1898. N°. 125.
Zaterdag 22 October.
85sle jaargang.
D© aitgaYG dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- en Vrjjdagavoad,
uitgezonderd op feestdagen.
Prjjs per kwartaal, zoo binnen als bniten Goes, f 1,75.
Afzonderljjke ncromers 5 centmet bfjblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau worden Abonnementen en Advertentiën voor dit blad
aangenomen bg de heeren Nijgh Van Ditmar te Botterdam e« vcrdsr
bg alle Boekverkoopers ea Brievengaarders.
Dt» prjjg der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken rogol meer 10 ets.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de prgs
slechts tweomaal berekend.
Geboorte-, huweljjks- en doodberichten en de daarop betrekking hebbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 ct
Aanvragen om ea vermelding van liefdegaven 5 cent per regel.
fiaiaessa^ïracy van 3 aren »g> 3»$ der uitgave.
De kohieren van verschuldigd
SCHOOLGELD
▼oor het onderwijs op de Iloogere Burgerschool en school E
over den cursus 1898/99, zooals zij do r den Gemeenteraad in
zijne verga lering van den 11 October werden vastgesteld en
door Gedeputeerde Stiten bij besluit van 15 October daaraan
volgende uo. 48 werden goedgekeurd, zijn op heden aan den
'Ontvanger ter invordering uitgereikt zoodat ieder der daarop
voorkomenden zijnen aanslag ten gestelden tijde moet voldoen.
Goes, den 2L October 1898.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
W ESSELIN K.
De Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLU1JS.
GOES, 21 October 1898.
Het voorbereidend militair on
derricht is Woensdagnamiddag alhier aange
vangen. De opmerking is gemaakt, dat het aanvangs-
uur, halt drie, bezwaar oplevert voor de leerlingen
der Hoogere Burgerschool, die tot drie uren les
hebben, terwjjl voor jongelieden, die in betrekking
of op een ambacht zjjn, alle middaguren zeer moeieljjk
vallen. Naar wij vernemen zullen dan ook zeer spoe
dig de oefeningen des avonds worden gehouden.
Naar aanleiding van het stuk *schrijven met
de linkerhandin ons vorig no. merkt men ons op,
dat reeds op enkele scholen elders deze oefening
der linkerhand in praktjjk wordt gebrach', en beur
telings den eenen dag met de rechter-, den anderen
dag met de linkerhand wordt geschreven.
't Komt ons voor, dat dit voorbeeld navolging
verdient.
- In plaats van den overleden heer Govaerts
is tot waarnemend directeur op het kantoor van Van
Gend en Loos te Goes benoemd, de heer J.H. Zwier
te Assen, thans te Waalwijk, die wellicht voort
durend met den dienst belast zal bljjven.
Waarde. De hoeren C. Bal en J. J. Mol
zjjn candidaat gesteld voor lid van den gemeenteraad.
Met ingang van 1 November zgn verplaatst:
de commies 8e klasse bg 's rgks belastingen A. v a n
Laere van Hansweeit naar Hoek van Holland;
en de commiezen te water 2e kl. W. Fraterman
van Hamweert naar Lobitb, 5. van Keulen
van Vlissingen (haven) naar Hans weert.
Het door 6 raadsleden te Middelburg inge
diend voorBtel tot heffirg van eene s t r a a t b e -
lasting, en hierdoor den gasprjjs van 81/2 op 7
C9nt per kub. meter te kunnen brengen, beoogt
eene heffiag tot een bedrag van ten hoogste f 10,000.
Zooals wjj reeds mededeelden, zgn burg. en weth.
tegen dit voorstel.
Naar de Al. Ct. verneemt, circaleert onder eige
naren van kleine panden aldaar een adres aan den
raad, om de straatbelasting niet aan to nemen.
Op het adres van den kerkeraad der Ned.
Herv. gemeente te Vlissingen om voortaan de
jaarlijks terugkeerende kermis niet meer te doen
plaats hebben, heeft do gemeenteraad met 11 tegen
2 stemmen afwjjzend beschikt.
Wolfertsdijk. Beioemd tot gemeente-veldwach
ter dhr. D. Buurland, politie-agent te Middel
burg.
