Toulon zjjn de gemeente
scholen gesloten, om plaats te maken voor het her
bergen vaa de opgeroepen marine-reserve.
In Engeland is het eskader van achttien torpedo-
vernielers gemobiliseerd, een eskader van buiten-
gewo >n soei stoomecde miniatuur-oorlogschepen, dat
al de andere Rijken te zamen niet kunnen evenaren
en de snelle mmlbooten, die in oorlogstjjd dienst
moeten doen als kruis°rs, zjja gewaarschuwd. In
Liverpool wordt reeds dubbele vracht gevraagd voor
ladingen katoen naar Frankrgk. En pessimisten
verzekeren ladingen voor 15 tot 25 pet tegen oorlogs
gevaar.
Dit alles bewjjst niet den Hemel zjj dank
dat er oorlog komen moet, maar wel dat er oorlogs
gevaar is 1
Eo midden in zulk een crisis wordt een ministerie
dat heel knap onderhandeld heeft met Engeland
omvergeworpen, en behandelt de minister van oor
log zgn collega's en den chef van het ministerie met
een deloyauteit zonder wederga.
Als een rat ontvlucht hjj het schip dat, naar hjj
meent, zinkend is.
Welkea invloed zal de val van het ministerie-
Brisson op de revisie in de Dnyfus-zaak hebben
Kan een nieuw ministerie de revisie stuiten
Het antwoord op die laatste vraag kan fcenzjj
er iefs ongehoords gebeure niet anders dan ont
kennend zgn.
Voor hot Hof van Cassatie is op wettige wjjze
door den minister van justitie de revisie aanhaDgig
gemaakt.
Van het oogenbiik dat de p'ocureur-generaal, op
last van den minister, bjj het opperste ricbfscollege
de zaak hoeft aaDgebiacht, is er geen macht in den
Staat althans zoolang de wet wordt nageleefdI
die de zaak aan dat rechtscollege kan onttrekken.
Het Hof van Cassatie is geen p litiek collegp, maar
een rechlbmk, die enkel heeft te handelen naar de
weteen Hof qui rend des arrets et pas des ser
vices, geljjk onder de restanratie een president ant
woordde aan den Minister die wetsschending ver
langde.
Alleen in het ordonkbaar geval dat de Fransche
Kamer en dan ook m-t goedkeuring van den
Senaat en den President deze week nog het Hof
van Cassatie afschaft en dus do Fransche r chtspraak
onderst boven werpt, kan de revisie in de Dr<yfus-
zaak worden tegengehouden.
Gelukkig voor de heilige zaak d*r gerechtigheid I
Zaak-Dreyjus. Zonder buitengewone drukte op
straat is gisteren de zitting van het Hof van
C a 8 8 a t i e begonnen. Labori en Demange versche
nen te half een.
De rappoiteur van de crimineele kamer, de heer
Bard, zeid», dat de veroordeeling van Dreyfns is
uitgesproken voor een misdaad, die afschuw moet
inboezemen, rn vooral wanneer er iemand door ge-
troff n wordt, in wien het land het meeste verti ou
wen moet hebben.
Hg zette daarna de geschiedenis van het verzoek
tot revisie uiteen, en las den briff voor van mevrouw
Drt-yfus aan den minister van justitie. Zjj vraagt
herziening van het vonnis, omdat het borderel niet
van haar man is; maar als de rapport'ur het ver
slag van de deskucdigpn nagaat, dan ziet bjj, dat
allen eenstemmig Dnyfus als den schrjjver erkennen.
De aanviage om revisie is echter gegrond op de
Helling, dat. het borderel van de band van Eefer-
hazy is. Dit is een vermoeden, dat de aanvrage om
herziening wettigt.
De vervalsching van kolonel Henry vervolgde
Bard werd bedreven in 1896. Dit zou dus geen
voldoende reden zijn om herziening te verlangen, als
het feit op zich-zelf stond. Maar Henry, die de valsch-
heid beging, legde het getuigenis af dat voor Drey
fus het bezwarecd8t was. Dat getuigenis nu was het
getuigenis van een falsaris. En ziedaar het nieuwe
feit, noodig voor de revisie. moet zich ook sf-
vragen of er zich ri<»t nog een ander nieuw t"it
voordoet en of het borderel werkplgk van Dr«yfus
is. Bard is van oordeel, dat men zich op regelmatige
wijze tot het Hof van Cassatie gewend heefthet zal
ook moeten zien of het ziju oordeel kan uitspreken
over een aanvnllings-onderzoek.
