1898. N°. 114,
Dinsdag 27 September.
85sle jaargang.
De JNajaars-Schouw
De litgavs dezer Courant geschiedt Maandag-, Woensdag- an Vrjjdagavoad,
uitgezonderd op feestdagen.
Prgs per kwartaal, zoo binnen als buiten Goss, f 1,75.
Afzonderlijke ncmmers 5 centmet bijblad 10 cent.
Behalve aan ons Bureau wordan Abonnementen en Advertentiës voor dit blad
aaageaomem bg de beeren Nijgh Van Ditmar te Botterdam bis verder
bg alle Bookverkoopers en Brieves gaai dors.
Db prjjs der gewone advertentiën is van 1-5 regels 50 cent, eiken regel meer 10 cti.
Bjj directe opgaaf van driemaal plaatsing derzelfde advertentie wordt de pryg
slechts tweemaal berekend.
Geboorte-, huwelyk*- en doodberichten en de daarop betrekking bobbende
dankbetuigingen worden van 110 regels a f 1,berekend.
Dienstaanbiedingen, niet meer dan 4 regels beslaande en contant betaald 20 c
Aanvragen om en vermelding van liefdegaven 5 cent per regel,
ré»* 9 uren «p dea dag der uitgave.
Hedtn zjjn ton Raaihuize uitgeloot, om mot 1 Januari
1899 ta worden afgelost,
de obligation no. 62 en no. 79 in de
geldleening van 1896.
Goes, den 24 September 1898.
Burgemeester en Wethouders van Gcos,
W ESSELIN K.
Be Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS
over de Voetpaden
zal gehouden worden onmiddellijk na den 15 October a. s. en
tegen de nahtigen wordt alsdan do bij het reglemaut op de
wegan en voetpaden voorgeschreven vervolging ingesteld.
Goes, den 24 September 1898.
Burgemeester en Wethouders van Goes,
WESSELINK.
Da Secretaris,
VAN REIGERSBERG VERSLUIJS.
Wekelijksch algemeen overzicht.
Frankrijk is en b'jjft het land, dat in de laat
ste maanden meer politiek nieuws oplevert dan olie
andere landen van Europa samen, en wel nieuws,
waarnaar een ieder gretig uitziet en dat toet belang-
stell'ng wordt vernomen. Da vorige week gold hst
ia hoofdzaak de revisie en de quaestie-PiCquart.
Omtrent de revisie Z9gt een telegram van j'. Za
terdag uit Par jjs
De commissie van advies voor de re
visie van het Drcyfus-proces heeft bij
staking van stemmen (drie t°gen drie)
advies uitgebracht tegen de revisie.
De regeering, van oordeel dat deze be
slissing haar volle vrijheid van handelen
en de geheele verantwoordelijkheid laat,
zal Maaudag (heden) bij aanwezigheid van
alle ministers een besluit nemen.
Drie leden van de commissie hebben
tegen de revisie geadviseerd, omdat naar
hun meening de vereischte juridische
voorwaarden niet aanwezig waren.
Dit bericht heeft de gunstige verwachtingen, die
men op grond van den bop der dingen koesterde,
wel niet vernietigd, maar toch eenigszins teleur ge
steld alle hoop op het zegevieren van het recht is
daarmee echter niet vervlogen, want de eindbeslissing
is nu aan den ministerraad van heden. De heeren
Viger en Peyfcral, die afwezig waren, hebben tele-
graphisch bericht ontvangen zich naar Parjjs te
begeven.
Hit is de ministerraad, ouder voorzitterschap van
president Faure (die geen stem heef"), welke heden
zal besluiten over het aanhangig maken van de
zaak-Dreyfus bjj het hot van cassatie.
Naar luid van het telegram zou de regoering het
resultaat van de stemming der commissie opvatten
in dien zin, dat haar de geheele vrjjheid en de ge
heele verantwoordelijkheid wordt g°laten om te be
slissen naar goedvinden. Geljjk men weet, is de
minister van justitie niet gebonden aan het advies
en kan hg op eigen gez^g het hof van cassatie de
herziening in handen geven, doch is hij tevens go-
honden het advies aan het hof over te leggen, zoo
dat dit zjjn mortele kracht niet mist.
Hoe dit zjj, d-* hoop op revisie wordt niet opge
geven. Het wjr.it me r en me9r ondenkbaar, zflfs
onmogelijk, da1; deze quaoatie van da baan zou ge
raken, vóór h >t recht. 7jju loop heeft verkregen en
de waarheid hoeft gezegevierd.