Bg de bohandeling der m jj n w e t in de lie
Kamer is eene nieuwigheid in praktijk gebracht.
De regeering wordt hierbjj nl. in de openbare zit
ting ter zjjde gestaan door den heer Loudon,
regeering8-commissaris. Voorloopig schjjnt deze proef
niet mede te vallen. Althans de N. R. Ct. schrgft
»Da minister Cremer deelde aan de Kamer mede,
dat hg aan zichzelf de oeconomische en politieke
strekking der mijnwet voorbehield, en den heer
Loudon het ontwikkelen harer jnridibche beginselen
en het toelichten der technische bijzonderheden ten
deel zou vallen. Dientengevolge hebben de minister
en de commissaris een geljjk deel in de algemeene
beraadslaging genomen. Dewgl bet hier eene eerste
toepassing van een, in onze parlementaire gebruiken,
tot dusver onuitgevoerd grondwettig voorschrift bs-
treft, moge de opmerking ons ten goede gehouden
worden, dat deze splitsing van de regeeringitaak
zich, bg deze eerste proef, niet ter navolging aan
bevelenswaardig heeft getoond. Wg twijfelen geen
oogenblik, of het betoog van den heer Loudon zal
belangrgk en ter zake dienende geweest zgn. Maar
zoo min der Kamer als ons is het mogeigk geweest,
aan zjjne gerekte, in bg zonderheden zich verliezende
en door uitgebreide aanhalingen in vreemde talen
onderbroken rede, de aandacht te bljjven schenken.
Men moet de Kamer kennen om haar te boeien
de heer Loudon, die haar niet kent, bleef in gebreke." f
Gemoedsbezwaren tegen de loting!
Als een bijzonderheid werd onlang! gemeld, dat
een lotelicg te Naaidtn geweigerd had te loten en
ook zjjo maat en signalement op te laten nemen,
en dit wel als Katholiek
Tegen dit laatste protesteert de betrokken Ioteling,
zekere J. M. K. uit Bussur».
Hg schrijfr
»Niet als Katholiek heb ik geweigerd, maar als
Caristen en gedrongen door mgn geweten, dat mg
zegtniet te mogen deelnemen aan elke militaire
handwling cf voorbereiding daartoe.
Tevens geef ik mjjn verbazing te kennen, dat dit
in ons beschaafd, Christelijk Nederland als een
vreemd versehjjnsel wordt beschouwd, terwjjl toch
duidelijk moet gevoeld worden, dat militairisme en
Lger (d. w. z. voorbereiding tot broedermoord) niet
thuis behooren in een land, dat zich zooveel op zgn
beschaaldheid en Christenzin laat voorstaan."
H H. M.M. de Koninginnen hebben gisteren de
Rembrandt-tentoonstelliog te Amsterdam bezocht.
Bjj haar vertrek deed zich het volgende incident
voor
Onder de verslaggevers der pers, die op het ge
wone, hen door de politie verstrekte insigne, op het
perron waren toegelaten, bevond zich ook de heer
J. G. van Westerhoven, behoorende tot de relaetie
van De Echo. Het had onder zgn collega's reeds de
aand-c'at getrokken dat genoemde verslaggever zich
bg de2e gelegenheid vertoonde in een koBtuum, minder
voor dat oogenblik geschikt. Hg was nl. gekleed in
tskostuum met gele lederen kuitbedekkingen. Men
nam echter verdsr geen notitie van den man. Toen
de Koningin echter naar buiten kwam, trad de heer
v. W; sterhoven, die gezorgd had vooraan bjj het
kleed te staan, op eens op Hare Majesteit toe. De
Vorstin bleef Btaanv. Westerhoven prevelde iets
maar werd dadeljjk door den heer Fundter achteruit
getrokken en door dien politie-ambtenaar gevraagd
wat dit optreden te beduiden had.
Da heer v. Westerhoven antwoordde dat bg niets
bedoeld had, doch dat hg Harer Majesteit den arm
had willlen aanbieden, om Haar naar don coupé te
geleider.
Hare Majesteit vroeg den burgemeester wat die
man had gewild, waarop de heer Franken, die de
toedracht der zaak inmiddels vernomen bad, de
Vorstin dienaangaande inlichtte. De Koningin glim
lachte, staande in het geopende portier, om het ge
val en hoopte dat dit incident t'oor den betrokkene
geen verder onaangename gevolgen zou hebben.