De rapporteur gaat nu verder de verschillende
feiten en omstandigheden na. Hjj constateert, dat
de brief, weiken men Dnyfus bij het eerste ver
hoor deed sehrjjven, niet de minste ontroering ver
raadt; hjj Jas het verslag van het tweede verboor
van Dr'yfus door Du Paty voor, die Dreyfas de
etukkeD, waarop de beschuldiging gegrond is, in
allerlei houdingen deed opschrijven. Bjj het laatste
verhoor zwoer Dr<yfus op het hoofd zgner kinderen,
dat hjj onschuldig was. Du Paly zei hem dat zgn
verzoek om gehoord te worden door den minister
van oorlog niet zou worden ingewilligd, indien hg
niet bekende.
Bard gaf vsrvolgens e8n schets van Drpyfus' le
ven. Hjj onderzocht de conduite-ljjst, waarvan de
kritische aanteekeningen der chffs onderling van
tegenovergestelden aard zgn, en constateerde dat
de beschuldiging nits'uitend steunt cp het borderel.
Bljjft intusschen nog te onderzoeken, of Dreyfus
den dag van zgn degradatie werkaljjk eenige be
kentenis heeft gedaan.
Bard zegt daarvan, dat het rapport over die zoo
genaamde bekentenis eerst drie jaar later is opge
maakt. Dreytus zegt Bard heeft altoos volge
houden, dat hg onschuldig is, en verscheiden malen
veiklaard dat de minister van oorlog wist dat hg
onBchuldig is. Zelfs ddn ochtend van zjjn degrada
tie heeft hjj zich nog onschuldig verklaard, daar
aan toevoegende dat, zoo hg bescheiden had uit de
hand gegevenhet bescheiden geweest zgn zonder
eenig belang of waarde, en met het doel daardoor
andere te verkrggen.
Vervolgens onderwierp hg hot werk der schrift
kundigen omtrent h^fc borderel aan kritiek. De
scbr.ftkundigen van 1894 verklaarden dat het bor
derel van de hand van Dreyfus is, doch deze ver
klaring wordt min of meer verzwakt door het on
derzoek van 1898, op grond waarvan verklaard werd
dat het borden 1 het nagetrokken handschrift van
Esterhazy vertconle. Kla^j-s van brieven van Ester-
ba?y, die door dezen zjjö erkend, bevatten etn ba've
bekentenis, dal het borderel zgn handschrift vertoont.
Hij komt tot de slotsomIvidien het borderel het
voornaimste, beslissende stuk is, waarop Drryfus is
veroordeelddan moet hij van die vercordeeling worden
ontheven.
Uitvoerig werd verder door h?m de tweede reden
tot revisie de valschheid in geschrifte, door kolonel
Hen»y begaao, behandeld. In krachtdadige taal brand
merkte de rechter de misdaad van dezen officier.
Omtrent de herkomst van bet borderel besfaat geen
aoder getuigenis dan dat van den falsaris Henty.
De zitting werd te half zes opgeheven.
Rechtszaken.
Arrondi83ement8-Rechtbank te Middelburg.
In de zitting van heden zgn veroordeeld
L. G-, 16 j, arbeider t> Wolfaartsdgk, wagens
feiteljjke aanrand ng der eerbaarheid tot 14 dagen
gevangenisstraf; C. B 35 jzooder beroep, weduwe
van A. W. te Iersek°, wegens het verbergen van
een kinJerljjbje om de gebooite te verhelen tot 1
maand gevangenisstraf; J. A. K.. 18 j, werkman te
Goes, wegens mishandeling tot 21 dagen gevange
nisstraf L V., 22 j. en W. B., 23 jarbeiders te
Goes, weg nis mishandeling ieder tot 21 dagen ge
vangenisstraf.
In zake H. v. G., 23 jarbeider te's-Heerenhoek,
appellant van een vonnis van het Kantongerecht fe
Goes, waarbjj hg ter zake van overtreding der jacht
wet werd veroordeeld tot 2 maal f 10 boete of 2
maal 8 dagen hechtenis, is het vonnis des eersten
erchters bevestigd.
De Am8terda»inschp rrchfb nk veroordeelde den
Esgeliehea zakkeroller Henry Wilson, die zgn slag