Het beeft er allen scbjjn van dat Picquart, die
zoo moedig de valschheden van enkele officieren in
de Dreyfus-zaak bloot legde en aan wiens onthul
lingen (ie mogelgke revisie meer onmiddellijk zal te
danken zjjD, tot slachtoffer wordt gekozen door het
hoogere militair bestuur en op zgn hoofd al de
toorn van de legerautoriteiten over het verloop der
pjjaljjka quaestie zal neerkomen. Woensdag jl. zon
zgn zaak in het openbaar behandeld worden, maar
Picquart kon in het publiek gevaarlijke dingen zeg
gen ea om hem dit te beletten is zgn proces uit
gesteld en heeft men er iets anders op uitgedacht
De lezers kennen de zaak. Hg heeft gezegd dat er
bewijzen of vermot dans waren voor het varraad
van Esterhazy, toen hjj optrad als getuige in het
proces van Zola en verzekerde dat hij niets ver
klaarde dan de geheele waarheid. Maar die waar
heid was de veroordeeling van den generalen staf
en daa-voor moest hg boeten. Na het Zola-procos
ward hg uit het leger verbannen en dui zgn toe
komst vernietigddaarna werd hjj in de gevange
nis gezet om aldus zijn getuigenis verdacht te m ba,
Thans is hg reeds ongeveer 80 dagen io hechtenis
en door eene mauoeuvie van Zu'linden van den bur-
g-rljjken naar den militairen rechter verwezen; dat
Wil Z'gs?en, dat hem zoo goed als het zwjjgen is
opgelegd 1 Het. is inderdaad scbaudeljjk Dat ia het
lot van een Fransch officier, die uit innig plichts
gevoel naar niets anders heeft geluisterd dan naar
de Bteoi 7an zgn geweten. Naast den martelaar van
het Duivelseiland staat alzoo e'-n tweede martelaar,
die boeten moet, omdat hjj een gruwelpk onrecht,
door hem ontdekt, niet het ft willen doodzwijgen, al
waren zjju rust, zijn toekoms4", ziju vrjjheid er mede
gemoeid en nu trachten zgn vijanden zjj ie stem te
smoren door de aanklacht, d-ifc hij het beruchte
»pelit bleu" zou hebben vervalscht. Daardoor komt
hjj voor den militairen rechter ea is hjj naar de
militaire gevangenis overgebracht en men weet wat
dit zeggen wii
Naar aanleiding van do overgave van Picquart aan
den militairen rechter schrijft het H eekbl. v. h Recht:
»Dat er één verstandig en onpartijdig man is, die
in Picquart's schuld aan de hem nu ten laste ge
legde vaUchhoid warkeljjk gelooft, nemen wij niet
aan. Toch zgn wij er lang niet gerust op, dat bg,
eenmaal aan d n militairen rechter overgeleverd,
door dezen ebt binnen den kortst mogeljjken t9rmgo
a's fals-.ris tot tuchthuisstraf zal worden *eroor-
de ld. Zoodanige v roordeeling brengt onbekwaam
heid m^de om getuigenis in rechte af te 'eggen en
zonde dus tevens sen probaat middel zjja om bjj
eventueels revisie in zake Drtyfus den krachtigsteo
getuige in het voordeel vau dezen beklaagde van de
baan te schuiven."
De publitke opinie over de al of niet wettige
veroordeeling en over da schuli of de onschuld van
Dr^yfu» is in den laatsten tjjd heel wat gewijzigd,
want was men tot voor enkele maanden op een
eakele uitzondering na overtuigd van Dnyfus' schuld
en tegen eene revisie van zgn vonnis, in den laatsten
tjjd is dit anders geworden. Met den dag werd het
getal dergenen, die herziening van het vonnis be
geerden, grooter, zoodat de regeering ten laatste
gedrongen, ja bjjna gedwongen werd aan dea wil
van zooveel eerlijke Franschen gehoor te geven. De
Figaro o a., die aaavankeljjk zoo sterk mogeljjk
tegen de revisie gekant, was, geeft Ihans dozo merk
waardige woorden te lezen: De revisie bo^iDt Dit
is een gewichtige gebeurtenis, een gebeurtenis, die
resds veel vroeger had moeten geschieden, en ons
dan weken van angst en koortsachtige opgewonden
heid had bespaard.