Inmiddels was de heer v. Westerhoven door de
twee commissarissen van politie naar het politie
posthuis van het Centraal-station gebracht en daar
nader in bjjzjjn van den heer Franken verhoord.
Toen hem daar gezegd was, dat het toch niet te
pas kwam op deze wjjze de Koningin lastig te val
len, antwoordde hg, dat hg niet geweten had, dat
hg niet op deze wjjze mocht optreden.
Het pers-insigne werd hem door den heer Franken
afgenomen, terwjjl bjj later nog naar het bureau
Oudebrug werd gebracht, waar ook de papieren, die
bjj bg zich had, nader werden onderzocht.
De algemeene indruk, dien degenen, die het inci
dent bjjwoonden, kregen, was dat men hier te doen
had gehad met ismand, die in zgn geestvermogens
was gekrenkt.
De koninkljjke trein had zich inmiddels in bewe
ging gesteld naar Apeldoorn. (Hbl
- In de >Indische Omstreken" door X3 in het
Hdbl. leest men 0. a.
Wg hebben feest gevierd ter eere van Ko
ningin Wilhelmina,... in Nederland en
in Indië
Wanneer ik van een Indisch standpunt nabetrach
ting ga houden over die feesten, dan is er niets wat
mij meer getroffen heeft dan de harteljjke, lev de
houding van de inlandsche vorsten. Geheel uit eigen
beweging kwamen sommigen, ondanks de voor hen
groote bozwaren van de reis en van het verbljjf in
een Europeesch land en te midden eener Europee-
sche maatschappij, hier hunne hulde bewjjzen. Ge
heel uit eigen beweging ook kwamen anderen naar
Batavia, om bg den vertegenwoordiger van onze
Koningin getuigenis af te leggen van hunne gevoe
lens jegens het Nederlandsch gezag. De volgende
mails zullen ons berichten hoe al de overigen zich
hebben uitgesproken tegenover de gewestelgke be
stuurshoofden die, op hun baurt, den Gouverneur-
Ganeraal vertegenwoordigdenMaar op die be
richten behoeven wg niet te wachten om ons te
verheugen over hetgeen geschied is.
Zou zoo vraag ik mjjzelf af iets dergelgks
hebben kunnen plaats vinden eene halve eeuw ge
leden, als koning Willem II toen onder soortgelijke
omstandigheden het bestuur had aanvaard
Mg dunktneende inlandsche vorsten waardee-
ren ons thans meer en zjj vertrouwen ons thans beter
dan voorheen. Er zgn nieuwe betrekkingen tusschen
hen en ons aargeknoopt, de b?staande banden zgn
hechter geworden Ie ééa woord, er is ten deze
veel gewjjzigd, en het gebeurde bg de kroningsfees
ten heeft daarop onmiskenbaar het zegel gedrukt
Wegens tal van moeilijkheden, welke het voor
stel van dan Cziar ondervindt, zal het vredes
congres vermoedelijk niet vóór Mei plaats vinden.
Men zegt dat keizer Nicolaas in de toastandan
in zgn eigen rjjk aanleiding heeft gevonden om zjjn
veelbesproken ontwapeningvoorstel te doen. Volgens
da Neue Freie Presse heeft een werk van den Rub-
sischen geheimraad Dedjulin over de ontaarding van
hat Russische volk daartoe aanleiding gegeven. Dit
werk is gebouwd op cijfers uit de militaire statistiek,
De heer Dedjulin geeft op dat van 1890 tot 1896
in Rusland 1.858.536 jonge mannen in de loting
vielen, waarvan 524.330 als totaal ongeschikt en
761.762 als tjjdeljjk ongeschikt werden afg«keurd.
In het geheel waren dus 1.286.092 jongelieden op
2Ijarigen leeftijd niet in staat om hun dienstplicht
te vervullen, d. i. 69 percent van de dienstplichtigen.
Ea het percentage der ongeschikten is steeds stjjgende,
waaruit de heer Dsdjulin besluit dat het Ras9ische
volk ontaardt. Hij wijt dit aan d© steeds toene
mende verarming der laadbou wende bevolking en
aan het gebrek aan flinke veldarbeiders, beide ge
volgen van de u tbreiding van het leger en de
daarmede gepaard gaande zware lasten.