Het is een gebeurtenis, die de goede burgers niet
mag verschrikken noch verontrusten. Het is een
gebeurtenis, die hen integendeel moet gerust stellen,
want zjj brengt op wettig en regelmatig gebied
terug een zaak, die op politiek gebied verdwaald
was, en daar voortdurend groote verwoestingen aan
richtte."
Met de revisie is echter nog niet alles in het reine
gebracht. Er moeten nog een aantal daden van wille
keur, van onwettige vervolging, van bestrsffhg zon
der vonnis, van valsche beschuldigingen, van ver
goelijkte of ongestrafte misdaden en valschheden
worden goedgemaakt, tegenover de moedige en recht
vaardige mannen, die het eerst den strjjd tegen on
recht en valschheid hebben aanvaard.
Kolonel Picquart zucht in preventieve hechtenis
Emil Zola, die met zijn f accuse de revisie heeft
voorbereid, i3 driemalen veroordeeldmannen als
prof. Grimaux, Stapfer en anderen, die ruiterljjk
voor hun gevoelen uitkwamen en bleken een goed
inzicht in de za*k te hebben, zgn ontzet uit hunne
betrekkingen. Zelfs Zola is geschrapt van de Ijjst
der (fficieren van het Legioen van Eer, terwijl
Esterhazy het rcode lintje openlijk vertoont mag
en Joseph Reinaeh, die niets deed dan een voor het
Franoche leger minder vleiend artikel in een En-
gelach tjjdschrift vertalen, als kapitein werd ontslagen.
Aan deze allen iB veel goed te maken.
De Oostearijksohe rfgeeriog doet nog maar
steeds haar best een vergelijk mogeljjk te maken
tus8cbon de partgen in den Rijksraad, om vóó<: het
einde van h6t jaar de overeenkomst met Honga
rije tot stand te kunnen brengen. Graaf Thuu
beraadslaagde met de leiders der rechterzijde om te
trachten hen te winnen voor eon oph ffiog of schor
sing der taalverordeningen, maar da leiders der Jong-
Cz°chen willen van geen toenadering weten. Hij be
toogde daarop de noodzakelijkheid om de overeen
komst met Hongarije tot stand te brengen, opdat
niet da monarchie uiteen zou vallen. Daarom wil
hg in het Parlement de benoeming van eer. com
missie voor de vaststelling vau het gemeenschappe
lijk aandeel en voor de behandeling van de over
eenkomst. Nog bljjft graaf Tüuu aandringen op mid
delen om de zittingen van het Parlement vrucht
dragend te doen zjjn.
Bij de besprekingen, die daarop volgden, stelde
de Katho'ieke volkspartjj voor de taalverordenirg
voorloopig te schorsen, tot dat door medewerking
van bet Parlement een nieuwe taalwet zal zjjn in
gevoerd. Hierdoor hoopt men den tegenstand der
ihiksrzjjde te doen eindigen, doch als de Duitsche
pari jj daarmede «iet tevreden is en de opheffing der
taalverordening bljjft eischeu om haar obstructie te
staken, schiet er niets over dan dat de it geering de
overeenkomst tot stand brengt zonder medewerking
vau het Parlement.
De voorzitter van d6n Rjjksraad he^ffc een bijeen
komst uitgeschreven van de leiders der Duitsche
linkerzijde om te trachten hen te bewegen tot her
vatting der werkzaamheden onder de voorwaarden,
die door de volkspartjj gesteld zjjn, doch hiermede
zullen de Czechen wel ni t tevredfn zgn en op die
wjjze blgven da zaken in de Oostenrjjksche Kamer
den cirkelgang volgen, want waar men thans ge
komen is, is men al meermalen g9weesf, nl. bij hot
plan om te regeeren zonder Parlement.