Dit werk, welks schrjjver een streng conservatief
man is, werd den Czaar voorgelegd, op wien het
een diepen indrnk maakte. Een onderzoek naar de
beweringen van den heer Dedjulin, waartegen niet
veel aangevoerd kon worden, deed den Keizer het
plan opvatten een poging te doen om aan het hand
over hand toenemende militairisme paal en perk te
stellen.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
De Tweede Kamer heeft gisteren het debat over
de Indische Mgn wet voortgezet.
De motie-V^n Kol om te streven naar Staats
exploitatie der delfstoffen als regel en particuliere
exploitatie alleen dan toe te later, wanneer de eerste
óf niet wenscheljjk óf niet mogeigk bljjkt werd
verworpen met 57 tegen 11 stemmen.
Kerknieuws.
Ned. Hervormde kerk.
Beroepen te Oostkapslle (tcez.) ds. L. C. Ter
neden te Hoek.
Bedankt voor het beroep naar Zoutelande door
den heer J. Cramer, cand. te Utrecht.
Gere fcrmeerde kerken
Wolfertsdijk. De heer H. Elffars, sed rt bijna
13 jaar predikant bjj de Nederl. Gereformeerde kfrk
alhier, vierde Woensdag jl. zjjn vjjf-en-{wintiejarig
jubileum. De gemeenten Herwgnen en Hillegom
werden door hem vroeger bediend. De jubilaris ont
ving van zjjne gemeenteleden eene kachel en een
karpet en van de oudste catechisanten een fraai
theeservies. De kerkeraad van Goes bracht des avonds
een bezoek aan zgn vroegnren consulent en over
handigde hem eveneens een geschor k. Een paar
collega's uit de buurt hadden op den dag reeds een
bljjk van hunne belangstelling gegeven. Behalve van
da leden zjjner gemeente ontving de algemeen ge
achte predikant ook van andere zjjden vele bljjken
van belangstelling.
De heer J. Kousamaker, hoofd der openbare
school te Nisse, herdacht Woensdag den dag, waarop
hg 50 achtereenvolgende jaren bg het onderwjjs
werkzaam was. 19 October 1848 werd hij aangesteld
tot onderwijzer van den 4en rang te Wolfaartsdijk.
Sedert 1 April 1859 is hg in zgn tegenwoordige
betrekking met lust en jjver werkzaam om deze den
1 November a. s. wegens leeftgd, neder te legg>n.
{VI- C)
Rechtszaken.
Arrondissements-Rechtbank te Middelburg.
In de zitting van heden zjjn veroordeeldJ. v. d. K.,
51 j, notaris te EHewoudsdglr, wegens beleediging,
tot f25 boete of 10 dagen hechtenis; L. W. S., 23 j.,
boerenknecht te Kloetinge, wegens mishandeling, tot
f8 of 8 dagen hechtenis.
In zake J. B, 21 j., arbeider te 's-Heer Arends-
kerkc, appellant van een vonnis van het kantonge
recht te Goes, waarbjj bg ter zake van jachtover-
trediug is veroordeeld tot 2 maal f 5 boete of 2 maal
4 da?pn hechtenis, is bet vonnis des eersten rechters
vernietigd en appellaat vrijgesproken.
Landbouw en Veeteelt.
Togtn verwachting wes er bij de opening der
Belgische grenzen voor ons vee op 15 dezer geen
bjjzondere levendigheid in den veehandel te bfspeu-
ren. Wel giDg de verkoop var. vee ving van de
hand, doch de prjjzsn stegen maar weinig. Ook waren
slechts enkele Belgische veekooplieden op de maik-
ten te bemerken. D« drukkende bepaling, om slechti
tweemaal per maand met een tiendaagsche quaran
taine vee België te mogen invoeren, ontneemt aan
de opening der grenzen V6el van haar waarde.
Boekaankondiging.
Het Tijdschrift ter beoefening van het Admi
nistratief Recht15de jaargang, 10de aflevering, hoofd
redacteur H. J. G. Hartman, uitgave van F. Kleeu-
WQDS Zoon te Goes, bevatDe wapenwet, door W.