Ofschoon de vrede tnsscbes Turkije en Griekenland
reeds sedert larg gesloten is, b'ijft Cffeta een aan
houdende zorg voor de Europeesche groote mogend
heden opleveren. Twee jaren zgn verloopen sedert
zij voor d9 bel ngen van dat eiland zgn opgekomen
en nog duurt een ongeordende toestand voort. Moord
en doodslag werden niet voorkjmen en een gewapende
opstand vin een djel der bevolking kon met worden
belet. Reeds hebben Oostenrjjk en DuitschUnd zich
onttrokken aan een beheer, dat zoo weinig op vasten
grondslag was te brengen, en thans is ook Ital
voornemens zich van het Europeesche concert at te
scheiden. Vóór dat echter te Rome tot dit middel
wordt overgedaan wil admiraal Canevaro nog eenB
trachten een goede oplossing voor te bereiden. Als
bevelhebber der internationale vloten heeft hij zich
op de hoogte kannen stellen van de toestanden op
Oreta en als minister van buitenlandsche zaken
brengt hjj thans die wetenschap in practjjk. Hjj
meent dat bjj den sultan moet worden aangedrongen
op het toiugtrekken der Tnrksche troepen weigert
de Porto, dan moet zjj door een vlootdemonstratie
of door een bezetting van een Tnrksche haven
worden gedwongen, doch tevens moeten maatregelen
worden genomen om de bezittingen en het leven
der Tu'kon op Creta te beveiligen; eerst dan kunnen
de mogendheden overgaan tot het instellen van een
defiuitieven regeringsvorm. Admiraal Canevaro heeft
deze voorstellen in eene nota aan da mogendheden
uir' engezet en vooraf de m^eningen gevraagd van
de Duitsche en OoBtenrjjkache regeenngen en bg
haar aangedrongen op wedsr, oetreding tot het concert,
doch zjj toonde zich daartoe vooralsnog niet bereid.
Dit is nu juist de moeilijkheid. De mogendheden
willen wel over de zaak spreken en onderbandelen,
maar tot een afdoende beslissing zgn zjj niet te be
wegen, en Italië, dat reeds zoo laag ds lasten draagt
van de maatregelen door h6t concert genomeD,
wenscht einde Ijjk een beslising, of, zoo die niet wordt
verkregar, de gelegenheid z:ch terug te trekken.
De Spasmsetie regeering heeft aan de commissie
voor de vredesonderhandelingen te Pdrjjs de vereischte
instructies toegezonden. Daze instructies zjjn zeer
omvangrijk en b-.staan hooidzakeijjk uit aanwijzingen
betreffmde do houding, in de zaak der Philippjjnea
aan te nemen. De overige punten zgn door het pro
tocol vrjj wal bepaald, slechts de quaestie der Azia
tische bezittingen kan tot moeilgknedcn aanleiding
gaven. Het zal niet gemakkeljjk zgn een oplcBsing
te vitden, die Spanjaarder, Amerikanen eu Philip
pines geljjkolgk bevredigt. Het schijnt Zblf», dat de
omstandigheden op Lu 9 m van dien aard wordt d,
dat nieuwe vjjaLdeljjkbeden tnatchen de Amerikanen
en opstand- iingen onvermjjdelgk worden. Agumatdo
is ijverig bezig met het aanwerveu van troepen,
dcch ook de Amerikanen bereiden zich voor op voort
zetting van den strgd; zjj hebben reeds vijf regimenten
infanterie van San Francisco naar Manilla gezoüden
en eenige oorlogsschepen zullen nog volgen. Deze
maatregelen toonen dat de regoering der Vereenigde
Staten op alle eventualiteiten wil gewapend zgn
zjj vreest dat elke oplossing der Pnilippgnsche ge
schillen, die niet naar dtn zin der opstandelingen
is, tot onlusten zul aai leiding geven. Een poging
tot sluiting van den vrede zou dus de aanleiding
worden tot een nieuwen oorlog.
Terwjjl de voorbereidingen worden getroffen voor
de vredesconferentie te Pajjje, hielden de opstande
lingen op de Philippjjuea een congres te Mul los,
om over de toekomst van de eilandengroep te bo-
raadslagen. Het bljjk', dat onder hen drie gro p n
of partjjen zgn, die fel tegenover elkander staan.
De eene groep wil de inlijv.ng der Pnilippjjoen bjj
de Vereenigde Staten, de tweede de vo kurnen onat-
hauke jjkheid, de derde is bereid tot een comp 0 nis
en wil de onafhankelijkheid voorbereiden door het
vooHoopig beheer van de Verecnigdw S ,uten.
Naar men zegt zgn z »ven acütsteu vau de leden
der nationale vei gad ring te Malalos toer do (al ot
niet voorloopige) inlijving bjj Amerika. Aguinaldo
staat aan het hoofd d«*r kleine groep, die krachtig
voor de onafhankelijkheid opkemt.
GOES, 26 Septemb r 1898.
De Directeur van het Kabinet der Koningin
maakt bekend, dat bjj onderstaaud schrijven
ontvangen heeft van H. M. de Koningin:
»'s-Gravenhage, 24 September 1898.
Bjj het aanvaarden der Regoering en ter gelegen
heid Mijner Inhuldiging mocht ik zoowel nit bet
Vaderland, als uit de Overzeesche Bezittingen en
van Nederlanders in het buitenland vertoevende,
zoo tallooze bljjken van liefd», gehechtheid en trouw
ontvanger, dat het Mg, tot Mjjn groot leedwazer,
onmogelijk is geweest aan een ieder afzonderlgk
Mfjnen dank te doen overbrengen.
Daarom verzoek Ik U Hoogwelgeboren Mjjne diep
gevoelde erkentelijkheid te betuigen aan allen, die
Mjj in deze dagen bljjken hebbfn gegeven van hunne
liefde en verknochtheid, en Mjjnen warmsten en
hurtelijfesten dank uit te spreken voor de geluk-
wenschen en huldebetuigingen, die Ik van alle zjjden
mocht ontvaugen in den vorm van adressen, brie
ven en telegrammtn. ¥-
WILHELMIN A."
Wjj vestigen nogmaals de aandacht op het
concert, a. s. Donderdagavond in de schouw
burgzaal der Soe. V. O. V. alhier te gaven door
de hh. Orelio, Wolters en Gottfr. MannNaar luid
van de beoordeelingen in verscheidene Nedorl. bladen
verschaft het optreden dier 3 beeren een groot
kunstgenot. Zoo dikwjjls wordt g'klaagd, dat er te
Goes zoo weinig gelegenheid bestaat om eens iets
werkeljjk goeds op dit gebied te booren, men griipe
ditmaal de golegenheid daartoe aan. Ook zjj, die
kort geleden naar de Bell-ringers girgen luistereD,
kunnen hier verpoeding vinden voor de teleurstelling
docr laatstgenoemden veroorzaakt.
Bg het notarieel staatsexamen te 's-Gravenhage
is geslaagd voor het lste ged. J. den Herder
te Gonda. f
Op 21 Sept. jl. slapgde te An sterdam voor
de akte M. O. Bouw- en Werktuigkundig teekenen
0. a. dhr. J. Kruijs Voorberg p, geb. te VGra-
Tsnpolder.
De minister van justitie heeft benoemd tot
onbezoldigd rijksveldwachter J. vanjNieuwen-
b u i z e te Kruiningerr.
Waarde. In de jl. Zaterdag gehouden raads
vergadering w<»rd de begrootiDg der gemeente
voor den dienst 1899 in ontvang en uitgaaf vast
gesteld op f 7414,69
De jaarwedde van den te benoemen tjjdeljjken
onderwijzer werd bepaald op f 500.
De algemeens kerkeraad der Ned. Herv. Ge
meente te Vlissingen heeft aan den gemeenteraad een
adrrs gezonden, waarin verzocht wordt da kermis
af te schaffen. Verschillende corporatiën hebben,
door onderfeekening van h6t adres, van hunne sym
pathie ermede doen bljjken.
Bjj de afscheidaaudiëntie, door H. M.
de Koningin-Moeder aan de beide Kamers der Staten-
Generaal verleend, hebban de voorzitters dier col
leges H. M. dank betuigd voor hetgeen zjj gedurende
het regentschap voor bet ]and heeft gedaan en de
hoop geuit, dat H. M. de vruchten daarvan mocht
plukken door eene gelukkige regeering van H. M.
de Koningir.
De Koningin-Moeder heeft beide presidenten dark
gezegd voor deze gevoelens en ook de Kamers voor
de medewerking en den steur, welke H. M. gedu
rende het regentschap hepft mogen ondervinden.
Daarna heeft H. M. alle leden afzonderlgk toege
sproken.
Dezer dagen vergaderden te Utrecht de afge
vaardigden van verschillende vrjj-antirevolu-
tionaire kiesvereenigingen. Het inder
tijd gppubliceerd concept-program werd, behouder b
enVele zeer g<ri»ge redactiewjjzipinpen, onveranderd
go dgekeurd en is alzoo thans het definitieve program.
De stemming der vergadering was zeer opgewekt en
de bespreking geanimee*d.
De organisatie der nieuwe partjj is antirevolutio
nair, in dien zin, dat de districten autonoom zgn,
de provinciale eomife's m d© centrale commissie van
advies alleen advheerend optreden, en partjjcomman
do's van leiders of door leiders beheerechte vergade
ring >n dus te eereamale zgn uitgesloten. De éenige
b nd is het program van beginselen.
(De (a.-r.) Ned.)