J. Berghuis. Iets over het verlof tot begraven
en over de verklaring van overlgden, door W. G.
Boot. Belgisch huwelijksrecht. Beantwoording
der door de Redactie gestelde vragen. Ingezonden
stukken. Leestafel. Vragen ter beantwoording.
Gemengde Berichten.
De gevangenbewaarder te 's-Gravenhage, ver
dacht van medewerking tot eene geheime corres
pondentie tusschen een gevangene en diens huis
vrouw, is naar de strafgevangenis te Schevenicgen
overgebracht.
Dinsdagavond ontving de wachtmeester der
Kon. marechausïée van de justitie te Breda bericht,
ook den derden zoon van Goewie, Frils genaamd,
naar Breda te brengen. Deze heeft bekend den on-
gelukkigen stoot te hebben toegebracht. De jongen,
hjj telt 14 jaren, verklaarde, toen Schumkens zjjne
ouders aanviel, dezen ie hebben willen verdedigen en
bjj toeval den beitel, welken bg door zjjn arbeiden
aan het doosje in de hand had, te hebben gebruikt.
De ouders hebben dit niet gezien.
Een en ander doet dus aan noodweer denken.
Goewie en zjjne drie zonen zgn intmschen Woens
dag op vrjje voetpn gesteld en mogen zich in de
deelneming van Tilburg's weidenkenden verheugen.
De Veend. Ct. meldt uit Sappemeer:
Garuimen tgd geleden is door iemand in de ver
schillende nieuwsbladen een prjjs uitgeloofd aan den-
gene, wien het gelukken mocht een machine uit te
vinden met eeuwigdurende beweging. Verschillende
p°rsonen hebben reeds hunne krachten beproefd,
doch zgn evenwel nog niet geslsagd.
Een bier liggende schipper B Kok genaamd, een
man met een helderen geest, is daar ook mee bezig
geweest en klaar gekomen. We vernamen reeds dat
gisteren een deskundige bjj den schipper geweest is
om hem deze machine af te koopen. Hg weigert
echter haar van de hand te doen en laat niemand
zgn fabrikaat zien.
Iets ongewoons! Op de gemeen te-s cretaria te
Sleeuwjjk vervoegden zich twee personen van elders
met het verzoek de noodige »pampieren" in orde
te maken ten einde een wettig hcwelgk aan te gaan
meten hetzelfde meisje uit die gemeente.
Het behoeft wel geen betoog, dat met spanning
wordt uitgezien aan wie der twee huweljjkscandi-
daten de platonischs liefde van het meisje ten deel
zal vallen.
In het militair hospitaal te 's Bosch liggen
acht manschappen van eenzelfde bataljon ziek aan
typhus. Maandagmorgen is dit cjjf-r nog met vier
nieuwe ljjders vermeerderd. Men vermoedt dat deze
zkkte een gevolg is van Öe jongste manoeuvres.
Het vermoedelijke vergiftigingsdrama in de
Oranj«boomstraat te Rotterdam, waarover reeds een
en ander vermeld werd, en in verband waarmede
de weduwe J. P. forensen zich in preventieve hech
tenis bevindt, begint afmetingen aan te nemen, die
het doen gelgken op het beruchte vergiftigingsdrama
te Leiden, verscheidene jaren geleden, en wanneer
het werkelgk mocht bljjken dat hier een misdaad
in het spel is, dan is met groote koelbloedigheid en
voorbedachten rade een drama afgespeeld, zooals
gelukkig nog zelden in de annalen onzer criminali
teit voorkwam.
Een zevental ljjken werd in tegenwoordigheid der
justitie reeds opgegraven en gerechteljjk geschouwd
en naar bericht wordt zgn op een drietal lgben
sporen van arsenicum gevonden.
Het onderzoek wordt met grooten jjver en nauw
gezetheid door den rechter van instructie mr. A. O. H.
Tellegen Bzn. en den inspecteur der justitieele po
litie, den heer F. J. Terlaak Jr., geleid.
De wed. S. bljjft elke medeplichtigheid ontkennen
niettemin heeft ds rechtbank termen gevonden om
den termjjn der preventieve hechtenis, die dezer
dugm veratrtk n was, met 30 dagen te verlengen.
